- •Силлабус
- •4. Оқу пәнінің деректемелері (пререквизиты и постреквизиты):
- •5. Оқу пәнінің сипаттамасы.
- •5.2. Пәнді оқытудың мақсаты:
- •5.3. Пәнді оқытудың міндеттері:
- •5.5. Оқу пәнінің жоспары
- •6. Әдебиеттер тізімі
- •6.1. Негізгі әдебиеттер:
- •6.2. Қосымша әдебиеттер:
- •7. Оқу нәтижелерін бағалау және бақылау.
- •8. Пән саясаты.
- •Лексика-грамматикалық тапсырмалар
- •Лексикалық тақырып: Анамның тілі – айбыным менің
- •8. Мына сөздердің қазақша баламасын мәтіннен табыңыз:
- •Оқытушының басшылығымен жүргізілетін студенттердің өздік жұмысына арналған тапсырмалар
- •Түркі тілдер тобына енетін тілдер:
- •Студенттік өмір
- •Лексика-грамматикалық тапсырмалар
- •Мәтінді пысықтауға арналған тапсырмалар
- •Қазақ елінің рәміздері
- •1. Сөздермен жұмыс істеңіз (сөздікті пайдаланыңыз):
- •Мәтіннен омоним болатын сөздерді теріп жазыңыз.
- •5. Түсіндірме сөздікті пайдаланып, “көк” сөзімен тіркесетін сөздер қатарын толықтырыңыз. Топ болып талқылаңыздар. Талқылаймыз
- •6. Сіздің пікіріңіз. Келісіңіз немесе қарсылығыңызды білдіріңіз
- •6. Дисскусияның негізгі сұрақтары мыналар деп айтуға бола ма?
- •7. Мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:
- •13. Ақпараттарды топтап, қорытынды жасаңыз.
- •8. Мына сөйлемдерді талқылау мәтініне сәйкес аяқтаңыз:
- •9. Мына сөйлемдерді жазыңыз, оқыңыз. Біреудің сөзін, ойын айтыңыз.
- •1. Сұрақтарға жауап беріңіз:
- •2. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз, мазмұндаңыз:
- •3. Астананың қандай көрнекті жерлерін араладыңыздар? Топпен талқылаңыздар.
- •4.Сөздердің синонимдерін жазыңыз.
- •5.Берілген сөздерді орысша аудармасымен жұптастырыңыз.
- •Ойтүрткі. Мына сұрақтарға жауап берейік:
- •3. Мына сөздерді сөздіктен қараңыз:
- •5. Шын немесе жалған
- •14. Төл сөзді төлеу сөзге айналдырыңыз.
- •Анықтауыштық қатынасты білдіру
- •Мына етістіктер тобын оқыңыз, аударыңыз.
- •Мына сөйлемдерден анықтауыштық сөз тіркестерін табыңыз.
- •10. Топты полемикаға шақыратын сұрақтар дайындаңыз.
- •11. Мына сұрақтарға жауап беріп көріңіз:
- •12. Мына сөйлемдерді мәтінге сәйкес аяқтаңыз:
- •13. Мына сөйлемдерді мәтінге сәйкес аяқтаңыз:
- •14. Шақтармен жұмыс істеу. Мына сөйлемдердегі сызықша орнына нақ осы шақ немесе ауыспалы осы шақ тұлғасын қойыңыз.
- •Притча о справедливости
- •Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •7. Төмендегі мақал-мәтелдерді екі топқа бөлініп толықтырыңыздар.
- •8. Айтылым. Жоғарыда айтылған мақал-мәтелдердің біреуіне әңгіме дайындаңыз.
- •9. Жазылым. Жаңадан алған етістіктермен (ұқсайды, тартады, аумайды) мысалдар жазыңыз.
- •10. Сөйлесім. Орысша берілген мәтіндегі (притча) кейіпкерлер арқылы қойылым қойыңыз.
- •«Бәрінен де уақыт қымбат»
- •Уақытыңызды қалай пайдаланасыз
- •Уақытты пайдалана білесіз бе?
- •Уақытты бағалай біл
- •Абай Құнанбайұлы
- •«Ғылым таппай мақтанба»
- •Осөж тапсырмасы
- •Сөж тапсырмасы
- •Ыбырай Алтынсарин
- •2. Сөздік сүйене отырып мәтінді аударыңыз.
- •Себеп-салдарлық қатынастың берілуі.
- •Сөздікпен жұмыс.
- •Әлем тарихынан қандай ұлы тұлғаларды білесіз? (Бір-біріңізбен сұхбаттасыңыз).
- •Оқыңыз. Таныс емес сөздерді сөздіктен қараңыз.
- •11. Дұрыс жауабын таңдаңыз.
- •Кім лидер болғысы келеді?
- •Сөздермен жұмыс. Сөздікті пайдаланыңыздар.
- •Сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •Мәтінді оқыңыз. Таныс емес сөздердің сөздіктен қараңыз.
- •«Басшы келбеті қандай?» деген сұраққа жауап табуға тырысыңыз.
- •«Мен өзім қандаймын?» деген сұраққа жауап табуға тырысыңыз.
- •Себеп-салдар қатынасты білдіру
- •1. А.Сөйлемдерді себебі жалғаулығын пайдаланып, құрмалас сөйлем құраңыз.
- •1. Сөздердің мағынасына, қолданысына мән беріңіз. Сөйлемдердегі сөздерге керек жалғауларды жалғаңыз, мысалдар келтіріңіз.
