Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Билет 9кл 2011-2012ж.doc
Скачиваний:
7
Добавлен:
30.08.2019
Размер:
161.28 Кб
Скачать

Билет№3

  1. Ежелгі қалалар (монолог)

  1. Қазақстанда ежелгі қалалар көп. 2. Олар: Түркістан, Отырар, және Тараз. 3. Түркістан қаласы Оңтүстік Қазақстан облысында орналасқан.4. Түркістан бұрын Шабғар, Иасы деп аталған. 5.Түркістанда Ахмет Иассауи кесенесі бар. 6.Отырар- саяси, мәдени орталық болған. 7.Отырар бұрын Фараб деп аталды. 8.Таразда Айша бибі және Бабаджа қатын кесенесі бар. 9.Таразда ең алғашқы монша болды.

2.Септік жалғау- өзі жалғанған сөзге белгілі бір грамматикалық мағына үстеп.оны басқа сөздермен байланысқа түсіреді.

Қазақ тілінде 7 септік бар.

Атау.септік- кім? не?

Ілік септік – кімнің? ненің?- ның, -нің, -дың,- дің,- тың,- тің

Барыс септік- кімге? неге? қайда?- ға,-ге,- қа,- ке, - на,-не,-а,-е

Табыс септік- кімді? нені?- ны,-ні, ды,- ді,- ты,- ті- н

Жатыс септік- кімде? неде?- да,-де,-та,-те,-нда,-нде

Шығыс септік- кімнен? неден? қайдан?- нан, -нен,- дан,- ден,- тан,- тен

Көмектес септік- кіммен? неммен?- мен,-бен,- пен

Мысалы:

Билет№4

1.Мемлекеттік рәміздер.( диалог)

1.Қазақстанда мемлекеттік рәміздер қандай? Қазақстанда мемлекеттік рәміздер ту, елтаңба, әнұран.2.Рәміздер қай жылы қабылданды? Рәміздер 1992 жылы қабылданды.3.Туда не бейнеленген? Туда шұғылалы күн, қыран құс, ою- өрнек бейнеленген4.Ту қандай түсті? Ту алтын және көгілдір түсті5.Тудың авторы кім? Тудың авторы Шәкен Ниязбеков.6.Елтаңбада не бейнеленген? Елтаңбада шаңырақ, жұлдыз, қанатты пырақтар және «Қазақстан» деген жазу.7.Елтаңбаның авторы кім? Елтаңбаның авторы Шота Аман Уәлиханов, Жандарбек Мәлибеков.

2.Үндестік заңы.(Закон сингормонизма)

1. Буын үндестігі(слоговой сингормонизм)

а) жуан+жуан+жуан:оқу+шы+лар

ә) жіңішке+ жіңішке+ жіңішке:етік+ші+лер

2. Дыбыс үндестігі(звуковой сингормонизм)

а) қатаң;б,в,г,д,+ қатаң:бас+тық

ә) ұяң(б,в,г,д әріптерінен басқа)+ ұяң, үнді:ауыл+ға

б)...к г кезек+і-кезегім

...п +дауысты б мектеп+і-мектебім

...қ ғ қайық+ы-қайығым

Билет№5

1. Ел ордасы- Астана (монолог)

Қазақстан республикасының астанасы- Астана қаласы. 2.Ол бұрын Целиноград, Ақмола деп аталған. 3.1998 жылы жаңа Астананың салтанатты рәсімі ашылды.4.Астана - әсем қала. 5.Ол Есіл өзеннің жағасында орналасқан.6.Аз уақыттың ішінде қала жақсы жаққа өзгерді.7.Есіл өзеннің бойында елбасы резиденция, Парламет үйі, « Интерконтиненталь» қонақ үй» жастар сарайы орналасқан.8.Астана қаласы-21 ғасыр қаласы.9.Мен Астанада болдым, Астана маған ұнайды.

2. Зат есім.

Зат есім- заттың атын білдіреді. Сұрақтары – кім? не?

Құрамына қарай: дара, күрделі

Мағынасына қарай: жалқы- собственные, жалпы- нарицательные, деректі- абстрактные, дерексіз- не абстрактные

Тұлғасына қарай: негізгі- непроизводные, туынды- производные

Мысалы:...

Билет№6

1.Ұлттық валюта. ( диалог)

1.Қазақстанда Ұлттық валюта қандай? Қазақстанда Ұлттық валюта теңге. 2. Тәуелсіздіктің белгісі не?Тәуелсіздіктің белгісі-ұлттық валют.3. Ақша- кімнің байлығы? Ақша- халық байлығы.4. Ақша елдің тарихынан, мәдениетінен не береді? Ақша елдің тарихынан, мәдениетінен хабар береді. 5. Ұлттық валюта қай жылы шықты?Ұлттық валюта 1993 жылы шықты. 6. Теңгенің авторы кім?Теңгенің авторы- Тимур Сүлейменов.7. Теңгенің неше құпия қорғанысы бар?Теңгенің 16 құпия қорғанысы бар.8.Қазір қандай ақша бар? Қазір 200,500, 1000, 5000,10000 ақша бар 9. Ең кішкентай теңге- қандай? Ең кішкентай теңге- 1 теңге.

2Сын есім- имя прилагательное- заттың сынын білдіреді. Сұрақтары – қандай? қай?

Мағынасына қарай: сапалық- качественные Мысалы: жақсы, әдемі, таза, қатыстық- относительные- жұрнақ арқылы жасалады мысалы: таулы, қысқы. Сын есім сөйлемде көбінесе анықтауыш болады. Сын есімнің 4 шырыйы бар- 4 степени сравнения есть..

Жай шырай-положительная степень- жақсы, сұлу

Салыстырмалы шырай- сравнительная степень- рақ-рек,-ырақ-ірек, -лау,-леу,-дау, -деу, -тау,-теу- жақсырақ, үлкендеу

Күшейтпелі шырай- превосходная степень- қап-қара, сап-сары

Асырмалы шырай- превосходная степень- ең, өте, аса, тым сөздер арқылы жасалады.Мысалы: Өте үлкен