6.3 Гидростатикалық деңгей өлшеуіштер

Бұл деңгей өлшеуіштерде ρ тығыздығы тұрақты сұйықтың Н деңгейін өлшеу сұйық туғызатын гидростатикалық р қысымды өлшеу арқылы жүзеге асады.

. (6.2)

Сұйықтың гидростатикалық қысымы дифманометрмен өлшенетін гидростатикалық деңгейөлшеуіштер дифманометрлік деңгей өлшеуіштер деп

аталады. 6.2 суретте дифманометрдің атмосфералық қысым астында тұрған ашық резервуарға қосылу сұлбасы келтірілген.

Дифманометрдің екі импульстік түтікшесі бақыланып жатқан (агрессив емес) сұйықпен толтырылады. Дифманометр қысымдар айырмаларын өлшейді.

; .

Сонымен дифманометр өлшенетін қысымдар құламасы бақыланушы деңгей Н арқылы былай өрнектеледі

, егержәнеболса,

онда . (6.3)

Бұдан көрініп тұрғандай,

дифманометрлік деңгей өлшегіштер

«салмақтық» деңгейді өлшейді,

яғни бақыланып жатқан ортаның

тығыздығы өзгерген сайын

6.2 Сурет – Ашық резервуарда деңгей өлшеу

үшін дифманометрді қосу сұлбасы

көрсеткіштер де өзгеріп отырады.

Қателіктің пайда болуына импульстік түтіктердегі сұйықтардың тығыздықтарының тең болмауы себеп болады. Бұл қателікті жою үшін импульстік түтіктер бір-біріне жақын қатар орнатылады. Бақыланушы деңгей Н өзгерген күнде де, «минустық» импульстік түтіктегі деңгей тұрақты болуы керек. Мұны қамтамасыз ету үшін «минустық» импульстік түтіктің үстіне теңестіруші ыдыс орнатылады. Ыдыс пен түтікше деңгейөлшегіш шкаласының бастапқы белгісі 00 деңгейге дейін сұйықпен толтырылады. Теңестіруші ыдысты орнату қажеттігін теңестіретін ыдысы жоқ деңгейөлшегіш келтірілген 6.3 суреттен байқауға болады.

5 Толық қысым

.

6 Статикалық қысым. Бұл қысым вакуумметрлік, артық, атмосфералық қысым болуы мүмкін.

7 Динамикалық қысым. Бұл қысым ағынның қозғалыс жылдамдығына тәуелді болады

.

Осыдан ағынның орташа жылдамдықтарын анықтау формуласын шығарып алуға болады:

.

Көлемі V, ең үлкен қимасының ауданы f , орташа тығыздығы қалтқыға әсер ететін күштер:

а) жоғарыдан төмен

ауырлық күші ; (7.19)

б) төменнен жоғары

1) қалтқы мен қабырға арасындағы саңылаудан өтетін ағынның үдеуі салдарынан пайда болатын статикалық қысымдардың айырмасымен шарттанатын күш

; (7.20)

2) динамикалық тегеурін

, (7.21)

мұндағы φ – қалтқының пішініне тәуелді кедергілік коэффициенті;

ρ – ортаның тығыздығы;

υ – ортаның А-А қимадағы жылдамдығы.

3) ағын мен қалтқының бүйір беті арасындағы үйкеліс күші

, (7.22)

мұндағы k – Рейнольдс санына және қалтқының кедір-бұдырлық дәрежесіне тәуелді коэффициент;

- сақиналы саңылаудағы ағынның орташа жылдамдығы;

n – жылдамдыққа тәуелді дәреже көрсеткіші;

- қалтқының бүйір бетінің ауданы.

Қалтқыға әсер ететін күштер бірін-бірі теңестіргенде, ол ағында тыныштық күйінде қалықтап тұрады

. (7.23)

Осыдан

. (7.24)

Егер W, N күштерін елемесек, онда

, (7.25)

яғни қалтқыда қысымның құламасы шығынға тәуелді емес, сондықтан ротаметр тұрақты қысым құламасы бойынша шығын өлшеуіштерге жатады.

Көлемдік шығынды ротаметрдің көмегімен есептеу үшін мына өрнекті қолданады

. (7.26)

8.4.1 к е с т е – Ерітінділерді сараптау әдістері

Әдіс	Өлшенетін шама
1 Электрохимиялық
Кондуктометрлік	Жалпы электрөткізгіштік, ерітіндідегі диссоциация- лаушы заттың концентрациясы, кондуктометрлік титрлеу.
Потенциометрлік	Иондар концентрациясы (ионометрия), қышқылдату-қайта өңдеу потенциалы (редоксометрия), потенциометрлік титрлеу.
Волльтамперметрлік Кулонометрлік	Балқылама мен ерітінділерде белгілі бір заттың концентрациясы
2 Оптикалық
Колориметрлік Жалын-фотометрлік	Балқылама мен ерітінділерде иондар мен зат концентрациясын өлшеу
Турбидиметрлік Нефелометрлік	Эмульсиялар мен суспезияларда теңестірілген бөлшектердің концентрациясын өлшеу
3 Жылулық
Жылукондуктометрлік	Еріген газдар концентрациясын өлшеу

					5В071700 – ЕСЖ №1	Бет
Өзг	Парақ	Құжат №	Қолы	Күні