Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Астық дақылдары туралы негізгі мағлұматтар.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
281.09 Кб
Скачать

Астық сапасын тексерудің негіздері

Ботаникалық – физиологиялық көрсеткіштері

Сенсорлық көрсеткіштері

Физикалық тексеру тәсілі

Химиялық тексеру тәсілі

Технологиялық көрсеткіштері

Астық сапасын тексерудің сенсорлық тәсілі

Адамның сезім мүшелері

Түсі

Түрі

Дәмі

Иісі

Ботаникалық –физиологиялық көрсеткіштері бойынша тексеру

Астықтың қай ботаникалық сорты

Астықтың түрі күздік немесе жаздық

Астықтың ішкі және сыртқы құрылысы

Астықтың өнімділігі және өсу күші

Астық сапасын тексерудің физикалық тәсілі

Дәннің формасы

Жылтыр-лығы

Қалың-дығы

Ірілігі

Көлемі

Толық-тығы

Шөптектігі

1 Л дәннің массасы

1000 дәннің массасы

Астық сапасын химиялық тәсілмен тексерудің негіздері

Дәндегі крахмал

протейн

Қоректік белок

Ядро құрамын. белок

Қант

май

фермент

витаминдер

Қолданған әдебиеттер:

  1. Жаңабаев Қ., Саудабаев Т., Сейітов И. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы. Алматы, “Қайнар” 1994ж.

  2. Ковырялов Ю.П. Интенсивные технологии производства пшеницы. Москва “Агропромиздат” 1986г.

  3. “Технология спирта” Яровенко Р.О. Смирнов және т. б.. Москва 1988г

  4. Сырманова К.К. “Этил спирті м.б.-синтезбен өндіру” Алматы1987г.

  5. Оразалиев Р.А. Қазақстан бидайы. Алматы “Қайнар”, 1984ж.

  6. Орманджи К.С., Никитин Ю.А., Бурченко П.Н. Интенсивная технология производство озимой пшеницы. Москва. Россельсхозиздат. 1988г

негізінде еңбек процесінде адамның қауіпсіздігін, денсаулығы мен жұмыс қабілетін сақтауды қамтамассыз етілетін әлеуметтік – экономикалық, ұйымдастыру, техникалық, гигиеналық және емдеу алдын алу шараларын білдіреді.

Кәсіп орындағы, әрбір жұмыс орнындағы еңбек жағдайлары еңбекті қорғау жөніндегі стандарттардың, ережелер мен нормалардың талаптарына сай болуға тиіс.

Кәсіпорындарда салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамассыз ету, еңбекті қорғау жайына бақылау жасауды ұйымдастыру және оның қортындылары туралы еңбек ұжымдарын дер кезінде хабардар етіп отыру жұмыс беруге жүктеледі.

Кәсіп орындарда салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамассыз ету жөніндегі және қызметкерлердің еңбек қорғау жөніндегі стандартарды, ережелерді нормалармен нұсқауларда сақтауы жөніндегі жұмыс берушінің міндеттемелері ұжымдық шартқа көзделеді.

Кәсіпорын қызметкерлеріне меншік иесі есебінен жағдайларына байланысты мемлекеттік басқару органдары белгілеген нормалардан кем түспейтін және ұжымдық шарт негізінде арнаулы киім, арнаулы аяқ киім және басқа да жеке қорғау құралдары, жуу және дезинфекциялау материалдары, сүт, емдеу алдын алу тамағы беріледі.

Кәсіпорындарда тиісті органдармен келісім бойынша еңбекті қорғаудың мемлекеттік органы бекіткен үлгі ережеге сәйкес әрекет ететін еңбекті қорғау жөніндегі қызметтер құрылады. Еңбекті қорғау қызметі өзінің мәртебесі жағынан негізгі өндірістік қызметтермен теңеседі және кәсіпорын басшысына бағынады.

Еңбекті қорғау жөніндегі тиісті қызметтер кәсіпорындар жаңадан құратын ассоциацияларда, корпарацияларда, концерндерде және басқа да бірлестіктерде құрылуға тиіс.

Еңбекті қорғау қызметінің мамандары құрылымдық бөлімшелердің басшылрына анықталған тәртіп бұзушылықты жою туралы міндетті түрде орындлатын бұйрықтар беруге және кәсіпорындардың басшыларына еңбекті қорғау туралы заңды бұзған адамдарды жауапқа тарту туралы ұсыныс енгізуге міндетті. Қызметткерлердің денсаулығы мен өміріне тікелей қауіп төнген жағдайларда еңбекті қорғау қызметтерінің мамандары жұмыста анықталған тәртіп бұзушылық жойылғанға дейін тоқтата тұруға қақылы.

