4. Магнетизм

60.Магнит өрісінің токтарға және қозғалыстағы зарядталған бөлшектерге әсері. Ампер ж\е Лоренц күштері Холл эффектісі

Ампер күші магнит өрісіндегі тоғы бар өткізгіштін dI элементтіне әсер ететін күш , модулі.

Лоренц күші магнит өрісінде жылдамдықпен қозғалған зарядқа әсер ететін күш, F=qVBsina.

Холл эффектісі. Магнит өрісінде қозғалған зарядқа әсер етуші Лоренц күші мынадай құбылысты түсіндіруге мүмкіндік берді. Егер магнит индукциясының күш сызықтарына перпендикулярболып орналасқан тік төртбұрышты өткізгіштін бойымен тоқ жүрсе, онфң екі жағынан да (астыңғы және үстінгі жақтарынды) потенциалдар айырмасы пайда болады. Яғни, бір жағында тек теріс зарядтардың концентрациясы шоғырланса, онда қарама қарсы бетінде тек он зарядтардың жинақталғандығын байқаған. Осы құбылысты бірінші рет 1879 жылы американ физигі Э.Холл (1855-1938) ашқан болатын. Сондықтан бұл заңдылықты Холл эффектісі деп атайды. Сөйтіп зарядтардың стационарлық күйі, сол зарядтарға әсер етуші Лоренц күші электр күшіне тең болғанда ғана қалыптасыды.0

0

0

0

0

62. Зат ішіндегі магнит өрісі. Магнетиктер типтері

Жеке атомдар мен молекулалардың магниттік қасиеттері болады. Орбита бойымен қозғалған электрон дөнгелек токтар туғызады ,электронның айналу жиілігі мен периоды.Токтың магнит моменті,,.

Электронның орбиталды импульс моменті .векторы оң бұранда жүйесін құрып,векторына қарама қарсы бағытталады.

Заттың магниттелуін бірлік көлемдегі магнит моментімен сипатталады.

Магниттелу векторы магнит өрісінің кернеулігіне тура пропорционал шама ,заттың магниттік қабылдағыштығы.

Зат ішіндегі магнитостатиканың негізгі заңы қандай да бір контурдың бойындағы магнит өріс кернеулігінің вектор циркуляциясы, осы контур қамтитын макроскопиялық токтардың алгебралық қосындысына тең .

Егер кеңістікте макроскопиялық токтар тығыздығымен тараған болса, онда. Вакуумде өріс кернеулігің тек макротоктар туғызады, ал магнетиктерде сонымен қатар микротоктар туғызады..

,

.

Парамагнетиктер - сыртқы магнит өрісі мен өздік магнит өрістері бағыттас болып, магнит қабылдағышыжәнеаралығында жататын, температураға байланысты өзгереді. Парамагнетиктерге мынандай заттар жатады:, сілтілер т.б.

Диамагнетиктер- сыртқы магнит өрісі менөздік магнит өрістері қарама-қарсы болып,жәнеаралығында жатады, температураға байланысты емес. Диамагнетиктерге мына заттар жатады: инертті газдар,, су, шыны т.б.

Ферромагнетиктер-,,және температураға байланысты өзгереді. Диамагнетиктерге мына заттар жатады: темір, никель, кобальт т.б.

63. Атомның магнит моменті Магнит өрісіндегі атом. Диа және пара магнетизм

Диамагнетиктер. Сыртқы магнит өрісі жоқ кезде диамагнетиктер атомдарының өздік магнит моменттері нөлге тең. Егер диамагнетикті сыртқы өріске еңгізгенде электронға айналдырушы момент әсер етеді.,жәнеөрнегінен.

Лармор жиілігі ,

.

Бұдан Лармор жиілігі тек сыртқы магнит өрісіне байланысты, сондықтан барлық электрондар үшін бірдей .

, ,.

, электрондар саны. Бір моль атомын алсақ магниттелу шамасын аламыз, магнит қабылдағыштығы

екені ескерілген. Егер десекге тең.

Парамагнетиктер.

Парамагнетиктердің атомдары өздік магнит моменттері болады. Сыртқы магнит өрісіне енгізсек өріс магнит моменттерін сыртқы өріс бойынша орналастыруға, ал жылулық қозғалыс бей берекетсіз орналастыруға тырысады, нәтижесінде бір тепе теңдік бағдары орнығады. Пара магнетиктердің классикалық теориясы. Парамагнетик теориясын Ланжевен дамытқан. Оның теориясы бойынша магниттелу векторы немесе,Ланжевен функциясы,атомдардың концентрациясы. Әлсіз өрістежәне. Олай болсаберілген теңдеуі Кюри заңы д.а.Кюри тұрақтысы, олай болса. Бөлме температурасындамәніге тең, бұл тәжірибе жүзінде алынған мәнімен сәйкес келеді.