17. Slíks glóðar verr sækir

slétt skarð hafi jarðar,

hlífgranda rekr hendir

heit köld loga öldu.

Fljótt válkat skilr fylkir

friðlæ, röðuls sævar

ránsið ræsir stöðvar,

reiðr, glaðr, frömum meiðum.

Hér er í fyrsta vísuorði svá kveðit: slíks glóðar. Sík er vatn, glóð er eldr, en eldr ok vatn hatar hvárt öðru. Verr sækir, þat er ólíkt at verja ok sækja. Annat vísuorð er svá: slétt,skarð hafi jarðar. Slétt, þat er jafnr, skarð, þat er óslétt; ok svá hafi jarðar. Sær er haf, land er jörð. En þá er í eittt fall mælt, at sá ferr af hafi til jarðar. Þriðja vísuorð er svá: hlífgranda, þat er ljóst refhvörfmælt, ok svá: rekr hendir. Sá flytr braut, er rekr, en sá stöðvar, er hendir. Svá er it fjórða: heit köld, þat er ljós orð, ok svá: loga öldu. Logi er eldr, alda er sjár. Fimmta orð er svá: fljótt válkat. Fljótt er þat, er skjótt er, válkat þat, er seint er, ok svá: skilr fylkir. Sá, er skilr, dreifir, en sá, er fylkir, samnar. Sétta orð er svá: friðlæ. Friðr er sætt, læ, þat er vél, ok enn: röðuls sævar. Röðull er sól, ok gengr hon fyrir eld í öllum kenningum, sær er enn sem fyrr á móti eldi. Sjaunda orð er svá: ránsið. Rán, þat er ósiður, ok svá: ræsir stöðvar. Sá flytr, er ræsir, en sá heldur aftr er stöðvar. Átta orð er svá: reiðr glaðr, þat er ljóst mælt, ok svá: frömum meiðum. Þat er ójafnt at vinna manni frama eða meiðslur.

Hér eru sýnd í þessi vísu sextán orðtök sundrgreinilig ok eru flest ofljós til rétts máls at færa, ok skal þá svá upp taka: Slíks glóð, þat er gull. Sækir gulls, þat er maðr. Hann verr skarð jarðar, hafi slétt, þat eru Firðir, svá heitir fylki í Nóregi. Hlífgrandi, þat er vápn. Hendir loga öldu er maðr, en rekr köld heit sverðinu, þat er at hegna ósiðu. Fljótt válkat má þat kalla, er skjótráðit er, þat skilr hann af ófriðinum. Konungr heitir fylkir. Ránsið ræsir stöðvar sævar röðuls frömum meiðum. Þetta heita in mestu refhvörf.

Þessi eru önnur refhvörf, ok eru hér hálfu færi vísuorð, þau er refhvörfum eru ort, ok eru þau tvenn í öðru vísuorði ok eru fyrir því kölluð in mestu.

18. Blóð fremr, hlökk at háðisk,

heldr slitnar dul, vitni.

Skjöldr, en skatnar foldir,

skelfr harðr, taka varða.

Fal lætr of her hvítan

hollr gramr rekinn framðan,

en tyggja sonr, seggjum,

svalr brandr, dugir, grandar.

Hér eru þau refhvörf í öðru orði: heldr ok slitnar ok dul ok vitni. Dul er laun, en vitni er sannan. En í fjorða vísuorði eru þessi: skelfr harðr, taka varða.Í sétta vísuorði er svá: svalr brandr. Brandr er eldsheiti. Dugir grandar, þetta er ofljóst ort. Hér eru ok önnur máltök, þau er til máls skal taka, svá at kalla: blóð fremr vitni, þat er vargr, en dul eða laun slitnar eða rofnar, at hlökk háðisk, þat er orrosta. Ok í öðrum fjórðungi er svá, at harðr skjöldr skelfr, en skatnar taka varða ríki. Ok þriðja fjórðungi er svá, at hollr gramr of her lætr framðan fal hvítan rekinn. Sá er framiðr, er framar er settr. Í fjórða fjórðungi er svá, at svalr brandr grandar seggjum, en tyggja sonr dugir.

Þessi er inn þriði refhvarfaháttr:

19. Segl skekr of hlyn, Huglar,

hvasst drífa skip, rasta,

en föll, of gram, gylli

grunn, djúp, hata unna.

Né rán viðr hafhreinum,

háraust skapar flaustum,

hrönn fyr húfi þunnum

heil klofnar, frið, deilu.

Hér er eitt vísuorð í hvárum helmingi, þat er refhvörfum er ort, ok tvenn í hvárum, svá sem hér: grunn djúp, hata unna. En í unum efra helmingi er svá: heil klofnar, frið deilu. Þessi eru at kalli in mestu refhvörf ok minnast af þessum.

Nú hefjast in minni refhvörf. Hér eru ein refhvörf í vísuorði:

20. Hélir hlýr at stáli,

hafit fellr, en svífr þelli,

ferð dvöl firrisk, harða

fram mót lagar glammi.

Vindr réttr váðir bendir,

vafr rekr á haf snekkjur,

veðr þyrr, vísa iðjur,

varar fýsir skip, lýsa.

Hér er eitt refhvarf í hverju vísuorði ok flest ofljós. Þessi eru önnur in minni:

21. Lung frá ek lýða þengils,

lá reis of skut, geisa,

en svörð of her herða.

Hljóp stóð und gram Róða.

Þjóð fær þungra skeiða

þröng rúm skipat löngum,

stál lætr styrjar deilir

stinn klökk í mar sökkva.

Hér eru refhvörf í öðru hverju vísuorði. Þessi eru in þriðju:

22. Himinglæva strýkr hávar

hrönn skilja sog, þiljur.

Lögstíga vill lægir

ljótr fagrdrasil brjóta.

Lýsheims náir ljóma,

líðr ár, of gram blíðum,

uðr rekkir kjöl klökkvan

köld, eisa, far geisar.

Hér eru ein refhvörf í hvárum helmingi. Þessi eru in minnstu refhvörf.

Enn er sá háttr, er vér köllum refhvarfabróður:

23. Firrisk hönd harra

hlumr, líðr vetr af sumri,

en flaust við lög Lista

löng taka hvílð at göngu.

Öl mæðir lið lýða,

létt skipask höll, it rétta,

en skál at gjöf góla

gulls svífr, tóm, in fulla.

Hér eru í öðru hverju orði ok fjórða þau orð, er gagnstaðlig eru sem refhvörf, enda standa eigi saman, ok er ein samstafa millum þeira ok lúkast bæði eigi í eina tíð. Þessir hættir, er nú eru ritaðir, eru dróttkvæðir at hendingum ok orðalengð. Hér eru sex samstöfur í hverju vísuorði ok aðalhendingar í öðru ok inu fjórða, en skothendur í fyrsta ok þriðja.

Hvernig skal skipta dróttkvæðum hætti með hendingum eða orðalengð? Svá sem hér eru, dunhenda:

24. Hreintjörnum gleðr horna,

horn næair lítt at þorna,

mjöðr hegnir böl bragna,

bragningr skipa sagnir.

Folkhömlu gefr framla,

framlyndr viðum gamlar,

hinn er heldr fyr skot skjöldum,

skjöldungr hunangs öldur.

Hér er þat málsorð fyrst í öðru ok inu fjórða vísuorði, er síðast er í inu fyrsta ok þriðja.

Þetta er tilsagt:

25. Röst gefr öðlingr jastar,

öl virði ek svá, firðum.

Þögn fellir brim bragna,

bjór forn er þat, horna.

Máls kann mildingr heilsu,

mjöðr heitir svá, veita.

Strúgs kemr í val veiga,

vín kalla ek þat, galli.

Nú er orðskviðuháttr:

26. Fúss brýtr fylkir eisu

fens. Bregðr hönd á venju.

Ránhegnir gefr Rínar

röf. Spyrr ætt at jöfrum.

Mjök trúir ræsir rekka

raun. Sér gjöf til launa.

Ráð á lofðungs lýða

lengr. Vex hverr af gengi.

27. Ískalda skar ek öldu

eik, var súð in bleika

reynd, til ræsis fundar

ríks. Emk kuðr at slíku.

Brjótr þá hersis heiti

hátt, dugir sæmð at vátta,

auðs af jarla prýði

ítrs. Vara siglt til lítils.

Þetta er álagsháttr. Hér hefr upp anat ok it fjórða vísuorð með fullu orði ok einni samstöfu, ok leiðir þat orð af inu fyrra vísuorði, en þær fimm samstöfur, erþá eru eptir, eru sér um mál. Þessi er inn fyrsti háttr, er ritaðr sé, þeirra er breytt er af dróttkvæðum hætti með fullu háttaskipti, ok heðan frá skal nú rita þær greinir, er skipt er dróttkvæðum hætti ok breytt með hljóðum ok hendingaskipti eða orðalengð, stundum við lagt, en stundum at tekit.

Þetta er tvískelft:

28. Vandbaugs veitti sendir

vígrakkr, en gjöf þakkat

skjaldbraks skylja mildum,

skipreiðu mér, heiða.

Fann næst fylkir unna

föl dýr at gjöf stýri

stálhreins. Styrjar deilis

stórlæti sá ek mæta.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði þat, er háttum skiptir. Hér standast hljóðfyllendr svá nær, at ein samstafa er í milli þeirra. Þeir gera skjalfhendur stuðlar, ok er inn fyrri upphaf vísuorðs, en hendingar standast sem first. En ef frumhending er í þeirri samstöfu, er næst er inni fyrstu, þá bregzt eigi skjálfhenda.

Þessi er detthendr háttr:

29. Tvær man ek hilmi hýrum

heims vistir ótvistar.

Hlaut ek á samt at sitja

seimgildi fémildum.

Fúss gaf fylkir hnossir

fleinstýri margdýrar.

Hollr var hersa stilli

hoddspennir fjölmennum.

Hér skiptast hættir í öðru ok fjórða vísuorði, ok ræðr in fjórða samstöfun háttunum.

Þetta er draugsháttr:

30. Þoll bið ek hilmis hylli

halda grænna skjalda

Askr beið af því þroska

þilju Hrugnis ilja.

Vígfoldar njót valdi

vandar margra landa,

nýtr vartu oss, til ítrar

elli, dolga fellir.

Hér er enn í öðru ok fjórða vísuorði þat, er háttum skiptir, ok ræðr hér in þriðja samstafa.

II

Nú hefr upp annat kvæði:

31. Stáls dynblakka stökkvi

stinngeðs samir minnask,

alms bifsæki aukum

Yggs feng, á lof þengils.

Odds bláferla jarli

örbrjót né skal þrjóta,

Hárs saltunnu hrannir

hrærum, óð at stæra.

Þetta heitir bragarbót. Hér skiptir háttum í fyrsta ok þriðja vísuorði. Hér standast sem first má stuðlar, en hendingar svá, at ein samstafa er á milli. Þat greinir háttuna.

Þenna hátt kalla men riðhendur:

32. Él þreifsk skarpt of Skúla

skýs snarvinda lindar,

egg varð hvöss höggum

hræs dynbrunnum runnin.

Seimþreytir bjó sveita

snjallr ilstafna hrafni,

Páll varð und fit falla

fram þrábarni arnar.