Еңбекті қорғау қызметтері кәсіпорын өз қызметін тоқтатқан ретте ғана таратылады.

Кәсіпорын денсаулық сақтау органдары белгілеген тәртіпке сәйкес медициналық тексерулер өткізуді ұйымдастыруға міндетті.

Қызметкерлердің медициналық тексерулерден өтуден жалтаруға қақысы жоқ. Мерзімді медициналық тексерулерден өту кезінде қызметкердің жұмыс орны (қызметі) және орташа жалақысы сақталады.

Аса қауіпті жұмыстармен айналысатын қызметкерлер ауысым алдындағы медициналық куәландырудан өтуге тиіс.

Ауысым алдындағы медициналық куәландыруды талап ететін ммамандықтардың тізімін және оның көлемін денсаулық сақтау органдарымен келісім бойынша еңбекті қорғау қызметтері белгілейді.

Медициналық тексерулерден жалтарған қызметкерлер жұмысқа жіберілмейді.

Кәсіпорын өз қызметкерлерін өндірістегі жазатайым жағдайдан және кәсіби аурулардан қолданылып жүрген заңдарда белгіленген жағдайларда міндетті түрде сақтандырады.

Міне осы дипломдық жұмыстағы тәжірибем зерттеу жұмыстарын Оңтүстік Қазақстан облысы Сайрам ауданындағы Оңтүсті – Батыс ғылыми – зерттеу орталығында жүргіздім. Бұл өндірісте еңбекті қорғау жұмыстары, шаралары жоғары дәрежеде деуге болады. мұнда өндіріс орындарында жұмыс барысы жағдайын техника қауіпсіздігін қамтамассыз етуді жақсарту мақсатында көптеген үлкенді – кішілі жұмыстар жүргізілуде.

Еңбек қорғау жөніндегі жағдайға және заңджылыққа сәйкес жұмысшылар мен қызменткерлерге техника қауіпсіздігі мен нұсқаулар және қауіпсіз жұмыс істеу әдістерін оқытып үйрету жұмыстары жүргізіледі.

Шаруашылықта еңбек қорғаудағы жұмысты ұйымдастыру үшін, техника қауіпсіздігі бөлмесі жұмыс істейді. Техника қауіпсіздігін сақтауды және нұсқаумен таныстыру жұмысы жиі жүргізіліп тұрады. Бақылаушы үшін техника қауіпсіздігінің журналына нұсқау жұмысының жетекшісі және барлық жұмысшылар қол қояды.

Шаруашылықта кейбір қауіпсіздік жұмыстарын жүргізуде кемшіліктер болады. Химиялық заттар мен жұмыс істегенде адамдардың улануы және тағы басқа зиянды әсерлері болуы мүмкін. Сондықтан да химиялық заттар мен жұмыс істеуге арнайы дайындалған, медициналық тексерілуден өткен адамдар жіберіледі. Бұл жұмысшыларға арнайы киім, сабын және сүт тағамдары бөлінеді. Минералды тыңайтқыштар мен пестициттер қондырғылары бар арнайы қоймаларда сақталады. Жаздың күні химиялық өңдеу жұмыстарының таңертең немесе кешкі мезгілде желсіз ауа – райы жағдайында жүргізілді. Шаруашылық саласында негізгі жарақаттаушы факторларға: айналмалы машина, тракторлы агрегаттар, электро тогы, жылу, суық, улы химикаттар, тыңайтқыштар және тағы басқа жатады. Тракторда жұмыс жағдайын жақсарту үшін әсіресе химиялық өңдеу жұмыстары кезінде трактор кабиналары желдеткіш қондырғылары орнатылған есіктері мен терезелері өте тығыз жабылған тракторлар пайдаланады. Ал кабинасы жоқ және жоғарыда көрсетілген талаптарға сай келмейтін тракторларды мұндай жұмыстарға жіберуге тиым салынған. Және де тракторшылар респераторлармен қамтамассыз етілді.

  1. Айналмалы механизмдерге қорғаныстар орнату.

  2. Егістік жұмысты жүргіжу алдында жұмысшылармен нұсқау жүргізу.

  3. Улы химикаттармен және жеке заттарды қолдануда жұмыс жүргізуді бақылау, және арнайы киімдермен қамтамассыздандыру.