- •2.Емдеу сауықтыру ұйымдарындағы санитарлық - эпидемияға қарсы тәртіп
- •Науқастың төсеніштерін ауыстыру, сақтау
- •Асептика және антисептика
- •Зарарсыздандыру шараларын өткізуге арналған заттар және ол заттарға қойылатын талаптар:
- •3.Емдеу мекемелерінді тазарту түрлері.Тазарту жиһаздарын өндеу. Стерилизация (залалсыздандыру) . Стерилизация алдындағы тазарту
- •Залалсыздандыру алдындағы тазалау V кезеңнен тұрады:
- •Медициналық құрал- саймандарды залалсыздандыру алдындағы тазалығын тексеру (көзге көрінбейтін қанды жуғыш ерітінділерді, дәрі – дәрмектерді, тат басқанды) Азопирам сынамасы
- •Сынама жүргізу
- •Фенолфталеин сынамасы
- •Ыстық, құрғақ ауамен залалсыздандыру
- •4.Қабылдау бөлімшесінің құрылымы және қызметтері Науқастарды қабылдау және санитарлық тазалықты ондеу.
- •1) Дезинсекция - науқасты қарағанда анықталған зиянды жәндіктерді (биттерді) кұрту;
- •2) Гигиеналық булау, душ немесе науқастың денесін сүрту;
- •3) Науқасқа таза ауруханалық киімдерді кигізу.
- •1) Жедел жәрдем көлігімен (сәтсіздік жағдайларда, мертігулерде, жедел ауруларда және созылмалы аурулар өршігенде);
- •2) Бөлімшелік дәрігердің жолдамасымен (үйде емдеу нәтижесіз болғанда) - жоспарлы жатқызу;
- •3) Басқа емдеу-профилактикалық мекемелерден ауыстыр ақылы (әкімшіліктің келісімімен);
- •4) «Өздігінен» (ауруханаға жақын жерде жағдайының нашарлауына байланысты науқастың өз бетімен келуі).
- •Қабылдау бөлімінің құрылысы:
- •Науқасты ауруханаға қабылдау
- •5.Науқастарды бөлімшеге тасымалдау
- •6. Емдеу--қорғау тәртібі және аурухана бөлімдерінің жұмысын ұйымдастыру.
- •1. Қатаң төсектік (аурудың жедел сатысында біраз уакытқа тағайындалады, 1-3 күн), науқас
- •1. Анық сана - науқас сұрақтарға жылдам және нақты жауап береді.
- •1. Науқастың қолын шыбық артериясынан Рs анықтайтындай
- •2. Екінші қолын кеуде торына (кеуделік типті тыныс
- •3. Тыныс алу санын 1 минут ішінде есептеңіз.
- •8.Науқастың функциональді жағдайын бағалау :пульсін есептеу,артериялық қысымын өлшеу.
- •18 Жастан жоғары адамдардағы ақ деңгейінің жіктелуі (артериялық гипертензия бойынша воз, моаг, лчс VI және Ресейдің ұлттық ұсыныстарына сәйкес, 2001) мына кестеде берілген.
- •1 Дәреже 140-159 90-99
- •2 Дәреже 160-179 100-109
- •1. Пациентті ыңғайлы жағдайда отырғызыңыз немесе жатқызыңыз.
- •0,5% Гидрокарбанат натрий немесе 0,5% перманганат калий, ауыз кергіш, тіл ұстағыш, астауша, пинцет, дәкелі салфетка, дәкелі немесе мақталы тампон, шпатель.
- •1. Құлақтың ішін дәкеден жасалған таяқшамен, оны айналдыра отырып тазалаңыз.
- •1. Қолғапты кию
- •1.Науқасты процедура мақсатымен, жүргізу кезеңдерімен таныстыру,
- •12Литр бөлме температурасындағы су,сиымдылығы 1литр
- •100Мл 10%-NaCl-ерітіндісі немесе 20-30% 50мл магний
- •1. Науқасқа процедура мақсатын, барысын түсіндіру, келісімін алу.
- •1. Науқасқа процедура мақсатын, барысын түсіндіру, келісімін алу.
- •1. Науқасқа процедура мақсатын, барысын түсіндіру, келісімін алу.
- •1. Науқасқа процедура мақсатын, барысын түсіндіру және келісімін алу.
- •1. Науқасты шалқасынан, тізесін бүгіп, шат аралы-
- •1. Қолдарыңызды жуып, кептіріп, колғап киіңіз.
