Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Studmed_ru_shymukovich-sf-ekonomicheskaya-istor...doc
Скачиваний:
1
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
1.33 Mб
Скачать

Кантрольныя пытанні

  1. Сутнасць "Сакрэтнага камітэта па сялянскай справе".

  2. Пералічыце прынцыпы ўрадавай праграммы вызвалення сялян.

  3. Адмена прыгоннага права.

  4. Мэты грашовай рэформы.

Лекцыя 8. Гаспадарка Беларусі ў парэформенны перыяд (60-90-ыя гады хіх ст.)

Асноўныя паняцці, уключаныя ў сістэму трэнінг тэсцірвання:

адработачная сістема; сутнасть адработачнай сістэмы; сервітуты; прычыны адсталасці сялянскай гаспадаркі; прычына сусветнага аграрнага крызісу 80-90-х гг.XІX ст.; асноўныя галіны сельскай гаспадаркі ў 80-90-х гг.XІX ст.; дробнакапіталістычныя прадпрыемствы; прычыны перавагі дробнакапіталістычных прадпрыемстваў; капіталістычная мануфактура; два перыяда развіцця фабрычна-заводскай вытворчасці; галоўныя галіны вытворчасці; крызіс 1873 — 1875 гг.; крызіс 1881 — 1882 гг.; вынiкi чыгуначнага будаyнiцтва; першая на Беларусі чыгунка; асноўныя прыкметы гандалю; што стымулявала фарміраванне грамадскіх класаў буржуазіі і пралетарыяту; крыніцы фарміравання прамысловай буржуазіі; асноўныя крыніцы фарміравання пралетарыяту.

Развіццё капіталістычнага спосабу вытворчасці ў сельскай гаспадарцы Памешчыцкая гаспадарка

У 60 – 70-я гг. усталявалася пераходная сістэма гаспадарання — адработачная сістэма, якая спалучала рысы феадальнай і капіталістычнай сістэм. Яе сутнасць – сяляне з прычыны эканамічнай неабходнасці арандавалі зямлю ў памешчыкаў, за што працавалі на зямлі памешчыка са сваім інвентаром і рабочай жывёлай. У гэтыя дзесяцігоддзі былі распаўсюджаны здольшчына, палавіншчына, адработкі за ўсялякія ўгоддзі.

Пры капіталістычнай сістэме гаспадарання памешчыцкая зямля апрацоўвалася інвентаром і рабочай жывёлай уладальніка. Дэфіцыт сродкаў у памешчыкаў не дазволіў ім адразу перайсці да капіталістычнага спосабу вытворчасці.

Ужо ў канцы 80-х гг. у Мінскай, Гродзенскай, Віленскай губернях пераважала капіталістычная сістэма гаспадарання, ва ўсходніх — Віцебскай і Магілёўскай — змешаная адработачна-капіталістычная.

Асаблівасці землеўладання на Беларусі.

Памешчыкам у другой палове 70-х гг. належала 8,7 млн. (50,5%) дзесяцін зямлі, казне — 1,6 млн. (9,9%), царквам і манастырам — 122,9 тыс. (0,7%) дзесяцін. Пераважала буйное землеўладанне (звыш 500 дзесяцін на ўладальніка).

Працэс пераходу саслоўнага землеўладання ў бессаслоўнае адбываўся больш замаруджана. Прычыны: эканамічная ўстойлівасць буйных памешчыцкіх гаспадарак, арганізаваных на капіталістычны лад; абмежаванні, уведзеныя урадам пасля 1863 г. (забарона памешчыкам-каталікам увогуле набываць зямлю, забарона сялянам-каталікам купляць больш за 60 дзесяцін на аднаго чалавека, забарона мець зямлю яўрэям); насаджэнне землеўладання рускіх памешчыкаў.

Сельскагаспадарчая вытворчасць.

Павелічэнне вытворчасці ішло экстэнсіўным шляхам – у выніку пашырэння пасяўных плошчаў, у сярэднім на 12%.

Вядучая галіна – вытворчасць збожжа. Чыстыя зборы павялічыліся — на 96%. Беларусь становіцца важным раёнам экспарту збожжа за мяжу. У 1878 г. з заходніх губерняў па чыгуначных шляхах і рэках было вывезена 20,5 млн пудоў збожжа – жыта, аўсу, ячменю. Увозілася пшаніца.

Агратэхніка. Пачалі распаўсюджвацца мнагапольныя севазвароты, выкарыстоўвацца сельскагаспадарчыя машыны (Мінская губерня – 20% абследаваных маёнткаў). Капіталізм ў памешчыцкай гаспадарцы рабіў толькі першыя крокі.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]