- •Әскери гигиена
- •Аңдатпа
- •Мазмұны
- •Соғыс уақытындағы санитарлық- гигиеналық шаралардың ұйымдастырылу негізі
- •Әртүрлі қорғаныстық жүйеде қорғаныс киімімен жұмыс істеу
- •Соғыс жағдайында гигиеналық қамтудағы медициналық іс- шаралардың ерекшелігі
- •Гигиеналық тәрбие
- •Қарулы Күштердегі санитарлық қадағалау
- •Медициналық гигиеналық қамтылудың ұйымдастырылуында медицинаналық қыметтегі пайдаланылатын құрал-жабдықтар мен күштер
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді қоныстандыру гигиенасы
- •Әскердің далалық қоныстануы
- •Әскерилерді далалық қоныстандырудағы пайдаланатын имараттардың гигиеналық сипаттамасы
- •Әскери паналық орын (убежище)
- •Монша - кір жуудағы қызмет
- •Ұрыс алаңдарын санитарлық тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді сумен қамтуда санитарлық қадағалауды ұйымдастыру
- •Су сапасына қойылатын талаптар және су тұтынушылар нормасы
- •Су көздерін барлау және гигиеналық баға беру
- •Су жабдықтайтын пункт пен су бөлетін пункттер
- •17Сурет. Суды сақтауға тасымалдауға араналған цистерна. А-цистерна: цв-4;б-цв-3.
- •Шабуылдайтын және қорғанатын әскери бөлімдерді сумен қамтудың гигиеналық ерекшеліктер
- •Дала жағдайында суды тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында әскерді тамақтандыруда санитарлық қадағалануды өткізу және ұйымдастыру негізі
- •Әскери құрамды тамақтандырудың жалпы ережесі мен ұйымдастырылуы
- •Тамақтануда гигиеналық қамтудағы медициналық шаралар
- •Дала жағдайында тамақтану
- •Далалық жерде жаппай қырып жою қаруын (жқжқ) қолданғанда тамақтану
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында судың және тамақтандырудың гигиеналық сараптамасы
- •Ақпарат жинау
- •Әскер тұрған орындағы болатын зерттеулер
- •Лабораториялық зерттеулер
- •Эксперт қорытындысы
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерилердің еңбек гигиенасы Мекендік мәселеде әскери мамандардың еңбек гигиенасының сипаттамасы
- •Дербес қорғану құралдарының амалдары мен жеке құрам жұмысының ерекшелігі
- •Әскери еңбектегі химиялық фактордың рөлі
- •Мотоатқыштар мен танк бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы
- •Радиолокациялық станциялардағы (рлс) еңбек гигиенасы
- •Дене қызуы мен суынуында киімдердің ұтымдылығының профилактикалық маңызы
- •Артиллериядағы еңбек гигиенасы
- •Әскер қозғалысындағы гигиена Әскер қозғалысы және гигиеналық іс-шаралар
- •Әскердің теміржол, су және авиациялық көлікпен тасымалдануы
- •Әскердің автомобильдермен тасымалдануы
- •Автомобильдік тасмалдауда орта факторының қолайсыздығы
- •Маршпен жүрудегі гигиеналық қамтылу
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскери гигиенадан машықтану сабақтарына арналған жетекші нұсқаулық
- •Медициналық профилактикалық істер факультетіне , әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар Жалпы жоспар
- •Жалпы медицина факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Жалпы жоспар
- •Дәрістер
- •Барлығы 6
- •Стоматология факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Машықтану сабақтары
- •V. Машықтану дағдылары
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі
- •Әскерді тамақтандыруындағы санитарлық- гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыстың мазмұны және орындалу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмысы:
- •Әскерді сумен жабдықтаудағы санитарлық - гигиеналық бақылау
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •IV.Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VII.Орындалған жұмыстың есебі:
- •Жаппай қырып жоятын қаруды қолдану жағдайында тағам мен және сумен жабдықтаудың санитарлық- гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •III.Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •1V. Машықтану дағдылары:
- •V. Жұмыстың мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі туралы:
- •Әр түрлі әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •III.Сабақта өзіндік тапсырмаларды дайындау:
- •Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерделеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Жалпы медицина факультеті студенттеріне әскери гигиенаға арналған практикалық сабақтың әдістемелік нұсқауы
