Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Гравика практика каз.doc
Скачиваний:
2
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
452.1 Кб
Скачать

3 Гравиметриялық рейсті өңдеуінің әдістемесі

Гравибарлау рейсті өңдеу дегеніміз – ТП-ке салыстырмалы аномалиясын есептеу, аспаптық түсірілімнің дәлдігін бағалау. Уақыт бойынша ТП – де жасалынған ең жақын өлшеулердің аралығын (оның ішіне қарапайым нүктелерде жасалған өлшеулер де кіреді) рейс үзбесі деп атайды. Әрбір рейс үзбесін жеке өңдейді. Өңдеудің бірінші кезеңінде алынған бақылаулар арқылы нуль – пункт ауытқуының графигі тұрғызылады. Оны бақылау жасалған уақыт мезгілі және мГл - мен алынған өлшеулердің арасындағы байланысты көрсететін функциясы сияқты тұрғызады (6 - сурет).

6 – сурет. Нуль – пункт ауытқуының графигі

Бұл графикті тұрғызу үшін бөліктермен алынған өлшеулерді гравиметр бөліктердің құнына көбейтеді, сонда

. (3.1)

мұндағы с - гравиметр бөліктердің құны.

Нуль – пункт ауыткуы дегеніміз – бұл бірдей нүктеде алынған (мысалы, ТП - те) гравиметр өлшеулердің уақыт бойымен өзгеруі (бірақ гравитациялық өріс тұрақты). Гравиметр көрсететін мәндердің осындай өзгеруі мынандай себептерден шығады: температураның өзгеруі, жер үстіндегі теңіз жағасынан шыгудың әсерлері, аспаптың сезгіштілік жүйесінің серіппелері және кварцтік жиптердің «тұрақты қажуы» және т.б. Сондықтан нуль – пункт ауытқуын еске алу керек. Бұл үшін әрбір рейс үзбесінде тузетуді есептейді:

, (3.2)

бірақ .

мұндағы және алғашқы және сонғы уақыттарда алынған алдынғы және сонғы өлшеулер.

. (3.3)

Аустыруды еңгізейк , сонда

. (3.4)

Сонымен, әрбір үзбе үшін есептейді

. (3.5)

(3.4) формуласында уақыттан ТП алынған мәні бойынша.

Бақылауларды өңдеу үшін арнайы журнал бар. Өңдеу журналына (қосымша Б) дала журналдан мынандай деректерді көшіреді: профиль (ПР), пикеттер, бақылау уақыт ( 1 мин дейн дәлдікпен), 3 отсчеттар арқылы есептелген орташа гравиметр бөліктермен алынған мәнді ( бөлікке дейін дәлдікпен). Журналды былай толтырады:

- Формула арқылы мГл мен анықталатын отсчеттарды есептейді

. (3.6)

- Әрбір рейс үзбесі үшін аспаптың нуль – пункт ауытқуының коэффициентін мынандай формуламен есептейді

. (3.7)

мұндағы - осы рейс үзбесінің ТП - те мГлмен алынған соңғы өлшеу,

- осы рейс үзбесінің мГлмен алынған алғашқы өлшеу,

- рейс үзбесінің соңғы уақыты,

- рейс үзбесінің алғашқы уақыты.

Есептеулерді үтірдің соғынан 5 белгілерге дейін жасайды.

- ТП және қарапайым бақылау нүктелерінде жасалған уақыттардың арасындағы айырымын есептейді:

. (3.8)

- Гравиметрдің нуль – пункт ауытқуы үшін тузетуді есептейді:

. (3.9)

- Нуль – пункт ауытқуы үшін тузету еңгізілген мәнді есептейді:

. (3.10)

- Ауырлық күшінің аномалдық мәнін есептейді:

. (3.11)

3-4 операторлар жасаған профильдер бойынша графиктерін тұрғызып, орташа мәннің графигін есептеп, тұрғызады.

орташа мәні ауырлық күшінің изоаномал картасын тұрғызуда негізгі мәлімет болып табылады.