5.4 Cурет

Негізгі векторлық сызбаны (5.4-Сурет) кернеу, кедергі, қуат ұшбұрышы бойынша салуға болады.

Тәжірбиелі кернеудің кіру шамасы келесі кейіптемемен анықталады

 және тоқ векторы φ бұрышымен анықталады, сондықтан  триганометриялық функция бойынша есептеуге болады.

 .

Тізбектің толық кешенді кедергісі мына  кейіптеменмен есептеледі

модулі  бірақ тәжірбиелік мәні мына формулалар бойынша   активті  реактивті  анықталады.

Ара қатынасын тексеру, байланыс қуаттары P, Q, S келесі кейіптеме бойынша анықтауға болады:

a)

б)   

 5.6.2 Тізбектердің (5.2-Сурет) құрамындағы активті және сыйымдылық кедергілері кернеу үшбұрышы және векторлық диаграммасы, кедергі  қуаты φ бұрышта болады ,т.б. ток векторы кернеу векторы бойынша анықталады.

Берілген тізбектің есептік мәні 5.6.1 б-і бойынша қабылданады.

5.6.3 Тізбектің 5.3-Суреттегі φ бұрыш белгісі, т.б. тоқ векторы кернеу векторы бойынша анықталады немесе қалдырылады,  мәнін жазыңыз, реактивті кедергі бұл сұлбада мынаған тең

Тізбектің барлық параметрлері 5.6.1 және 5.6.2. б-і бойынша қабылданып, анықталады, жалғыз  орнына  шамасын қояды.

5.6.4 φ бұрышының шамасы теңбұрышты ұшбұрышпен, алдында көрсеткендей мына кейіптемесімен анықталады

,

,

Соңғы кейіптеме активті және реактивті кедергілермен байланысты, кернеу мен қуат тригонометриялық кейіптемесі бойынша анықталады.

, , ,  ,  ,  .

5.6.5 Өзара байланысқан активті, реактивті және толық қуаттардың ара қатынасын келесідей кейіптемелермен анықтайды

Р=UIcos, Q=UIsin, S=UI=, Р=IR, Q=IX_L, S=IZ.

 

6 №3 Зертханалық жұмыс. Активті және реактивті элементтердің параллельді қосылуы

6.1 Жұмыстың мақсаты

Тармақталған тізбектің тұрақты тоғын оқып үйрену, құрамындағы активті (R) және реактивті және  кедергілер, кедергілердің кернеулердің және қуаттардың ұшбұрышы мен векторлық сызбаларын салу.

 

6.2   Қондырғылардың   сипаттамалары  

Құрылғы активті кедергіден, айнымалы сыйымдылықтан және индуктивтіктен тұрады, қорек көзіне тиісті өлшеу аспабтары – амперметрлер, вольтметрлер және ваттметрлер жалғанады.

Стендте сұлбаларды жинастыру және өлшеу жұмыстарын орындағанда УИЛС стендінің сипаттамасы қолданылған.

   

6.3 Жұмысқа дайындық  

6.3.1 Алдын-ала келісімді нұсқа бойынша есептеулер жүргізу.

6.3.2 Тармақталған тізбектің активті-индуктивті және активті-сыйымдылықты жүктеменің векторлық сызбасын салыңыз.

6.3.3 Тармақталған тізбектің активті-индуктивті жүтеме қуатын, өткізу қабілеті, тоқ ұшбұрышын салыңыз. Активті-сыйымдылықты жүктеме тізбегінің үшбұрыштан айырмашылығы неде?

6.3.4 Параллельді қосуда резисторды және идеалды конденсатордың; индуктивтіктің өткізу қабілетін есептеңіз.

6.3.5  Тармақталған тізбектің активті-индуктивті және активті-сыйымдылық жүктеменің  cosφ, sinφ, tgφ тригонометриялық функциялары қай кейіптеме бойынша есептеледі .

6.3.6  Тармақталған тізбектің  “RL”, ”RC” есептеу қуатының кейіптемесін жазыңыз.

6.3.7 Тармақталған тізбек белгінің тоғын қалай есептейді, егер тоқтың үш тармағы белгілі: активті, индуктивті және сыйымдылық жүктемесі?

6.3.8  Тармақталған тізбек бөлігінің тоқтарын  қалай есептейді, егер параллельді қосудағы кернеуді қосатын және тармақ белгілі болса?

6.3.9   Электр тізбегінің векторлық сызбасы нені көрсетеді?

6.3.10  Топографиялық (диаграмма) сызба нені көрсетеді ?

6.3.11 Тоқты (кернеуді)  әр-түрлі жиілік бойынша векторлық сызбасын белгілеуге бола ма? 

 6.3.12  Толық өткізу қандай кейіптеме бойынша анықталады, егер параллельді қосудың үш тармағы: активті, индуктивті және сыйымдылық жүктемесі белгілі болса?

6.3.13  Ом заңы және комплексті түрдегі Кирхгоф заңдары қалай жазылады?

    

6.4 Жұмыстың орындалу реті  

6.4.1 Тізбектерді 6.1- Сурет бойынша жинастырыңыз, берілген нұсқа бойынша  U,  мәндерін қойыңыз.

Әр элементте, активті қуат, тоқты, кернеуді өлшеңіз. Өлшеу және есептеу нәтижелерін 6.1-Кестеге жазыңыз.