Kilka informacji z zakresu nauki o prawie

Nauki, których twierdzenia pierwotne nie wymagają udowodnienia :

matematyka - konwencje, aksjomaty; logika - nauka formalna.

Nauka o prawie znajduje się w naukach empirycznych.

Nauki o prawie są naukami empirycznymi i przyrodniczymi. Płaszczyzny na jakich je badamy: 3 płaszczyzny :

1. językowo - logiczna - badanie norm jako struktury wypowiedzi, rozumowania

2. socjologiczna - badanie wpływu prawa na życie człowieka, normy życia społecznego

3. psychologiczna - badanie przeżyć prawnych w jaki sposób wpływa prawo na decyzje psychiczne

Podział nauki prawa :

1. dogmatyka praw - bada aktualnie obowiązujące normy prawne, opisuje się przepisy prawne, które obowiązują, przekłada się je na język potoczny.

2. historia - prawo, które kiedyś obowiązywało

3. teoria prawa - posługująca się logiką bada cechy przysługujące każdemu prawu.

Treść prawa

Czynniki wpływające na treść prawa - przyczyna ewolucji w systemie prawnym

1. światopogląd - w kategoriach otaczającego nas świata - nie wiemy wszystkiego o otaczającym nas świecie, to ograniczenie wpływa na rozwój cywilizacji, więc wpływa na prawo widziane w długotrwałym okresie czasu.

2. różne grupy interesów społecznych

• naród interes wspólny

• klasy, warstwy - interes grup społecznych - interesy społeczne reprezentują tych, którzy w danym momencie dysponują władzą, przekonać tych, w których interesie to nie leży

3. tradycja - to przez wiele pokoleń sprawdzany model, który służy całości społeczeństwa ( pierwsze normy prawne były spisaniem tradycji )

4. moralność - nie mamy jednego systemu moralnego - niema moralności uniwersalnej

5. opinia publiczna - nie jest samoistna, jest to procentowa ilość głosów reprezentowanych przez społeczeństwo

Normy wyznaczające ustrój państwa :

1. ogólna orientacja w głównych dziedzinach prawa

• najważniejsze informacje o procedurach prawnych

• informacje o źródłach prawa

2. wiedza niezbędna do pełnienia ról społecznych

3. informacje prawne potrzebne do podejmowania decyzji, po które sięga się w miarę potrzeb

Postawy wobec prawa :

1. postawa legalistyczna - polega na tym, że prawo jest przestrzegane bo jest prawem w oparciu o autorytet tego kto je tworzy, z szacunku do autorytetu władzy

2. postawa krytyczno - wartościująca - prawo analizujemy i wartościujemy, uważamy je za słuszne lub nie

3. postawa oportunistyczna - oglądamy się na tych, od których zależymy, dostosowujemy się do grupowego systemu wartości

4. postawa konformistyczna - polega na tym, że z prawa wybieramy to co będzie nam dobrze służyło, odrzucamy to co nam nie pasuje

Ogólne wiadomości o budowie norm prawnych

Podstawa każdego prawa - podstawową cegiełką jest norma prawna - norma prawna wyróżnia się tym od innych, że jest to norma pisana ( prawo pisane ) - norma jest to : dyrektywa słusznego postępowania.

1. należy do systemu prawa

2. zawiera trzy elementy :

• hipotezę

• dyspozycję

• sankcję

akt normatywny - miejsce, w którym znajduje się prawo obowiązujące w danym państwie - Dziennik Ustaw, Monitor Polski ( kodeks karny ), Ustawy

tekst prawny - ogół zwrotów językowych zawartych w akcie normatywnym

przepis prawny - najmniejsza jednostka systematyki tekstu prawnego (art. 150, art. 150 § 1, art. 50 § 1 pkt. 2 )

Jak wyraża się przepis prawny w tekście prawnym :

1. poprzez nakaz lub zakaz - pewne normy prawne są dla adresata obowiązkowe

2. wyrażane poprzez dozwolenie ( może, ma prawo, jest uprawniony )

Podział przepisów prawnych :

1. nakazujące

2. zakazujące

3. dozwalające

Podział przepisów prawnych ( prawo cywilne )

• bezwzględnie obowiązujące ( zawsze wszędzie i każdego )

• względnie obowiązujące ( do dyspozycji )