
- •Содержание
- •1. Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі. Этнагенез беларусаў.
- •2. Узнікненне класавага шматукладнага грамадства на беларускіх землях у іх – першай палове хііі ст. Першыя дзяржаўныя ўтварэнні на тэрыторыі Беларусі: Полацкае, Тураўскае і іншыя княствы.
- •3. Рэлігія і культура на беларускіх землях у іх – першай палове хііі ст.
- •4. Перадумовы фарміравання і ўнутрыпалітычнае становішча Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў другой палове хііі–XV ст.
- •5. Знешняя палітыка Вялікага Княства Літоўскага ў другой палове хііі–XV ст.
- •6. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове хііі – першай палове XVI ст. Аграрная рэформа 1557 г.
- •7. Культура Беларусі ў другой палове хііі – першай палове xvі ст. Уплыў ідэй Адраджэння на развіццё беларускай культуры.
- •8. Фарміраванне беларускай народнасці.
- •9. Утварэнне Рэчы Паспалітай як федэрацыі Кароны Польскай і Вялікага Княства Літоўскага.
- •10. Войны і сацыяльна-палітычныя канфлікты другой паловы XVII–XVIII ст. На тэрыторыі Беларусі.
- •11. Эканамічны заняпад Беларусі ў другой палове XVII – першай палове XVIII ст.
- •12. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове XVIII ст.
- •13. Падзелы Рэчы Паспалітай. Далучэнне Беларусі да Расійскай імперыі.
- •14. Культура Беларусі ў другой палове XVII–XVIII ст.
- •15. Палітыка царызму на тэрыторыі Беларусі ў канцы XVIII – пачатку XIX ст.
- •16. Вайна 1812 г. На тэрыторыі Беларусі.
- •17. Грамадска-палітычны рух на Беларусі ў пачатку хіх ст. Паўстанне 1830–1831 гг.
- •18. Змена палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі пасля паўстання 1830–1831 гг.
- •19. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў канцы XVIII – першай палове хіх ст.
- •20. Асвета і культура Беларусі ў канцы XVIII – першай палове хіх ст.
- •21. Станаўленне буржуазнага грамадства ў Беларусі. Маніфест і “Палажэнні” 19 лютага 1861 г. Асаблівасці зямельнай рэформы ў Беларусі.
- •22. Буржуазныя рэформы 60–80-х гг. Хіх ст. І асаблівасці іх правядзення ў Беларусі
- •23. Развіццё капіталістычных адносін у прамысловасці і сельскай гаспадарцы Беларусі ў другой палове хіх ст.
- •24. Паўстанне 1863–1864 гг. У Польшчы, Літве і Беларусі. К. Каліноўскі – кіраўнік рэвалюцыйна-дэмакратычнай плыні.
- •25. Сялянскі і рабочы рух Беларусі ў другой палове хіх ст. Народніцкія гурткі. Пачатак прапаганды марксізму.
- •26. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •27. Культура Беларусі ў 60–90 гг. Хіх ст.
- •28. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў пачатку хх ст. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •30. Першая сусветная вайна (1914–1918 гг.). Падзеі ў Беларусі падчас вайны ў 1914 – да лютага 1917 гг.
- •31. Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя 1917 г. І Беларусь (сакавік – кастрычнік 1917 г.).
- •32. Беларускі нацыянальны рух пасля падзення самаўладдзя.
- •33. Культура Беларусі ў пачатку хх ст.
- •34. Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі.
- •35. Беларускі нацыянальны рух пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі.
- •36. Утварэнне Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі.
- •37. Сацыяльна-эканамічныя пераўтварэнні на савецкай частцы тэрыторыі Беларусі ў 1918–1920 гг. Палітыка “ваеннага камунізму”.
- •38. Савецка-польская вайна на тэрыторыі Беларусі. Вынікі Рыжскага міру (1921 г.) для Беларусі.
- •39. Новая эканамічная палітыка ў бсср.
- •40. Прамысловасць бсср у 20–30-я гг. Індустрыялізацыя: сутнасць і вынікі.
- •41. Сельская гаспадарка бсср у 20–30-я гг. Калектывізацыя: сутнасць і вынікі.
- •42. Грамадска-палітычнае жыццё бсср у 20–30-я гг. Палітыка беларусізацыі.
- •43. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. У бсср.
- •44. Культурнае жыццё бсср у 20–30-я гг.
- •45. Беларускае замежжа ў 20–30-я гг. Хх ст.
- •46. Заходняя Беларусь у складзе Польскай дзяржавы.
- •47. Другая сусветная вайна (1939–1945 гг.). Уключэнне За-ходняй Беларусі ў склад бсср.
