
- •Пытанні да экзамену па гісторыі беларусі
- •Прычыны, характар і асаблівасці разгортвання казацка-сялянскай вайны 1648 – 1651 гг. На тэрыторыі Беларусі
- •Антыфеадальны рух на паўднёва-ўсходніх землях Беларусі ў 1648—1649 гг. Грамадска-саслоўны склад паўстанцаў.
- •Казацкія загоны і іх кіраўнікі. Баявыядзеянні ў 1648—1649 гг. Пад Пінскам, Мазыром і Бабруйскам.
- •Баявыя дзеянні ў 1649—1651гг. Вынікі казацка-сялянскай вайны для Беларусі.
- •Прычыны і пачатак вайны Расіі з Рэччу Паспалітай з 1654—1667 гг. Ваенныя дзеянні ў вкл у 1654 – 1655 гг.
- •Палітычная і вайсковая дзейнасць гетмана я. Радзівіла. Кейданская унія.
- •Палітыка царскіх улад у Беларусі падчас вайны 1654—1667 гг. І пазіцыі насельніцтва.
- •Ваенныя дзеянні вайны Расіі з Рэччу Паспалітай у 1658—1666 гг.
- •Андрусаўскае перамір’е. Умовы “вечнага міру” 1686 г. З Расіяй.
- •Узмацненне феадальнай анархіі ў другой палове хvіі ст. Становішча шляхты і праграма “каэквацыі правоў”.
- •Грамадзянская вайна 1696—1700 гг. У вкл. Віленская пастанова.
- •Прычыны і пачатак Паўночнай вайны. Асаблівасці ўступлення ў яе Вялікага княства Літоўскага.
- •Ход баявых дзеянняў падчас Паўночнай вайны і адносіны насельніцтва да ваюючых бакоў.
- •Абвастрэнне дзяржаўна-палітычнага крызіса вкл падчас Паўночнай вайны. Вынікі вайны для Беларусі.
- •Панская гаспадарка ў другой палове хvіі – хvііі ст. І эвалюцыя феадальнай рэнты.
- •Сялянская гаспадарка і катэгорыі сялян ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Характар эканамічнага ажыўлення у хvііі ст. Вотчынныя мануфактуры.
- •Становішча гарадоў ў другой палове хvіі – хvііі ст. Развіццё ўнутранага і знешняга гандлю.
- •Антыфеадальныя выступленні беларускага сялянства ў другой палове XVIII ст.
- •Рэлігійнае становішча вкл ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Рэформы дзяржаўнага ладу і кіравання на пачатку праўлення Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
- •Гаспадарчыя рэформы на пачатку праўлення Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
- •Рэфарматарская дзейнасць а. Тызенгаўза, я. Храптовіча ў галіне сельскагаспадарчай вытворчасці.
- •Рэфарматарская дзейнасць а. Тызенгаўза у галіне прамысловай вытворчасці.
- •Дысідэнцкае пытанне. Сейм 1767—1768 гг. Кардынальныя правы.
- •Барская канфедэрацыя ў вкл. Першы падзел Рэчы Паспалітай
- •Чатырохгадовы (Вялікі) Сейм Рэчы Паспалітай. Канстытуцыя 3 мая 1791 г.
- •Таргавіцкая канфедэрацыя. Другі падзел дзяржавы Рэчы Паспалітай
- •Прычыны, падрыхтоўка і пачатак паўстання паўстання 1794 г.
- •Асаблівасці паўстання ў Беларусі. Ход баявых дзеянняў вясной – летам 1794 г.
- •Адносіны да паўстання 1794 г. Сялян. Паланецкі універсал.
- •Прычыны ліквідацыі Рэчы Паспалітай.
- •Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел і арганізацыя кіравання на беларускіх землях у складзе Расійскай імперыі (1772 - 1801 гг.).
- •Саслоўная палітыка расійскага ураду на далучаных землях Беларусі (1772 - 1801 гг.).
- •Насаджэнне рускага дваранскага землеўладання на беларускіх землях (1772 - 1801 гг.).
- •Змены ў сельскай гаспадарцы, падаткі і павіннасці сялян (1772 - 1801 гг.).
- •Становішча гарадоў. Развіццё прамысловасці і гандлю, шляхоў зносін (1772 - 1801 гг.).
- •Нацыянальна-рэлігійная палітыка расійскага ўраду (1772 - 1801 гг.).
