Ad 7 ) Aparat państwowy

Oznacza system organów państwowych i obsługujących je urzędów oraz instytucji służących centralnemu ośrodkowi decyzji politycznej do prowadzenia bieżącej polityki państwa i kierowania życiem zbiorowym ludzi. Aparat państwowy zorganizowany jest w sposób biurokratyczny. W jego ramach działają następujące organy :

• prawodawcze – stanowią prawo

• administracyjne ( egzekutywa ) – wykonują prawo i kierują bieżącą działalnością wspólnoty politycznej

• bezpośredniego przymusu – takie jak wojsko, policja – czuwają nad bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym państwa

• wymiaru sprawiedliwości – stosują prawo

• kontrolne – sprawdzają czy inne organy i instytucje przestrzegają prawa ( NIK, Trybunał Konstytucyjny )

Organy możemy podzielić na :

• kolegialne – charakteryzują się licznym składem osobowym ( zgromadzenia ). Przykładem tej władzy są republiki.

• jednoosobowe – w tych organach prawo do decyzji przysługuje jednej osobie. Przykładem władzy jednoosobowej są monarchie absolutne.

Monarchia – władza należy do jednej osoby i sprawuje ją ona dożywotnio. Monarcha otrzymuje władzę w drodze dziedziczenia bądź przez wybór ( elekcję ). Gdy monarcha skupia w swoim ręku pełnię władzy ustawodawczej, wykonawczej i sadowniczej mamy do czynienia z monarchią absolutną, a gdy jego funkcje sprowadzają się do czynności reprezentacyjnych z monarchią ograniczoną.

Republika – forma rządów oparta na wybieralnych organach władzy państwowej

Organy można podzielić na wybierane i mianowane oraz reprezentacyjne ( zastępują szersze zbiorowości ) i niereprezentatywne.

Ad 8 ) Polityka

Świadoma i celowa działalność dotycząca głównie stosunków pomiędzy klasami społecznymi, państwami i narodami związana z walką o zachowanie władzy państwowej. Termin polityka można definiować w różnych orientacjach :

• orientacja formalno – prawna – działalność instytucji państwowych ( aparatu państwowego )

• w podejściu behawioralnym – dowolny układ stosunków społecznych, w których występuje wyraźna obecność, kontroli, wpływu władzy lub autorytetu

• w orientacji funkcjonalnej – funkcja systemu społecznego zapewniająca jego rozwój poprzez rozwiązywanie konfliktów, podział dóbr, artykulacje interesów

• wg podejścia racjonalnego – podejmowanie decyzji w ramach sprawowania władzy, gry o władzę

• wg stanowiska postbehawioralnego – rozwiązywanie problemów wynikających z deficytu dóbr i powodujących deprawacje jednostek

Istotą polityki jest władza państwowa.

Ad 9 ) partia polityczna

Dobrowolna organizacja, aktywna w sferze władzy politycznej, która uczestniczy w procesie wyborczym czyli bezpośrednio w selekcji kandydatów zasiadających w ciałach legislacyjnych. Mają one służyć aktom politycznym jako narzędzia kolonizacji aparatu państwowego oraz instrument służący penetracji grup społecznych. Partie polityczne pełnią wiele funkcji, m.in.:

• funkcja społeczna – partia jest ogniwem pośredniczącym pomiędzy strukturą społeczeństwa a państwa. Partia oferuje wyborcy określoną tożsamość wyborczą, spełniającą funkcje mobilizacyjną.

• Funkcja państwowo – publiczna – zdobycie poparcia znacznej części elektoratu otwiera drogę do bezpośredniego udziału w państwowym procesie decyzyjnym ( przechwycenie funkcji rządowych, formowanie gabinetu )

• Funkcja organizacyjna – zagwarantowanie ciągłości istnienia partii jako uczestnika życia politycznego, zagwarantowanie kontroli nad otoczeniem

Model partii politycznej : początki sięgają przełomu XIX i XX wieku – partie konserwatywne i liberalne. Kiedyś był to model kadrowy, obecnie mamy do czynienia z partiami o modelu organizacji masowej. Wybory nie były walką o wyborcę tylko swoistym plebiscytem potwierdzającym przynależność do określonego środowiska społecznego. W pierwszej dekadzie powstały partie komunistyczne, w połowie XIX wieku partie chadeckie, a w drugiej połowie XIX wieku partie socjaldemokratyczne.