1. Мәтінді оқыңыз, қазақ тіліне аударыңыз.

Крупнейшие ветровые электростанции

Возобновляемые источники энергии — это те ресурсы, запасы которых не затрачиваются в процессе использования или восстанавливаются быстрее, чем их расходуют. В число возобновляемых источников энергии входят солнечная энергия, энергия морских течений, волн и приливов, геотермальная, ветровая энергия и т.д.

Ветроэнергетика — активно развивающаяся отрасль. И это неудивительно, ведь ветер входит в число основных возобновляемых источников энергии. Ветряная электростанция Horse Hollow Wind Energy Center, расположенная в США, считается крупнейшей в мире. В ее состав входит 421 ветрогенератор, максимальная совокупная мощность которых достигает 735 МВ. Horse Hollow находится в Техасе, она занимает площадь в 190 квадратных км. Еще одна американская ветровая электростанция Fowler Ridge Wind Farm находится в штате Индиана, в 90 милях от его столицы — Индианаполиса. Ее мощность составляет 750 МВ. Американская ветровая электростанция Tehachapi Pass Wind Farm находится в Калифорнии. Ее площадь составляет 130 квадратных км. Tehachapi Pass считается одной из крупнейших ветряных электростанций по количеству ветротурбин: их число составляет примерно 5000, а их максимальная совокупная мощность равна 690 МВ. Capricorn Ridge Wind Farm, 662 МВ. Данная электростанция начала свою работу в 2007 году. Считается, что ее максимальная мощность превышает 662 МВ, то есть ее ветротурбины способны обеспечить электричеством более 220 000 домов.

8. Мәтінді пайдаланып кестені толтырыңыз.

Электр стансы атауы	Артықшылығы	Кемшілігі

8-сабақ

1. Мәтінге қажетті сөздер мен сөз тіркестерін аударыңыз. Сөйлемдер құрастырыңыз.

Кеңестік дәуір, кеніш, өндіргіш күштері, алап, төңкеріс, сауда-өнеркәсіп орталықтары, кезек, қатысы, даму, дамыту.

2. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Мәтін бойынша хронологиялық кесте жасаңыз.

Қазақ жеріндегі алғашқы электр стансылар

Елімізде Кеңестік дәуіріне дейінгі кезеңде өндірігіш күштердің даму деңгейі төмен болу себебі - Қазақстанда энергетикалық базаның нашар дамуы. Деректер бойынша, қазақ жерінде барлық электр стансылардың қуаты 2,5 мың кВт/сағаттан аспаған және оларда жылына 1,3 млн. кВт/сағат электр қуаты өндірілген.

Успенск сияқты кен орнының барлық электр қуаты 32 кВт болса, Спасск зауытында 455 кВт-тан аспаған. Тек 6 қалада ғана қуаты шағын қалалық электр стансылары болған. Қарағанды алабындағы таскөмір кенішінен алғаш көмір өндіру 1856 ж. басталғанымен, Қазақстанда отын өнеркәсібі де нашар дамыды. 1917 ж. Қазан төңкерісіне дейінгі кезенде мұнда 1182 мың тонна көмір өндірілді. Ленгір көмір кеніші 1869 ж., Екібастұз тас көмір кеніші 1898 ж. және басқа кеніштерді қосқанда Қазақстанда төңкеріске дейін 1,6 млн. тонна көмір өндірілген. 1900-18 ж.ж. Ембі мұнай кенішінен 1377 тонна мұнай, соның ішінде Доссор кенішінде 1911 ж. 1332 тонна мұнай өндірілген. Кеңестік дәуірдің бас кезінде қабылданған ГОЭЛРО жоспарының елді электрлендірудегі экономикалық және саяси мәні зор болды. Бұл жоспардың Қазақстанға да тікелей қатысы болды. Онда Сібір темір жолы бойындағы ірі сауда-өнеркәсіп орталықтары Петропавл, Ертіс өзенінің бойындағы Павлодар ауданы бірінші кезекте, ал дала өлкесін екінші кезекте электрлендіру жоспарланды. Сонымен қатар, осы жоспарда салынуы белгіленген қуаты 15 мың кВт Павлодар электр стансысы жоспарға сай 1925 ж. іске қосылды.