Hér skiptir háttum í öðru ok fjórða vísuorði. Standa þar hendingar báðar samt nær enda ok lúkast á einum hljóðstaf báðar, ok er betr, at samhljóðandi sé eptir aðra.

Þess háttr er kallat veggjat:

33. Lífs varð ránum at raunum,

reið sverð, skaðat mjök ferðum.

Stöng óð þrátt á þingi

þjóðsterk, liðu fram merki.

Hrauð, of hilmis bróður,

hvöss egg friðar ván seggjum,

spjót náðu blá bíta.

Búandamenn hlutu þar renna.

Hér er háttaskipti í öðru ok fjórða vísuorði, ok er þar ein samstöfun sett í, svá at tvær eru síðar, ok aukit því lengð orðsins.

Nú er flagðaháttur:

34. Flaust bjó folka treystir

fagrskjölduðustum öldum.

Leið skar bragnings bróðir

bjartveggjuðustu reggi.

Hest rak hilmir rasta

harðsveipaðastan reipum.

Sjár hlaut við þröm þjóta

þunghúfustu lungi.

Hér skiptir háttum í öðru ok inu fjórða vísuorði.

Er hér aukit bæði samstöfu ok fullnat orðtak sem framast, ok eptir þá samstöfun eru þrjár samstöfur, og er rétt dróttkvætt, ef hon er ór tekin.

Þessi háttr er in forna skjálfhenda:

35. Reist at Vágsbrú vestan,

varrsíma bar fjarri,

heitfastr hávar rastir

hjalm-Týr svölu stýri,

Stökr óx, er bar blakka

brims fyr jörð it grimma

herfjölð, húfar svölðu,

hrannláð, búandmanna.

Hér er skjálfhent með aðalhending í þriðja vísuorði á hvárum tveggja helmingi, en at öðru sem dróttkvætt. Þenna hátt fann fyrst Veili. Þá lá hann í útskeri nökkuru, kominn af skipsbroti, ok höfðu þeir illt til klæða ok veðr kalt. Þá orti hann kvæði, er kallat er kviðan skjálfhenda eða drápan steflausa ok kveðit eptir Sigurðar sögu.

Þetta er þríhent kallat:

36. Hristi hvatt, þá reistisk,

herföng, mjök löng véstöng.

Samði folk, en frömðusk

fullsterk, hringsterk, grams verk.

Hönd lék, herjum reyndisk,

hjörr kaldr, allvaldr mannbaldr.

Egg frá ek breiða bjoggu

bragning fylking, stóð þing.

Hér eru þrennar aðalhendingar í öðru ok inu fjórða vísuorði, ok lútask allar einnig, ok fylgir samstöfun fyrir hverja.

Nú er inn dýri háttr:

37. Vann, kann virðum banna

vald, gjald, höfundr ladar,

ferð verð folka herði

fest mest, sá er bil lestir.

Hátt þrátt, hölða áttar

hrauð auð jöfurr rauðum,

þat, gat þengill skatna

þjóð, stóð af gram, bjóða.

Hér eru í fyrsta ok þriðja vísuorði tvær aðalhendingar samt í upphafi, en in þriðja at hætti við enda.

38. Farar snarar fylkir byrjar,

freka breka lemr á snekkjum,

vaka taka vísa rekkar,

viðar skriðar at þat biðja.

Svipa skipa sýjur heppnar

sömum þrömum í byr römmum,

Haka skaka hrannir blökkum

hliðar. Miðar und kjöl niðri.

Hér eru þrjár hendingar í vísuorði ok skothent í fyrsta ok þriðja vísuorði, en þriðja hending at hætt við enda, ok fylgir samstafa hverri setningu.

Þessi háttr er kallat tiltekit:

39. Ok hjaldrreifan hófu

hoddstiklanda miklir,

morðflýtir kná mæta

malmskúrar dyn, hjalmar,

hjaldrs þá er hilmir foldar

hugfærum gaf stæri,

ógnsvellir fær allan,

jarldóm göfugr, sóma.

Hér skiptir háttum it fimmta vísuorði, ok leiðir í því orði máltak af fyrra vísuhelmingi, ok dregst þat vísuorð með hljóðfyllingum mjök eptir skjálfhendu inni nýju.

Þessi háttr er kallat greppaminni:

40. Hverr fremr hildi barra?

Hver er mælingum ferri?

Hver gerir höpp at stærri?

Hver kann auð at þverra?

Veldr hertogi hjaldri.

Hann er first blikurmanni.

Hann á höpp at sýnni.

Hann vélir blik spannar.

Þessum hætti er breytt til dróttkvæðs háttar með orðum.

Nú er sá háttr, er vér köllum liðhendr:

41. Velr ítrhugaðr ýtum

otrgjöld jöfurr snotrum.

Oft hefir þings fyr þröngvi

þungfarmr Grana sprungit.

Hjörs vill rjóðr, at ríði

reiðmalmr Gnitaheiðar.

Vígs er hreytt at hættis

hvatt Niflunga skatti.

Þat eru liðhendr, er inn sami stafr stendr fyrir hendingar, ok þá er rétt ort liðhendr háttr, at í öðru ok í inu fjórða vísuorði sé oddhending ok skothending við þær hendingar, er í inu fyrra vísuorði eru, ok verðr þá einn upphafstafr allra þeira þriggja hendinganna.

Nú er sá háttr, er vér kölum rétthent:

42. Alrauðum drífs auði;

ógnrakkr firum Hlakkar

veit ek hvar vals á reitu

verpr hringdropa snerpir.

Snjallr lætr á fit falla

fagrregn jöfurr þegnum,

ógnflýtir verr ýtum

arm, Mardallar hvarma.

Hér eru aðahendingar í fyrsta ok þriðja vísuorði, en gætt at taka ór skothendur.

Enn er sá háttr, er vér köllum ina minni alhendu, þat eru skothendur í inu fyrsta vísuorði í báðum helmingum, svá sem hér segir:

43. Samþykkjar fremr sökkvi

snarr Baldr hjarar aldir.

Gunnhættir kan Grótta

glaðdrift hraða skipta.

Féstríðir kná Fróða

friðbygg liði tryggva.

Fjölnvinjaðr hylr Fenju

falr meldr alinveldi.

In minni alhenda er þá rétt ort, at haldit sé vísulengð saman. En ef henni er skotit í fulla alhendu, svá at skothendur sé þar sumar eða allar í vísuorði, þá er þat eigi rétt.

Nú er alhent:

44. Frama skotnar gram, gotnum,

gjöf sannask, röf spannar,

menstiklir, vensk, miklar

manndýrðir vann skýrðar.

Herfjölð, bera hölðar,

hagbáls lagar stála

friðask sjaldan við valdi,

vallands svala branda.

Hér eru tvennar aðalhendingar í hverju vísuorði. Þessi þykkir vera fegrstr og vandaðastr, ef vel er ortr, þeirra hátta, er kvæði sé ort eptir, ok er þá full alhending, ef eigi finnst í at, ek, en eða þau smáorð, er þeim fylgja, nema standi í hendingum, en eigi hafa allir menn þat varazt, ok er þat fyrir því eigi rangt, sem kvað Klæingr byskup:

Bað ek sveit á glað Geitis,

gör er íð at för, tíðum

drögum hest á log lesta,

lið flýtr, en skrið nýtum.

Þetta er stamhendr háttr:

45. Lætr undin brot brotna

bragningr fyr sér hringa.

Sá tekr fyr men menja

mætt orð of sik fættir.

Armr kná við blik blikna

brimlands viðum randa,

þar er hönd, at lið liðnar,

lýslóðar berr glóðir.

Hér er í frysta ok þriðja vísuorði tvíkveðit at einni samstöfu ok haft þat til hendinga, ok fyrir því köllum vér þetta stamhent, at tvíkylft er til hendingarinnar, ok standa svá hendingar í orðinu sem riðhendur.

Nú er sá háttr, er samhent er kallat:

46. Virðandi gefr virðum

verbál liðar skerja.

Gleðr vellbroti vellum

verðung afar-þungum.

Ýtandi fremr ýta

auðs sæfuna rauðum,

þar er mætum gram mæti

marblakks skipendr þakka.

Hér eru þær hendingar, er vér köllum samhendur, því at þessar eru allar með einum stöfum ok eru í fyrsta ok þriðja vísuorði, svá settar sem skothendur í dróttkvæðum hætti.

Nú er iðurmælt:

47. Seimþverrir gefr seima

seimörr liði beina.

Hringmildan spyr ek hringum

hringskemmi brott stinga.

Baugstökkvir fremr baugum

bauggrimmr hjarar drauga.

Viðr gullbroti gulli

gullhættr skapa fullan.

Hér er þrim sinnum haft samhending, tysvar í fyrsta ok þriðja vísuorði, en í öðru ok inu fjórða er haldit afhending sem í dunhendum hætti.

Þess háttr heitir klifat:

48. Auðkenndr verr auði

auð-Týr boga nauðir.

Þar er auðviðum auðit

auðs í gulli rauðu.

Heimönnum býr heiðis

heiðmildr jöfurr reiðir.

Venr heiðfrömuðr heiðar

heiðgjöf vala leiðar.

Hér halda samhendingar of allan vísuhelming ok taka með aðalhending ina síðari í öðru ok inu fjórða vísuorði.

Nú eru þeir hættir, er stúfar heita:

49. Hjaldr-remmir tekr Hildi,

hringr brestr at gjöf, festa.

Hnígr und Högna meyjar

hers valdandi tjald.

Heðins mála býr hvílu

hjalmlestanda flestum.

Morðaukinn þiggr mæki

mund Hjaðninga sprund.

Hér er it fjórða vísuorð stýft ok tekin af samstafa, en í dróttkvæðum hætti skal setja með hending.

Þessi er meiri stúfr:

50. Yggs drósar rýfr eisa

öld móðsefa tjöld.

Glöð stökkr í hof Hlakkar

hugtúns firum brún.

Geðveggjar svífr glugga

glæs dynbrími hræs,

hvattr er hyrr at slétta

hjaldrs gnapturna aldrs.

Hér er stúft annat ok it fjórða vísuorð.

Nú er inn mesti stúfur:

51. Herstefnir lætr hrafn

hungrs fullseðjask ungr.

Ilspornat getr örn

aldrlausastan haus.

Vilja borg en vargr

vígsára klífr grár.

Oft solgit fær ylgr,

jöfurr góðr vill svá, blóð.

Hér eru öll vísuorð stýfð. Þessir hættir, er nú eru ritaðir, eru greindir í þrjá staði, því at menn hafa ort fyrr svá, at í einni v+isu var annar helmingr stýðfur, en annar helmingur tvístýfðr, ok eru þat háttaföll. Sá er inn þriði, er alstýfðr er, því at hér eru öll vísuorð stýfð.

Nú er skothendr háttr:

52. Sær Skjöldungs niðr skúrum,

sköft, darraðar, lyftask,

hrindr gunnfana grundar

plygg of frœknum tyggja.

Geisa vé fyr vísa,

veðr stöng at hlym Gugnis,

styrk eru mót und merkjum

malms of ítran hilmi.

Hér eru skothendur í öllum vísuorðum, en annat sem dróttkvæðr háttr.

Nú er sá háttur, er vér köllum liðhendur:

53. Stjóri vensk at stæra

stór verk dunu geira,

halda kann með hildi

hjaldr-Týr ind sik foldu.