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі1. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •2 Сабақ
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vп Орындалған жұмыстың есебі:
- •Әртүрлі бөлек әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Стомотология факультетінің студенттеріне арналған әскери гигиенаның машықтану сабағы Әскерді қоныстандырудағы санитарлық гигиеналық бақылау
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •Әскердің тамақтандыруындағы санитарлық гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V .Машықтану дағдылары:
- •V1. Орындалған жұмыстың есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •IV. Сабақ мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Әскери гигиена пәніне арналган тесттік сұрақтар:
- •Әскери гигиенадағы қолданыстағы терминдік сөздер
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Соғыс жағдайында гигиеналық қамтудағы медициналық іс- шаралардың ерекшелігі
Жауынгерлер әрекетінің түрлеріне байланысты, әскердегі гигиеналық қамтылу түрлері де шабуыл, жорық қорғаныс кезінде әр түрлі болады. Соғыс уақытында медициналық іс-шаралардың орындалуы, ережеге сай күнтізбелік мерзімде емес, әскери бөлімдердің жауынгерлік міндетті орындау алдында орындалады. Шабуыл мен марштың арасында гигиеналық қамтуда көп айырма жоқ, екеуінде де әскери әрекет бірдей, әскердің үзіліссіз қозғалысында бірдей жағдайда болады. Әскери бөлімдердегі шабуыл мен марштардағы медициналық гигиеналық қамтылу санитарлық-эпидемиологиялық барлауды өткізуге, әскерилердің еңбегін және сардарлар мен сарбаздардың демалысы да медицина қызметінің міндеті болып табылады. Шабуылдауда да медициналық-гигиеналық қамтылу, белгілі бір жүйелілікпен жүргізіледі.
Бөлімшенің медициналық қызметтегі бастығы шабуылдау кезінде командирдің бұйрығымен танысады, бригаданың шабуылдау картасын зерттейді, жергілікті жерге баға береді, оған қосымша өзінің қажеттілігіне қарай климаттық-географиялық және уақыт факторларын штаб бастығынан, тағы да жоғары лауазымды бастықтардан анықтама алады. Бригаданың міндетін түсінген соң, жалпы жағдайға баға береді, медициналық қызмет бастығының алдына тиісті гигиеналық іс-шаралардың қандай болу керектігін белгілейді, тағы да басқа қызметтегілермен келіседі. Бұған, ережеге сай командирдің тыл орынбасарлары, инженерлік және химиялық қызметкер бастықтары да қатынасады. Әдейі арнаулы, дивизияның (аумақтық) медициналық қызмет бастықтарымен де келісіледі. Одан басқа да медициналық қызметінің жетіспейтін мүліктерге тапсырыс береді.
Медициналық қызмет бастығы, медициналық қамтылулардың жоспарын жасайды, мысалы, шабуылдау мен марш кезінде оның негізгі бөлімдеріне медициналық қамтудағы іс-шараларды ендіреді, яғни, «медициналық қамтылудың кезеңдік дайындық » бөліміне, сол ауданға шоғырланған медициналық барлау болуы керектігін, су қоры болуын бақылайды, соған орай санитарлық-ағарту жұмыстары сәйкестендіріледі.
«Шабуылдың медициналық қамтылу » бөлімінде гигиеналық қамтудың мәселелерінің мазмұнын, үздіксіз барлауды өткізу, тамақтануды ұйымдастырудың гигиеналық бақылануының, тамақтану батальон пунктінің (ТБП) жұмысы, бөлімшелерге дайын азық-түлікті жеткізу; ТБП-ға сумен қамтамасыз етудегі гигиеналық бақылау, жеке құрамның жайластырылуы, демалысы, әскери қызметкерлердің жеке бас гигиенасын сақтау ережесіне бақылау жасалынады.
Әскери бөлімдердегі медициналық іс шаралармен қорғанысты қамту, ол тамақтану, сумен қамтылу, жеке құрамның қоныстану және еңбек жағдайы, демалысы санитарлық қадағалнуы ерекше бағытта болады. Медициналық қызмет бастығы, белгілі аумаққа ұзақ уақытқа келген әскери бөлімшенің мүмкіншілігін ескеріп, санитарлық жағдайындағы қиындыққа қарай оған өз көмегін тигізу керек, бөлім командирлеріне санитарлық ережелерді жеке құрамның паналайтын жерлеріне, қамалдық құрылыс пен терең қазылған имараттық құрылыс – командалық пункт, байланыс тораптарындағы тазалықты ұйымдасқан түрде санитарлық жағдайда ұстайды. Қалдықтарды шығару, ауру тасымалдайтын кемірушілермен күресу, сардарларр мен сарбаздардың денсаулығын сақтау, домбықтануға жібермеу, санитарлық ережелерді мұқият ұстау.
Қорғанудағы ең зор мәселе, су қорын дұрыс сақтау, ол үшін қажетті жағдайдың барлығын жасау.