2 Түйіндеме

2.1 Тақырып бойынша жаңа сөздер. (Новые слова по теме).

1. түйіндеме - резюме

2. жалпы мәліметтер – общие сведения

3. азаматтығы - гражданство

4. жоғары білім – высшее образование

5. орта-арнаулы білім – средне-специальное образование

6. мамандық - специальность

7. тілдер білімі – знание языков

8. еркін меңгеру, жетік білу – владеть свободно

9. сөздік арқылы – со словарем

10. жұмыс тәжірибесі – опыт работы

11. қосымша мәліметтер – дополнительные сведения

12. шеберлік – мастерство

13. біліктілік – квалифицированность

14. икемділік – способность

15. қызығушылығы, әуесқойлығы – увлечения

16. жеке қасиеттер – личные качества

17. қарым-қатынас орнатуға бейімділік – коммуникабельность

18. жауапкершілік – ответственность

19. мақсаттылық – целеустремленность

20. компьютерлік сауаттылық – компьютерная грамотность

21. шығармашылық көзқарас – творческий подход

22. ұйымдастырушылық қабілет – организаторские способности

23. басқарушылық қабілет – лидерские способности

24. кепілдеме – рекомендация

25. кепілдеме беру – давать рекомендацию

26. жүргізуші куәлігі – водительское удостоверение

2.2 Түйіндеме туралы мәтінді оқыңыз. (Прочитайте текст о резюме).

Түйіндеме – белгілі бір тұлғаның өмірбаяны, білімі, мамандығы, кәсіптік шеберлігі, біліктілігі, икемділігі жайлы нақты, қысқа мәлімет беретін анықтамалық-ақпараттық құжаттың бір түрі. Түйіндеме әдетте жоғары немесе арнаулы оқу орнын бітіргеннен кейін жұмысқа тұру мақсатында немесе істеп жүрген қызметінен басқа өзіне лайық қызмет іздеген жағдайда, бос орынға жарияланған конкурска құжат тапсырған кезде т.б. көптеген жағдайда жазылады.

Түйіндеме мәтіні бірінші жақ жекеше түрде баяндалады, мәтін соңына айтылған мәліметті растап құжат иесі, яғни түйіндемені жазған тұлға өз қолын қояды. Себебі бұл құжатта келтірілген мәліметтердің заңдылығына, уақытының растығына тек түйіндеме иесі жауапты.

(«Қазақстанда іс қағаздарын жүргізу» жорналынан)

2.3 Сұрақтарға жауап беріңіз. (Ответьте на вопросы).

1. Түйіндеме қандай құжат?

2. Ол қандай жағдайда, қашан жазылады?

3. Түйіндеме мәтіні нешінші жақта жазылады?

4. Мәтін соңында не қойылады?

2.4 Грамматикалық минимум. Зат есім.

Зат есім

Жалпы (нарицательные) әке шеше бала	Жалқы (собственные) Астана Қазақстан Өскемен
Деректі (конкретные) қағаз компьютер телефон	Дерексіз (абстрактные) ақыл білім ой
Негізгі (непроизводные) қала көше білім	Туынды (производные) мамандық есепші жақсылық
Дара (простые) азамат отбасы жұмыс	Күрделі (сложные) әке-шеше мекенжай пединститут

Зат есімнің жасалуы

1. ж

   

   • шы

   - ші

   азу жазу + шы

сәулет сәулет + ші

жұмыс жұмыс + шы

тәрбие тәрбие + ші

оқыту оқыту + шы

• лық

- лік

- дық

- дік

- тық

- тік

2. маман маман + дық

шебер шебер + лік

басқарушы басқарушы + лық

ұстамды ұстамды + лық

азамат азамат + тық

білікті білікті + лік

3. қ

   • гер

   - кер

   ызмет қызмет + кер

заң заң + гер

кәсіп кәсіп + кер

дәрі дәрі + гер

• лас

- лес

- дас

- дес

- тас

- тес

4. әріп әріп + тес

жер жер + лес

курс курс + тас

құрбы құрбы + лас

жол жол + дас

ауыл ауыл + дас

5. Бекіту жаттығулар. (Упражнения для закрепления).

2.5.1 Сөздерге –шы, -ші немесе –гер, -кер қосымшаларын жалғаңыз. Сөздік арқылы аударыңыз. (К словам добавьте аффиксы –шы, -ші или –гер, -кер. Переведите с помощью словаря).

Оқу..., қызмет..., тергеу..., тыңдау..., қайрат..., іздену..., аударма..., заң...,

сурет..., қолдау..., қалам..., көмек..., бағдарлама..., зейнет..., демеу..., аудару..., әдіс..., хат..., іс..., жұмыс..., ем..., саясат... .

2.5.2 Жалқы, жалпы зат есімдерді анықтаңыз. (Определите собственные и нарицательные сущ.).

