1.Філасофія, яе сутнасць, эвалюцыя

Тэрмін філасофія паходзіць са старажы-тнагрэцкай мовы і ў перакладзе азначае любоў да мудрасці, дзе філіо -- любоў, сафія – мудрасць. Філасофія -- пастаноўка века-вечных (метафізічных) праблем і магчы-масць іх развязваць толькі праз разважанні, толь-кі праз духоўнасць чалавека. Значыць, філасо-фія – гэта спроба “разбудзіць” чалавека, змусіць яго думаць не толькі аб штодзённым, але і аб чымсці непераходным (метафізічным) г. зн. аб тым што існуе ва ўсе часы, накшталт: безмежнасці, вечнасці, прыгажосці, справядлівасці смерці, і г. д. Носьбітам і распрацоўшчыкам мудрасці, заўсёды з’яўляецца народ, як калектыўны розум. Людзі, якія займаліся аналізам і сіс-тэматызацыяй мудрасці, яшчэ ў антыч-насці пачалі называцца філосафамі. Аўтарства тэрміна "філасофія" прыпісваецца Піфагору, які і з’яўляецца яе пачынальнікам. Згодна еўрапейскай традыцыі філасофія ўзнікае ў грэчаскім рабаўладальніцкім полісе ў той час калі адбываецца падзел грамадскай пра-цы на фізічную і разумовую. Менавіта, ў межах апошняй паступова ўзнікае група людзей, асноўным заняткам якіх была філасофія.Эвалюцыя філасофіі:

Першапачаткова філасофія насіла эліта-рны характар г. зн. , што ёй цікавіліся і мелі да яе доступ нямногія, і як правіла, заможныя людзі. Ужо ў тыя часы філасофія ўтры-млівала наступныя раздзелы: логіка, фізіка, матэматыка, астраномія, медыцына, паэтыка, юрыспрудэнцыя, псіхалогія і г. д. Менавіта з філасофіі ў пазнейшыя часы ўзнікаюць выключна ўсе навукі. Першай навукай, якая адасо-білася ад філасофіі была медыцына. Звязана гэта з тым, што філасофія з яе абстрактнасцю была не ў стане ляка-ваць чалавечае цела.З узнікненнем меха-нікі (16--18)ст. адбываецца маса-вае адасабленне ўсіх навук ад філасо-фіі. Праўда, І. Ньютан (1643-1727), як стваральнік класічнай і нябеснай меха-нікі лічыў, што яна не з’яўляецца наву-кай, а толькі звычайным раздзелам фі-ласофіі. Ва ўласна філасофіі засталіся наступныя раздзелы: гісторыя філасо-фіі, логіка, этыка, эстэтыка, філасофія рэлігіі.

2.Прадмет і структура філасофіі

Філасофія - гэта сістэма агульных, тэа-рэтычных поглядаў на сусвет у цэлым, на чалавека і на ягонае месца ў гісторыі, ў прасторы і ў часе. Прынята лічыць што існуюць тры цэнтры узнікнення філасофіі. Кітайская філасофія існуе толькі ў двуадзінству з рэлігіяй. Індыйская філасо-фія.(усходняя, ягіпецка--індыйская) тут прызнаецца што пачуццёвасць ўзвышаецца над рацыянальнасцю(розумам). Еўрапейская філасо-фія пачынаецца з антычнай Грэцыі і Рыма і існуе самастойна без рэлігіі. Выключэннем з’ўляецца толькі філасо-фія нэатамізму, як афіцыйнай дактры-ны каталіцкай царквы.

Незалежна ад геаграфіч .прыналежнасці ф.мае структуру: 1)анталогія.(ў перакл. з грэч.: слова аб быцці; вучэнне аб існаванні). Тут разглядаюцца пытанні існавання ці неіснавання прадметаў, чалавека, сусвету; Анталогія ставіць пытанні накшталт: што такое жыццё, смерць, прастора, час, космас,

2)гнасіялогія. (гнэзіс у перакл.з грэч.-- веды; пазнанне, разуменне).Яна асэн-соўвае магчымасці чалавечага паз-нання г. зн. ці здольны чалавек пазна-ваць, вывучаць, даследаваць прадметы, космас, іншага чалавека, ці сваё уласнае “Я”. 3)філасофская антрапалогія (антро-пас--чалавек; логас--слова; вучэнне аб чалавеку). Тут дасле-дуецца сутнасць чалавека, ягонае існаванне ў сусвеце; мэты і задачы чалавека, грамадства, дзяржавы ў сусветнай гісторыі. 4)аксія-логія (духоўныя каштоўнасці). Гэта катэгорыі этычнага і эстэтычнага кшта-лту: шчасце, свабода, справядлівасць, каханне, адказнасць г. зн.пытанні звязаныя з духоў-насцю чалавека. 5)праксіялогія (практыка).Тут раз-глядаецца з выкарыстаннем філасофскага апарату практычнае жыццё чалавека, гра-мадства; адносіны паміж эпохамі, куль-турамі, народамі, цывілізацыямі.