Harri slítr í hverri

Hjarranda föt snerru.

Falla þar til fyllar

fjallvargs jöru þollar.

Í þessum hætti eru liðhendur með tvennu móti, en aðrar á þá lund: við ina fyrri hending í fyrsta ok þriðja vísuorði.

Nú skal rita þá háttu, er forn skáld hafa kveðit ok eru nú settir saman, þótt þeir hafi ort sumt með háttaföllum, ok eru þessir hættir dróttkvæðir kallaðir í fornum kvæðum, en sumir finnast í lausavísum, svá sem orti Ragnar konungr loðbrók með þessum hætti:

54. Skýtr at Sköglar veðri,

en skjaldagi haldask,

Hildar hlemmidrífu

of hvítan þröm rítar.

En í sæfis sveita

at sverðatogi ferðar

rýðr aldar vinr odda

þat er jarls megin, snarla.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í öðru ok fjórða aðalhendingar, en höfuðstafrinn stendr svá, sá er kveðandi ræðr í öðru ok inu fjórða vísuorði, at þar er fyrir sett samstafa ein eða tvær, en at öðru sem dróttkvætt.

Nú skal rita Torf.Einars hátt:

55. Hverr séi jöfra ægi

jarl fjölvitrum betra,

eða gjarnara at gæða

glym harðsvelldan skjalda?

Stendr at stála skúrar

styrr ólítill Gauti,

þá er folks jaðarr foldir

ferr sig-Njörðum varða.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í örðu ok fjórða skothent ok riðhent.

Nú er Egils háttr:

56. Hverr ali blóði byrsta

bens rauðsylgjum ylgi,

nema svá at gramr of gildi

gráð dag margan vargi?

Gefr oddviti undir

egg nýbitnar vitni.

Herr sér fenris fitjar

framkló loðna roðna.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í öðru ok inu fjórða aðalhendingar ok riðhent.

Nú er Fleins háttr:

57. Hilmir hjalma skúrir

herðir sverði roðnu,

hrjóta hvítir askar,

hrynja brynju spangir.

Hnykkja Hlakkar eldar

harða svarðar landi.

Remma rimmu glóðir

randa grand of jarli.

Hér er svá farit hendingum sem í dróttkvæðum hætti, en hendingar eru settar saman í öndurðu vísuorði.

Nú er Braga háttr:

58. Er til hjalma hyrjar

herjum styrjar væni,

þar svá at jarl til ógnar

egnir tognu sverði.

Sjá kná garð fyr grundu

grindar Þundar jaðra,

er skatna vinr skjaldar

skyldisk galdr at fremja.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði it síðasta málsorð haft til hendingar, en missir orðs ins fyrra, er gera skyldi skothending. En við þetta hendingarorð eru í öðru ok inu fjórða vísuorði hendingar, ok er þat önnur hending skothenda ok liðhending, en önnur aðalhedning við ina fyrstu. En þessar hendingar, er standa í öðru ok fjórða vísuorði, standa sem í Fleins hætti. Víða er þat í fornskálda verka, er í einni vísu eru ýmsi hættir eða háttaföll, ok má eigi yrkja eptir því, þó at þeir hættir þykki eigi spilla fornkvæðum.

Nú er u þeir hættir, greindir í þrjá staði, er kimlabönd heita. Þessi er einn:

59. Hjalmlestir skekr Hristar

hreggöld Sigars veggi.

Grams lætr í byr brjóta

brands hnigþili randa stranda.

Stálhrafna lætr stefnir

styrvind of sik þyrja.

Þiggr at Göndlar glyggvi

gagn oddviti bragna sagna.

Hér er í fjórða vísuorði í hvárum helmingi aukit aðalhending með tveim samstöfum eptir vísuorð en at öðru sem dróttkvætt.

Nú er it meira kimbland:

60. Almdrósar skylr ísa

ás flest meginbára sára.

Kænn lætr hvatt á hrönnum

hjalmsvell jöfurr gella fella.

Styrjökla kná stiklir

stinnr mens legi venja benja.

Lætr stillir frár fylla

folk sund hjarar lunda unda.

Hér eru tvenn kimblabönd í hvárum helmingi.

Þessi eru in mestu kimlabönd:

61. Hræljóma fellr hrími, tími

hár vex of gram sára ára,

frost nemr, of hlyn Hristar, Mistar

herkaldan þröm skjaldar aldar.

Gullsendir brýtr grundar Hrundar

gunnveggs stöfum leggi hreggi.

Sóknvallar, spyr ek, svelli, elli,

svá skotnar þat, gotna þrotna.

Hér fylgir hverju vísuorði kimblaband.

Nú skal rita hrynjandi háttu. Þessi er inn fyrsti:

62. Tyggi snýr á ógnar áru,

undgagl veit þat, sóknar hagli,

yngvi drífr at hreggi hlífa,

hjörr vélir fjör brynju éli.

Vísi heldr of fjörnis foldir,

folk, skiptir svá boga driftum,

skúrum lýstr of hilmi hraustan,

hans fregnum styr, Mistar regni.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð aukit framan tveim samstöfum til háttarsetningar, en ef þær eru af teknar, þá er sem eptir dróttkvætt, en ór öðru ok fjórða vísuorði má taka málsorð þat, er tvær samstöfur fylgja, in fimmta ok in sétta í vísuorði, þá er þat orð ok dróttkvætt. Í hrynhendum háttum eru oftast átta samstöfur í vísorði, en hendingar ok stafaskipti fara sem í dróttkvæðum hætti. Þetta köllum vér dróttkvætt hrunjandi.

Nú skal sýna fleiri skiðun háttanna. Er þessi hrynjandi kölluð trollsháttr:

63. Stála kenndi stökkvilundum

styrjar valdi rauðu falda,

rekkar stýrðu rétt til jarðar

roðnu barði, austan fjarðar.

Oddum renndi eljunstrandir

ýta ferðar hringa skerðir.

Hilmir stærði hvössu sverði

heila grundar meginmundir.

Hér eru átta samstöfur í hverju vísuorði. Hér eru hluthendur í öllum orðum, ok fylgja þrjár samstöfur hverri hendingu, ok svá fara skothendur ok aðalhendingar ok stafaskipti sem í hrynhendu.

Þessi er einn hrynhendr háttr:

64. Vafði lítt, er virðum mætti,

vígrækjandi fram at sækja.

Skerðir gekk í skúrum Hlakkar

Sköglar serks fyr roðnum merkjum.

Ruddisk land, en ræsir Þrænda

Ribbungum skóp bana þungan.

Gunnar skaut und gera fótar

grimmsetta il hjarna kletti.

Þessi er hrynhenda óbreytt.

Þetta er draughent:

65. Vápna hríð velta náði

vægðarlaus feigum hausi.

Hilmir lét höggum mæta

herða klett bana verðan.

Fleina lands fylkir renndi

fjörnis hlíð meginskíði,

öflugt sverð eyddi fyrðum

jöfri kennt, holdi fennta.

Í þessum hætti eru tíðast sjau samstöfur í hverju vísuorði, en hendingar ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti, ok ef hér er ór tekin ein samstöfun fyrsta eða þriðja vísuorði, sú stendr næst inni fyrstu, þá falla hljóðin öll sem í dróttkvæðum hætti. Svá má ok af taka í öðru ok inu fjórða vísuorði ina sömu samstöfun, ok er þá þat dróttkvætt, ok verðr sumt eigi mjúkt.

66. Eyddi úthlaupsmönnum

ítr hertogi spjótum.

Sungu stál of stillis,

stóð ylgr í val, dolgum.

Hal margan lét höfði

hoddgrimmr jöfurr skemmra.

Svá kann rán at refsa

reiðr oddviti þjóðum.

Hér er háttlausa í inu fyrsta ok þriðja vísuorði, en í öðru ok inu fjórða skothendur.

Nú er sá háttr, er kallaður er háttlausa:

67. Ortak öld at minnum,

þá er alframst vissak,

of siklinga snjalla

með sex tögum hátta.

Sízt hafa veg né vellum,

er virðan mik létu,

á aldinn mar orpit,

þat er oss frami, jöfrar.

Í þessum hætti eru engar hendingar, en stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti.

Nú eru saman settir í tveim kvæðum sex tigir hátta ok um fram þær átta greinir, er fyrst er skipat í dróttkvæðum hætti með málsgreinum þeim, er fylgja hættinum, ok eru þessir hættir allir vel fallnir til at yrkja kvæði eptir, ef vill.

III

Nú skal upp hefja it þriðja kvæði9, þat er ort er eptir inum smærum háttum, ok eru þeir hættir þí margir áðr í lofkvæðum.

Hér hefr upp tögdrápulag:

68. Fremstr var Skúli —

Skala lof dvala.

Sem ek mildum gram

mærð fjölsnærða.

Meir skal ek stæri

styrs hróðr fyrir,

kærr var ek harra,

hers gnótt bera.

Hér er í öðru ok fjórða vísuorði fjórar samstöfur ok tvær aðalhendingar ok svá settr höfurstafr sem í dróttkvæðu, en í fyrsta ok þriðja vísuorði eru ok fjórar réttar samstöfur ok in fimmta afkleyfissamstafa, þat er: ek eða af eða en eða er eða þvílikt. Þar eru ok skothendingar ok ein hljóðfylling við höfuðstafinn.

Þetta er annat töglag:

69. Kunn bjó ek kvæði

konungs bróður þjóð,

þann veit ek þengil,

þrenn fjölmennan.

Fram skal in fjórða

folkglaðs vaða

ljóss elds lagar

lofum friðrofa.

Svá ferr hér annat ok fjórða vísuorð sem í fyrra hætti, en it fyrsta ok þriðja vísuorð er hér hendingalaust, en tveir hljóðfyllendr við höfuðstaf sem í dróttkvæðu.

Þessi er inn þriði háttr, er vér köllum hagmælt:

70. Mitt er of mæti

margt lag bragar

áðr ókveðit

oddbraks spakan.

Hlýtr grams geta

greppr óhneppra

skýrr skrautfara.

skjöldunga ungr.

Í þessum hætti eru skothendingar í fyrsta ok þriðja vísuorði ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti, en at öðru sem tögmælt. Í öllu töglægi er eigi rangt, þótt fimm samstöfur sé í vísuorði, er skammar eru sumar ok skjótar. Þat er tögdrápuháttr, at stef skal vera til fyrsta vísuorðs ok lúka því máli í inu síðasta vísuorði kvæðisins, ok er rétt at setja kvæðit með svá mörgum stefjamélum sem hann vill, ok er þat tíðast at hafa öll jafnlöng, en hvers stefjaméls skal stef upphaf ok niðrlag.

Nú er grænlenzki háttr:

71. Slóð kann sneiðir

seima geima

hnigfák Haka

hleypa greypa,

hinn er af hlunni

hesta festa

lætr leufðr skati

langa ganga.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð svá sem hagmælt, en annat ok fjórða með aðalhendingum, ok eru tvær samstöfur aðalhendar ok endast báðar í einn staf.

Nú er inn skammi háttr:

72. Gull kná, greppar,

glóa, róa,

váss eru seggir

samir framir.

Eik má und jöfri

una bruna,

þá nýtr vísi

viðar skriðar.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð hendingarlaust, en annat ok it fjórða sem grænlenzki háttr ok skemmri orðtökin.

