46. Крызіс сусветнай сацыялістычнай сістэмы."Бархатныя" рэвалюцыі і ліквідацыя сацыялістычнай сістэмы.Заканчэнне "халоднай вайны".

Прыход да ўлады новага савецкага кіраўніцтва, якое шчыра імкнулася спынення «халоднай вайны».Новы савецкі лідэр разгарнуў шырокуюзнешнепалітычную дзейнасць. На Стакгольмскай канферэнцыі былі ўзгодненыяшырокі комплекс палітычных і ваенна-тэхнічных мерапрыемстваў па зніжэнні рызыківайны ў Еўропе. 7 красавіка 1985 года СССР спыніў разгортванне ракет сярэднягадалёкасці СС-20 ва Усходняй Еўропе, а з 6 жніўня 1985 г увёў аднабаковымараторый на ядзерныя выпрабаванні, які дзейнічаў паўтара года. У студзені 1986 г.М. Гарбачоў прапанаваў праграму ліквідацыі да канца стагоддзя зброi масавагазнішчэння. У траўні 1987 г. Палітычныкансультатыўны камітэт АУС прыняў асноўныя палажэнні новай ваеннай дактрыныабаронай. Дэкларавалася, што ўдзельнікі АУС ні заякіх абставінах не пачнуць ваенныя дзеянні супраць любога дзяржавы або саюза дзяржаў,калі самі не стануць аб'ектам вайсковай агрэсіі; што ніколі не ўжывуцьпершым ядзерную зброю: што СССР і яго саюзнікі ня маюць тэрытарыяльных прэтэнзійда аднаго з дзяржаў і не ставяцца ні да адной краіне, як да свайго ворагу. Савецка-амерыканскія перагаворы навышэйшым узроўні ў Жэневе (1985 г.), Рэйк'явіку (1986 г.), Вашынгтоне(1987 г.) і ў Маскве (1988 г.) абумовілі пазітыўныя зрухі ў галінерэальнага скарачэння ядзерных ўзбраенняў. У снежні 1987 г. быў падпісаны, аў чэрвені 1988 г. ўступіў у сілу Дагавор СССР і ЗША аб ліквідацыі ракетсярэдняй і меншай далёкасці. Ён прадугледжваў знішчэнне каля 4% арсеналаядзерных узбраенняу. У выніковым дакуменце, прынятым15 студзені 1989 года на агульнаеўрапейскай нарадзе ў Вене, сярод розныхаспектаў міжнароднай бяспекі асабліва вылучалася праблема правоў чалавека. Усім дзяржавам было рэкамендавана"Удасканальваць свае законы, адміністрацыйныя правілы і палітыку ў галінеграмадзянскіх, палітычных, эканамічных, сацыяльных, культурных.

55.Беларускі парламентарызм ва умовах шматпартыйнасці.Выбары прэзідэнта і фарміраванне новай сістэсв улады.Эвалюцыя дзяржаунай улады і кіравання. Чарговым крокам на шляху да абмежавання ўсеўладдзя КПСС сталi вынiкi ХIХ Усесаюзнай партканферэнцыi (чэрвень 1988 г.) Яе рэзалюцыя “Аб галоснасцi” яшчэ ўтрымлiвала рудыменты iдэалагiчнага дыктату. “Недапушчальна выкарыстанне галоснасцi насуперак iнтарэсам Савецкай дзяржавы, грамадства, правам i асобы, для прапаведвання вайны i гвалту, расiзму, нацыянальнай i рэлiгiйнай нецярпiмасцi, прапаганды жорсткасцi i распаўсюджання парнаграфii, а таксама манiпулявання галоснасцю” узмацніла крытыку КПСС.. Нягледзячы на рэзкае ўзрастанне палiтычнай актыўнасцi насельнiцтва, плюралiзм думак i галоснасць, улада i iнiцыятыва ў перабудове яшчэ заставалася за КПСС. Але калi пачалася пад-рыхтоўка да чарговага, ХХVIII з’езда КПСС (люты-сакавік 1990 г.), то ўпершыню выбары на яго адбывалiся на альтэрнатыўнай аснове. Дзве вялiкiя гру-поўкi камунiстаў - аб’ядналiся на платформах: ЦК КПСС Генеральны сакратар Гарбачоў, якi меў высокi аўтарытэт як заснавальнiк пера-будовы, праз год, 15 сакавiка 1990 г. дэпутатамi Вярхоўнага Савета быў абраны Прэзiдэнтам СССР. Але аўтарытэту КПСС гэта не ўзняло. Наадварот, ІІІ Над-звычайны з’езд народных дэпутатаў выключыў з Канстытуцыi артыкулы, якiя вызначалi КПСС як ядро палітычнай сiстэмы СССР. ХХVIII з’езд КПСС, якi адбыўся 2-13 лiпеня, нягледзячы на шматлiкiя пастановы, не здолеў захаваць за сабой ранейшага ўплыву.. Асноўныя вывады дакументаў з’езда абвяшчалi: КПСС з’яўляецца партыяй сацыялiстычнага выбару i камунiстычнай перспектывы, партыяй гуманнага дэмакратычнага сацыялiзму; прызнавалася неабходнасць распрацоўкi ў 1990 г. новага дагавору аб саюзе рэспублiк як сувярэнных дзяржаў; неабходнасць стварэння ўмоў для фармiравання i развiцця разнастайных i раўнапраўных формаў уласнасцi. iх iнтэграцыi i свабоднага сапернiцтва; альтэрнатывай адмiнiстрацыйна-каманднай сiстэме кiравання народнай гаспадаркай з’яўляецца рыначная эканомiка; стварэнне прававой дзяржавы;

18 жнiўня зарэгiстравана Рэспублiканская партыя працы i справядлiвасцi, якая выступіла за пабудову грамадства роўных магчымасцяў i высокую сац абароненасць грамадзян: за эканомiку змешанага тыпу, за рынак. 19 жнiўня 1993 г. з грамадска-палітычнага руху БНФ “Адраджэнне” вылучылася i зарэгiстравалася партыя БНФ. Выступіла за нацыянальную дзяржаўнасць, супраць камунiзму i зблiжэння з Расiяй.

Напярэдаднi прэзiдэнцкiх выбараў у РБ дзейнiчалi 11 палiт. партый i 6 грамадскiх рухаў, больш за 500 рознага кшталту грамадска-палiтычных, культурна-асветнiцкiх, навукова-тэхнiчных i iншых аб’яднанняў. Пасля выбараў 5 кастрычнiка 1994 г. быў прыняты закон “Аб палiтыч-ных партыях”, паводле якога для рэгiстрацыi неабходна наяўнасць не менш за 500 членаў-заснавальнiкаў.