Білет 58.Сацыяльна-эканамічнае развіцце бсср у 50-80-ыя гады хх стагоддзя. Спробы рэфармавання эканомікі ў 50-70-ыя гады: рэформы Хрушчова, Брэжнева, Касыгіна.

У другой палове 50-ых гадоў пашыраны правы рэспублік. Некаторыя прадпрыемствы пераводзяцца зў рэспубліканскае падпарадкаванне. Усе выконваецца па планах. У 1959 годзе быў прыняты 7-гадовы план. Адбылаася рэарганізацыя прамысловасці. Акцэнт зроблены на навукаемкія прадпрыемствы. Рост машынабудавання ў 3,4 разы вырас. У другой падове 50 і 60-ых гадоў ў БССР буйнымі тэмпамі развівалася хімічная прамысловасць. Пабудаваны нафтапераапрацоўчы камбінат у Наваполацку, азотны камбінат у Гродна. У 1963 годзе пачаў дзейнасць Салігорскі калійны камбінат. У выніку ў 1980-ыя гады на БССР прыпадае 25% хімічнай прадукцыі СССР, 14% трактароў, 11% металарэзных станкоў, 5% агульнасаюзнай вытворчасці мяса і малака, 11% бульбы. Сельская гаспадарка развіваецца на экстэнсіўнай аснове. Праводзілася меліарацыя. У сельскую гаспадарку праводзіліся агромністыя капіталаўкладанні, але з 65 па 85 год аб’ем сельскагаспадарчай прадукцыі павялічыўся толькі ў 1,6 разы. 25% прадукцыі страчваецца ў выніку безгаспадарнасці. Недастатковы быў і ўзровень сацыяльнага развіцця вескі. На Беларусі былі “узорныя” калгасы: калгас “Рассвет” Кіраўскага раена, “Савецкая Беларусь” Камянецкага раена (Бядуля). Рэформы эканомікі ў сярэдзіне 60-ых гадоў (Касыгіна): 1) вярталіся да галіновага прынцыпу кіравання эканомікай з Масквы (адбылася поўная цэнтралізацыя).

2) замест больш як ста паказчыкаў працы прадпрыемства было вызначана 9. Ранейшы галоўны паказальнік (колькасць выпушчанай прадукцыі) заменены на паказальнік рэалізаванай прадукцыі.

3) замест датацыяў дзяржава прадстаўляла прадпрыемствам крэдыты, якія трэба вяртаць.

4) з прыбытку прадпрыемства ствараліся фонды матэрыяльнага заахвочвання працоўных. Рэформа зыйшла на нет.

Білет 59. Развіцце Беларусі ў др.Палове 1980-ых і ў пачатку хі стагоддзя

У сакавіку 85 года генеральныс сакратаром ЦК КПСС абраны Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў, які абвясціў аб планах рэформ, рэалізаваных на ўздым эканомікі і змены ў грамадскім жыцці (назва палітыка “перабудовы”). Стрыжнем палітыкі перабудовы аб’яўлялася дэмакратызацыя ўсіх сфер жыцця савецкага грамадства і рэфармаванне палітычных інстытутаў. Разгарнулася публічная паліміка аб шляхах абнаўлення сацыялізма. У Беларусі на хвале галоснасці ўзрастала цікавасць да праблем нац.культуры. утвараліся нефармальныя аб’яднанні (талака, паходня). У прэссе друкаваліся артыкулы, у якіх крытычна ацэнівалася ў гісторіі роля Сталіна і нават Леніна.

Развіцце галоснасці прывяло да новай хвалі рэабілітацыі. У 1988 годзе спецыяльная камісія Савета міністраў БССР прыйшла да высновы, што ў лясным масіве Курапаты (пад Мінскам) у 1937-41гг. было знішчана не менш за 30 тыс. савецкіх грамадзян.

У 1989 годзе адбыліся першыя альтэрнатыўныя выбары на з’езд народных дэпутатаў

СССР. На Беларусі таксама (60 прадстаўнікоў). У 1990 годзе першыя альтэрнатыўныя выбары ў Вярхоўны Савет БССР, з 345 абраных дэпутатаў да апазіцыі належыла 37.

27 ліпеня 1990 года ВС БССР прыняў Рэпарацыю аб дзяржаўным суверэнітэце. У сакавіку 91 года - агульнасаюзны рэферэндум па пытанню аб захаванні Савецкага Саюза. 76,5% - “за” захаванне СССР. У Беларусі “за” – 82,7%. У жніўні 91 года праваліўся путч ГКЧП, накіраваны на адлучэнне ад ўлады Гарбачова і спыненне дэмакратычных рэформ (з 19-23 жніўня).

25 жніўня 91 года ВС БССР надаў статус Канстытуцыйнага закона Дэкларацыі аб суверэнітэце БССР. 19 верасня 91 года ВС зацвердзіў новую назву рэспублікі – РБ, а таксама новыя дзяржаўныя сімвалы б-ч-б сцягі герб “Пагоня”.

8 снежня 91 года ў Віскулях у Бел.пушчы кіраўнікі Беларусі, Украіны і Расіі (Шушкевіч, Краўчук і Ельцын) падпісалі пагадненне аб дэнансацыі саюзнага дагавора 1922 года.

10 снежня 1991 года ВС БССР зацыердзіў гэтае пытанне.