ышылдар
.docx+8 тотығу дәрежесін көрсетеді: рутений; Os; Fe;
Cl2 –ды әрекеттестіру арқылы алуға болады: MnO2 + HCl (конц.)→ KMnO4 + HCl (конц.)→ K2Cr2O7 + HCl (конц.)→
Cr+2 - Cr+3 - Cr+6 қатарында қышқылдық қасиеті күшейеді; тотықсыздандырғыш активтілігі төмендейді; тотықтырғыштық активтілігі жоғарлайды;
d-элементтерге тән ерекшеліктер: түсті қосылыстарға бай;
F2 – Cl2 – Br2 – J2 қатарындағы ең берік молекула Cl2 тотықсыздандырғыштық активтігі жоғарылайды; тек қана F2 суды тотықтырады;
Fe - Co – Ni қатарында: металдардың химиялық активтігі солдан оңға қарай төмендейді; барлық металдар аквакатиондар [Э(H2O)6]2+ түзеді; барлық металдар суық концентрлі күкірт және азот қышқылдарында пассивтеледі;
Fe2+ → Fe3+ қатарында қосылыстардың тұрақтылығы артады; тотықтырғыштық қасиеті артады; тотықсыздандырғыштық қасиеті төмендейді;
H2S тотыққанда түзілетін өнім болуы мүмкін: S SO2 H2SO4
HClO–HСlO2 – HСlO3- HClO4 қышқылдар қатарында: қышқылдық қасиеттері күшейеді; молекуланың тұрақтылығы жоғарылайды; тотықтырғыштық активтігі төмендейді;
HF – HCl – HBr – HJ қатарында молекула беріктігі төмендейді тотықсыздандырғыш қасиеті күшейеді; тек қана балқытқыш қышқыл қышқылдық тұз түзеді;
HMnO4 - қышқылы … күшті қышқыл; бос күйінде бөлінбеген; Mn2O7 оксиді гидратты формада;
Mn- Tc – Re жай заттар қатарының жалпы химиялық активтілігі төмендейді; кернеу қатарында Mn сутекке дейін, Tc және Re – сутектен кейін
Mn+2→Mn+3→Mn+4→Mn+6→Mn+7осы қатарда: қосылыстарының қышқылдық қасиеті күшейеді; қосылыстарының тотықтырғыштық қасиеті жоғарылайды; тотықсыздандырғыштық қасиеті төмендейді;
Mn2+ → Mn3+→ Mn4+→Mn6+→ Mn7+ қосылыстарының қатары бойынша қышқылдық қасиет күшейеді; тотықтырғыштық қасиет жоғарылайды; тотықсыздандырғыштық қасиет төмендейді;
S →Se→Te→Po қатарында: тотықтырғыштық қасиет төмендейді; тотықсыздандарғыштық қабілеті күшейеді; металдық сипаты жоғарылайды;
SO2 түзетін реакциялар: S + O2 → S +H2SO4(конц.) → Ag + H2SO4 (конц.) →
-S-S-S- гомотізбегі мына қосылыстарда кездеседі: сульфандарда; полисульфидтерде; политион қышқылдарында;
VI–А негізі топ эленттерінің жоғарыдан төмен қарай атом радиустары артады; металдық қасиеттері күшейеді; төменгі оң тотығу дәрежесіндегі қосылыстарының тұрақтылығы артады;
VI-Б қосымша топтардағы элементтердің табиғи қосылыстары: MoS2; FeO∙ Cr2O3; CaWO4;
Азотты-сутек қоспасынан аммиакты алу үдерісі - … қайтымды үдеріс; экзотермиялық; гетерогенді-катализдік;
Аллотропты модификация түзуші элемент: фосфор; күкірт; оттек;
Аммоний дихроматын термиялық айыруда түзіледі: хром (III) оксиді; азот; су;
Әлсіз қышқыл: селенді; теллурлы; теллурлылау;
Балқытқыш қышқыл -.. күші орташа қышқыл; қышқылдық және орта тұздар түзеді; шынымен әрекеттеседі;
Галогендердің реттік нөмірі артқан сайын : атомдық радиустары артады бейметалдық қасиеті төмендейді; тотықтырғыштық қабілеті төмендейді;
Галогендердің физикалық қасиеттері: хлор – оңай сығылатын газ; бром – сұйық; йод – қатты зат;
Гидролизі қайтымсыз, аяғына дейін жүретін сульфидтер: Al2S3; Cr2S3; Fe2S3;
ерітіндісінде әрекеттескендіргенде түзіледі: калий нитраты; хром(III) сульфаты; калий сульфаты;
Жағдайға байланысты HClO –ның айырылу теңдеулері: HClO → HCl + O; HClO → Cl2O + H2O; HClO → HClO3 +HCl;
Инертті газдар кездеседі: ауада;табиғи газдарда; минералды көздердің минералдары мен суда;
Йод әрекеттеседі: конц. HNO3 конц. H2SO4 H2O
Иодсутек пен азотты қышқыл әрекеттескенде түзіледі: азот (II) оксиді; J2; су;
Калий перманганаты қышқылдық (H2SO4) ортада күкіртті сутекпен әрекеттескенде түзіледі: марганец (II) cульфаты; калий сульфаты; күкірт;
Калий манганаты (VI) этил спиртімен әрекеттескенде түзіледі: марганец (1V) оксиді; CH3COH; KOH;
