Антрепренерлік әдіс

Антрепренерлік әдіс - саяси көшбасшылар мен элитаны демократиялық таңдау нәтижесінде рекруттау әдісі. Бұл әдіс бойынша үміткерлердің сапалық қасиеттерін бағалау қоғамдық пікірге байланысты және нақтылы белгілі бір шараларды (сайлау) жүзеге асыру арқылы орындалады. Осыған орай, адамдардың мәртебелік қасиеттері аса маңызды рөл ойнамайды

Гильдийлік әдіс

Гильдийлік әдіс - саяси көш-басшылар мен элитаны рекруттау әдістерінің бірі. Бұл әдіске сәйкес басқарушы кадрларды таңдау тәсілінде алдын ала белгіленген критерийлер мен ережелер және таңдау процедурасы аса маңызды рөл ойнайды. Гильдийлік әдіс негізінен рекрутгау барысында қоғамға, жұртшылыққа жариялана бермейтін әдістер жүйесінен түрады. Шын мәнінде ол жетекші басқару орындарына үміткерлерді "сүзгіден" өткізетін көптеген институттарды ойластыратын кадрларды селекциялаудың бюрократиялық жүйесі болып табылады. Мысалы, кеңестік жүйеде бүкіл кадрларды іріктеу осы бағытта жүрді. Мүнда билікке көтерілу үшін қажетті талаптар алдын ала белгілі болды: әлеуметтік шығу тегі, шаруашылық жүмыстарындағы іс-тәжірибесінің болуы, партиялық білімі, шет аймақтарда еңбек тәжірибесі және т.б. Осылайша элиталық таңдау негізінен партияның өз ішінен жүргізілді, үлтына, шет елдердегі ағайын-туысының бар-жоғына баса назар аударылды

Центризм

Центризм - қалыпты реформалар жүргізу арқылы әртүрлі әлеуметтік-саяси күштерді біріктіруге талпынатын көшбасшылар мен үйымдардың саяси көзқарасы. Оңшыл радикалды, солшыл радикалды идеялықсаяси ағымдардың экстремизмі

Геронтократия

Геронтократия - [грек,geron - қария,kratos- билік] - тура мағынасында "қариялар билігі", билік қарттардың қолында болатын басқару принципі.Геронтократия ұғымы XX ғасырдың басында этнографияда енгізілді және алғашқы қауымдық қүрылым кезіндегі, кейіннен таптық қоғамдардағы билік қүрылымын талдау мақсатында қолданылды. ^[1]Сталин, Тито, Мао Дзедун, М.Бегин, Ким Ир Сен, В.Брандт, Р.Рейган,Л.Брежнев және басқа да тұлғаларды саяси психологиялық зерттеулер саясатта жастың дәтке қуат болуы да, керісінше, қалыптасқан дәстүрліжәне авторитарлы көшбасшылыққа кедергісін келтіруі де мүмкіндігін көрсетті. Әдетте, мүндай жүйелерде саяси көшбасшылар билікке кеш келіп, уақытгары әлдеқашан әтіп кетсе де билік басында қала береді. Тәжірибе көрсеткеніндей, қалыптасқан билік принциптеріне сүйеніп,дағдарысты жағдайларда олар дүрыс шешім қабылдап, әзгермелі жағдайларға жауап қайтара алады. Алайда, қартамыс тартқан көшбасшылардың саясаты шығармашылықтан, креативті шабыттан ада. Оның күшіжайсаңдығы мен ескілікке қүштарлығында. Демократиялықүрдістердің ықпалымен, тіпті, ең дәстүрлі деген басқару қүрылымдары да (мысалы, Ватикан мемлекетін басқаратын рим католик шіркеуінің кардиналдар коллегиясы) өз мүшелеріне жастық шектеу қояды. Геронтократия үғымының қарт адамдарға тән психикалық ерекшеліктердің әдетке беріліп, сіресіп қалған, артта қалған, ескі көзқарастағы, ойы түралап қалған, әрекетсіздік синонимі ретінде қолданылатыны тегін еме

Саяси көшбасшылық - саяси іс-әрекетті жүзеге асыруда халықтың немесе белгілі бір әлеуметтік топтың мүддесін толық сезініп, қорғай білетін, бойына саяси қайраткерге лайықты қасиеттерді жия білген адам жатады. Ол алға қойған мақсатқа жету үшін қаланың, аймақтың, мемлекеттің көлемінде адамдардың күш-жігерін біріктіріп, белсенді ықпал ете алады. Соңғы кезде бұл ұғым мағынасы кеңейе түсті. Өйткені саяси көшбасшыға басқарушы қызметті ресми түрде атқармайтын, бірақ саяси өмірде беделді, аты шыққан адамдарды жатқызып жүр. Қазір саяси көшбастаушылар деп қоғамдық-саяси ұйымға, қозғалысқа, мемлекетке әрдайым және шешуші ықпал ететін тұлғаны айтады.

Саяси көшбастаушы болудың 2 жолы бар:

1) көпшілік халықтың мақсат-мүддесін кездейсоқ дөп басып, ойынан шығу;

2) ол мүдделерді мақсатты түрде тал май зерттеу нәтижесінде.