- •48. Нападзенне Германіі на ссср. Абарончыя баі ў Беларусі і ўстанаўленне акупацыйнага рэжыму.
- •49. Разгортванне партызанскай барацьбы супраць акупантаў у Беларусі.
- •50. Вызваленне Беларусі ад нацысцкай акупацыі.
- •51. Удзел беларускага народа ў разгроме нацысцкай Германіі і мілітарысцкай Японіі. Страты Беларусі ў час Другой сусветнай вайны.
- •52. Бсср у 1946–1952 гг. Аднаўленне і далейшае развіццё народнай гаспадаркі. Грамадска-палітычнае жыццё.
- •54. Беларусь у 50-я – першай палове 80-х гг. Гаспадарчыя рэформы і іх абмежаванасць.
- •55. Бсср у другой палове 80-х – пачатку 90-х гг. Супярэчнасці ў грамадска-палітычным і эканамічным жыцці.
- •56. Бсср на міжнароднай арэне ў 40–80-я гг.
- •57. Культурнае і духоўнае жыццё бсср у другой палове 40-х–80-я гг.
- •58. Шляхі станаўлення суверэннай Рэспублікі Беларусь. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. (са змяненнямі і дапаўненнямі). Станаўленне прэзідэнцкай палітычнай сістэмы.
- •59. Беларусь і сусветнае супольніцтва. Яе адносіны з снд і Расійскай Федэрацыяй.
- •60. Пошукі шляхоў выпрацоўкі эканамічнай палітыкі Рэспублікі Беларусь.
- •61. Культурнае і духоўнае жыццё сучаснай Беларусі.
18. Змена палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі пасля паўстання 1830–1831 гг.
Наряду с репрессиями российское правительство провело в Беларуси ряд политических и административных мероприятий, направленных на укрепление здесь своей власти, быстрейшее слияние западных губерний с собственно русскими губерниями под знаменем православия и единой русской народности. Конфискованные и казенные имения раздавались русским дворянам и чиновникам. В 1831 г. в Витебской и Могилевской губерниях было прекращено действие Статута Великого княжества Литовского 1588 г, а в 1840 г. он был отменен в Виленской, Гродненской и Минской губерниях. Под руководством М. Сперанского вскоре была завершена подготовка «Сбора местных законов», который стал основой усиления российского влияния. Царь утвердил также постановление о переселении в Беларусь «выходцев из внутренних губерний, которые принесут с собой в сей край, чуждающийся России, наш язык, обычаи, приверженность русскому престолу». В населении Беларуси правительство видело только «поляков», пренебрегало белорусским крестьянством и белорусской культурой. Такому подходу способствовала позиция М. Муравьева, который сумел убедить правительство в необходимости борьбы с польским «духом края» и превращении его в русский дух. Хотя основанный в Петербурге из высших сановников Комитет по делам Западных губерний был ориентирован «уравнять западный край во всех отношениях с внутренними российскими губерниями», его деятельность носила административно-полицейский характер.
В целях предупреждения возможных шляхетских волнений был проведен так называемый «разбор шляхты», эта процедура представляла тотальную проверку документальных свидетельств о шляхетском происхождении. Те, кто не мог подтвердить свое происхождение, лишался дворянского звания и переводился в непривилегированные сословия: однодворцев – в сельской местности, граждан – в городах. Значительное число этих семейств было переселено в южные районы России.
Одним из важнейших направлений политики царизма была борьба против католической церкви. Власти пошли по пути уменьшения количества духовенства и подрыва его экономической базы. В 1832 г. был издан указ о ликвидации некомплектных (малочисленных) католических монастырей и передачи их имений в казну. В 1841 г, ссылаясь на то «как непристойно духовной особе отрываться от ее прямых священнических обязанностей», появился ряд указов о приеме в казну собственности всех имений высшего православного и иноверческого духовенства западных губерний. В 40-е годы секуляризация церковных владений была в основном завершена, в результате чего около 100 тыс. ревизских душ пополнили ряды государственных крестьян. Таким образом, церковь ставилась в большую зависимость от государства.
Важным элементом политической стабильности в регионе власти считали консолидацию белорусского населения под эгидой православия – опоры самодержавия. В 30-е годы власти склоняют на свою сторону высшее униатское духовенство во главе с епископом Иосифом Семашко. 12 февраля 1839 г. на соборе в Полоцке принимается решение о присоединении униатской церкви к русской православной. Ликвидация униатской церкви сопровождалась уничтожением ее литературы и других религиозно-культовых ценностей. На белорусских землях устанавливается господство русского православия. В 1840 г. царь распорядился не употреблять в деловых бумагах термины «белорусские» и «литовские» губернии, а перечислять их по названию. Вводилось название «Северо-Западный край».