Nú er nýi háttr:

73. Ræsir glæsir

Rökkva dökkva

hvítum rítum

hreina reina.

Skreytir hreytir

skafna stafna

hringa stinga

hjörtum svörtum.

Í þessum hættir eru í hverju vísuorði fjórar samstöfur, en tvær aðalhendingar ok líkast í einn staf báðar ok engi afkleyfisorð.

Þetta er stúfhent:

74. Hafröst hristir

hlunnvigg tiggja,

borgðgrund bendir

brimdýrs stýri.

Blá veit brjóta

byrskíð víði

böðharðr börðum

buðlungr þungan.

Í þessum hætti eru fjórar samstöfur í vísuorði, ok er eigi rangt í inu fyrsta ok þriðja, þótt fimm sé. Þar eru skothendur. Í öðru ok inu fjórða eru aðalhendingar ok báðar saman ok in fyrri stýfð, en stafaskipti sem í dróttkvæðu.

Þetta er hnugghent:

76. Hrannir strýkva hlaðin borð,

haflauðr skeflir,

kasta náir kjalar stíg

kalt hlýr söltum.

Svörtum hleypir svana fjöll

snjallmæltr stillir

hlunna [fram] of Haka veg

hríðfelldr skíðum.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði sjau samstöfur ok hendingarlaust, en rétt at stöfum. En annat ok fjórða hefir fjórar samstöfur, en rétt at stöfum ok skothending ok oddhent ok stýfð in fyrri hending.

Nú er hálfhneppt:

77. Snyðja lætr í sólroð

snekkjur á Manar hlekk,

árla sér, ungr jarl,

allvaldr breka fall.

Lyfta kná of liði oft

lauki of kjalar raukn;

greiða náir glygg váð.

Greipum mæta dragreip.

Í þesuum hætti eru sex samstöfur í vísuorði, en eigi er rangt, þótt verði fimm eða sjau. í fyrsta ok þriðja vísuorði eru skothendur, en aðalhendingar í öðru ok inu fjórða í hvárum tveggja stað, in fyrri hending rétt í dróttkvæðu, en in síðari stýfð eða hneppt, þat er allt eitt.

Sjá háttr er alhneppr:

78. Hrönn skerr, hvatt ferr,

húfr kaldr, allvaldr,

lá brýtr, lög skýtr,

limgarmr, rangbarmr.

Brátt skekr, byrr rekr,

blán vegg, ráskegg.

Jarl lætur almætr

ósvipt húnskift.

Í þessum hætti eru fjórar samstöfur í vísuorði ok tvær aðalhendingar ok lúkast báðar í einn staf ok allar hendingar hnepptar.

Þetta er Haðarlag:

79. Læsir leyfðr vísi

landa útstrandir

blíðr ok bláskíðum

barða randgarði.

Ern kná jarl þyrna

oddum falbrodda

jörð með élsnnærðum

jaðri hrænaðra.

Í þessum hætti eru fimm samstöfur í vísuorði, en hendingar ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti.

Nú eru þeir hættir, er runhendur eru kallaðir. Þeir eru með einu móti. Hverr háttr runhendr skal vera með aðalhendingum tveim ok í sínu vísuorði hvár hending.

Þessi er rétt runhenda:

80. Lof er flutt fjörum

fyr gunnorum,

né spurð spörum

spjöll, gram snörum.

Hefi ek hans förum

til hróðrs görum

yppt óvörum

fyr auðs börum.

Þessi háttr er haldinn með einni hending í hverju vísuorði, ok svá er sú runhending, er skilr hendingar ok skiptir orðum. Því er þetta runhent kallat.

Þetta er in minni runhenda:

81. Fluttak fræði

of frama græði,

tunga tæði,

með tölu ræði.

Stef sskal stæra

stilli Mæra,

hróðr dugir hræra.

ok honum færa.

Hér gengr hending of hálfa vísu, en önnur í síðara helmingi. Þessi háttr er stýðfr eða hnepptr af inum fyrra.

Þessi er inn minnstra runhenda:

82. Slíkt er svá,

siklingr á,

öld þess ann,

orðróm þann,

jarla er

austan ver

skatna skýrstr

Skúli dýrsts.

Í þessum hætti eru þrjár samstöfur í vísuorði, en tvau vísuorð sér um hending, stafaskipti sem í dróttkvæðu. En finnast þat svá, at eigi er rangt, ef stendr einu sinni fyrir málsorð hljóðstrafr sá, er kveðandi ræðr.

Þessir er enn runhendir:

83. Naðrs gnapa ógn alla

eyðis baugvalla

hlunns of hástalla

hestar svanfjalla.

Orms er glatt galla

með gumma spjalla,

jarl fremr sveit snjalla.

Slíkt má skörung kalla.

Þessi háttr er ortr með fullri runhending, ok eru þar t´íðast fimm samstöfur í vísuorði eða sex, ef skjótat eru.

Þessi er annar:

84. Orð fekk gott gramr,

hann er gunntamr.

Mjök er fullframr

fylkir raunsamr.

Hinn er mál metr,

milding sízt getr,

þann er svá setr

seggi hvern vetr.

Þessi er hneppr af inni fyrri runhendu:

85. Mærð vill auka

Mistar lauka

góma sverði

grundar skerði.

Dýrð skal segja,

drótt má þegja,

styrjar má þegja,

styrjar glóða

stökkvi-Móða.

þí þeima sama hætti eru fjórar samstöfur í hverju vísuorði, en höfuðstafr sem í dróttkvæðum hætti, ok fylgir þeim einn hljóðfyllandi.

Þessi er inn þriði háttr runhendr:

86. Veit ek hrings hraða

í höll laða,

gott er hús Hlaða,

hirð ölsaða.

Drekkr gramr glaða,

en at gjöf vaða

vitar valstaða,

vandbaugskaða.

Þetta er rétt runhending, ok er þessi háttr tekinn af töglagi. Hér eru fjóar samstöfur í vísuorði eða fimm, ef skjótar eru. Þessi er in minni runhenda:

87. Drífr handar hlekkr,

þar er hilmir drekkr.

Mjök er brögnum bekkr

blíðskálar þekkr.

Leikr hilmis her

hreingullit ker,

segi ek alt sem er,

við orða sker.

Þessi er hneppr af inum fyrra.

Þessi er in minnsta:

88. En þá er hirð til hallar

hers oddviti kallar,

oft tekr jarl at fagna

við ótali bragna,

búin er gjöf til greizlu

at gullbrota veizlu.

Þröngt sitr þjóðar sinni,

þar er mestr frami inni.

Þessi runhenda er tekin af dróttkvæðum hætti, ok eru hér jafnmargar samstöfur ok svá stafaskipti sem í dróttkvæðu.

Nú hefr upp inn fjórða bjálk runhendinga:

89. Hirð gerir hilmis kátt,

höll skipask þrongt at gátt,

auð gefr þengill þrátt,

þat spyrr fram í átt.

Slíkt tel ek hilmis hátt,

hann er rausn of mátt,

jarl brýtr sundr í smátt

slungit gull við þátt.

Þessi háttr er hnepptr af inum fyrra ok rétt runhendr.

Nú er in minni runhenda:

90. Mörg þjóð ferr til siklings sala,

sæmð er þar til allra dvala,

tyggi veitir seima svala,

satt er bezt of hann at tala.

Bresta spyrjum bauga flata,

bragna vinr hann gulli hata,

æðri veit ek at gjöflund gata

grundar vörðr, fyr hringa skata.

Þessi runhenda er tekin af hrynhendum hætti.

91. Þiggja kná með gulli glöð

gotna ferð at æsi mjöð.

Drekka lætr hann sveit at sín

silfri skenkt it fagra vín.

Greipum mætir gullin skál,

gumnum sendir Rínar bál,

eigi hittir æðra mann,

jarla beztr, en skjöldung þann.

Þessi er hnepptr af inni fyrri runhendu.

Hér hefr upp inn fimmta runhendan bálk:

92. Getit var grams fara,

gört hefi ek mærð snara,

þengil mun þess vara,

þat nam ek lítt spara.

Finnrat frœknara

fæði gunnstara

mann né mildara

merkir blóðsvara.

Þessi er ok full runhenda.

Þessi er in minni runhenda ok tekin af hálfhnefstum hætti eða náhendum:

93. Þengill lætr höpp hresst,

honum fylgir dáð mest,

vísi gefr vel flest

verbál ok ólest.

Húfar brutu haf ljótt,

heim lét ek jöfur sótt,

Yngva lofar öll drótt,

jarls sá ek frama gnótt.

Þessi er stýðfr eða hnepptr af fyrra hætti:

94. ……… Gramr,

gulli söri Kraki framr,

efla frágun Haka hjaldr,

……… aldr.

Ormi veitti Sigurpur sár,

slíkt var allt fyr liðit ár,

Ragnarr þótti skatna skýrstr,

Skúli jarl er miklu dýrstr.

Málaháttr:

95. Munða ek mildingi,

þá er Mæra hilmi

fluttak fjögr kvæði,

fimmtan stórgjafar.

Hvar viti áðr orta

með æðra hætti

maðr og menglötuð

maðr und himins skautum?

Fornyrðislag:

96. Ort er of ræsi,

þann er rýðr granar

vargs ok ylgjar

ok vápn litar.

Þat mun æ lifa,

nema öld farisk,

bragninga lof,

eða bili heimar.

Bálkarlag:

97. Lyfta ek ljósu

lofi þjóðkonungs.

Upp er fyr ýta

jarls mærð borin.

Hverr myni heyra

hróðr gjöflata

seggr svá kveðinn

seims ok hnossa?

Sú er grein milli þessa hátta, at í fornyrðislagi eru í fyrsta ok þriðja vísuorði einn stuðill, en í öðru ok fjórða vísuorði þá stendr höfuðstafr í miðju orði, en í stikklagi eru tveir stuðlar, en höfuðstafr í miðju orði. En í bálkarlagi standast stiðlar ok höfuðstafr sem í dróttkvæðu.

Starkarðarlag:

98. Veit ek verðari

þá er vell gefa,

bröndum beita

ok búa snekkjur,

hæra hróðrar

en heimdrega,

unga jöfra,

en auðspöruð.

99. Þeir eru jöfrar

alvitrastir,

hringum hæstir,

hugrakkastir,

vellum verstir,

vígdjarfastir,

hirð hollastir,

happi næstir.

Ljóðaháttr:

100. Glöggva grein

hefi ek gört til bragar;

svá er tírætt hundrað talit

Hróðrs örverðr

skala maðr heitinn vera,

ef svá fær alla háttu ort.

Galdralag:

101. Sóttak fremð,

sóttak fund konungs,

sóttak ítran jarl,

þá er ek reist,

þá er ek renna gat

kaldan straum kili,

kaldan sjá kili.

102. Njóti aldrs

ok auðsala

konungs ok jarl,

þat er kvæðis lok.

Falli fyrr

fold í ægi,

steini studd,

en stillis lof.

Младшая Эдда

Snorra Edda

Списки имен

Nafnaþulur

Морские конунги

Sækonungar.

