10 Філасофія элеатаў

Элейская филасофия развивалася у некальких полисах, самым вяликим з яких быу Элея у 5-4 ст. Яе прадстауники:

1)Ф-ия Анаксагора-яго ф. прысвойвае пыта-нни иснавання сусвету: ци зьяуляецца сусвет арганизаванай структурай ци наадварот зьяуляецца суцэльным и бесструктурным.Ён спрабуе знайсци часцицу у якой будуць выя-улены элементы усих иншых рэчывау. Иснаванне такой часцицы будзе азначаць што сусвет адзины.

2)Филасофия Эмпедокла-ён для тлумачэння прадметау и свету брау 4 першатсыхии (вада,агонь,паветра,зямля) Паводле Э. разн-аякасць прадметау тлумачыцца рознай пра-порцыяй першастыхий у прадмеце. Пер-шастыхии характэрызуюцца пасиунасцю т.е. не маюць сами па сябе стваральнай силы.

З гэтай пасиунасци выходзяць дзве духоуныя силы:филио(любоу,злучанасць) и кэикас (варожасць,ненависць)

3)Ф.Ксенафана-К. паставиу пытанне аб иснаванни Бога.Яго асноуны падыход-небог стварае чалавека а чалавек стварае Бога. Адсюль иснаванне розных Багоу у розных народау. У Багах людзи шукаюць таго чаго не хапае у их самих: бяссмертнасци, справя-дливасци. Бог и прырода-рауназначныя паняцци.

4)Ф.Зянона прысвечана тольки аднаму пытанню-асэнсаванню сутнасци руху. Ф. Зянона носиць апарыйны характар. Апарыя-разважанне якое прыводзиць у тупик у пошуках адказу.

Філасофія Зянона.

Ф.Зянона прысвечана тольки аднаму пытанню-асэнсаванню стнасци руху. Ф. Зя-нона носиць апарыйны характар. Апарыя-разважанне якое прыводзиць у тупик у пошуках адказу. Найбольш тыповы-ми выступаюць “Дыхатомия”,”Ахилес и ча-рапаха”,”Ляцячая страла”. Асноунае прызна-чэнне апорый адказаць на пытанне-што такое рух и ци иснуе ён у рэальнасци.

“Дыхатомия”-у гэтай апорыи ён ставиць пытанне-ци магчыма растлумачыць сутнасць руху пры дапамозе пачуццяу ци розуму. Выснова-немагчыма з дадзенай кроп-ки трапиць у ближэйшую да яе так як яе фак-тычна не иснуе.

”Ахилес и чарапаха”-у аснове гэтай апорыи закладзены прынцып адноснасци руху. Чара-паха як симвал самага павольнага заусёды на перадзе самага хуткага Ахилеса. Чарапаха рухаецца не залежна у той час як Ахилес рухаецца у залежнасци ад чарапахи. Выс-нова-каб пераадолець абмежаваную адлегла-сць патрэбен бясконцы час так як кожная кропка и ёсць бясконцасць.

”Ляцячая страла”-асноунай мэтай апорыи зьяуляецца пытанне ци знаходзицца страла у стане руху ци пакоя.Зянон даказвае што страла у кожны момант руху знаходзицца у стане пакою.

Узникае пытанне ци можа бясконцая сумма пакоя ствараць рух.

11Атамістычная філасофія.

Асноуныя прадстауники: Дэмакрыт, Ляукип, Эпикур, Лукрэцый Кар. Пад тэрминам ‘атамас’- грэки разумели найдрабн. Недзяли-мую часц-ку. Адкрыццё ат адбыв не пры дапамозе нейких физ. Вопытау, а тольки пры дапамозе лагич разважанняу. Дзякуючы ат прадметы могуць иснаваць пэуны час. У антычнасци была пашырана думка, што аутарам атам вучэння з’яул. Ляукип, але пасля яго не засталося ні якой пісьм спадчыны и нібыта усе заслуги прысвоіў сабе яго вучань Дэмакрыт. У сучаснасци, каб пазбегнуць спрэчак, аутарства прызначаецца адначасова за Ляукипам-Дэмакрытам.

Асноуныя палажэнни тэорыи атамистау

Кожны прадмет складаецца з атамау, асноу-най характ-кай яких з’яул их рухлівасць. Паміж атми існ. прамежки пуста-ты, якая у сваю чаргу не з’яул прычынай, а тольки умо-вай руху атаў. Аты бываюць самыя розныя: адрозн па форме, па парадку размяшч-ня и па распалажэнню. Индывид-ць кожнага пра-дмету залежыць ад гэтых паказчыкау. Такса-ма лічылася, што бяз’якасныя аты (без смаку колеру) могут ствараць якасныя прадметы. Структурнасць атама была даказана у пач 20

У якасті першамат – атам (небачная субстан-цыя, якая пры гэтым з’яўл. Фіз матэрыяй).

Прынцып эманацыі-з паверхні прадметаў адрываюцца драбнейшыя адбіткі(эйдасы), якія, пападаючы у чалавечую галаву, узаема-дейнічаюць з роднаснымі ім эйдасамі(што ужо ёсць у галаве). Так атрымліваецца воб-раз прадмета.На аснове дэфармацыі і злучэнні эйдасаў заснавана фантазія чал-а.

“Датэрмінізм”-адмаўленне факта выпадко-васці (па Дэмакр). Па Эпікуру (часткова прызн выпадкць):траякі рух атамаў:1)па прамой лініі 2)адхіленне ад прамой 3)рух ад сутыкненняў