1. Мен университетте оқимын. 2. Біз Қазақ ұлттық университетінде оқимыз. 3. Біздің университетте көптеген инженер мамандықтарын дайындайды. 4. Сендер «Ақпараттық жүйелер» мамандығы бойынша білім аласыңдар. 5. Сен ауылда тудың. 6. Сіз Өскемен қаласында дүниеге келдіңіз.

3. Сөз тіркестерге –лық, -лік, - дық, -дік, -тық, -тік қосымшаларын

жалғаңыз. Сөздік арқылы аударыңыз. (Добавьте аффиксы –лық, -лік, - дық, -дік, -тық, -тік. Переведите с помощью словаря).

Компьютерлік сауатты..., жұмыста мақсатты..., кәсіби шебер..., өмірдегі

қызығушы..., қарым-қатынас орнатуға бейімді..., арнайы маман..., жеке әуесқой..., білімді бас..., ұйымдастырушы... қабілет, басқарушы... қабілет, басшы... қызмет, шығармашы... көзқарас.

2.5.4 Есте сақтаңыз. (Запомните).

Білімі:

орта-арнаулы – 2000-2004 жж. Өскемен қаласының педагогикалық колледжі

жоғары – 2004-2006 жж. Д. Серікбаев атындағы ШҚМТУ

Тілдер білімі:

қазақ тілі – ана тіл, орыс тілі – еркін, ағылшын тілі – сөздік арқылы

Жұмыс тәжірибесі (жұмыс өтілі – стаж работы):

1991-1994 жж. Өскемен қ. №24 орта мектебі, математика пәнінің мұғалімі

1994-2000 жж. Өскемен қ. педагогикалық колледжі, директордың оқу жөніндегі орынбасары

2000-2006 жж. Д. Серікбаев атындағы ШҚМТУ, математика кафедрасының меңгерушісі.

5. Қазақ тіліне аударыңыз. (Переведите на казахский язык).

1. Ф.И.О. – Багров Сергей Анатольевич. 2. Домашний адрес: г. Алматы, ул. Кабанбай батыра, 64-55. 3. Дополнительные сведения: имею водительское удостоверение, в совершенстве владею компьютером. 4. Личные качества: коммуникабельна, ответственна, организаторские способности. 5. Специальность: автоматизация и управление. 6. Умею работать в Интернете. 7. Английский язык – свободно. 8. Замужем, двое детей школьного возраста. 9. Родной язык – казахский. 10. Умею работать с современной оргтехникой.

5. Түйіндемені толтырыңыз. (Заполните резюме).

Түйіндеме
Жалпы мәліметтер: Тегі, аты, әкесінің аты Ұлты Азаматтығы Мекен-жайы Телефоны	Қазақстан Республикасы Өскемен қ.,
Негізгі ақпарат: Білімі Жоғары - Мамандығы Жұмыс тәжірибесі Тілдер білімі	2000-2004 жж. Д. Серікбаев ат. ШҚМТУ бағдарламашы 2004-2007 жж. «Рейтинг» фирмасы, бас маман орыс тілі – ана тіл, қазақ тілі – сөздік арқылы, ағылшын тілі – еркін
Қосымша мәліметтер: Жеке қасиеттер Әуесқойлығы (қызығушылығы)

5. Аударыңыз. (Переведите).

Компьютерде жұмыс істей аламын; компьютерді жетік білемін; әр түрлі компьютерлік бағдарламаларда жұмыс істей аламын; түрікше, ағылшынша сөйлей аламын; мемлекеттік тілде ісқағаздарын жүргізе аламын; қазақ тілінен орыс тіліне сөздікпен аудара аламын; әскери бөлімнің нөмірі; жұбайымның аты-жөні; әскер қатарына шақырылдым; әйелімнің тұрмысқа дейінгі аты-жөні; Құрмет грамотасымен марапатталғанмын.

2.5.8 Төмендегі сөздерді кестеге орналастырыңыз. (Слова, данные ниже, расположите в таблице).

Тұрмыста, тұрмыста емес, үйленген, үйленбеген, орташа, жетік меңгерген, еркін, тұрмыс құрмаған, тұрмысқа шыққан, орта деңгейде, жоғары деңгейде, сөздік арқылы.

әйел	ер	тілді білу

2.5.9 Мәліметтерді қалпына келтіріңіз. (Правильно расположите сведения).

1. Білім, жоғары, техникалық.

2. Техникалық, жөніндегі, мәселелер, инженер, бас.

3. Басшысының, орынбасары, бөлім.

4. Жобалар, әзірлеу, бойынша, жаңа, бас, инженер.

5. Мамандығы, жұмыс, бойынша, өтілі.

6. Технологияларын, қазіргі, компьютерлік, білу, заманғы.

2.5.10 Оқыңыз, белгіленген сөздерді аударыңыз. (Прочитайте, переведите

выделенные слова).