Калий нитритін калий дихроматының қышқыл (H2SO4)
Калий перманганаты калий сульфитімен сілтілік (KOH) ортада әрекеттескенде түзіледі: калий сульфаты; калий манганаты; су;
Калий перманганаты мен натрий сульфитінің қышқылдық ортада (H2SO4) ерітіндісімен әрекеттескенде түзілетін өнімдер: калий сульфаты; марганец (II) cульфаты; натрий сульфаты;
Калий перманганатын термиялық айыруда түзілетін өнім: калий манганаты; марганец (IV) оксиді; O2;
кешен түзгіш; атом ядро зарядының артуына қарай жоғары тотығу дәрежелі қосылыстарының тұрақтылығы артады;
Кобальт (III) және никель (III) қосылыстары: күшті тотықтырғыштық қасиет көрсетеді; тұрақсыз; кобальт және никель (II) қосылыстарына күшті тотықтырғыш әсер еткенде түзіледі;
конфигурациясындағы валенттік қабат: 4s23d6; 4s23d7; 4s23d8;
конфигурациясындағы валенттік қабаттар: ns1(n-1)d5 (Cr); ns1 (n-1)d5 (Mo) ; ns2(n-1)d4 (W) ;
Концентрлі күкірт қышқылы тотықсызданғанда түзіледі: SO2; H2S; S;
Көптеген d-элементтерге тән : бейстехиометриялық қосылыстардың түзілуі; биологиялық жүйеде активтілік рөлі; екідайлы;
Ксенон қосылыстары -… күшті тотықтырғыштар; фтормен белгілі қосылыстары -XeF2, XeF4, XeF6; басқаларға қарағанда химиялық активті - XeF6;
Купорос: FeSO4∙ 7 H2O; CuSO4∙5 H2O; ZnSO4∙ 7H2O;
Күкірт атомының тотығу дәрежесі төмен болатын қосылыстар: Na2S; BaS; SnS;
Күкірт қышқылы – күшті қышқыл; қышқылдық және орта тұздар түзеді; ылғал тартқыштық қасиеті бар;
Күкірт қышқылы қолданылады: мұнайды тазартуда; тыңайтқыш өндірісінде; қопарылғыш заттар өндірісінде;
Күкірт пероксоқышқылдары: H2SO5; H2S2O8; Қышқылдар және олардың тұздары – күшті тотықтырғыш;
Күкірт, селен және теллур оксидтері: SO3; SeO2; TeO2;
Күкіртсутек - жағымсыз иісі бар газ; өте улы; күшті тотықсыздандырғыш;
Күкіртсутек қышқылы: әлсіз қышқыл; күшті тотықсыздандырғыш; 2 қатарда тұз түзеді: қышқылдық және орта;
Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері: ромбалық күкірт - S8; моноклиндік күкірт - S8; пластикалық күкірт - S∞;
Күкірттің қосылыстарда көрсететін тотығу дәрежелері:-2-ден +6-ға дейін;+4;+6;
Күшті қышқылдар: күкірт; селенді; бромдысутек;
Қайнау температурасы (< - 180º С) ең төмен болатын элемент: гелий; неон; аргон;
Қосылыстарда күкірттің тотығу дәрежесі: -2; +4; +6;
Қосылыстардағы галогендердің тотығу дәрежелері (F-дан басқа): -1;+1;+5;
Қышқылдар (HClO, HClO3,HClO4) ангидридтері Cl2O ClO2 Cl2O7
Марганец (II) сульфаты натрий висмутатымен қышқылдық ортада (HNO3) әрекеттескенде түзілетін өнімдер: висмут (III) нитраты; висмут (III) сульфаты; натрий сульфаты;
Марганец (IV) оксиді калий нитратымен сілтілік балқымада түзіледі: калий манганаты; калий нитриті; су;
Марганец (IV) оксидін қыздырғанда әрекеттеседі : HNO3 (конц.); H2SO4 (конц.) ; HCl (конц.) ;
Марганец топшасындағы элементтерден: марганец – басқаларға қарағанда табиғатта кең таралған элемент; технеций – тұрақсыз, радиоактивті элемент; рений- шашыраңқы, жер қыртысында аз тараған элемент;
Марганец, технеций және рений карбонилдерінің құрамы: Mn2(CO)10; Tc2(CO)10; Re2(CO)10;
Металл сульфидін алуға болады: Алмасу реакциясы арқылы; жай заттардан; көміртекті қыздыру арқылы сульфатты тотықсыздандыру;
Натрий дисульфиді тұз қышқылымен әрекеттескенде түзіледі: натрий хлориді; күкіртті сутек; бос күкірт;
Натрий гипохлоритімен Ni(OH)2 тотығу өнімі: NiO(OH); NaCl; H2O;
Олеумның құрамында бар: H2S2O7; H2S3O10; H2S4O13;
орналасқан; сұйытылған күкірт және тұз қышқылымен тек қана Mn әрекеттеседі;
Өндірістік жағдайда SO2 – нің SO3 –ке тотығуының негізгі әдістері: нитрозды, NO2-ні қолданады; контактты: tº = 400-600º C; катализатор. контактты:tº = 400-600º C; катализаторсыз.
