
- •Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
- •1 Бөлім. Экономикалық теория ғылым ретінде
- •1 Тақырып. Экономикалық теория пәні мен әдістері
- •Экономикалық теория.
- •Экономиканың зерттеу әдістері.
- •Экономикалық теорияның функциялары.
- •Экономикалық теория
- •2 Тақырып. Қоғамдық өндірістің негіздері
- •1. Экономикалық ресурстар мен экономикалық факторлар.
- •2. Қоғамдық өндірістің құрылымы.
- •3. Өндіріс және ұдайы өндіріс.
- •1. Меншік қатынасына байланыстылар:
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •Қоғамдық ұдайы өндірістің жалпы кестесі
- •Ұлғаймалы өндірістің түрлері:
- •Орташа ауыспалы шығындар жалпы ауыспалы шығындарды өндірілген өнімдердің санына бөлу арқылы құрылады:
- •3 Тақырып. Экономикалық жүйелердің түрлері
- •Экономикалық жүйе және оның элементтері.
- •Экономикалық жүйелер типтерінің жіктелуі.
- •Аралас экономикалық жүйе.
- •Нарықтық экономикалық жүйенің сипаттамасы:
- •2 Бөлім. Экономикалық теорияның фундаменталдық негіздері.
- •4 Тақырып. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы рӨлі.
- •Меншіктің экономикалық және құқықтық мазмұны.
- •Меншік объектілері мен субъектілері.
- •Қазақстандағы меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру: кезеңдері, формалары, әдістері мен мәселелері.
- •Жекешелендірудің тәсілдері
- •5 Тақырып. Қоғамдық шаруашылықтың түрлері. Тауарлы шаруашылық.
- •Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық.
- •Тауарлы шаруашылықтың мәні.
- •Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.
- •6 Тақырып. Нарық шаруашылығының жалпы сипаттамасы.
- •Нарықтың мәні және түрлері.
- •Нарық механизімнің негізгі элементтері: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке қабілеттілігі.
- •Нарықтың атқаратын қызметтері. Нарықты экономиканың артықшылықтары мен кемшіліктері.
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •7 Тақырып. Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері.
- •8 Тақырып. Кәсіпкерліктің әлеуметтік экономикалық мәні.
- •9 Тақырып. Капитал айналымы.
- •Негізгі және айнымалы капитал.
- •Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы.
- •Инвестиция өндірістік қорлардың қаржыландыру көзі.
- •10 Тақырып. Кәсіпорын шығындары мен табысТаРы.
- •Шығындардың мәні.
- •Шығындардың түрлері.
- •Табыс және пайда.
- •Ш ығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •11 Тақырып. Өндіріс факторлар нарығы жӘне факторлық табыстардың қалыптасуы.
- •Еңбек нарығы және жалақы.
- •Капитал және процент.
- •Жер нарығы және жер рентасы.
- •Өндіріс факторлар нарығы
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Мерзімдік
- •Жұмыс х Бір сағаттың
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •4 Бөлім. Ұлттық экономика деңгейіндегі ұдайы өндіріс.
- •12 Тақырып. Ұлттық экономика жүйесі ретіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •Ұлттық экономикалық жүйе.
- •Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •Макроэкономикалық тепе-теңдік.
- •Мұнда а – амортизациялық жарнаның сомасы.
- •13 Тақырып. Жұмыссыздық пен инфляция макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде.
- •Жұмыссыздықтың мәні мен түрлері.
- •Жұмыссыздықтың зардаптары.
- •Инфляция түсінігі және қазіргі кездегі инфляцияның салдары.
- •Инфляция түрлері. Инфляция қарсы саясат.
- •14 Тақырып. Экономикалық циклдің дамуы жӘне экономикалық Өсуі.
- •Экономикалық өсудің факторлары:
- •15 Тақырып. Мемлекеттің ақша – несие жүйесі.
- •Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
- •Ақша нарығындағы тепе-теңдік.
- •Несиенің мәні мен формалары.
- •Қазақстан Республикасының банктік жүйесі.
- •Несиенің түрлері
- •Несиелік белсенділікті басқару
- •16 Тақырып. Мемлекеттің қаржы жүйесі.
- •17 Тақырып. Мемлекеттің сыртқы экономикалық
- •Дүниежүзілік шаруашылық.
- •Халықаралық қатынастар жәәне оның негізгі көріну нысандары.
- •Қазақстанның әлемдік шаруашылықтағы рөлі
- •Курстың түсіндірме сөздігі (глоссарий)
- •Абстрактылы еңбек - тауар айырбасы кезінде көрінетін жалпы адам
- •4. Семинар сабағының тапсырмалары
- •Студенттердің өзіндік жұмысқа дайындалу тапсырмалары (сөж)
- •Фрикциондық жұмыссыздық
- •Дағдарысқа қарсы саясат
- •Акция Ақша массасы Банк
- •Акция Ақша массасы Банк
- •Есеп-жаттығулары
- •Тест сұрақтары
- •8.Қолданылған негізгі әдебиеттер:
- •8.1.Қосымша әдебиеттер:
- •Мазмұны
8.Қолданылған негізгі әдебиеттер:
Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы «Қазақстан-2030», 1-3 тараулар. Алматы, 2005 ж.
Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы «2006 жылға ішкі және сыртқы саясаттың негізгі бағыттары», 2007 ж. 4 сәуір
Қазақстан Республикасының кәсіпкерліктің дамуы мен қолдау туралы мемлекеттің 1994-1996 жылға арналған бағдарламасы, 10 шілдеде 1994 ж. №1727
«Жеке кәсіпкерлікті қолдау мен қорғау» туралы Қазақстан Республикасының Заңы. №3, 10, 4 шілдеде 1992 ж.
Әубәкіров Я., Қабдиев А., Досқалиева В. «Экономика» оқулық, Алматы: 1994ж.
Әубәкіров Я., Есқалиев К. «Экономикалық теория негіздері» оқулық, Алматы: 2003ж.
Әубәкіров Я., Нәрібаев Қ., Есқалиев К. «Экономикалық теория негіздері» оқулық, Алматы: 1998ж.
Шеденов Ө.Қ., Байжомартов Ұ.С., Жүнісов Б.А.: «Жалпы экономикалық теория». Алматы-Ақтөбе, 2002ж.
8.1.Қосымша әдебиеттер:
Дорнбш Р., Фишер Р.С. «Макроэкономика», Алматы. КазМБА және білім баспасы, 1998ж.
Жатқанбаев Е.Б. Аралас экономика негіздері. Алматы,1997ж.
Жүнісов Б. Нарықтық экономика негіздері. Алматы, 1997ж.
Қожамқұлов Т. Саяси экономика негіздері. Алматы,1991ж.
Нүрпейісов Ж.К. Экономикалық теория негіздері. Оқу құралы, Ақмола, 1996ж.
Мадешев Б.Р., Беляков А.Т., Бекмолдин С.К. Экономикалық жүйе Алматы, 1995ж.
Саяси экономика. Оқулық. Алматы, 1991ж.
Экономикалық ілімдер тарихы. Оқу құралы. Алматы,1997ж.
Сейтқасымов Г.С. Ақша, несие, банктер. Алматы, 2000ж.
Нұрсейт А., Темирбекова А., Нурсейтова Р. Теория рыночной экономики. Алматы, 2000 г.
Баймуратов У.Б. Национальная экономическая система. Алматы, 2000г.
Рыночная экономика Казахстана: проблемы становления и развития 2 тома, Алматы, 1995 г.
Каренов Р.С. Шакшина Ш.М. Рыночные методы хозяйствования в экономике Казахстана. Алматы, 1995 г.
Нурмаганбетов К.Р. Рыночное регулирование производственно-хозяйственной деятельности фирмы по перероботке сельскохозяйственной продукции. Алматы, 1995 г.
Токсейтов Р.Қ. Экономикалық сөздік-анықтамалық. Қарағанды, 1999 ж.
Крымова В. Экономическая теория в схемах. Алматы, 2000г.
Мазмұны
Бет
Алғы сөз..............................................................................................................3
1-Тақырып. Экономикалық теорияның пәні мен әдістері....................................4
1.1. Экономикалық теория пәнін анықтау.............................................................4
1.2. Экономикалық зерттеу әдістері......................................................................10
1.3. Экономикалық теорияның функциялары.......................................................11
1.4. Негізгі экономикалық түсініктер....................................................................13
2-Тақырып. Қоғамдық өндірістің негіздері.........................................................13
2.1. Экономикалық ресурстар мен экономикалық факторлар.............................15
2.2. Өндірістің негізгі факторлары.........................................................................17
2.3. Қоғамдық өндірістің құрылымы.....................................................................18
2.4. Өндіріс және ұдайы өндіріс.............................................................................18
3-Тақырып. Экономикалық жүйелердің типтері мен даму заңдылықтары......28
4.1. Экономикалық жүйе және оның элементтері................................................29
4.2. Экономикалық жүйелер типтерінің жіктелуі.................................................33
4.3. Аралас экономикалық жүйе.............................................................................40
4-Тақырып. Меншік қатынастары және кәсіпкерлік, олардың экономикадағы ролі.............................................................................................................................41
3.1. Меншік туралы түсінік.....................................................................................42
3.2. Меншіктің экономикалық және құқықтық мағынасы..................................46
3.3. Қазақстандағы мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру: кезеңдері, формалары, әдістері және мәселелері...................................................................48
5-Тақырып. Қоғамдық шаруашылықтың нысандары.Тауарлы өндіріс…..49
5.1. Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық................51
5.2. Тауарлы шаруашылықтың мәні.......................................................................52
5.3. Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.....................................................53
6-Тақырып. Нарық және оны реттеу механизмдері. Нарық: түрлері, құрылымы, үлгілері.................................................................................................54
6.1. Нарықтың мәні және шаруашылық түрлері...................................................56
6.2. Нарық механизмінің негізгі элементтері: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке қабілеттілігі...............................................................................................................57
6.3. Нарықтың атқаратын қызметтері. Нарықтық экономиканың кемшіліктері мен артықшылықтары.............................................................................................60
7-Тақырып. Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері...............................61
7.1. Сұраныс заңы. Сұраныс қисығы......................................................................62
7.2. Ұсыныс заңы. Ұсыныс қисығы........................................................................63
7.3. Сұраныс пен ұсыныстың бір-біріне әсер етуі................................................63
7.4. Нарықтық тепе-теңдік......................................................................................64