1 Атли, Фроди,

Али, Гламми,

Бейти, Ати,

и Беймуни,

Аудмунд, Гудмунд,

Аталь и Гестиль,

Гейтир, Гаути,

Гюльви, Свейди. Atli, Fróði,

Áli, Glammi,

Beiti, Áti,

ok Beimuni,

Auðmundr, Guðmundr,

Atall og Gestill,

Geitir, Gauti,

Gylfi, Sveiði.

2 Гэир, Эйневир,

Гаупи и Эндиль,

Скеккиль, Эккиль,

Скевиль и Сёльви,

Хальв и Хемлир,

Харек и Гор,

Хагбард, Хаки,

Храуднир, Мейти. Gæir, Eynefir,

Gaupi og Endill,

Skekkill, Ekkill,

Skefill, ok Sölvi,

Hálfr ok Hemlir,

Hárekr ok Gorr,

Hagbarðr, Haki,

Hrauðnir, Meiti.

3 Хьёрольв и Храуднунг,

Хёгни, Мюсинг,

Хундинг, Хвитинг,

Хейти, Мэвиль,

Хьяльмар, Моир,

Хэмир, Мэви,

Роди, Ракни,

Рер и Лейви. Hjörólfr ok Hrauðnungr,

Högni, Mýsingr,

Hundingr, Hvítingr,

Heiti, Mævill,

Hjálmarr, Móir,

Hæmir, Mævi,

Róði, Rakni,

Rerr ok Leifi.

4 Ранвер, Рёккви,

Рейвнир, Лейвнир,

Нэвиль, Рэвиль,

Нори, Люнгви,

Бюрвиль, Кильмунд,

Бейми, Йорек,

Асмунд, Твиниль,

Ингви, Тейти. Ranver, Rökkvi,

Reifnir, Leifnir,

Næfill, Ræfill,

Nóri, Lyngvi,

Byrvill, Kilmundr,

Beimi, Jórekr,

Ásmundr, Þvinnill,

Yngvi, Teiti.

5 Вирвиль, Винниль,

Вандиль, Сёльси,

Гаутрек и Хун,

Гьюки, Будли,

Хомар, Хневи,

Хёрви, Сёрви.

Не назову я больше

морских конунгов. Virfill, Vinnill,

Vandill, Sölsi,

Gautrekr ok Húnn,

Gjúki, Buðli,

Hómarr, Hnefi,

Hörvi, Sörvi.

Sékk-at ek fleirri

sækonunga.

Великаны I

Jötnar I.

6 Назову я

великанов:

Имир, Ганг и Мимир,

Иди и Тьяци,

Хрунгнир, Хримир,

Храуднир, Гримнир,

Хведрунг, Хавли,

Хридстод, Гюмир. Ek mun jötna

inna heiti;

Ymir, Gangr ok Mímir,

Iði ok Þjazi,

Hrungnir, Hrímir,

Hrauðnir, Grímnir,

Hveðrungr, Hafli,

Hriðstoðr, Gymir.

7 Храдверк, Хрёкквир

и Хастиги,

Хрэсвельг, Херкир

и Хримгримнир,

Хюмир и Хримтурс,

Хваль, Тригейтир,

Трюм, Трудгельмир,

Тистильбарди. Hraðverkr, Hrökkvir,

ok Hástigi,

Hræsvelgr, Herkir

ok Hrímgrímnir,

Hymir ok Hrímþurs,

Hvalr, Þrígeitir,

Þrymr, Þrúðgelmir,

Þistilbarði.

8 Гейррёд, Фюрнир,

Галар, Тривальди,

Фьёльверк, Гейтир,

Флегг, Блаптвари,

Форньот, Спреттинг,

Фьялар, Стиганди,

Сом и Свасуд,

Сваранг, Скрати. Geirröð, Fyrnir,

Galarr, Þrívaldi,

Fjölverkr, Geitir,

Fleggr, Blapþvari,

Fornjótr, Sprettingr,

Fjalarr, Stígandi,

Sómr ok Svásuðr,

Svárangr, Skrati.

9 Сурт и Сторверк,

Сэкарлсмули,

Скэрир, Скрюмир,

Скеркир, Сальфанг,

Эскруд и Сварт,

Эндуд, Стуми,

Альсварт, Аурнир,

Ам и Скалли. Surtr ok Stórverkr,

Sækarlsmúli,

Skærir, Skrýmir,

Skerkir, Salfangr,

Öskruðr ok Svartr,

Önduðr, Stúmi,

Alsvartr, Aurnir,

Ámr ok Skalli.

10 Кётт, Эсгруи

и Альваринн,

Виндсваль, Випар,

Вафтруднир,

Эльд и Аургельмир,

Эгир, Рангбейн,

Винд, Видблинди,

Вингнир, Лейви. Köttr, Ösgrúi

ok Alfarinn,

Vindsvalr, Víparr

Vafþrúðnir,

Eldr ok Aurgelmir,

Ægir, Rangbeinn,

Vindr, Víðblindi,

Vingnir, Leifi.

11 Бейнвид, Бьёргольв

и Брандинги,

Думб, Бергельмир,

Доври и Мидьюнг,

Нати, Сёкмимир.

Вот великанов

вечномогучих

здесь я назвал. Beinviðr, Björgólfr

ok Brandingi,

Dumbr, Bergelmir,

Dofri ok Miðjungr,

Nati, Sökmímir.

Nú er upp talið

ámáttligra

jötna heiti.

Великанши

Tröllkonur.

12 Я великанш

имена перечислю:

Грид и Гнисса,

Грюла, Брюйя,

Глумра, Гейтла,

Грима и Бакраув,

Гума, Гестилья,

Гроттинтанна. Skal ek trollkvenna

telja heiti:

Gríðr ok Gnissa,

Grýla, Brýja,

Glumra, Geitla,

Gríma ok Bakrauf,

Guma, Gestilja,

Grottintanna.

13 Гьяльп, Хюрроккин,

Хенгикевта,

Гнейп и Гнепья,

Гейса, Хала,

Хёрн и Хруга,

Хардгрейп, Форад,

Хрюггда, Хведра

и Хёльгабруд. Gjálp, Hyrrokkin,

Hengikefta,

Gneip ok Gnepja,

Geysa, Hála,

Hörn ok Hrúga,

Harðgreip, Forað,

Hryggða, Hveðra

ok Hölgabrúðr.

14 Хримгерд, Хэра,

Херкья, Фала,

Имд, Ярнсакса,

Има, Фьёльвёр,

Мёрн, Ивидья,

Амгерд, Симуль,

Сивёр, Скрикья,

Свейпинфальда. Hrímgerðr, Hæra,

Herkja, Fála,

Imð, Járnsaxa,

Íma, Fjölvör,

Mörn, Íviðja,

Ámgerðr, Simul,

Sívör, Skríkja,

Sveipinfalda.

15 Эфлугбарда

и Ярнглумра,

Имгерд, Ама

и Ярнвидья,

Маргерд, Атла,

Эйсурфала,

Лейкн, Муннхарпа

и Мюрквида. Öflugbarða

ok Járnglumra,

Ímgerðr, Áma

ok Járnviðja,

Margerðr, Atla,

Eisurfála,

Leikn, Munnharpa

ok Myrkviða.

16 Лейрвёр, Льота

и Лодинфингра,

Крака, Вардрун

и Кьялланди,

Вигглёд, Турбёрд,

назвать хочу

Рюги последней

и Ривингёвлу. Leirvör, Ljóta

ok Loðinfingra,

Kráka, Varðrún

ok Kjallandi,

Vígglöð, Þurbörð,

viljum nefna

Rýgi síðast

ok Rifingöflu.

Тор

Þórr.

17 Тор зовется Атли

и Асабраг,

также Энниланг

и Эйндриди,

Бьёрн, Хлорриди

и Хардвеор,

Вингтор, Сённунг,

Веодр и Рюм. Þórr heitir Atli

ok Ásabragr,

sá er Ennilangr

ok Eindriði,

Björn, Hlórriði

ok Harðvéorr,

Vingþórr, Sönnungr,

Véoðr ok Rymr.

Сыновья Одина

Synir Óðins.

18 Одина дети суть

Бальдр и Мейли,

Видар и Неп,

Вали, Али,

Тор и Хильдольв,

Хермод, Сиги,

Скьёльд, Ингви-Фрейр

и Итрексьод,

Хеймдалль, Сэминг,

Хёд и Браги. Burir eru Óðins

Baldr ok Meili,

Víðarr ok Nepr,

Váli, Áli,

Þórr ok Hildólfr,

Hermóðr, Sigi,

Skjöldr, Yngvifreyr

ok Ítreksjóð,

Heimdallr, Sæmingr,

Höðr ok Bragi.

Великаны II

Jötnar II.

19 Вот великанов

еще имена:

Эймгейтир, Вер,

Им, Хринвёльнир,

Видди, Видгрип,

Вандиль, Гюллир,

Гримнир, Глаумар,

Глам, Самендиль. Enn eru eptir

jötna heiti:

Eimgeitir, Verr,

Ímr, Hrinvölnir,

Viddi, Víðgrípr,

Vandill, Gyllir,

Grímnir, Glaumarr,

Glámr, Sámendill.

20 Вёрнир, Хардгрейп

и Вагнхёвди,

Кюрмир, Суттунг

и Кальдграни,

Ётун, Огладнир

и Аургримнир,

Гиллинг, Грипнир,

Гусир, Офоти. Vörnir, Harðgreipr

ok Vagnhöfði,

Kyrmir, Suttungr

ok Kaldgrani,

Jötunn, Óglaðnir

ok Aurgrímnir,

Gillingr, Gripnir,

Gusir, Ófóti.

21 Хлои, Ганглати

и Хельрегин,

Хросстьов, Дурнир,

Хундальв, Бауги,

Храудунг, Фенрир,

Хроар и Миди. Hlói, Ganglati

ok Helreginn,

Hrossþjófr, Durnir,

Hundálfr, Baugi,

Hrauðungr, Fenrir,

Hróarr ok Miði.

Асы

Æsir.

22 И перечислю

асов прозванья:

то Игг и Тор

и Ингви-Фрейр,

Видар и Бальдр,

Вали и Хеймдаль,

еще Тюр и Ньёрд,

назову дальше Браги,

Хёд, Форсети,

последний здесь Локи. En skal telja

ása heiti:

Þar er Yggr ok Þórr

ok Yngvifreyr,

Víðarr ok Baldr,

Váli ok Heimdallr,

þá er Týr ok Njörðr,

tel ek næst Braga,

Höðr, Forseti,

hér er efztr Loki.

Асиньи

Ásynjur.

23 Вот богинь

всех назову:

Фригг и Фрейя,

Фулла и Снотра,

Герд и Гевьон,

Гна, Ловн, Скади,

Ёрд и Идунн,

Ильм, Биль, Ньёрун. Nú skal ásynjur

allar nefna:

Frigg ok Freyja,

Fulla ok Snotra,

Gerðr ok Gefjon,

Gná, Lofn, Skaði,

Jörð ok Iðunn,

Ilmr, Bil, Njörun.

24 Хлин и Нанна,

Хносс, Ринд и Сьёвн,

Соль и Сага,

Сигун и Вёр.

Также Вар и Сюн

нужно назвать,

а Труд и Ран,

о них дальше сказать. Hlín ok Nanna,

Hnoss, Rindr ok Sjöfn,

Sól ok Sága,

Sigun ok Vör.

Þá er Vár, ok Syn

verðr at nefna,

en Þrúðr ok Rán

þeim næst talið.

