Ad 10 ) grupa interesu

Organizacja posiadająca formalna strukturę oraz wspólne cele, która dąży do wywierania wpływu na proces formułowania i wprowadzania w życie polityki państwa a traktowanej jako układ decyzji władczych podejmowanych przez organy przedstawicielskie ( centralny oraz lokalne ), wykonawcze oraz sądownicze.

Biorąc pod uwagę sposób zorganizowania można wyróżnić dwa zasadnicze typy grup interesu :

• instytucjonalne – Kościół, armia, administracja publiczna, posiadające wysoko zbiurokratyzowaną organizację

• stowarzyszenia – organizacje interesu, których pierwotnym i zasadniczym celem jest organizowanie i reprezentowanie interesów określonego segmentu społeczeństwa ( związki zawodowe, związki kombatantów, organizacje wolnych zawodów )

Biorąc pod uwagę kryterium motywacji można wyróżnić :

• promocyjne – reprezentujące interesy nieekonomiczne, promujące określoną zasadę czy wartość ( Ruch Zielonych, grupa opowiadająca się za zniesieniem/przywróceniem kary śmierci )

• sekcjonalne – reprezentują interesy pewnego segmentu społeczeństwa i ich zasadniczym celem jest ich realizacja. Do tej kategorii można zaliczyć ekonomiczne grupy interesu, ale również Kościoły i związki religijne.

Możemy wyróżnić grupy interesów :

• wewnętrzne – uznane przez agencje państwowe za legitymowanych uczestników procesu decyzyjnego

• zewnętrzne – pozostają poza głównym nurtem procesu decyzyjnego

Ad 11 ) system partyjny

Konfiguracja partii politycznych, lub układ wzajemnych powiązań między partiami politycznymi, będący efektem międzypartyjnej rywalizacji. Charakterystyka systemu partyjnego opiera się na dwóch kategoriach :

• formatu – liczba partii uczestnicząca w rywalizacji

• mechanizmu – sposób w jaki te partie ze sobą rywalizują

W procesie rywalizacji międzypartyjnej można wyróżnić dwa podstawowe poziomy :

• wyborczy – uzyskanie jak największej liczby głosów elektoratu

• koalicyjny – przygotowanie strategii kooperacyjnych umożliwiających sformowanie gabinetu koalicyjnego

Systemy partyjne możemy podzielić na systemy rywalizacyjne ( zmiana ekipy rządzącej ) oraz nierywalizacyjne ( system monopartyjny ). Możemy wyróżnić cztery typy systemów partyjnych :

Podział wg Bondella :

• dwupartyjny (USA, WB)

• dwu i półpartyjny ( obok dwóch dużych występuje trzecia mała partia ) Niemcy

• wielopartyjny o dominującej jednej partii ( Norwegia, Dania )

• wielopartyjny bez partii dominującej ( Finlandia, Belgia )

podział wg Sartoriego :

• system partii predominującej ( jedna partia w kolejnych czterech elekcjach zdobywa absolutną większość – partia konserwatywna w WB )

• system wielopartyjny umiarkowanie spolaryzowany ( występuje mniej niż 5 partii, brak partii antysystemowych )

• system wielopartyjny ekstremalnie spolaryzowany ( więcej niż 5 partii, do głosów dochodzą ekstremalne opcje polityczne )

Ad 12 ) system polityczny

Podstawowa struktura w ramach której toczy się życie polityczne. W ujęciu instytucjonalnym charakterystycznym dla prawoznawstwa system polityczny oznacza ogół instytucji za pośrednictwem których są podejmowane decyzje polityczne. W ujęciu racjonalnym system polityczny to ogół zależności jakie powstają w procesie walki o władzę lub jej utrzymanie. W ujęciu funkcjonalnym system polityczny opisywany jest jako struktura polityczna integrująca wspólnotę społeczną. System polityczny potraktować można jako typ przestrzeni społecznej charakteryzujący się swoistą strukturą. Wyróżnia się w niej areny polityczne ( wyborczą, parlamentarną, rządową itp. ) i poziomy ( centralny, regionalny i lokalny ). Z systemem politycznym związane są instytucje polityczne, wspólnoty polityczne, reżim polityczny, procesy polityczne.