- •1.Науқасты жайлап бір қырына жаткызыңыз, жастықты алып тастаныз.
- •Ойылып қалуға әкелетін факторлар: қысым мен үйкелу
- •Ойылудың даму кезеңдері
- •Трофикалық бұзылыстар деңгейіне қарай ойылудың жіктелуі
- •13.Қызбасы бар науқастардың жалпы күтімі.
- •1) Тұрақты (febris continua) - қызудың ұзақ уақыт көтерілуі гс-тан аспайтын тәуліктік тербелумен;
- •1. Терморегуляция
- •2. Дене қызуын өлшеу
- •1. Термометрдің бүтіндігіне көзіңізді жеткізіңіз!
- •1.Науқасқа мәжбүрлі жағдай жасау қажет: аяғын жоғары көтеріп, басынан
- •4. Тері астына егу үшін 10 % сульфокамфокаин ерітіндісін дайындау
- •5. Емделушінің жағдайы жақсарғанда оны кұрғатып сүртіп, дене киімін
- •1. Емделушіні жылыту;
- •14. Науқастарды тамақтандыру
- •15.Ауыр халдегі науқастарды тамақтандыру
- •Зонд көмегімен тамақтандыру
- •Науқасты асқазан тесігі (гастростома) арқылы қоректендіру
- •Пациентті асқазан тесігі /гастростома / арқылы тамақтандыру
- •Ректальды немесе тамақты тік ішекке клизма арқылы жіберу
- •Парентеральды немесе қоректік заттарды қан тамыры арқылы жіберу
- •16.Науқасты күткенде және оның жанұясымен танысып тіл табысу.
- •1. «Қауіп келтірме». Әрбір ем барлық іс-әрекеттер, дәрігердің нұсқаулары аурудың жағдайын жеңілдетуге бағытталып, оған пайда әкелу керек – бұл басты этикалық принцип.
- •2. Ең жоғарғы байлық – адам өмірі.
- •3. Дәрігер әрбір науқастың жеке өмірін сыйлау керек, моральға жатпайтын қылықтардан аулақ болу керек.
- •4. Дәрігер кәсіби этикасын, өзінің мамандығын сыйлауға тиіс.
- •1. Жеке адамды құрметтеу.2.Автономия.3.Жақсылық жасау.
- •4. Зиян келтірмеу.5.Шындықты айту.6. Құпияны сақтау.7.Әділдік.
- •1. «Мейірбикелік үрдіс,мейірбикелік диагноз »ұғымы.
- •Бағалау
- •Медбикелік диагноз (диагностика)
- •Мейірбикелік көмекті жоспарлау
- •Жоспарлауды жүзеге асыру
- •Көрсетілген күтімнің нәтижесін бағалау
- •«В » тізіміне кіретін кейбір (әсері күшті дәрілер) дәрілік заттар:
- •3.Дәрілік заттарды энтеральді және сыртқа енгізу жолдары.
- •Пероральды қабылдаудың кемшіліктері:
- •Ингаляциялық енгізу жолдарының тиімділігі:
- •Ингаляциялық енгізу жолдарының кемшіліктері:
- •1. Тез сіңірілуі және мөлшерлеудің туралығының жоғары болуы
- •2. Дәрі ферменттердің әсеріне ұшырамайды, өйткені тік ішекте ферменттер болмайды, және, дәрі төменгі геморраидальды көк тамырлар арқылы сіңіріліп, бауырға соқпай бірден төменгі қуыс көк тамырға түседі
- •4.Егу бөлмесінің жұмысын ұйымластыру.
- •Егу бөлмесін жинау
- •Жеке қауіпсіздік барьерлері
- •Егу жасауға дайындалу
- •Дәріні ампуладан, флаконнан алу алгоритмі. Антибиотиктерді еріту. Инсулин дозасын есептеу
- •Антибиотиктерді еріту
- •1:1 Тәсіл мен антибиотикті еріту:
- •5.Тері асты,бұлшықетке ,көктамырға егулер жүргізу.
- •Көк тамырға тамшылатып енгізулерге дайындау және жүргізу.
- •I. Көк тамырлық инъекция жасаудың реті.
- •II. Көк тамырға құюды жургізудің реті.
- •1. Науқасқа жасалатын іс-шараны хабарлаңыз;
- •1.Дәріні енгізуді тоқтату,
- •Кальций хлоридін қолдану ерекшеліктерін.
