16Схаластыка.

У фіі антычнасци, пачыная з 4 ст.н.э. зьяул.

схаластычныя традыцыи. Яны маюць такую назву у силу таго, што усё схаластычнае усп-рыняцце ф. зводзилася да завучвання пэуных хрысцианских палажэнняу у невяликай пера-апрацоуке и гэта рабилася пад час навучання у школе(ад лац.’схола’ – школа, навучан-не).Схалы на першы план ставили Бога, а усё астатняе-выники яго дзейнасци. Абгрунто-уваючы иснаванне Бога, схалы развили ло-гику як навуку и як систэму доказнасци. Ф.Аугустына-узяушы за аснову тэорыю аб першарухавику Аугустын пашырыу яго хар-ки и унёс значны уклад у идэю иснавання Бога. Ён личыу што зразумець иснаванне Бога немагчыма, можна тольки у гэта паве-рыць. Паводле Аугустына есць наступныя варыянты асэнсавання веры у Бога: 1)ВЕРЫЦЬ КАБ ЗРАЗУМЕЦЬ- вера у бога иснуе для таго каб зразумець сутнасць усяго иснуючага. Гэтым Аугустын хоча паказаць што чалавечы розум самастоина не здольны дайсци да самага элементарнага пазнання

2)ВЕРУ ТАМУ ШТО АБСУРДНА-чал шмат якия зьявы личыць абсурдными, у першую чаргу тыя якия не укладваюцца у логику ча-лавечага жыцця, а на самой справе гэта ёсць тольки Божая таямница. 3)ВЕРЫЦЬ КАБ ПРЫЗНАВАЦЬ ИСНАВАННЕ ЧАСУ-Кали чалавек спадзяваецца на свой розум, то ён не можа абгрунтаваць рэальнасць моманту цяперашнега часу, Аугустын прызнавау, што час можна падзялиць на 2 частки-прайшо-ушы и будучы. Памылковыми зьяуляюцца думки аб иснаванни цяперашняга часу.

Рэалізм - наміналізм.

Рэалізм (з лац.: realis – рэчывавы, сапраў-дны) складваецца ў сярэднія вякі і лічыў, што самастойна існуюць толькі агульныя па-няцці ці як іх называлі рэалісты - універсаліі , якія нагадваюць ідэі Платона і з якіх утво-раны ўвесь рэальны, прадметны свет. Наміналізм (з лац.: nomen – імя) – філасо-фскае вучэнне, якое адмаўляе самастойнае існаванне універсалій (агульных паняццяў). Агульнае, калі і існуе, то толькі ў словах, як вынік існавання адзінкавых прадметаў.

У схаластычнай філасофіі 13ст. было выпрацавана кампраміснае вучэнне паміж рэалізмам і наміналізмам, ці кампраміс у разуменні адзінкавага і агульнага. Найбольш выразна ў спадчыне Фамы Аквінскага, які прызнаваў, што агульныя паняцці існуюць траяка: а) “да прадметаў”(прыкладна па схеме існавання ідэй ў філасофіі Платона).

б) “у прадметах”, як іх сутнасці. в) “после прадметаў” - у чалавечым розуме, як створа-ныя чалавекам паняцці. Канцэптуалізм (conceptus – паняцце). Не прызнае, што ўніверсаліі існуюць самастойна. Разам з тым канцэптуалізм сцвярджае, што агульныя паняцці толькі ўзнаўляюць ў чалавечым ро-зуме тыповыя прыкметы адзінкавых прад-метаў. “Дваістая ісціна” – гэта вучэнне, якое ўзнікае ў сярэднія вякі падчас пашы-рэння філасофіі Арыстоцеля,”Дваістая ісціна - гэта раздзяленне філасофскіх і багаслоўскіх ісцін і магчымасць існавання іх адначасова і незалежна адна ад другой.; згодна гэтай канцэпцыі ісцінае ў філасофіі можа быць ілжывым у тэалогіі і наадварот, ілжывае ў тэалогіі можа быць ісціным у філасофіі.

\

17Філасофія Адраджэння.

Гэтая ф. яшчэ наз ф. рэнесансу. Шырокае развиццё атрымала у перыходны перыяд ад сераднявечча да новага часу(14-16 ст.). Узникае думка, што неабходна вяртацца да антычнасци ва усих сферах жыццядзейнасци. Адраджэнне-гэта перыяд кали сераднявечча вычарпала сябе, а новы буржуазны лад яшчэ не аформиуся. Адраджаюцца прынцыпы ан-трапацэнтрызма і гуманізма. Дж.Бруно зьяул доктарам фіі. Галоунай мэтай яго фии зьяул. пазнанне и вывуччэнне прыроды. Пра-блемы суадносин прыроды и бога Бруно разглядае з пазицыи пантэизму т.е. прырода –гэта и ёсць сам Бог. Бог знаходзицца не над прыродай, а унутры яе. Бруно писау што у кожным прадмеце існуе кропія агульнай сусветнай душы. Разглядаючы космас Бруно згаджауся з Каперникам, што любая зорка можа разглядацца як цэнтр сусвету. Бруно адмауляу раздзяленне на зямное и нябеснае, злучау іх у адно. Уводіў агульную адінку іх быцційнасці-манаду,якая уяўл-ца у 3 сэнсах: анталагічным,фізічны(манада-неатам) і ма-тэмны(манада-кропка, што робіць лінію>-плоскасць>прадмет).Вярхоўная манада-Бог, як сімвал супрацлегласцей (любоў-пачатак нянавісці…)