3)Түсте қапырық шатырдың іші ысып кетті.

Билет 9

1) Сұраулы сөйлем деп біреу я бірдеме жайында білу мақсатымен сұрай айтылған сөйлемді атаймыз.

Сұраулы сөйлемнің жасалуы:

1.сұраулы сөйлемдер сұрау есімдігі қатысуы арқылы айтылады;

2.сұраулық мағына ма (ме), ба (бе), па (пе) және ше деген сұраулық шылаулардың қатысуы арқылы да білдіріледі;

3.сұраулық мағына кейде ғой, -ау шылаулары мен болар, шығар, қайтеді деген көмекші сөздердің және ә деген одағайдың қатысуы арқылы беріледі;

4.сұраулық мағына сұрау дауыс ырғағының өзі арқылы да беріледі.

2) Жақсыз сөйлем — сөйлемдегі айтылар ой бастауыштан басқа сөйлем мүшелері арқылы берілетін жай сөйлемнің түрі.

1.Барыс жалғаулы тұйық етістіктен кейін “бол”, “тура кел” деген көмекші сөздердің келуі арқылы

2.“-Ғы, -гі”, “-қы, -кі” жұрнақты қалау рай арқылы ”);

3.Атау я барыс септік жалғаулы тұйық етістікке, “керек”, “қажет” сөздері тіркесу арқылы

4.Тәуелдік жалғаулы тұйық етістікке “мүмкін”, “тиіс” сөздері тіркесу арқылы;

5.Иұрақты сөз тіркестерінен жасалады.

3)Ежелгі Египетте папирусқа ұшталған қамыс таяқшамен жазған.

Билет 10

1) ХАБАРЛЫ СӨЙЛЕМ — сөйлемнің бір түрі. Хабарды, ақпаратты баяндау мақсатында айтылады.

2) Сөйлемнің бірыңғай мүшелері - сөйлемнің бір ғана мүшесінің қызметін атқаратын, бір ғана сұраққа жауап беретін, көбінесе бір тұлғада, бір сөз табынан жасалып, бір ғана сөзге қатысты болатын сөздер тобы. Сөйлемнің барлық мүшелері де сөйлемнің бірыңғай мүшелері бола алады.

3)-3 буын, о-ашық,қи-ашық,ға-ашық

О – д-ты,жуан, ашық,еріндік

Қ – д-сыз,қатаң

И – д-ты,жіңішке,қысаң,езулік

Ғ – д-сыз,ұяң

А – д-ты,жуан,ашық,езулік

-2 буын,шың-бітеу,ғыс-бітеу

Ш – д-сыз,қатаң

Ы – д-ты,жуан,қысаң,езулік

Ң – д-сыз,үнді

Ғ – д-сыз,ұяң

Ы – д-ты, жуан,қысаң,езулік

С – д-сыз,қатаң

-2буын, кү-ашық,рес-бітеу

К – д-сыз,қатаң

Ү – д-ты,жіңішке,қысаң,еріндік

Р – д-сыз,үнді

Е – д-ты, жуан, ашық, езулік

С – д-сыз,қатаң

Билет 11

1) Баяндауыш деп сөйлемде бастауыштың қимылын, ісін, жай-күйін, кім, не екенін білдіріп тұратын тұрлаулы сөйлем мүшесін атаймыз.

2) Жақты сөйлем — бастауышы мен баяндауышы қиыса байланысқан жай сөйлемнің бір түрі.

3) Еңбексіз өмір жоқ,

Ауырсыз жеңіл жоқ.

Адамгершілік болмай,

Әділдік болмас.

Тәрбиелі адам - тағалы атпен тең.

Билет 12

1)Толымды сөйлемнің сипаттамасы — белгілі ойға керекті сөздердің сөйлем ішінде түп-түгел айтылатындығы.

2) Оқшау сөздер – сөйлемдегі басқа сөздермен синтаксистік байланысқа түспей, дауыс ырғағы арқылы ерекшеленетін сөздер мен сөз тіркестері.

3) Ат — жұмыс көлігі;

Ат — есім, атау;

Ат — етістік

Билет 13

1) Матасу —бірінші сыңары ілік септігінде, екіншісі тәуелдік жалғауында келеді

2) Сөйлем мүшелері – сөздердің мағыналық тұрғыдан өзара тіркесуі нәтижесінде синтаксистік қызметте жұмсалатын сөйлемнің дербес бөлшектері.

тұрлаулы мүшелер (бастауыш, баяндауыш);

тұрлаусыз мүшелер (анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш).

3) Түр, бет, келбет, ажар.

Билет 14

1) Сөйлемде кейде бір сөзді заттық жағынан айқындап, түсіндіріп тұратын сөз я сөздер тобы болады. Оларды айқындауыш дейміз.

2) Бастауыш деп сөйлемде атау септік тұлғасында тұрып, ойдың иесі болатын тұрлаулы сөйлем мүшесін атаймыз.