25 Плакала по Оду

золотом Фрейя.

Звали ее

Хёрн и Трунгва,

Сюр, Скьяльв и Гевн

и также Мардёлль.

Дочери ее

Хносс и Герсими. Grét ok at Óði

gulli Freyja.

Heiti eru hennar

Hörn ok Þrungva,

Sýr, Skjalf ok Gefn,

ok it sama Mardöll.

Dætr eru hennar

Hnoss ok Gersimi.

Валькирии

Valkyrjur.

26 А вот другие

Одина девы:

Хульд и Гёндуль,

Хлёкк, Мист, Скёгуль,

еще Хрунд и Эйр,

Христ, Скульд перечислены.

Норн назову,

они судьбу присуждают,

Нивт и Диси

теперь я перечислил. Enn eru aðrar

Óðins meyjar:

Huldr ok Göndul,

Hlökk, Mist, Skögul,

þá er Hrund ok Eir,

Hrist, Skuld talið.

Nornir heita,

þær er nauð skapa,

Nift ok Dísi

nú mun ek telja.

Женщина

Kona.

27 Дева, невеста, госпожа,

сварливая, спракки,

супруга, спрунд, женщина,

робкая, вдова,

хозяйка, жена и девка,

воспитанная, сэта,

рабыня, стерва и хэль,

девушка и старуха. Snót, brúðr, svanni,

svarri, sprakki,

fljóð, sprund, kona,

feima, ekkja,

rýgr, víf ok drós,

ristill, sæta,

man, svarkr ok hæll,

mær ok kerling.

Мужчина

Maðr.

28

… и храбрые,

…, воины,

силачи Már er at segja

manna heiti:

greppar ok drengir,

gotnar, rekkar,

garpar, seggir,

sveit, snillingar

ok sælkerar.

29 Герои, Bragnar, þegnar

beimar, hölðar,

firar ok flotnar,

fyrðar, hölðar,

föruneyti, drótt,

flokkr, harðmenni,

kníar ok kappar,

kenpur, nautar.

30 Öld ok ærir

ok afarmenni,

liðar ok lofðar,

lýðr ok sagnir,

ljóðr, oflátar,

ljónar ok ferðir,

mildingr, mæringr,

mannbaldr, spekingr.

31 Þá glæsimaðr

ok gullskati,

auðkýfingar

ok oflátar,

herr ok helmingr

ok höfðingjar,

fólk ok fylki,

fundr, almenning.

32 Nú er þröng ok þyss,

þorp, auðskatar,

drótt ok syrvar,

dúnn, prýðimenn,

sögn ok samnaðr,

seta, stertimenn,

fjörr ok brjónar.

33

сотоварищ и спутник Enn eru eptir

aldar heiti,

hirð ok gestir

ok húskarlar,

inndrótt ok hjón,

ef ek alt segi,

rúni ok þófti

ok ráðgjafi.

34

сотрапезник и собеседник,

и сородичи вместе,

друг, любимец, Innhýsingar,

aldaþjóftar,

sessi ok máli,

serlar ok fylgðir,

þá er félagar

ok frændr saman,

vinr, einkili,

verðung, halir.

35 Прадед и родич,

дед, сын, отец,

брат, единоутробный,

единокровный и братан,

дитя, …, племянник,

и наследник,

еще есть братцы

и кровные родичи. Ái ok áttungr,

afi, sonr, faðir,

bróðir, barmi,

blóði ok lifri,

jóð, burr, nefi

ok arfuni,

þá eru hlýrar

ok höfuðbaðmar.

36 Родной, свояк,

родственник и ребенок,

потомок и родовая ветвь,

близкий, единоплеменник,

потомок,

зять и приятель,

колено,

родник и Niðr, hleytamaðr,

niðjungr ok barn,

konr ok kynkvísl,

kundr, ættbogi,

mögr, mánunautr,

mágr ok spjalli,

ættbaðmr, ættslóð,

öfsköft ok sveinn.

37 Однотрапезники,

и свойственники,

родня также

и отпрыск,

также советчик

и единомышленник,

слуги, рабы, Sessunautar

ok sifjungar,

afspringr er þá

ok ættstuðill,

þá er ráðunautr

ok ráðgjafi,

þjónar, þrælar,

þírr, önnungar,

verkmenn, kefsar

ok vílmegir.

Битва

Orrosta.

38 Þau eru heiti:

hjaldr ok rimma,

göll, geirahöð

ok geirþriful,

róg ok róma,

randgríðr ok storð,

svipul ok snerra,

sig, fólk, jara.

39 Sóta, morð ok víg,

sókn, dólg ok ógn

dynr, gnýr, tara,

drima ok ímun;

þá er orrosta

ok örlygi,

hríð ok erja,

herþögn, þrima.

Меч

Sverð.

40 Скажу я

имена меча: Ek mun segja

sverða heiti:

hjörr ok hrotti,

höguðr, dragvandill,

gróa, gramr, gellir,

gjallr ok neðanskarðr,

sigðr ok snyrtir,

sómi, skjómi.

41 Skálkr, skerkir, stúfr,

skrýmir, laufi,

öltírr, langbarðr

ok ormþvari,

leggbiti ok kýrr

ok Leifnis grand,

herberi, hneitir

ok hafrakan.

42 Lotti, hrönduðr,

lögðir, mækir,

mönduðr, mundriði

ok mistilteinn,

málmr, þrór ok marr

om miðfáinn,

fetbreiðr, grindlogi

ok fjörsoðnir.

43 Vægir, veigarr,

vallangr ok brandr,

verr, úlfr, valnir,

vindbjartr ok kvöl,

askr, angrvaðill,

eggjumskarpi,

svipuðr ok sviðaljótr,

salgarðr, hnefi.

44 Hvati, höfuðhvessingr,

hausamölvir,

hrævagautr, herbrái

ok holdmímir,

bensogr, brigðir,

brimir, huglognir,

skyggðir, skreyfir,

skarðr, grindlogi.

45 Mimungr ok fellir

ok málvitnir,

taurarr, hrævarðr,

trani, vindþrari,

liðnir, kvernbiti,

ljómi, herðir,

vitnir, ýfrir,

veggjalestir.

46 Skelkvingr, fylvingr,

flæmingr, skerðingr,

skotningr, skilfingr,

sköfnungr, rifjungr,

brotningr, hvítingr,

bæsingr, tyrfingr,

hækingr ok hingr,

hittask mun nættingr.

47 Logi ok mundgjallr,

langhvass ok eldr,

örn ok eygir

ok naglfari,

brigðir, mörnir,

blær ok skerðir,

hyrr ok helsingr,

hríðir ok atti.

48 Fellir, fölvir,

fáfnir, raufnir,

imnir, eimnir,

afspringr, þinurr,

sigðir, snyrtir,

svelgr, skarr ok nár,

góinn, gestmóinn,

gárr, þrimarr, níðhöggr.

49 Oddr, blóðvarta

ok benknúar,

blóðrefill, blóðvarp

ok blóðiða,

blóðvaka, ljúgfengr

ok blóðhnefi,

iðvarp ok brandr,

eggteinar, fólk.

50 Emjar, þremjar

ok Ölröðarnautr,

merki, véttrim

ok missifengr,

ánn ok skafningr,

undirdregningr,

vargr, Kaldhamarsnautr,

valböst ok herðr.

51 Sverð ok gelmingr

ok samnagli,

hugró, sigrhnoð,

hjalt ok tangi,

mundríðr, höggfáðr

ok meðalkafli.

Топор

Øx.

52 Øx, jarðhyrna

ok járnsparða,

skjáfa ok skekkja,

skráma ok genja,

reginspönn, gnepja,

gýgr ok fála,

snaga ok búlda,

barða ok vígglöð,

þeita ok þenja,

þá er arghyrna,

hon er efzt talið

øxar heita.

Копье

Spjót.

53 Darr, spjót ok nöt,

döf, lenz ok vigr,

snata, fleinn ok sváf,

sviða, hræmæki,

geirr, spjör, nata,

gefja, kesja,

gaflak, frakka,

gungnir, peita.

Стрела

Ör.

54 Ör er ok akka,

oddr, hvítmýlingr,

fenja ok drífa,

flaug, dynfara,

bösl, böl, bílda,

broddr ok hremsa,

gögnflaug ok þrös,

gögn ok skaftsnör.

55 Flugglöð, flugsvinn,

fífa ok skeyti,

geta skall Fenna

ok Gusissmíðis,

Jólfssmíði er,

en efzt þura.

Лук

Bogi.

56

И скажу я названья

всего оружия вместе: Álmr, dalr, bogi,

ýr ok tvíviðr,

sveigr, glær ok þrymr,

sómr, skálgelmir.

Enn kvað ek heita

öll vápn saman:

járn, ör ok slög,

ísarn ok spjör.

Щит

Skjöldr.

57 Skjöldr, þrunginsalr,

skaunn, salbendingr,

bugnir, hlébarðr

ok buklari,

vétlimi, targa,

veðrglaðr ok hlíf,

víðbleiknir, rít,

vígglaðr ok lind.

58 Gjallr, döggskafi

ok gimskýlir,

böðljós, grýta

ok böðskýlir,

svalinn ok randi,

saurnir, borði,

skuttingr, barði,

skírr, tvíbyrðingr,

örlygr ok svarmr,

eilífnir, heiðr,

baugr, fagrbláinn,

bera, miðfjörnir.

Шлем

Hjálmr.

59 Хрофта шапки я

имена скажу:

шлем, позолоченный,

волна, вепрь убитых,

???, ???

и укрыватель,

жизненный, мысль,

и ???,

битвы кабан, ???,

боевой значок и ???,

маска, страшило,

???, ???. Hrofts hattar skal ek

heiti segja:

hjálmr, gullfáinn,

hrönn, valhrímnir,

hallhrímnir, skólkr

ok hlífandi,

fjörnir, þokki

ok fíkmóinn

hildigöltr, kellir,

herkumbl ok velgr,

gríma, ægir,

glævir, stefnir.

Доспех

Brynja.

60 Brynja, kund, hjálmgöll,

hrauð ok náin,

köld, Finnsleif,

böðfara, þýð, sýn

ok blóðleika.

Море

Sær.

61 Море, воды,

соль, эгир, пучина,

воды,

влага и волны,

и океан, Sær, sílægja,

salt, ægir, haf,

lögr, sumr, lægir,

lagastafr ok vágr,

gjallr, gnap, geimi,

gnarr, svífr ok marr,

súgr, sog, sami,

svelgr, röst ok fjörðr.

62

…, зыбь,

Целитель,

гюмир и Sund, ögr, velfærr,

simi ok víðir,

hríð, ver, breki,

húm, flóð ok brim,

græðir, glýjuðr,

gymir ok vægir,

gniðr ok órór,

gjálfr, fen, snapi.

63

озеро, глубь и Gnat, vörr, vika,

vöst, hóp ok mið,

vatn, djúp ok kaf,

væik, tjörn ok sík,

stormr, díki, hylr,

straumr, lækr ok bekkr,

áll, bruðr, kelda,

iða, fors ok kíll.

64 Прибой,

всплеск, …, рябь

и небесный блеск,

бурун, волна,

голубка, вал,

кровавые волосы. Hefring, alda,

hvíting ok lá,

hrönn, rán, kólga

ok himinglæva,

dröfn, uðr ok sólmr,

dúfa, bylgja,

boði ok bára,

blóðughadda.