- •Гістарычныя ўмовы развіцця культуры беларускага народа ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Адукацыя і навука ў другой палове хvіі – першай палове хvііі ст.
- •Грамадска-палітычная думка ў другой палове хvіі – першай палове хvііі ст.
- •Эпоха Асветніцтва ў Беларусі. Фізіякраты.
- •Адукацыя ў другой палове хvііі ст.
- •Развіццё навуковых ведаў ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Развіццё літаратуры ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Кнігадрукаванне ў другой палове хvіі – хvііі ст. Друк, першыя газеты.
- •Архітэктура Беларусі ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Выяўленчае мастацтва ў другой палове хvіі – хvііі ст.
- •Музычнае мастацтва і тэатр у другой палове хvіі – хvііі ст.
Абвастрэнне дзяржаўна-палітычнага крызіса вкл падчас Паўночнай вайны. Вынікі вайны для Беларусі.
В 1721 г. на территории Финляндии был подписан Ништадтский мир. Россия присоединила к себе Лифляндию, Эстляндию, Ингрию, часть Карелии. Петр I получил для своей страны выход в Балтийское море. Речь Посполитую даже не пригласили на переговоры, что свидетельствовало о ее неспособности проводить самостоятельную внешнюю политику. Швеция заключила мир с Саксонией только в 1729 г., а с Речью Посполитой еще позже — в 1733 г.
Это было началом конца. С этого времени Речь Посполитая, по словам современников, превратилась в постоялый двор и трактир для иноземных войск, где «они, как правило, забывали про оплату».
Итоги войны для белорусских земель имели трагический характер. Население сократилось на 700 тыс. человек, а это значит, что погиб почти каждый третий житель. С одной стороны, шведы «истязали, жгли и вешали мужиков», с другой стороны, бесчинствовало царское войско. Особенно крестьяне и мещане были недовольны постоем казаков и калмыков.
Повсюду царили разрушения, нищета и голод. В таких условиях началась эпидемия чумы, от которой умерло около 34 тыс. человек. Угодья были не обработаны, усадьбы и деревни покинуты местными жителями. Например, на Гродненщине пустовало 3/4 крестьянской пахотной земли. Шкловское графство потеряло около 90 % жителей. Вновь перед народными низами встала тяжелая задача возрождения хозяйства.
Панская гаспадарка ў другой палове хvіі – хvііі ст. І эвалюцыя феадальнай рэнты.
Для крестьянина – самого многочисленного клана – сословия Беларуси 17-18вв. обозначенный период был нелегким для жизни и работы. Господствующий класс оформил законодательно монопольное право владения землей. 26 артикул 3 статута ВКЛ 1588г. полностью оттеснил земледельца от земель, но несмотря на закон, крестьяне опирались на свои права, еще в первой половине 18в. проводили торговые операции с землей. Чтобы прокормить семью приносить прибыль пану крестьянин должен был отрабатывать не меньше 1/2 волоки, но в послевоенное время очень много земли пустовало и крестьяне брали земли меньше 1/6, 1/8 и даже 1/10 волоки. За крестьянский труд жили и кормилось гос-во, шляхта, войско, церковь. В их пользу пригонные отрабатывали многочисленные повинности, главной из их: дякло, чинш, панщина. Паншина – для тяглых, чинш – для чиншевых, дякло - одну и другую. Панщину отрабатывали все мужчины и женщины с восхода до заката, за невыход на работу наказание (больше на один день панщина, если не помогает пану дать барана, крайне наказание бичевание). На протяжении 17-18вв. норма панщины увеличивалась. Кроме нее крестьяне выполняли и такие повинности как: гвалты, толоки, сгоны. Кол-во гвалтов было в 12 в год. Очень тяжелой для крестьян подводная повинность. Очень много рабочего времени занимали и др. обязанности: ночная стража, шарварки. Мужчины обязательно участвовали в охоте и рыбалке для панского стола, женщины убирали огород, ткали, стригли овец и др. Особое и довольно значительное место во второй половине 17-18вв. занимали денежные подати. Среди них на первом месте стаял чинш, он был не одинаковым, в каждом владении свой. В сер. 18 в. чинш вырос примерно на 10%. За использование леса панов крестьяне платили такие повинности как: грибное, ягодное и т.п. За разрешение на изготовление алкогольных напитков «чапавое». Всего исследователи насчитывают 56 денежных повинностей. Стабильным продуктовым оброком явл. дякла, основным – зерновые. Своеобразными натуральными повинностями были колядная и волочебная.