- •1.Крыніцы па гісторыі Беларусі. Гістогрыяграфія прадмета.
- •1)Рэчавыя
- •2. Жыццё ва ўмовах першабытнага ладу.
- •3) Рассяленне ўсходнеславянскіх этнічных супольнасцей на тэр. Бел.
- •4. Кіеўская Русь. Першыя княствы-дзяржавы 9-13 ст.
- •5. Беларускія землі ў перыяд феадальнай раздробленасці.
- •6. Барацьба супраць крыжакоў I татара-манголаў.
- •7. Сацыяльна-эканамічнае развіцце беларускіх зямель 9-13 ст
- •8. Рэлігія і культура у іх-хііі ст..
- •9 Сучасныя канцэпцыі паходжання беларусаў
- •10. Утварэнне вкл.
- •12. Знешняя палітыка вкл у XIII-першай палове XVI ст.
- •13.Прававое і палітычнае становішча вкл у складзе рп.
- •14 Узаемадачыненні каталіцкай і праваслаўнай цэркваў на Беларусі ў 14-17 ст.
- •15. Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
- •16.Развіццё феадальных адносін на Беларусі ў 14-17 ст.
- •17. Культура Беларусі хііі - першай паловы xviі ст.
- •18. Этнічныя працэсы на беларускіх землях 14-16ст.
- •19. Беларускі феадальны горад. Магдэбургскае права.
- •20 Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг.
- •21 Вайна 1654-1667
- •24. Падзелы Рэчы Паспалітай. Паўстанне пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі.
- •25. Культура Беларусі ў другой палове XVI - XVIII стст.
- •30. Развитие культуры б в начале 20 в.
- •31. Адмена прыгоннага права.
- •32. Паўстане 1863-1864 гг: прычыны, сілы, вынікі. К. Каліноўскі.
- •33. Буржуазныя рэформы 60-70 гг. Хіх ст. Развіцце капіталізму ў эканоміцы беларусі пасля адмены прыгоннага права.
- •36. Дзейнасць народніцкіх арганізацый на Беларусі ў 1870-1890гг.
- •34 Культура Беларусі канца XVIII - першай паловы XIX ст.
- •35. Развіцце прамысловасці і рост гарадоў у 2-ой палове 19 ст.
- •36. Дзейнасць народніцкіх арганізацый на Беларусі ў 1870-1890гг.
- •37. Сацыял-дэмакратычныя, народніцкія партыі і арганізацыі ў пачатку 20 ст.
- •39. Беларускі нац. Рух (іі-я палова хіх-1914 г.) Дзейнасць Бел. Сац. Грамады.
- •40 Рэвалюцыя 1905-1907 гг. На Беларусі.
- •41 Культура беларусі пачатку 20 ст
- •42 Беларусь у гады першай сусветнай вайны.
- •43 Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя. Перамога рэвалюцыі ў Беларусі.
- •44 Кастрычніцкая рэвалюцыя 1917 г. Ў Беларусі. Устанаўленне ўлады Саветаў.
- •45. Барацьба беларускага народа супраць нямецкіх акупантаў (1918 г.). Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі (бнр).
- •46 Утварэнне Беларускай сср. Аб’яднанне Беларускай сср з Літоўскай сср.
- •47 Беларусь у перыяд польскай інтэрвенцыі (1919-1920 гг.). Беларускі нацыянальны рух. Аднаўленне бсср.
- •48 Новая эканамічная палітыка ў бсср.
- •51. Заходняя Беларусь пад уладай Польшчы ў 1921-1939 гг.
- •52 Развіцце адукацыі, навукі, культуры ў 20-30-я гг. Хх ст.
- •53. Уз'яднанне Зах Бел з бссРу 20-я - 30-я гг. Першыя пераутварэнні.
- •54. Пачатковы перыяд вялікай айчыннай вайны на тэррыторыі Беларусі.
- •55 Вызваленне Бел ад ням-фаш захопнікаў. Уклад бел народа ў разгром фашыстаў.
- •56 Аднаўленне народнай гаспадаркі б пасля зак вав.
- •57 Асаблівасці эканамічнага развіцця Беларускай сср у 50-я - першай палове 80-х гадоў XX ст.
- •58. Грамадска-палітычнае жыццё ў Беларускай сср у 1946-1985 гг.
- •59 Развіццё культуры б ў 1946-1985 гг.
- •60. Палітыка перабудовы ў ссср і яе вынікі. Абвяшчэнне сувірынітэта Беларусі.
14 Узаемадачыненні каталіцкай і праваслаўнай цэркваў на Беларусі ў 14-17 ст.