7.5. Икемділік түсінігі және икемділік коэффициенті.........................................65
7.6. Тұтынушының тәртібі......................................................................................68
8-Тақырып. Кәсіпкерліктің әлеуметтік-экономикалық мәні.............................69
8.1. Кәсіпкерліктің әлеуметтік-экономикалық мәні.............................................73
8.2. Қазақстандағы кәсіпкерлікті ұйымдастырудың негізгі формалары............74
8.3. Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің дамуы..................................79
9-Тақырып. Капитал (қорлар): Ауыспалы айналым мен айналым..................80
9.1. Кәсіпкерлік капитал..........................................................................................83
9.2. Кәсіпкерлік капиталдың ауыспалы айналымы..............................................83
9.3. Негізгі және айналмалы капитал.....................................................................84
9.4. Кәсіпорын қорларының ауыспалы айналымы мен айналымның сатылары
9.5. Амортизациялық қор және инвестициялар құрылымы.................................85
10-Тақырып. Кәсіпорынның шығындары мен табыстары...............................86
10.1. Шығындардың түрлері және олардың жіктелуі..........................................89
10.2. Тұрақты және өзгермелі шығындар..............................................................90
10.3. Табыс және пайда............................................................................................92
11- Тақырып. Өндіріс факторлар нарығы және факторлық табыстардың қалыптасуы...............................................................................................................93
11.1. Еңбек нарығы..................................................................................................96
11.2. Жалақы. Жалақының деңгейі мен динамикасы...........................................96
11.3.Экономикалық рента түрлері, жер нарығы..................................................99
12-Тақырып. Ұлттық экономика жүйе ретінде қызмет ету заңдылықтары...100
12.1. Жүйе ретіндегі Ұлттық экономика..............................................................103
12.2. Ұлттық байлық: мазмұны мен құрылымы..................................................104
12.3. Экономикалық тепе-теңдік және экономикалық өсу................................105
12.4. Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс................................................106
12.5. Экономикалық өсу көрсеткіштері мен факторлары..................................107
13-Тақырып. Жұмыссыздық пен инфляция макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде ........................................................................108
13.1. Жұмыссыздықтың себептері мен нысандары............................................112
13.2. Инфляцияның түрлері мен көрсеткіштері .................................................114
14-Тақырып. Экономиканың циклдық дамуы және экономикалық өсу........115
14.1. Нарықтық экономикалық циклдың дамуы.................................................118
14.2. Экономикалық цикл және оның кезеңдері.................................................119
14.3. Экономикалық өсу түрлері және себептері................................................120
14.4. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары........................................122
15-Тақырып. Ақша – несие жүйесі, қаржы жүйесі...........................................123
15.1. Ақша, несие, қаржы жүйесінің түсінігі мен типтері ................................127
15.2. Ақша нарығындағы тепе-теңдік..................................................................128
Несиенің мәні мен формалары...............................................................129
Қазақстан Республикасының банктік жүйесі........................................130
16-тақырып. Мемлекеттің қаржы жүйесі...........................................................131
Қаржы жүйесінің мәні............................................................................134
Мемлекеттік бюджет...................................................................................135
Салық жүйесі................................................................................................136
Мемлекеттің әлеуметтік саясаты................................................................137
17-тақырып. Мемлекеттің сыртқы экономикалық іс-әрекеті.........................138
Дүниежүзілік шаруашылық........................................................................143
Халықаралық қатынастар жәәне оның негізгі көріну нысандары.........144
Қазақстанның әлемдік шаруашылықтағы рөлі........................................145
3. Курстың түсіндірме сөздіктері (глоссарий).....................................................146
4. Семинар сабағының тапсырмалары ................................................................159
5. Студенттердің өзіндік жұмысқа дайындалу тапсырмалары (сөж)...............178
Есеп-жаттығулары............................................................................................190
Тест сұрақтары...........................................................................................197
7. Қолданылатын әдебиеттер тізімі....................................................................204
Кенжеболатова М.Ш.
Мұрсалова Х.Н.
Теруге жіберілді – Басуға қол қойылды -
Пішімі 60х84 1/16 Тапсырыс №
Шартты баспа табағы 13,62 Таралымы ---- дана
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің баспаханасы, 2011ж.
10011, Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62 а