22 Расход воды і методы его определенія

Асн кол-ым паказч воднасці ракі з’яўляецца расход вады (Q, м³/с) – кол вады, якая працякае праз папяр (жывое) сячэнне рэчышча ў адз часу: Q = v_с · ω,

1. Вымяр расходу вады з дапамогай гідраметр вяртушкі-кропк спосаб(рабочыя гл,сярэдн хутк,ізатахі,эпюра,)

2. Аналіт спосаб., па формуле , дзе Q- расход вады, v₁ v_2-сяр хутк ,w₀-плошча водн сяч між берагамі, к-каэф

3. Выліч расходу вады графіч метадам: тры крывых расходаў- расх вады – он основной ( крив расходов служат для определения графич. способом ежедневного расхода воды и составления табл. Для определения воды по кривой вводят поправочный коэффити.: К летнее и К зимнее;,плошчы жыв сяч.,сярэдн хутк

4. Метад паверхневых паплаўкоў: «-» - ізмер только поверх скорость, ветер,

Эпюра працягласті ходу паплаўкоў. Сапрраўдны расход вады Qсапр=QфіктK_перах,. На практыцы , пры адсут вертушкі перах каэф вызн К= С/(С+6), С- коэф Шезі,который завісіт от Шерох, С =f ( R, n), где R – гидровлич радиус, n – характер особенности русла реки.

23 Гідрограф сцёку

Гідрограф - храналагічны графік, які паказвае змяненне штодзённых расходаў вады на працягу года: Q = f(Т). Па гідрографу можна вызначыць аб’ём гадавога сцёку ракі, сцёку асобных месяцаў і перыядаў, меркаваць аб перавазе тыпу жыўлення ракі ў розныя гідралагічныя поры года, а таксама разлічыць, якую частку гадавога сцёку дае кожны тып жыўлення(падземнае,дажджавое,снегавое.,ледніковае-горы). А) Метад Палякова-падз. жыўленне адсут ў момант праходж піку разводдзя праз гідраствор( лінія перад пікам разводдзя). Б)метад вызначэння крыніц жыўлення ракі па гідрографе Б. І. Кудзеліна заснаваны на ўліку берагавога рэгулявання, перыяд якога роўны перыяду веснавога разводдзя і часу дабягання грунтавых водаў, якія паступілі раней у рэчышчавую сетку ў верхняй частцы басейна. Пры гэтым улічваецца, што падземнае жыўленне магчыма толькі ў перыяд, калі ўзровень вады ў рацэ ніжэй узроўню грунтавых водаў. грунтавыя воды, якія паступаюць у рэчышча да пачатку разводдзя ў вярхоў’і вадазбору, будуць рухацца да створа (г. Магілёў) разам з хваляй разводдзя. Грунтавыя воды паступілі ў рэчышча р. Дняпро да пачатку весна-вога разводдзя ў вярхоўях вадазбору і рухаюцца да замыкаючага гідраствора г. Магілёў разам з хваляй разводдзя.Хуткасць дабягання (v_даб) вылічваецца па формуле:V_даб = I / ( t₂ – t₁) = 92 / (10.ІV – 9.ІV) = 92 / 1 = 92 км/сут.

Адлегласць ад вярхоўяў (вытоку) р. Дняпро да замыкаючага створа г. Магілёва L = 619 км; час дабягання (Т_даб), за які грунтавыя воды пройдуць ад вярхоўяў да замыкаючага створа, вылічваем па формуле:

Т_даб = L / v даб = 619 / 92 = 6,7 ≈ 7 сут.Плошча, абмежаваная лініяй гідрографа і восямі каардынат, адпавядае аб’ёму гадавога сцёку (W, м³ або км³) (86400 кол-во сек в сут.)

24 Классіф рек по тіпам водного р з. І л і др

1884 г-Ввойеков, клім-ая класс рек, в основе которой тіпы пітанія рек

Клас. Зайкова: в основе распред годового стока 1) рекі с весенн половод.(50-100% год стока,Казахст,Запад-Сібірс,Восточ-Европ,Алтайс р.)2) рекі с половодьем в тепл часть года (Дальневосточ, Тянь-Шаньскіе) 3) р с паводоч режімом (в р-не побережья Касп моря,Карпаты,Балт возв). Клас. Львовіча: 1)р., которые получ разліч віды піт,но не более 50 %-смеш. тіп 2)50-75% преімуўест с к-л тіпом піт. 3)более 75% іскл с к-л тіпом пітанія. Клас. Кузіна: половод пріход только на весеній період 1) р. с половодьем (снег піт), 2) р. с полов і с паводкамі (снег і дожд піт) 3) с паводкамі (дожд п)Половодье- фаза одн режіма,повтор каждый год прібл в о дно і тоже время і отл продол і мах водностью.Паводкі- безсіст появл водності летом і осенью,краткосроч.,не вызыв катастроф. Межень- період с оч нізкім ур воды