54. Месца і роля м. Гарэцкага ў нацыянальным прыгожым пісьменстве. Рознабаковы характар таленту. Пакутніцкі лёс мастака.

М. Гарэцки Належыць да лику выдатных дзеячау беларускай культуры. Яго творчасць уяуляе змястоуную и яскравую старонку у гисторыи нацыянальнага прыгожага письменства. Гарэцки-асоба надзвычай шырокага творчага дыяпазону . Талентавиты мастак слова, адзин з пачынальникау бел прозы, буйны вучоны, гисторык, тэарэтык литаратуры , палымяны публицыст, нястомны змагар за нацыянальнае адраджэнне , педагог, арганизатар лит. Руху, лексикограф, перакладчык, збиральник и прапагандыст вуснай нар. Творчасци. Гарэцки-гэта гонар и сумленне бел. Нацыи , яе дух. Настауник , яки унес велизарны уклад у фармираванне нац. Свядомасци беларусау.

55. Раннія апавяданні м. Гарэцкага: тэматыка, праблематыка, мастацкія асаблівасці.

Працэс фармиравання творчай индывидуальнасци М. Гарэцкага на пачатковым этапе адбывауся вельми интэнсиуна. Першыми апавяданнями ("У Лазни" " Патаемнае" (1913)) малады письменник прыкметна рассунуу тэматычныя и жанрава- стыляыя межы бел прозы, трывала замацаваушы у ей тып сюжэтна-разгорнутага сац.-псих. Апавядання. Бяспрэчнай заслугай Гарэцкага зяуляецца и тое, што ен увеу у нац. Прозу новага героя -вясковага интэлигента, яки уведамляе сваю адказнасць за лес народа и будучыню роднага краю. У пераважнай большасци апавяданни ранняй пары написаны з пазицыяй асветницкага рэализму. Канфликт у гэтых творах найчасцей будуецца на сутыкненни юнака-рамантыка з вясковым асяроддзем, дзе пануе цемната, забабоннасць, абыякавае стауленне працоунага хлебароба да уласнага лесу. М. Гарэцки узняуся над спрошчанай трактоукай вобраза интэлигента, якого крыудзиць, не разуме цемная веска. Гарэцки адным з першых у беларускай литаратуры пач. 20 стст. На поуны голас загаварыу пра неабходнасць беражливага станаулення з боку народа , процоунага сялянства да нац. Интэлигенцыи. У ранних апавяданнях герой нярэдка выступау як выразник аутарских поглядау . Але письменник у адпаведнасци з патрабаваннями рэалистычнага мастацтва имкнууся на атаясамливасць сябе з дзейными асобами. У сваим непрыманни негатыуных бакой сялянскага жыцця , кансерватыунага вясковага укладу герой -асветник часта незауважау тое каштоунае, што было у жыцци працоунай вески, у народнай этыцы и марали. Адным з кангрэтных праяуленняу наватарства М. Гарэцкага у мастацкай прзе была таксама распрацоука гистарычнай тэматыки. Апавяданнями на тэму минуушчыны бел. Народа ("Князеуна", "Войт") Гарэцки уписау яскравую старонку у гист. Нац. Прыгожага письменства

58. Крамольныя творы Гарэцкага

У творах паказаны цяжкі шлях Беларусі ў разломныя гады, ставяцца праблемныя пытанні – пра адметнасць нашага адраджэння. Трагедыя нар. Жыцця паўстае са старонак згаданых апавяданняў, а сама зямля нібы ахутана ў іх крывавым тумане, праз якія прадзіраюцца постаці Купалы, Скарыны, Багушювіча, Цёткі (“Фантазія”).

Гарэцкі не адступаецца ад гістарычнай праўды, стварае паўнакроўныя жыццёвыя карціны, выпісвае сапраўдныя, а не прыдуманыя, тыпы, народжаныя пераломнай эпохай.

У “У 1920 годзе” выведзены 2 тыпы людзей. 1- перабежчык з Савецкая Беларусі, вясковы настаўнік, 2 – вайсковец, што вярбуе салдат для беларускай арміі. Больш нацыянальна свядомы першы – дэкламуе урывак з “Тарас на парнасе”, не супраць беларускіх школ, прызнае, што руз за беларускасць шырыцца.