24Гісторыка-філасофскае разуменне матэрыі.

Поруч з катэгорыяй быцця катэгорыя матэ-рыи з’яуляецца фундаментальнай у филасоф-ским матэрыялизме,а таксама яна з’яуляецца аб’ктам крытыки з боку идэялистычнай фи-ласофии. Згодна идэялизма матэрыя ствара-ецца и прадтрымливаецца нейким духам, некай идэальнай силай.И у межах матэрыя-лизма таксама иснавали самыя розныя уяуле-нни аб матэрыи.Гэтыя уяуленни замянялися у гистарычным плане.Ужо у антычнасти пад матэрыяй разумелися нейкия так званыя першарэчывы (зямля агонь паветра вада).Да пачатку 20ст матэрыялизм у якасци перша-матэрыи прызнавау атам як самую дробную и недзялимую часцинку рэчыва. Дэмакра-тауски варыянт разумення матэрыи а асабли-ва першаматэрыи перапыниу сваё иснаванне тольки у вынику навуковай рэвалюцыи якая адбывалася напрыканцы 19-пач20ст. Адк-рыцці фізікі вельмі моцна паўплывалі на філасоўскія ўяўленні аб першаматэрыі. Ме-навіта у гэты перыяд узнік у філасофіі такі напрамак як “ фізічны ідыялізм ”,які абгрун-таваў памяншэнне і знікненне матэрыі.

19Філасофія Канта

Антыномии- гэта невырашальныя супярэч-насци, якия узник. и иснуюць у чал Розуме. Яны узникаюць з-за таго, што чал розум спр-абуе асэнсаваць такия паняцци, як вечнасц,ь прыгажосць час прастора справядливасць, што зразумець ни пачуццями ни розумам немагчыма. Асноуными антыномиями з’яу-ляюцца: а)матэмат антын:(напр чал разва-жаючы аб иснав Бога сумняваецца ци Бог ёсць ци яго няма).Кант гэта тлумачыць так што розум чал хоча зразумець зместава ци як рэч у сабе,а фактычна розум здольны успры-маць як з’яву як феномен б) дынамичная антын: праяуляецца у тым што у свеце усё адзина и непадзельна, усё структурна арга-низавана залежна и падпарадкавана, адсюль выплывае што сусвет иснуе як штосьци адзи-нае и шматликае.Кант разглядау пытанни аб прыродзе и сутнасци чал марали.Тэрмин императыу з лац з-н ,загад,ён выкарыстаны К. у «Крытыцы практычн розуму». Мара-льнае правила К: 1)чал павинен киравацца тым з-нам яки падыходзиць и для яго и для иншых, 2)дзейничай так каб ты адносиуся да сябе и да иншага як да мэты якую неаб-хобдна разгадаць.Нельга адносицца да ин-шага Я як да нейкага сродку у дасягненни сваёй мэты.Уся систэма маральных прын-цыпау зводзицца да:1) неабходнасци якая иснуе у пачуццёвым свеце.Тут чал падпарад-каваны прычыннай залежнасци зн прычына- аснова жыцця чал(нар и смерци) 2)свабоды якая трактуецца науменальна г.зн як свабода унутранага свету чал и не болей.Свабода чал у рэальнасци не можа иснаваць бо яна парушае свабоду иншых людзей.Чал дасягае свабоды тольки у думках.

У пазнанни сусвету Кант выкарыстоувае 2 паняцци – апрыорый и постпрыорый: 1)апрыорый(давопытнасць)-прызнанне таго, што иснуе само сабой без якога-дзь вопыту.

2)постпрыорый(паслявопытнасць)- прызна-нне ісціны пасля доказуякога-дзь вопыту. Апрыярызм-азначае, паводле Канта, што иснуюць 2 формы пачуццёвасци-прастора и час. Кант раздзяляу усё иснуючае на 2 частки:1)Свет зьяу(феномены)- тое што можна зафиксаваць пры дапамозе пачуццяу

2)Рэчы у сабе(ноумены) прадстауляе сабой абьектыуную рэальнасць.Ноумен-гэта змест прадмета яки немагчыма зафиксаваць пачуц-цёва. Асн працы Канта:”Натуральная гіст” і”Тэорыя неба”1)“Крытыка чыстага розуму”-аналізуе чалую думку, як нейкі тэарыт аб’ект,існуючы без адносн вопыту 2)” Кры-тыка практычнага розуму”-практ розум-сіст прыняцця чалам нейкага рашэння і паво-дін.маральнасць і амар-ць деянняў. 3)”Кры-тыка здольнасці сцвярджэнняў”-сцвяржд.-любое выказванне, якое злучае 2 ці больш паняцці(стол высокі)