7.Шынының сапа деңгейін анықтайтын әдісті таңдау

Өнiм сапасын басқарулар және оның жоғарылатуы үшiн сапаның деңгейi бағалауға керек. Баға санына қатысты өнiм сапалары жұмыс облысы квалиметрия деп аталады. Өнiмсапасыныңдеңгейiнiңбағасыбасқарушыәсерөнiмнiңсапаныбасқаружүйесiндеөндiруүшiносновоцқызметкөрсетедi. Өнiмсапасыныңдеңгейiнiңбағасыкезеңдерменелестетеалады. Сапаның барлық көрсеткiштерi мiнезделетiн қасиеттердiң саны бойынша және интегралды анықтайтын жеке, кешендiге жiктеледi.  Жеке әдіс сапа көрсеткiштерi шынының өтетiн жарық көрнектi оптикалық бұрмалаулары өнiмнiң бiр совйстволарын мiнездейдi. Кешендi әдіс сапа көрсеткiштерi шынының тығыздығының бiрнеше өнiм қасиеттерiн жиынтықтарды мiнездейдi оның механикалық және химиялық қасиетiн мiнездейдi.

Интегралды әдіс сапа көрсеткiштерiшыны бұйымдарының жасауы және экплуатацисына құрылыстағы шыныланған конструкциялардың қолдануы, жалпы шығыннан пайдалы эффект экономикалық және техникалық көрсеткiштер арқылы өрнектеледi.

Дифференциалды әдіс өнімнің бірдей сапа көрсеткіштерін қолдануға негізделген, сапа деңгейін бағалау әдісі.

Дифференциалды әдiстiң көмегімен өнiм сапасының деңгейін бағалау нәтижесiнде келесi шешiм қабылдайды:

• Егер көрсеткіштердің барлық мәні нөлден үлкен немесе тең болса, онда бағаланатын өнімнің деңгейі базалық үлгіге қатысты нөлден үлкен немесе нөлге тең болады.

• Егер көрсеткіштердің барлық мәні базалық үлгіге қатысты нөлден кіші болса, онда бағаланатын өнімнің деңгейі базалық үлгіге қатысты нөлден кіші болады.

• Қатысты көрсеткіштердің мәнінің бір бөлігі бірден үлкен немесе тең, ал бір бөлігі бірден кіші болған , кешенді немесе аралас әдісті қолданған жөн.

8. Шынының сапа деңгейін бағалау

1. Жарық өткізудің жалпы коэффициенті

ГОСТ 5533-86 бойынша, жарық өткізу коэффициентін анықтау кезінде, келесі формуланы қолдану керек:

τ₀= τ₁* τ₂* τ₃* τ₄*τ₅

Мұндағы: τ₁– материалдың жарық өткізу коэффициенті;

τ₂ - жарық қабылдау барысында жарық жоғалтуды есепке алатын коэффициент;

τ₃ - конструкиция құрылысында жарық жоғалтуды есепке алатын коэффициент;

τ₄ – күннен қорғану құрылғыларында жарық жоғалтуды есепке алатын коэффициент;

τ₅ – қорғану сеткасында жарық жоғалтуды есепке алатын коэффициент.

τ₁₌1

τ₂= 0.98

τ₃=0.85

τ₄= 0.81

τ₅₌0,98

τ= 1*0.98*0.85*0.81*0.98= 0.686

2. Жылуға төзімділік

ГОСТ 30698-2000 бойынша, шынының жылуға төзімділігін анықтау үшін мына формуланы қолдану керек:

Мұндағы: – пластинка бетіндегі кернеу; α – сызықтық ұлғайтудың температуралық коэффициенті; Е - серпімділік модулі; µ - Пуассон коэффициенті

ГОСТ 5802-86 бойынша шыны пластинкасының параметрлері:

=500 Мпа

7*10¹⁰ П

α = 0,00094*10^-2

µ= 0,22

=118⁰С

3. Иілгіштігі кезіндегі беріктік шегі

ГОСТ 30698-2000 бойынша иілгіштік кезіндегі беріктік шегі келесі формуламен анықталады:

Мұндағы: к – шынының қалыңдығына тәуелді беріктік өзгеру кэффициенті

Е - иілгіштік модулі, α – жылулық ұлғайтудың ең кіші коэффициенті, ∆Т – шынының қыздырылатын және қыздырылмайтын жақтарының температуралар айырмашылығы.

ГОСТ 30698-2000 бойынша кестелік мәндер:

Е =7*10¹⁰ Па

α = 85*10^-7 1/⁰С

∆Т= 71⁰С

= 118 МПа