- •Инсулинді енгізу ерекшелігі
- •7.Инъекциядан кейін байқалатын асқынулар
- •7.Науқас жағдайын сараптау
- •1. Анық сана - науқас сұрақтарға жылдам және нақты жауап береді.
- •8.Лабораториялық зерттеу әдістеріне науқасты дайындау.
- •10.Инструментальды зенрттеуге науқастарды дайындау (ренгенологиялық,эндоскопиялық).
- •12 .Гипертониялық криз,өкпе ісінуі,жүрек аймағында ауырсыну.
- •1 .Науқасты отырғызып, клеенкалы алғышты кигізу;
- •III. Мейірбикелік іс-әрекеттер сипаты:
- •I. Мейірбикелік диагноз: Қыжылдау
- •I. Мейірбикелік диагноз: Тәбеттің болмауы
- •I. Мейірбикелік диагноз: Асқазан - ішектен қан кету
- •1. Егер олар ішке қабылданған болса, онда асқазанды шаю жүргізіледі.
- •16.Өкпелік -жүректік реанимациялық шаралар.
- •17.Клиникалық өлім түсінігі.Майітпен жұмыс істеу.
- •1. Преагония
- •2. Агония
- •3. Биологиялық өлім
1. Термометрдің бүтіндігіне көзіңізді жеткізіңіз!
2. Сынап бағанасы 35° төмен болғанша термометрді сілкіңіз.
3. Қолтық астында қабыну құбылыстары мен терінің
зақымдануларының бар-жоғын байқаңыз.
4. Қолтық асты терісін құрғақ орамалмен сүртіңіз.
5. Термометрдің сынабы бар резервуарын қолтық астына
орналастырыңыз.
6. Дене температурасын 10 минут ішінде өлшеңіз.
Термометрді зарарсыздандыру
Термометрді пайдаланып болғанан соң, сынап бағанасы 35ºС-қа төмендегенше сілку керек, 1% хлорамин ерітіндісінде 15минут салып алады да, құрғақ салфеткамен сүртіп, таза ыдысқа немесе өзінің қорапшасына салып қояды.
Дене қызуын өлшегеннен сон, термометр көрсеткіштерін жеке температуралық параққа енгізеді. Оны стационарға түсетін әрбір науқасқа арналған медициналық картамен бірге қабылдау бөлімінде ашады. Онда дене қызуынан басқа тамыр соғу көрсеткіштерін, артериялық қысымды тіркейді.
ЕСКЕРТУ! Дене қызуы, артериялық қысым, пульс көрсеткіштерін температуралық параққа графикалық тәсілмен тіркейді, сол жақта тігінен "Т", "П", "АҚ" шкалалары болады. Кейбір температуралық парақтарда бір минут ішінде тыныс алу жиілігін графикалық тіркеуге арналган "Ц" шкаласы да бар. Температуралық парақтың төменгі бөлігінде емделушінің дене салмағын тәулік бойы қабылданған және бөлінген сұйықтық (су балансы), мөлшерін нәжіс бөлу туралы деректерді жазады және жүргізілген санитарлық өңдеуді + белгісімен белгілейді.
ЕСКЕРТУ!
Т, РS, АҚ деректерін дұрыс енгізу үшін шкаланың бөлінулерінің
бағасын есептей білу қажет.
Ауруханада алған күн графасын екіге бөледі:- "У" - таңертеңгі және "В" - кешкі. Таңертеңгі деректер "У" графасында нүктемен белгіленеді. "В" графасында кешкілік деректер белгіленеді. Нүктелерді бір-біріне қосқанда температуралық кисық пайда болады.
Қызба
Қызба - бұл дене қызуының 37°С-тан жоғары болуы. Түрлі сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге жауап ретінде дамитын ағзаның белсенді, қорғану - бейімделу реакциясы. Ондай тітіркендіргіштер пирогендік заттар (грек тілінен аударғанда Руr- от, ыстық, gепеs - туғызатын) деп аталады. Оларға микробтар, олардың улары, сары сулар, вакциналар, жарақаттануда, ішкі қансырауларда, некрозда, күйіктерде пайда болатын ағза тіндерінің ыдырау өнімдері жатады.
Пирогендік заттар терморегуляцияның өзгеруін тудырады. Жылу беру бірден төмендейді (тамырлар тарылады, жылу жасау жоғарылайды). Ол дене ыстығының жиналуына және дене қызуының көтерілуіне әкеледі. Осы кезде дамитын қызба, алмасу процестерінің жылдамдығының жоғарылауына әкеледі. Инфекция және баска пирогенді факторлармен күресуге қажетті ағзаның қорғану күшін жұмылдыруда маңызды рөл атқарады.
