Клиникалық көрінісі
Энурезбен ауыратын балалардың көбінде ұйқысы өте терең,ұйқыға кету уақытының ұзақтығымен және ауыр оянумен көрінеді.Жиі энурез ұйқының басқада ерекшеліктерімен бірге жүреді оларға ұйқы кезінде қозғалысты мазасыздану,ұйықтап жатып сөйлеу,ұйқы кезінде тұрып жүріп кету т.б
Көбінесе мектепке дейінгі және ерте мектеп жасындағы балаларда кездеседі. Бұл жағдай балада психологиялық травма, жақындарымен конфликт, невроз туғызады. Жиі баска урологиялық аурулармен қосарланып жүреді.
Диагностикасы
Энурезбен ауыратын балалардың барлығы зерттеуді қажет етеді.Өйткені зерттеу энурездің себебін ғана анықтап қоймай сонымен қатар басқа да зәр шығару жүйесінің ақауларын анықтауға көмектеседі.
Энурезбен ауыратын науқастарға урофлоуметрикалық зерттеу жүргізу керек (қуықты функциональді бағалау).Рентгенконтрастты зерттеу әдістері цистография(қуықты арнайы контрастты затпен толтыру арқылы зерттеу)
Микционды цистография(дәл цистографияға ұқсас бірақ науқастың зәр шығаруы кезінде зерттейді),
Бүйректің және қуықтың УЗИ-і,цистоскопия көрсеткіш бойынша қолданылады.
Кейде омыртқаның рентгенографиясы қажет
Диагноз.Энурезбен |
ауыратын |
балаларды |
уролог,педиатр,невропатолог,ЛОР дәрігерлер |
бірігіп зерттеу |
|
жүргізеді. |
|
|
Инструментальді зерттеулер тек зәр шығару жүйесінің органикалық ауруларында қажет,Алексеев-Шрамм симптомы(артқы уретрада ұрықты төмпектің пайда болуы),және цистограммада “тіл” симптомының пайда болуы қуықтың сфинктерінің жабылу қабілетінің бұзылуын көрсетеді.Аурудың нақты белгісі болып түнде төсекке зәр шығару болып табылады.
Осыған байланысты ең қиындықты диагностика емес экспертиза алады.
Емі:
Энурезбен ауыратын 6-10 жастағы балаларды урологиялық зерттеуден өткізу керек.Адекватты терапия алынған зерттеу қорытындыларына бойланысты жүргізіледі.
Кіші жастағы балаларға келесілер тағайындалады:
Ұйықтағанға дейін 2 сағат бұрын су ішуді тоқтату
Түнде баланы горшокқа отырғызу (мәжбірлеу арқылы зәр шығару)
Психиканы қоздырушы және тітіркендіруші әсерлерді тоқтату(теледидар,қозғалмалы ойыншықтар)
Памперстарды қолдануды тоқтату (памперстар тітіркендіруші әсерді алады және рефлекстың дамуын баяулатады)
Фитотерапия (седативті емдік шөптерді қолдану:мята,валериана,пустырник)
Жалпыға ортақ физикалық әсерлер (таңертеңгісін контрастты душ және т.б)
Ең алдымен дамудың ақауларын жояды,жергілікті және ортақ ауруларды жояды.Қуықтың қозғыштық қасиетін төмендету үшін белладонна 1-5 тамшы қабылдауға және атропин сульфат 0,00005- 0,0005 г ұйқы алдында күнде бірнеше айға тағайындайды.
Ұйқының тереңдігін қысқарту үшін қытай лимоннигының тұнбасын 2 тамшыдан күніне бір рет ұйқыға дейін 15 мин қалғанда.Хлозепидті 2,5-5 мг ұйқы алдында ,имизинді 10-20мг ұйқыға дейін 30- 60мин қалғанда және адиурекринді эндоназальді 0,01-0,03 г түнде қолдану жақсы нәтиже береді.
Профилактика
Ең шешуші болып бұл жағдайда баланы дұрыс тәрбиелеу болып табылады:дымқыл жаялықтарды ауыстырудың жаңа түрлері,тұрақты түрде горшокқа отырғызып арнайы рефлекстерді қолдану (мысалы:ағып тұрған су дыбысы)арқылы үйрету.ұйқының дұрыс уақытын сақтау және тамақтануды уақытында тұрақты сақтау.
Дәлелді педиатрия көзқарасы бойынша энурезді емдеу тәсілдері:
Enuresis alarms – нәрестені енді зәр бөле бастаған уақытта белгі беру арқылы нәрестені оятатын құрылғы.Бұл әдіс бірнеше айды қажет етуі мүмкін.
Осы әдіске үйрету үшін жаттығу режимі.
Десмопрессин-антидиуретикалық гормонның синтетикалық аналогы,ол түнгі уақытта зәрдің бөлінуін төмендетеді,ол тез әсер етеді, қысқа уақыт ішінде нәтиже алуға болады.
Имипрамин-кең қолданылатын үшциклдық антидепрессант.Оның энурез кезіндегі әсері толық белгілі емес бірақ ол антихолинергиялық және антидиуретикалық әсерімен және ОЖЖ әсер етеді.
Оксибутинин-антихолинэргиялық препарат,зәрді ұстай алмау кезінде қолданылады.