Реки.

Ár.

65 Gjöll, glit, gera,

glóð ok valskjálf,

ván, víð, vimur,

ving ok ýsa,

síð, suðr, freka,

sækin, einskita,

elfr, ró, ekla,

ekin, rennandi.

66 Þyn, rín ok nið,

þöll, rimr, ysja,

dun, ógn, dýna,

dyn, höllfara,

órun ok brá,

auðskjálg, lodda,

mun, merkriða,

mein, saxelfr.

67 Tífr, durn, vína,

tems, vönd ok strönd,

mörn, móða, þrym,

morn ok gautelfr,

alin, uðr, ólga

ok evfrátes,

ógn, eiðrennir

ok apardjón.

68 Rögn, hrönn ok hraun,

raumelfr, hnipul,

hnöpul, hjálmunlá,

humra, vína,

vil, vín, vella,

valin, semð, salin,

nepr, dröfn, strauma,

nis, mynt, gnapa.

69 Gilling ok níl,

ganges, tvedda,

luma, vervaða,

leira ok gunnþró,

iðsvöl, vegsvinn,

yn, þjóðmuna,

fjörm, strönd ok spé

ok fimbulþul.

70 Nyt, hrönn ok nauð,

nöt, slíðr ok hríð,

körmt, leiftr ok örmt,

kerlaugar tvær,

gömul, sylgr ok yn

ok geirvimul,

ylgr, vöð ok flóð,

jórdáner á lesti.

Рыбы

Fiskar.

71 Лосось, морская щука,

мерланг, морской налим,

форель, мойва,

буст и хрюгна,

омар, пинагор,

хведнир, палтус,

элун, таймень

и андвари. Lax er langa

lýsa, brosma,

birtingr, hæingr,

bust ok hrygna,

humarr, hrognkelsi,

hveðnir, flóki,

ölunn, aurriði

ok andvari.

72 Сельдь, сед, скат,

силь, полосатый кит и пескарь,

тресочка и сик,

скальги, камбала,

черный окунь, осетр

и двурог,

сельдевая акула, зубатка

и гренландская акула. Síld, seðr, skata,

síl, reyðr ok öggr,

skreiðungr ok síkr,

skálgi, flyðra,

fyldingr, styrja

ok fuðryskill,

hámerr, steinbítr

ok háskerðingr.

73 Морской дракон, триглопс

и сом,

хаммар, турбот

и сарган,

морской баран, гломмунг

и мартвара,

голец, моллюск,

меч-рыба и сайда. Fjörsungr, þrömmungr

ok fengrani,

hammar, sanhverfa

ok horngæla,

marknútr, glömmungr

ok marþvara,

sílungr, skelfiskr,

sverðfiskr ok lýr.

74 Треска, угольная рыба,

треска, лаврак,

линь, щука,

гьёльнир, линек,

угорь и карп,

краб, гейрсиль,

акула и божий лосось,

колюшка, игуль. Þyrsklingr, ufsi,

þorskr, vartari,

grunnungr, gedda,

gjölnir, keila,

áll ok karfi,

krabbi, geirsíl,

hár ok goðlax,

hornsíl, igull.

Киты

Hvalir.

75 Hafrhvalr, geirhvalr

ok hafgufa,

hnísa, hafstrambr

ok hnýðingar,

reyðr, reyðaskjálfr,

búrungr, rostungr

ok blæjuhvalr.

76 Norðhvalr, kýrhvalr,

náhvalr ok leiftr,

skeljungr, fiskreki

ok skútuhvalr,

sléttibaka, skjaldhvalr

ok sandlægja,

hrosshvalr, andhvalr,

hrafnreyðr ok vögn.

Корабль

Skip.

77 Nú mun ek skýra

ok skipa heiti:

örk, árakló,

askr, sessrúmnir,

skeið, skúta, skip

ok skíðblaðnir,

nór, naglfari,

nökkvi, snekkja.

78 Byrðingr, búza,

barðkaldr ok hreinn,

bakki, hömlungr,

hélugbarði,

röst, bátr ok regg,

röð, hringhornir,

lung, kjóll, langskip,

leifnir, karfi.

79 Hringr, gnóð, freki,

hrauð, móðrói,

hemlir, barði

ok hylbauti,

ugla, leðja

ok askvitull,

kæna, ketla,

kati, reið ok skálpr.

80 Кнорр,

драккар,

дромунд, Knörr, kuggr, knúi,

keipull, eikja,

dreki, elliði,

drómundr ok prámr,

fura, vigg, galeið,

ferja, skálda,

fley, flaust ok þekkr,

fartíðr ok lið.

81 Segl, skör, sigla,

sviðvíss, stýri,

sýjur, saumför,

súð ok skaureip,

stag, stafn, stjórnvið,

stuðill ok sikulgjörð,

snotra ok sólborð,

sess, skutr ok strengr.

82 Söx, stæðingar,

svipting ok skaut,

spíkr, siglutré,

saumr, lekstólpar,

laukr, siglutoppr,

lína, eyru,

flaug, flaugarskegg

ok farnagli.

83 Húnn, húnbora

ok hjálmunvölr,

húfr, hlýr, hrefni

ok hálsstefni,

hefill, háls, hanki

ok höfuðbendur,

háir, hæll, hamarr,

hjálpreip ok lík.

84 Rá, rakki, rif,

rengr ok hömlr,

vindáss, vengi,

vöndr, langnefjur,

völt, beitiáss,

varta, brandar,

bitar, bóglína,

búlkastokkar.

85 Barð, kné, byggði,

belti ok kinnugr,

kjölborð, keili

ok kjölsýja,

kraftar, kerling,

klær ok þóftur,

kjalreips, þrimir,

klofar ok þiljur.

86 Drengir, dragreip,

dæla, árar,

aktaumar, rær,

arinn ok nálar,

aurborð, kjalarhæll

ok akkeri,

hnakkmiði, austker

ok húnspænir.

Земля

Jörð.

87 Земля,

… и хлодюн,

…, …, фьёргюн,

почва, твердь земная и

дол,

страна,

суша,

поле и Jörð, fjörn, rofa,

eskja ok hlöðyn,

gyma, sif, fjörgun,

grund, hauðr ok rönd,

fold, vangr ok fíf,

frón, hjarl ok barmr,

land, bjöð, þruma,

láð ok merski.

88 Holt, háls ok fjöll,

hlíð ok leiti,

hóll, heiðr ok hvilft,

hváll ok brekka,

hró, dalr ok völlr,

hvammr ok tunga,

mold, flag, rimi,

mór, laut ok sandr.

Бык

Uxi.

89

рыжий и Enn skal segja

öxna heiti:

árvakr, drjóni

ok jörmunrekr,

simi, freyr, reginn,

smiðr, eyþvari,

rauðr ok rekningr

ok rökkvihliðr,

viggi, bautuðr,

vignir, stjóri.

90 Небо вспоровший,

бодун,

пахарь, Himinhrjóðr, simir

ok harðfari,

hæfir, digni,

hjölluðr, simull,

hliðr, stúfr ok litr,

hríðr, forsimi,

arfr, jörmuni

ok eikismiðr.

91 …, телец,

и пашущий,

…, бугай, Gneisti, apli,

gollinhorni,

auðr, kvígr, öldungr

ok arfuni,

griðungr, ólgr, gellir,

glymr ok hreiði,

tíðungr, boli,

tarfr, aurgefinn.

Корова

Kýr.

92 Корова зовется

телка и

и Аудумла,

она — старшая из коров. Kýr heitir skirja,

kvíga ok frenja

ok auðhumbla,

hon er elzt kúa.

Баран

Hrútr.

93 Баран,

овен,

… и валух. Hrútr, ofrhyrningr,

hornumskváli,

gumarr, hornglóinn

ok gjaldhróinn,

hveðurr, hornglói,

hallinskíði,

berr, hornhróinn

ok heimdali,

bekri, miðjungr,

blær, mörðr ok veðr.

Козел

Hafr.

94 Козел называется гримнир

Зовется и хейдрун,

козочка и козлик,

что с черной мордой,

и козленок тоже. Hafr heitir grímnir

ok geirhölnir,

tangjnóstr, kjappi

ok tanngrisnir,

skimuðr ok brúsi,

bokkr, grímr taliðr.

Heitir ok heiðrún,

haðna ok kiðlingr,

er kolmúla

ok kið saman.

Медведь

Björn.

95 Медведь, бурый, косолапый,

медведица,

чернозуб, волк льда

и

…, алчный,

коногон,

бродяга, медвежонок,

фыркун, пестун,

зубастый, рыжий,

зверь, лесник. Björn, bersi, bólmr,

bera, elgviðnir,

blájaxl, ísólfr

ok breiðvegi,

bestingr, bassi,

balti, hlébarðr,

úfr, frekr, vilnir,

jórekr, mösni,

fetvíðnir, húnn,

fress, vetrliði,

íugtanni, jálfuðr,

ifjungr, vilskarpr.

Олень

Hjörtr.

96 Олень, дюратрор,

дунейр, даин,

двалар, мотроднир. Hjörtr, dyraþrór,

hliðr, eikþyrnir,

duneyrr, dáinn,

dvalarr, mótroðnir.

Кабан

Göltr.

97 Göltr, valglitnir,

gríss ok hrímnir,

svíntarr, runi,

sæhrímnir, börgr,

rái, valbassi,

röðr, dritroði,

þrór, vigrir, skunpr,

þrándr, vaningi.

Волк

Úlfr.

98 Волк, бирюк, жадный,

ненавистник,

алчный и

фенрир, Vargr, úlfr, geri,

vitnir, grádýri,

hati, hróðvitnir

ok heiðingi,

freki ok viðnir,

fenrir, hlébarðr,

goti, gildr, glammi,

gylðir, ímarr,

ímr ok eggðir

ok skollkini.

99 Еще зовется так:

волчица Enn heitir svá:

ylgr, vargynja,

borkn ok íma,

…svimul.

Небо

Himnar.

100 Девять небес

… и твердь

верх Níu eru himnar

á hæð talðir.

Veit ek inn neðsta,

sá er vindbláinn,

sá er heiðþyrnir

ok hreggmímir,

annar heitir

andlangr himinn,

þat máttu skilja,

þriði víðbláinn,

víðfeðmi kveð ek

vera inn fjórða,

hrjóðr ok hlýrni

hygg ek inn sétta,

gimir, vetmímir,

get ek nú vera

átta himna

upp of talða,

skattyrnir stendr

skýjum efri,

hann er útan

alla heima.

Солнце

Sól.

101 Солнце и светило,

свет, обод,

вспышка, …, радость,

вспышка,

и Двалина друг. Sól ok sunna,

sýn, fagrahvél,

leiftr, hrjóðr, leika,

líknskin, röðull,

leiftr, ifröðull

ok ljósfari,

drífandi, álfröðull

ok Dvalins leika.

Примечания

2. Эккиль — вдовец.

6–16, 19–21. Значения некоторых имен великанов и великанш см. в ст. Ётуны.

27. Спракки и спрунд — поэтические синонимы женщины. Сэта — женщина, муж которой уехал из страны. Хэль — вдова, муж которой погиб в битве.

