- •1. Тэорыя літаратуры ў сістэме навук аб літаратуры.
- •18 Стагоддзе - літаратуразнаўства стала самастойнай навукай.
- •2. Паходжанне мастацтва. Мастацтва як спосаб пазнання свету.
- •4 Літаратура як мастацтва слова. Месца літаратуры сярод іншых відаў мастацтва.
- •5. Літаратура як мастацтва слова. Літаратура і смі.
- •6. Мастацкі вобраз. Літаратурны вобраз.
- •9. Змест і форма літаратурнага твора.
- •10. Літаратурны твор як сістэма. Паняцце пра цэласнасць мастацкага тэксту.
- •11. Элементы зместу: тэма, праблема, ідэя. Задума твора.
- •12. Ідэя твора. Аўтарская і аб’ектыўная ідэя ў літаратурным творы.
- •13. Выбар тэмы. Тэматыка мастацтва.
- •2. Ідылічнае, сентыментальнасць, рамантыка
- •3. Трагічнае
- •4. Смех. Камічнае, іронія
- •18. Персанаж і пісьменнік: герой і аўтар. Формы і прыемы псіхалагізму.
- •19. Персанаж і яго каштоўнасная арыентацыя.
- •20. Час і прастора ў літаратурным творы. Паняцце пра хранатоп.
- •24. Тропіка.
- •28. Сюжэт і фабула літаратурнага твора. Сюжэт як сродак раскрыцця характараў персанажаў.
- •29. Неаўтарскае слова: літаратура ў літаратуры.
- •30. Сістэмы вершаскладання.
- •31. Сілаба-танічная сістэма вершаскладання.
- •32. Рытміка. Метрыка (стапа, памер, метр, рытм).
- •35. Белы верш, вольны верш, свабодны верш: суадносіны ва ўжыванні тэрмінаў.
- •36. Рыфма і рыфмоўка
- •37. Гукапіс літаратурнага твора. Інтанацыя.
- •38. Літаратурныя роды. Прынцыпы класіфікацыі літаратурных родаў.
- •39. Эпас як літаратурны род.
- •41. Асаблівасці драмы як літаратурнага рода.
- •42. Літаратурныя жанры. Жанравыя канфрантацыі і традыцыі. Кананізацыя жанраў.
- •43. Міжродавыя і пазародавыя літаратурныя формы.
- •44. Літаратурныя іерархіі і рэпутацыі.
- •46. Літаратурны працэс: дынаміка і стабільнасць.
- •47.Літаратурны працэс: мастацкія сістэмы 19-20 стст.
- •48. Літаратуразнаўства і літаратурная крытыка.
- •49. Да пытання аб вывучэнні генэзісу літаратурнага твора.
- •2. Літаратуразнаўчыя інтэрпрэтацыі
- •3. Кантэкстуальнае вывучэнне
- •51. Стыль пісьменніка.
- •52. Жанры літаратуры і праца публіцыста.
11. Элементы зместу: тэма, праблема, ідэя. Задума твора.
Задума – першапачатковая ідэя, уяўленне аўтара пра яго змест.
Значэнне задумы:
- раптоўнае натхненне, падзея ўнутранага жыцця, вобраз
- доўгі, працяглы, глыбокі інтарэс да той ці іншай праблемы. Інтуітыўнае адчуванне будучага твора.
Напрыклад: “Техника писательского ремесла”. Раздел: «Как писать статьи».Там даецца парада пачынаць твор з сярэдзіны, з таго месца, дзе ў цябе штосьці выходзіць. А калі напішыце сярэдзіну, то знойдзецца і пачатак і канец.
Тэма - асноўны круг тых жыццёвых пытанняў, на якіх засяродзіў увагу пісьменнік у сваім творы. Часам тэма атажэствляецца нават з ідэяй твора. Тэмамі мянуюць найболей істотныя кампаненты мастацкай структуры, аспекты формы, апорныя прыёмы. У літаратуры гэта - значэнні ключавых слоў, тое, што імі фіксуецца.
Тэма як падмурак мастацкага тварэння - гэта ўсё тое, што стала прадметам аўтарскай цікавасці, асэнсаванні і адзнакі.
Праблематыка - вобласць асэнсавання, разуменне пісьменнікам адлюстраванай рэальнасці. Праблематыку можна назваць цэнтральнай часткай мастацкага зместу, таму што ў ёй, як правіла, і складзена то, дзеля чаго мы звяртаемся да твора - непаўторны аўтарскі погляд на мір. У адрозненне ад тэматыкі праблематыка з'яўляецца суб'ектыўным бокам мастацкага зместу, таму ў ёй максімальна выяўляецца аўтарская індывідуальнасць, самабытны аўтарскі погляд на мір. Яшчэ адной складаючай ідэйнага міру твора з'яўляецца мастацкая ідэя -галоўная абагульняючая думка або сістэма такіх думак.
Праблема - гэта вылучэнне якога-небудзь аспекту, акцэнт на ім, які разрашаецца па меры разгортвання твора, асноўнае пытанне, пастаўленае ў літаратурным творы. Складаная, канфліктная сітуацыя. Праблема ўзнікае тады, калі ёсць выбар.
Ідэя - гэта тое, што жадае сказаць аўтар, навошта напісана гэты твор. Складовая частка мастацкага ўтрымання твора, галоўная абагульняючая думка, сістэма думак.
12. Ідэя твора. Аўтарская і аб’ектыўная ідэя ў літаратурным творы.
Ідэя - гэта тое, што жадае сказаць аўтар, навошта напісана гэты твор. Складовая частка мастацкага ўтрымання твора, галоўная абагульняючая думка, сістэма думак.
Ідэя - галоўная абагульняючая эмацыянальна-вобразная думка твора, вобласць мастацкіх рашэнняў, сфера, у якой становяцца зразумелымі аўтарскія адносіны да свету, аўтарская пазіцыя, сцвярджаецца ці адмаўляецца аўтарам пэўная сістэма каштоўнасцей. Каштоўнасны аспект і эмацыянальная накіраванасць ідэі, абумоўленая светапогляднымі, маральнымі і эстэтычнымі адносінамі аўтара да адлюстроўваемых супрацьлегласцей чалавечага жыцця. Розная ступень выражанасці аўтарам эмацыянальнай ацэнкі ў цэласнасці мастацкага твора (у залежнасці ад творчых задач аўтара, жанравых і стылёвых патрэб). Спосабы знаходжання ідэі ў творы: непасрэднае фармуліраванне аўтарам ў змесце (напрыклад, у байках), ці ў архітэктоніцы (напрыклад, у эпіграфе), ці выказваецца персанажам, ці (у большасці выпадкаў) разлітая ва ўсім творы.
Аўтарская суб’ектыўнасць (кампаненты):
• Рэфлектуўны кампанент (думкі, пачуцці)
• Нерэфлектыўны (аксіёматычныя ўяўленні пэўнай культурнай традыцыі)
• Псіхаідэалогія грамадскай групы, да якой належыць пісьменнік
• Міфапаэтычны план твора
Творы мастацтва, мастацкай літаратуры асабліва, заўсёды выяўляюць ідэйна-эмацыйнае стаўленне пісьменнікаў да тых сацыяльных характараў, якія імі намаляваныя. Менавіта ў ідэйнай адзнацы мацней і ясней усяго выяўляецца ідэалагічная сутнасць твораў мастацкай літаратуры.