Прабл. ствар. на тэр. ВКЛ новай царквы, я-я б аб’ядноув. правасл. і катал. царкву – прабл. дауняя. У выніку намаг. Папы Рымс., Ватыкана, катал. духав-ва у 1596 г. на царк. саборы у Брэсце была прынята царкоўная ўнiя, створана ўнiяцкая царква. Пагадн. адбыл. сілай: поль. кароль арышт. тых, хто быу супраць. Правасл. духав. пайшло на гэта, бо баялася, што Мас. адбярэ у яго царк. уладу. Погляды на царкву: 1) У.ц. – вынік паражэння езуіту і інш. прадст. катал. манаскіх ордэнау на Бел. землях. 2) Гэта нацыян. бел. царкваВатыкан быццам не быу зацік., каб цераз катал. шло апалячв. бел.. Вырашылі катал. распаусюджв., выкарыст. бел. нац. глебу, мову і культ.. 3) сімвал незал. ВКЛ, таму што катал. царква арыентав. на РП, а првасл. – на Маск.дз. і магнаты ВКЛ стварылі уласн. царкву незал. ні ад каго. Аднак справа у тым, што У.Ц. стварыу Ватыкан, а не магнаты ВКЛ.Ун.царква. падпарадкоўвалася Ватыкану. Найб. нагл. погляд – у.ц. уяўляла сабой сродак акаталiчвання насельнiцтва на нацыянальная мове, а не нацыянальную царкву як сiмвал суверэнiтэту дзяржавы. 1)Абрады былі спач. ранейш. Потым у Ват. выраш. паступ. перавесці насельн. у катал.. Беларуская шляхта перайшла ў каталiцызм, а вернiкамi ўнiяцкай царквы сталi сяляне i гарадскiя нiзы. 2) У.ц. уводзіл. гвалтоуна, што выклік. супраціул. правасл. насельн.. Пасля паражэння у вызвал. вайне 1648-1654 увядз. уніяцт. узмацн. У кан. 18 ст. больш за 75% нас. Бел. – уніяты. На Бел. дзейніч. толькі адна правасл. епархія у Магілеве. 3) Былі цэрквы, дзе пропаведзь вялася на поль. мове, а звярт. да народа – на бел.. 4) Рашэннем Замойскага царк. сабора у 1720 г. абрад ун. царквы пераводз. на катал. лад. Унiяцкая царква была лiквiдавана ў 1839 г. рашэннем Полацкага сабора. Яна пераводзілася у првасл.. Катал. агрэсія на усх.слав. землі пацярп. параж..Вернікі бел. зямель вярталіся да сваіх правасл. вытокау.
15. Рэфармацыя і контррэфармацыя на беларусі. Грамадска-палітычная і філасоўская думка.
Праваслаўе да 1385 года было амаль дзяржаўнай рэлігіяй. Але пасля Крэўскай уніі пануючай рэлігіяй у ВКЛ становіцца каталіцтва. На глебе барацьбы паміж свецкай і духоўнай уладамі прарасла Аармацыя.Рэфармацыя - грамадска-палітычны і рэлігійны рух, накіраваны супраць каталіцкай царквы як ідэйнай асновы феадалізму. У Рэфармацыі можна выдзяліць тры напрамкі:
1) каралеўска-княжацкі, які абараняў інтарэсы манархаў і свецкіх феадалаў ва ўмацаванні сваёй улады і захопе зямных багаццяў царквы;
2) бюргерска-буржуазны з яго пропаведдзю "мірскога аскетызму" і рэспубліканскага ўладкавання царквы;
3) народны, які патрабаваў ліквідацыі царквы, феадальнага прыгнёту і ўзаконення роўнасці.Шляхту і заможных гараджан Рэфармацыя прывабіла магчымасцю падарваць магутнасць царквы, якая ўшчымляла іх правы. Найбольшае пашырэнне ў княстве атрымаў кальвінізм, абаронцам якога стаў Мікалай Радзівіл Чорны. Ён заснаваў у Вільні першую пратэстанцкую абшчыну. У 60-я гады XVI стагоддзя на Беларусі, у Літве і на Украіне з кальвінізму вылучыўся больш радыкальны напрамак - арыянства, ці антытрынітарызм.
Папства зрабіла стаўку ў выратаванні каталіцкай царквы на ордэн езуітаў. У ВКЛ езуіты з'явіліся на наступны год пасля Люблінскай уніі, выкліканыя віленскім біскупам для барацьбы з Рэфармацыяй. К канцу XVII стагоддзя контррэфармацыя ў княстве перамагла.
Да сярэдзіны XVII стагоддзя польскія каралі практычна падпарадкавалі сабе праваслаўную царкву. Такім чынам, на працягу ўсяго існавання Рэчы Паспалітай беларускі народ вымушаны быў весці цяжкую барацьбу за сваю веру, мову, культуру.
Сымон Будны (1530-1593) упершыню ў сусветнай літаратуры выдаў Евангелле. Ён адстойваў чалавечую прыроду Хрыста, выступаў супраць замагільнага жыцця, Боскай Троіцы. Крытыкаваў феадальнае самавольства, захопніцкія войны, быў абаронцам верацярпімасці і інтэлектуальнай свабоды.Васіль Цяпінскі (1540-1600) у прадмове да Евангелля, якое ён выдаў на беларускай мове, крытыкаваў палітыку акаталічвання беларускага народа, выступаў за развіццё беларускай мовы, быў прыхільнікам збліжэння славянскіх народаў.Афанасій Філіповіч - абаронца інтарэсаў сацыяльных нізоў беларускага і ўкраінскага народаў. Ганьбіць знешнюю і ўнутраную палітыку, а таксама духоўных і свецкіх феадалаў за іх імкненне да раскошы.
Мялецій Сматрыцкі (1572-1630) - аўтар "Граматыкі". У сваіх творах Сматрыцкі звяртаецца да народа з заклікам еднасці ўсіх сіл у барацьбе з наступаючым каталіцызмам.