Қызба кейде неврогенді түрде орталық жүйке жүйесінің функционалды және органикалық зақымдалуынан дамиды.
ЕСКЕРТУ! Жоғарылау дәрежесіне қарай температура субфебрилді қызба (38°С-тан жоғары емес) орташа, біркелкі қызба (фебрилді) (38-39°С-қа дейін), жоғары немесе пиретикалық қызба, (39-41°С) өте жоғары немесе гиперпиретикалық қызба (41°С-тан жоғары) болып бөлінеді.
Қызба дамуы үш кезеңнен түрады:
Бірінші кезең – дене қызуының көтерілуі: жылу өндіру жылу бөлуден басым болады. Жылу бөлу тері тамырларының тарылу салдарынан бірден төмендейді. Дене температурасының жоғарылауына қарамастан тері суық "қаз терісіне ұқсас" болады. Науқас бас ауруына, сүйектердің сырқырауына, қалтырауға шағым жасайды да, көпке дейін жылына алмайды.
Бұл кезеңде емделушіге тыныштық жағдай жасап, оны төсекке жатқызып, жылы жауып, аяғына жылытқыш қойып, ыстық шай беру керек.
Дене қызуының салыстырмалы тұрақтылығының II кезеңі: бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін созылуы мүмкін. Тері тамырлары кеңейіп, жылу бөлу күшееді де, жылу жасаумен теңеледі. Сондықтан температураның әрі қарай жоғарылауы тоқтайды да, температура тұрақталады. Осы кезеңде емделушінің денесі қызып, бас ауруы, сүйектің сырқырауы, ауыздың құрғауы байқалып науқас шөлдейді. Науқас есінен танып, есеңгіреуі, сандырақтауы мүмкін. Терісі ыстық, беті қызарған. Осы кезеңде жылы көрпелерді жеңіл жамылғышпен ауыстыру керек, науқасқа (мейілінше көбірек) витаминді салқын сусындар (морс, итмұрын тұнбасы) беру керек. Арасында ауыз қуысын әлсіз сода ерітіндісімен шаю керек (0,5 литр суға 2 ас қасык сода). Осындай емделушілерге жеке мейірбикелік пост белгілеу керек, егер мүмкін болмаса посттағы мейірбике науқасқа жиі-жиі келіп, оның тамыр соғуы мен жалпы жағдайын бақылауға міндетті.
Дене қызуы неғүрлым жоғары болса және оның ауытқуы көп болса, соғүрлым науқас жүдейді. Ағзаның қорғаныс күштерін жоғарылату үшін және энергетикалык шығынның орнын толтыру үшін науқасқа сұйық немесе жартылай сұйық түрінде калориясы жоғары және тез сіңірілетін азық-түліктер беру керек. Тәбеттің төмендеуіне байланысты науқасты тәулігіне 5-6 рет кішігірім мөлшермен тамақтандыру қажет. Рационда ас тұзын шектейді. Ол диурездің күшеюіне әкеледі. Витаминді сусындар ішу диурездің күшеюіне, сонымен қатар қызба кезінде қанға сіңген улы заттарды ағзадан шығаруға көмектеседі. Науқасқа минералды су берілетін болса, сол суды біраз уақыт ашық түрде ұстау керек (газдарын кетіру үшін және метеоризмнің алдын-алу үшін).
Мейірбике тері күтімін және ойықтың алдын-алу шараларын жүргізеді. Барлық физиологиялық бөлінулерді ауыр қызбасы бар емделушілер төсекте жасайды. Мейірбике оны әрқашан есте сақтау керек.
III кезең. Дене қызуының төмендеуі әртүрлі жүреді. Температура кризистік түрде, яғни жоғары цифрлардан бірден төмен қарай (мысалы 40-36°С) бір сағат ішінде төмендеуі мүмкін. Ол тамыр тонустарының, артериялық қысымның бірден төмендеуімен, жіп тәріздес пульстің болуымен қатар жүреді. (Жедел тамыр жетіспеушілігі - коллапс). Науқастың терісі бозарады. Сипағанда суық көрінеді, қатты терлейді, ерні көгереді, күшті әлсіздікті сезінеді. Бұл жағдай кризис деп аталады және шұғыл шаралардың өткізілуін талап етеді.