- •Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
- •1 Бөлім. Экономикалық теория ғылым ретінде
- •1 Тақырып. Экономикалық теория пәні мен әдістері
- •Экономикалық теория.
- •Экономиканың зерттеу әдістері.
- •Экономикалық теорияның функциялары.
- •Экономикалық теория
- •2 Тақырып. Қоғамдық өндірістің негіздері
- •1. Экономикалық ресурстар мен экономикалық факторлар.
- •2. Қоғамдық өндірістің құрылымы.
- •3. Өндіріс және ұдайы өндіріс.
- •1. Меншік қатынасына байланыстылар:
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •Қоғамдық ұдайы өндірістің жалпы кестесі
- •Ұлғаймалы өндірістің түрлері:
- •Орташа ауыспалы шығындар жалпы ауыспалы шығындарды өндірілген өнімдердің санына бөлу арқылы құрылады:
- •3 Тақырып. Экономикалық жүйелердің түрлері
- •Экономикалық жүйе және оның элементтері.
- •Экономикалық жүйелер типтерінің жіктелуі.
- •Аралас экономикалық жүйе.
- •Нарықтық экономикалық жүйенің сипаттамасы:
- •2 Бөлім. Экономикалық теорияның фундаменталдық негіздері.
- •4 Тақырып. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы рӨлі.
- •Меншіктің экономикалық және құқықтық мазмұны.
- •Меншік объектілері мен субъектілері.
- •Қазақстандағы меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру: кезеңдері, формалары, әдістері мен мәселелері.
- •Жекешелендірудің тәсілдері
- •5 Тақырып. Қоғамдық шаруашылықтың түрлері. Тауарлы шаруашылық.
- •Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық.
- •Тауарлы шаруашылықтың мәні.
- •Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.
- •6 Тақырып. Нарық шаруашылығының жалпы сипаттамасы.
- •Нарықтың мәні және түрлері.
- •Нарық механизімнің негізгі элементтері: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке қабілеттілігі.
- •Нарықтың атқаратын қызметтері. Нарықты экономиканың артықшылықтары мен кемшіліктері.
- •Артықшылығы
- •Кемшіліктері
- •Тауарлар мен қызметтер нарығы
- •Қаржы нарығы
- •7 Тақырып. Сұраныс пен ұсыныс теориясының негіздері.
- •8 Тақырып. Кәсіпкерліктің әлеуметтік экономикалық мәні.
- •9 Тақырып. Капитал айналымы.
- •Негізгі және айнымалы капитал.
- •Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы.
- •Инвестиция өндірістік қорлардың қаржыландыру көзі.
- •10 Тақырып. Кәсіпорын шығындары мен табысТаРы.
- •Шығындардың мәні.
- •Шығындардың түрлері.
- •Табыс және пайда.
- •Ш ығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •11 Тақырып. Өндіріс факторлар нарығы жӘне факторлық табыстардың қалыптасуы.
- •Еңбек нарығы және жалақы.
- •Капитал және процент.
- •Жер нарығы және жер рентасы.
- •Өндіріс факторлар нарығы
- •Еңбек нарығы
- •Жер нарығы
- •Мерзімдік
- •Жұмыс х Бір сағаттың
- •Қоғамда табыстар біркелкі бөлінбейді, табыстың біркелкі бөлінбеуі деңгейі графикте Лоренц қисығымен көрсетіледі.
- •4 Бөлім. Ұлттық экономика деңгейіндегі ұдайы өндіріс.
- •12 Тақырып. Ұлттық экономика жүйесі ретіндегі негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •Ұлттық экономикалық жүйе.
- •Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер.
- •Макроэкономикалық тепе-теңдік.
- •Мұнда а – амортизациялық жарнаның сомасы.
- •13 Тақырып. Жұмыссыздық пен инфляция макроэкономикалық тұрақсыздықтың көрінісі ретінде.
- •Жұмыссыздықтың мәні мен түрлері.
- •Жұмыссыздықтың зардаптары.
- •Инфляция түсінігі және қазіргі кездегі инфляцияның салдары.
- •Инфляция түрлері. Инфляция қарсы саясат.
- •14 Тақырып. Экономикалық циклдің дамуы жӘне экономикалық Өсуі.
- •Экономикалық өсудің факторлары:
- •15 Тақырып. Мемлекеттің ақша – несие жүйесі.
- •Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
- •Ақша нарығындағы тепе-теңдік.
- •Несиенің мәні мен формалары.
- •Қазақстан Республикасының банктік жүйесі.
- •Несиенің түрлері
- •Несиелік белсенділікті басқару
- •16 Тақырып. Мемлекеттің қаржы жүйесі.
- •17 Тақырып. Мемлекеттің сыртқы экономикалық
- •Дүниежүзілік шаруашылық.