Перманганаттар pH ортасына байланысты тотықсызданады: Mn2+ (pH < 7); MnO2 (pH = 7); MnO42- (pH > 7);
Пирит: оны SO2 –ні жағу арқылы алады ; сутек дисульфид тұзы; темірдің тотығу дәрежесі: +2
Пиролюзит: құрамы – MnO2; табиғи минерал; тотықтырғыш және тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді;
Платиналық металдарға жатады: Rh; Pd; Pt;
Сr → Mo → W қатары бойынша: Сr – нан Mo-ге дейін атом радиустары артады, Mo мен W радиустар бірдей; химиялық активтігі төмендейді; бір типті қосылыстардың негіздігі жоғарлайды;
Суда аз еритін қосылыс: күміс хлориді; күміс бромиді; күміс иодиді;
Суда жақсы ериді: Na2S CaS BaS;\
Сульфандар – бұл… көпкүкіртті сутекті қосылыс; H2S3; H2S5;
Сутек - … ең жеңіл газ; суда аз ериді; қосылыстарда көрсететін тотығу дәрежесі: +1 және -1
Темір (III) нитраты термиялық айыруда түзіледі: темір (III) оксиді; қошқыл газ; O2;
Темір (III) оксиді: қызыл – қоңыр түсті ұнтақ; табиғатта кездеседі –гематит минералы; қышқылдық қасиет көрсете отырып негіздік оксидпен, сілті және содамен балқытылады;
Темір (III) оксидін калий нитраты және KOH қоспасында балқытқанда түзіледі: калий ферраты (VI); калий нитриті; су;
Темір үштігі құрамы төменгідей карбонилдар түзеді: Fe(CO)5; Co2(CO)8; Ni(CO)4;
Темір үштігі элементтерінің металдары: күміс –ақ түстес қатты заттар; Fe, Co, Ni-металдары; Қиын балқитын металдар;
Темір, кобальт, никель атомдарының электрондық
Тотығу дәрежесі +6-ға тең темір түзеді: FeO42- -анионы; қызыл түсті феррат; күшті тотықтырғыш;
Тотығу дәрежесі жоғары фосфор қышқылдары: H3PO4; HPO3; H4P2O7;
Тотығу дәрежесі жоғары хром қышқылдары : H2CrO4; H2Cr2O7 H2Cr3O10;
Төменгі азоттың тотығу дәрежесі: Аммиак; аммоний сульфаты; аммоний хлориді;
Тұз қышқылында ериді: FeS; MnS; ZnS;
Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері:ақ фосфор;қызыл фосфор; қара фосфор;
Фтор: атомның электрондық конфигурациясы 1s22s22p5; р-элемент; электртерістілігі ең күшті элемент;
Хлор әгі … хлорид пен кальций гипохлоритінің қоспасы; формуласы - CaOCl2; күшті тотықтырғыш;
Хлор сілтімен (KOH) әрекеттескенде түзілуі мүмкін: калий гипохлориті; калий хлораты; калий хлориді;
Хлордың оттекті қышқылдары: HClO; HClO3; HClO4;
Хлорлы қышқылдың қасиеті: түссіз, ауада түтінденетін сұйық; оңай ыдырайды; ең күшті минералдық қышқыл;
Хлорлы, хлорлылау және күкіртті қышқылдардың тұздарының атауы: хлориттер; хлораттар; сульфиттер;
Хром топшасы элементтері (VI) оксидтерінің сипаттамалары: қатты қышқыл ангидридтері;хром (VI) оксиді суда жақсы ериді, ал оксиды молибден және вольфрам оксидтері – аз ериді; барлығы сілтіде оңай ериді;
Хром топшасындағы элемент атомдарының электрондық
Хром топшасындағы элементтер жоғарғы температурада (tº) тотыққанда түзілетін өнімдер: Cr2O3; MoO3; WO3;
Хром, алюминий және темір ашудастары – ол: K2Cr2(SO4)4∙ 24 H2O; K2Al2(SO4)4∙ 24 H2O; K2 Fe2(SO4)4∙ 24 H2O;
Хроматтар (V1) pH ортасына байланысты тотықсызданады: Cr3+ (pH < 7); [Cr(OH)6]3- (pH > 7); Cr(OH)3 (pH = 7);
Электртехникада әртүрлі шамдарды толтыруда қолданады: гелий; аргон; неон;
Элементтік күкірт төмендегідей реакцияға түсуге қабілетті: тотығу; тотықсыздану; диспропорциялану;