Младшая Эдда (Snorra Edda)

Перечень скальдов

Перечень скальдов датских и шведских конунгов

Старкад Старый был скальдом. Его песни — самые древние, что знают сейчас люди. Он слагал стихи о датских конунгах.

Конунг Рагнар Кожаные Штаны был скальдом, и Аслауг, жена его, и их сыновья.

Конунг Рагнар Кожаные Штаны

Скальд Браги Старый, сын Бодди

Эйстейн Обжора

Браги Старый

Грунди Учтивый

Эрп Поклоняющийся

Кальв из Трёнда

Рэв Боец

Орм Робкий

Эльвальди

И еще Эльвальди

Авальди

Флейн Скальд

Рёгнвальд Скальд

Бьёрн с Кургана

Браги Старый

Эрпа Поклоняющегося должны были убить в святилище, так как он был приговорен к смерти. Но он написал хвалебную песнь о королевском псе Сауре и получил на нее свою голову.

Эйрик, сын Ревиля

Ярл Альв Малыш

Стюрбьёрн Сильный

Ульв Ярл Сулы

Эйрик Победоносный

Торвальд, сын Хьяльти

Олав Шведский

Гуннлауг Змеиный Язык

Храфн, сын Энунда

Оттар Черный

Гицур Черный

Энунд, сын Олава

Сигват Скальд, сын Торда

Оттар Черный

Инги Стейнкельсон

Законоговоритель Маркус, сын Скегги

Сёрквир, сын Коля

Эйнар, сын Скули

Халльдор Болтун

Кнут, сын Эйрика

Халльбьёрн Хвост

Торстейн, сын Торбьёрна

Сёрквир, сын Карла

Сумарлиди Скальд

Торгейр Датский Скальд

Эйрик, сын Кнута

Грани, сын Халльбьёрна

Йон, сын Сёрквира

Эйрик, сын Эйрика

Олав, сын Торда

Ярл Йон, сын Сёрквира

Эйнар, сын Скули

Халльдор Болтун

Ярл Сони, сын Ивара

Халльдор Болтун

Ярл Карл, сын Сони

Халльдор Болтун

Ярл Биргир, сын Магнуса

Стурла, сын Торда

Здесь начинается перечень скальдов норвежских конунгов

Тьодольв из Хвинира сочинил «Перечень Инглингов» о Рёгнвальде Достославном, двоюродном брате Харальда Прекрасноволосого, и перечислил тридцать его предков. Он рассказал о смерти и месте погребения каждого из них.

Харальд Прекрасноволосый

Аудун Плохой Скальд

Торбьёрн Хорнклови

Эльвир Хнува

Тьодольв из Хвинира

Ульв, сын Себби

Гутторм Искра

Конунг Эйрик Кровавая Секира

Эгиль, сын Грима Лысого

Глум, сын Гейри

Хальвдан Черный

Гутторм Искра

Хакон Добрый

Эйвинд Губитель Скальдов

Гутторм Искра

Харальд Серый Плащ

Глум, сын Гейри

Кормак, сын Эгмунда

Олав, сын Трюггви

Халльфред Трудный Скальд

Бьярни Скальд

Олав Святой

Сигват, сын Торда

Оттар Черный

Берси, сын Торвы

Торд, сын Кольбейна

Торфинн Рот

Тормод Скальд Черных Бровей

Гицур Золотые Ресницы

Рэв Хутор

Скафти, сын Тородда

Торд, сын Сьярека

Магнус Добрый

Сигват Скальд

Арнор Скальд Ярлов

Рэв Скальд

Тьодольв Скальд

Харальд, сын Сигурда

Тьодольв, сын Арнора

Бёльверк, его брат

Вальтьов

Одд Кикина[скальд]

Стув Слепой

Арнор Скальд Ярлов

Иллуги Скальд из Долины Брони

Грани Скальд

Халли Челнок

Торарин, сын Скегги

Вальгард с Поля

Халли Жесткий

Стейн, сын Хердис

Олав Тихий

Арнор Скальд Ярлов

Стейн, сын Хердис

Атли Малыш

Вильборг Скальд

Торкель Хамарскальд

Магнус Голоногий

Торкель Хамарскальд

Ивар, сын Ингимунда

Халльдор Болтун

Бьёрн Безрукий

Бард Черный

Гисль, сын Иллуги

Сигурд Крестоносец

Эйнар, сын Скули

Ивар, сын Ингимунда

Халльдор Болтун

Торарин Короткий Плащ

Торвальд Смешанный Скальд

Арни Фьёрускейв

Эйстейн, сын Магнуса

Ивар, сын Ингимунда

Эйнар, сын Скули

Харальд Гилли

Эйнар, сын Скули

Халльдор Болтун

Халль Монах

Магнус Слепой

Эйнар, сын Скули

Сигурд Слембир

Ивар, сын Ингимунла

Инги, сын Харальда

Эйнар, сын Скули

Торвард, сын Торгейра

Колли Скальд

Халльдор Болтун

Сигурд, сын Харальда

Эйнар, сын Скули

Бёдвар Балти

Торбьёрн Гаус

Эйстейн, сын Харальда

Эйнар, сын Скули

Сигурд Врун

Магнус, сын Эрлинга

Торбьёрн Скальд Кривого

Суганди Скальд

Халль, сын Снорри

Маркус, сын Стефана

Торд, сын Халля

Мани Скальд

Хакон Широкоплечий

Торбьёрн Гаус

Конунг Сверрир

Асгрим, сын Кетиля

Торстейн, сын Торбьёрна

Сумарлиди

Арнор, сын Сакси

Халльбьёрн Хвост

Блакк Скальд

Унас, сын Стефана

Льот Скальд

Браги

Снорри, сын Стурлы

Сигват, сын Эгиля

Снорри, сын Бута

Торбьёрн Скальд Кривого

Хакон, сын Сверрира

Льот Скальд

Браги, сын Халля

Инги, сын Барда

Снорри, сын Стурлы

Льот, сын Сумарлиди

Ятгейр, сын Торви

Хёскульд Слепой

Рунольв

Конунг Хакон, сын Хакона

Снорри, сын Стурлы

Олав, сын Торда

Стурла, сын Торда

Ятгейр, сын Торви

Гицур Ярл

Арни Длинный

Олав, сын Легга

Гутторм Короткий

Хакон, сын конунга Хакона Коронованного

Олав, сын Торда

Магнус, сын Хакона

Стурла, сын Торда

Эйрик, сын Магнуса

Торстейн, сын Эрвендиля

Торвальд, сын Хельги

Йон Мурти, сын Эгиля

Торстейн, сын Ингьяльда

Гудмунд Скальд

Эйвинд Губитель Скальдов сочинил о Хаконе Могучем песню, что называется «Перечень Халейгов», и перечислил там его предков до Одина, и рассказал о смерти и месте погребения каждого из них.

Ярл Хакон, сын Грьотгарда

Тьодольв из Хвинира

Хладирский Ярл Сигурд

Кормак, сын Эгмунда

Ярл Хакон Могучий

Эйвинд, сын Финна

Эйнар Звон Весов

Тинд, сын Халлькеля

Скафти, сын Тородда

Торольв Рот

Эйлив, сын Гудрун

Вигфус, сын Вига-Глума

Торлейв Скальд

Хваннар-Кальв

Ярл Эйрик, сын Хакона

Халльфред Трудный Скальд

Гуннлауг Змеиный Язык

Храфн, сын Энунда

Торд, сын Кольбейна

Халльдор Нехристь

Эйольв Героический Скальд

Скули, сын Торстейна

Торд, сын Сьярека

Ярл Свейн, сын Хакона

Берси, сын Торвы

Ярл Хакон, [сын Эйрика]

Ярл Орм, сын Эйлива

Ярл Хакон, сын Ивара

Ярл Сигурд, сын Хаварда

Эрлинг Кривой

Торбьёрн Скальд Кривого

Суганди Скальд

Ярл Эйрик, сын Сигурда

Ярл Филипп, сын Биргира

Хакон Безумный

Снорри, сын Стурлы

Ивар, сын Кальва

Стейн, сын Офейга

Льот Скальд

Торстейн, сын Эйольва

Герцог Скули

Снорри, сын Стурлы

Олав, сын Торда

Ятгейр Скальд

Льот Скальд

Альв, сын Эйольва

Стурла, сын Барда

Гудмунд, сын Одда

Тейт Скальд

Родгейр, сын Авли

Торальв Священник

Свейн, сын Альфивы

Кнут, сын Хакона

Олав, сын Торда

Свейн Вилобородый

Оттар Черный

Кнут Могучий

Сигват Скальд

Оттар Черный

Торарин Славослов

Халльвард Благословение Харека

Берси, сын Торвы

Стейн, сын Скафти

Арнор Скальд Ярлов

Одаркефт

Свейн, сын Альфивы

Торарин Славослов

Свейн, сын Ульва

Торлейк Красавец

Торд, сын Кольб[ейна]

Кнут Святой

Кальв, сын Мани

Скули, сын Иллуги

Маркус, сын Скегги

Эйрик, сын Свейна

Маркус, сын Скегги

Конунг Эйрик Незабываемый

Халльдор Болтун

Свейн Парящий

Эйнар, сын Скули

Вальдимар, сын Кнута

Торстейн Тело

Арнхалль, сын Торвальда

Кнут, сын Вальдимара

Торгейр, сын Торвальда

Вальдимар Старый

Олав, сын Торда

Ятгейр, сын Торви

Торгейр Датский Скальд

Сугувальди

Ярл Струт-Харальд

Тьодольв из Хвинира

Ярл Сигвальди

Торд Скальд Сигвальди

Харальд, сын Торкеля

Тьодольв, сын Арнора

Конунг Англии Адальстейн

Эгиль, сын Грима Лысого

Конунг Адальрад

Гуннлауг Змеиный Язык

Ульв Бесстрашный был знаменитым херсиром в Норвегии, в Наумдалире, он был отцом Халльбьёрна Полутролля и дедом Кетиля Лосося. Ульв в одну ночь написал драпу и рассказал о своих подвигах. В ту же ночь он умер.

Торлейв Мудрый

Тьодольв из Хвинира

Херсир Аринбьёрн

Эгиль, сын Грима Лысого

Торстейн, сын Торы

Эгиль, сын Грима Лысого

Эрлинг, сын Косого

Сигват Скальд

Гудбранд из Долин

Оттар Черный

Ивар Белый

Сигват Скальд

Харек из Тьотты

Рэв, сын Геста

Эйнар Муха

Рэв Скальд

Кальв, сын Арни

Бьярни Скальд Золотых Ресниц

Ульв Управитель

Стейн, сын Хердис

Эйстейн Тетерев

Торкель Хамарскальд

Видкунн, сын Йона

Торд Асов

Грегориус, сын Дага

Эйнар, сын Скули

Николас, сын Скьяльдвари

Суганди Скальд

Эйндриди Юный

Эйнар, сын Скули

Ивар Сельки

Арнор, сын Кальва

Сигурд Монах

Арнор, сын Кальва

Аринбьёрн, сын Йона

Олав, сын Хердис

Гаут из Мела

Стейнвёр, дочь Сигвата

Олав, сын Хердис

Дагфинн, сын Гудлауга

Информация взята с сайта Norroen Dyrd

http://www.extremclimb.narod.ru/67re4w.htm