- •Халықаралық қатынастар жәәне оның негізгі көріну нысандары.
- •Қазақстанның әлемдік шаруашылықтағы рөлі
- •Курстың түсіндірме сөздігі (глоссарий)
- •Абстрактылы еңбек - тауар айырбасы кезінде көрінетін жалпы адам
- •4. Семинар сабағының тапсырмалары
- •Студенттердің өзіндік жұмысқа дайындалу тапсырмалары (сөж)
- •Фрикциондық жұмыссыздық
- •Дағдарысқа қарсы саясат
- •Акция Ақша массасы Банк
- •Акция Ақша массасы Банк
- •Есеп-жаттығулары
- •Тест сұрақтары
- •8.Қолданылған негізгі әдебиеттер:
- •8.1.Қосымша әдебиеттер:
- •Мазмұны
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
СӘКЕН СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
«ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ» КАФЕДРАСЫ
М.Ш. КЕНЖЕБОЛАТОВА Х.Н. МҰРСАЛОВА
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ
Оқу құралы
Астана – 2011 ж. |
Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
УДК 330 (075)
ББК 65.012.1я7
Авторлары: - М.Ш. Кенжеболатова - э.ғ.д., профессор, экономикалық теория және құқық кафедрасының меңгерушісі;
Х.Н. Мұрсалова - экономикалық теория және құқық кафедрасының аға оқытушысы
Оқу құралына аннотация: Экономикалық теория пәні бойынша аталмыш оқу құралы пәннің типтік бағдарламасына сәйкес дайындалған. Оқу құралы кредиттік жүйеде оқитын барлық мамандықтарға арналған.
Пікір жазғандар: - Д.М. Мадиярова – Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ-нің профессоры, э.ғ.д.;
- Н.М. Қасқатаев – С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ «Маркетинг» кафедрасының э.ғ.к., доценті
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің Ғылыми кеңесінің шешімімен ұсынылған
ISBN
© С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, 2011 ж.
АЛҒЫ СӨЗ
Экономикалық теория пәні барлық мамандықтарға міндетті және жалпы білім дайындау бағыттарында оқытылады. Бұл пән студенттердің экономика, экономикалық даму және негізгі экономикалық ұғымдар, категориялар мен заңдар бойынша жүйелі көзқарасын қалыптастырады.
Қоғамның экономикалық жүйесі «экономикалық теория негіздері» курсының зерттеу объектісі болып табылады. Тарихи және логикалық әдістер бірлігі, жүйелік көзқарас, экономиканың үлгілерін жасау, оларды графикалық және математикалық талдау экономикалық теорияның әдістері болады. Экономикалық теорияның ғылым ретінде ұзақ даму тарихы бар. Оның түп тамыры саяси экономия классиктерінің еңбектерінде жатыр.
Экономикалық теория пәні бұл адамдардың шексіз қажеттілігін қанағаттандыру үшін қоғамдағы шектеулі немесе сирек кездесетін ресурстарды пайдалану арқылы игіліктерді өндіруді зерттейтін ғылымның бірі.
Курстың мақсаты: Экономикалық теориядағы нарықтық экономика мемлекеттің негізгі игілік факторына және қоғамның толық түрде алғанда дамуының негізгі ұғымдары, принциптері және заңдылықтарын оқу болып табылады.
Курстың міндеті: Экономикалық теорияны студенттің толық түрде түсінуі, оның әлемге көзқарасын қалыптастырады, экономикалық теория саласындағы теориялық және методологиялық бағыттарды бағалауға және алған білімдерін тәжірибеде пайдалануға, сонымен қатар экономиканы басқару, қаржы және арнайы пәндерді оқуға көп көмек береді.
Курс аяқталғанда студенттер төмендегі көрсетілген талаптарды білуі қажет:
Экономикалық жүйелердің құрылымы және классикалық жүйелердің критериялары;
Экономикалық мектептердің негізгі даму бағыттары;
Қазіргі жағдайдағы нарықтық экономиканың негізгі факторлары мен даму тенденциялары;
Мемлекеттің экономикалық жүйесін басқару кезіндегі экономикалық саясаттың түрлері.
Оқу құралы ғылыми және статистикалық әдебиеттермен өздігінен шығармашылық жұмыс істеуге дағдылайды. Оқу үрдісінде студенттерді өздігінен оқытудың маңызды нысандарының бірі – логикалық ойлау іс-қимылдарын, қабілеттіліктерін арттыру.
Аталмыш оқу құралында алған білімдерінің деңгейін жоғарылатуда өзінше ой қорытып, жауапты шешім қабылдай алатын экономикалық білімді мамандарды тәрбиелеуге көмектеседі. «Экономикалық теория» пәніне қойылатын жалпы талаптары мен тапсырмалары қарастырылған.