- •2. Сұрақтарға жауап беру арқылы көршіңізбен сұхбаттасыңыз.
- •Қонақтарды қарсы алу, кәдесыйлықтар ұсыну
- •4. Мәтіннің көмегімен жалғаулар қойып, сөз тіркестерін аяқтаңыздар.
- •6. Жақшадағы сөздерді аударыңыз.
- •1. Мәтінді оқып шығып, мазмұндап беріңіз.
- •Жаңа Жібек жолы бағыты
- •2. Мәтінді оқып шығыңыз. Таныс емес сөздерден сөздік түзіңіз.
- •3. Жаңа сөздерді арнайы сөздік арқылы немесе оқытушының көмегімен аударыңыз. Мәдениет, музыка және ұлттық тағамдар
- •4. Мәтінге қарап сөздерге жалғау жалғаңыз.
- •5. Төмендегі сөз тіркестерінің қазақша аудармасын мәтіннен табыңыз.
- •7. Сөйлемдерді толықтырыңыз.
- •9. Мәтінді мазмұндаңыз. Жоғарыдағы тапсырмалар көмегімен сұхбат құрыңыз.
- •10. Мәтінді оқып шығып, сөздіктің көмегімен аударыңыз және оған тақырып қойыңыз.
- •11. Туған жеріңізде жер асты ескерткіштері бар ма? Жалпы, жер асты ескерткіштері жайлы қандай мәлімет білесіз?
- •12. Ұлттық мұражайлардың біріне саяхат жасап, алған әсеріңіз туралы әңгімелеп беріңіз. Мынадай лексиканы қолданыңыз:
- •13. Мәтіндерде айтылған ұлттық қолөнері, зергерлік бұйымдар т.Б. Өнер туындыларының суреттерін экспонат ретінде жинап, топ болып көрме ұйымдастырыңыздар.
11. Дұрыс жауабын таңдаңыз.
-
Адамзат пайда болған күннен бері .....................
а. лидерлер болмаған
ә. лидерлері болған
б. лидерлері жоқ
2. Лидерлік кез-келгеннің қолынан келмейтін, батылы да жетпейтін .............
а. жеңіл міндет
ә. ауыр міндет
б. оңай міндет
3. Кез-келген басшы өзіне жақсы ізбасар .........................
а. тәрбиелеу керек
ә. тәрбиелеуге міндетті
б. тәрбиелемейді
4. Басшы кәсіпкерлікке ...............................
а. бейім болмауға тиіс
ә. бейім болуға тиіс
б. бейімсіз болуға тиіс
5. Кәсіпкерлік ..................... бастау алады.
а. жалқаулықтан, білімсіздіктен
ә. сауатсыздықтан, надандықтан
б. батылдықтан, ынталылықтан
6. Басшы ...................................
а. бақылаушы емес
ә. бақылаушы, зерттеуші
б. орындаушы
7. Жауапкершілік, өзгелермен кеңесу де басшы үшін ..................
а. қажет емес
ә. ауадай қажет
б. керек емес
8. Жүйелі пікірі бар адам ........................
а. ойлай білмейді
ә. ойлай біледі
б. ойламайды
9. Ойлау ....................... тікелей байланысты.
а. ойнаумен
ә. оқумен, біліммен
б. жалқаулықпен
Кім лидер болғысы келеді?
(сабақтың жалғасы)
-
Сөздермен жұмыс. Сөздікті пайдаланыңыздар.
Жетістік, жеткіліксіз, қабілет, сенім, мықты, сергектік, қалыпты, тану, жіті, марапаттау, шарт, кері рух, тән, хабардар
-
Сұрақтарға жауап беріңіздер.
а. Басшы болу үшін тағы не керек деп ойлайсыз?
ә. Уақытты бағалау керек деп ойлайсыз ба?
-
Мәтінді оқыңыз. Таныс емес сөздердің сөздіктен қараңыз.
Басшылықта табысқа қол жеткізу үшін тек басшының жемісті еңбегі жеткіліксіз. Ол өз ісіне жауапкершілікпен қарайтын қызметкерлермен бірге жетістікке жете алады. Топтың табысты еңбек етуі де басшыға байланысты.
Басшы болу үшін алдымен қабілет керек. Басшының ең бірінші өзіне деген сенімі мықты болуы тиіс. Жемісті еңбек үшін бұл өте маңызды. Өзіне деген сенім басшының жұмысына сергектік пен жылдамдық қосады, өзін-өзі жақсы тануы тиіс. Кемшіліктері мен жақсы әдеттерін біліп, орынды қолданғаны жөн. Мұнан соң басшы өзгелерді тануы керек. Басшы қызметкерлерін жіті қадағалап, жиі пікір алмасып отыруы тиіс.
Жүйелі түрде қызметкерлерді бақылау жұмыс барысында үлкен әсерін тигізеді. Табысты жұмыскерлерді марапаттауды да естен шығармаған дұрыс.
Басшы өзіне арнайы уақыт бөліп, қызметтегі стресстерден құтылу үшін спортпен айналысқаны, көңіл көтеру шараларын жүзеге асырғаны дұрыс. Рух пен тән саулығы – жемісті еңбектің бірден-бір шарты. Басшы дамулар мен жаңалықтардың міндетті түрде хабардар болып отыруы тиіс. Сөйлеу мәдениеті жоғары, тілді жақсы меңгеруі тиіс.
(«Егемен Қазақстан», 2 қазан, 1998 ж)
4. Шын (ш) немесе жалған (ж)
Шын (ш) немесе жалған (ж) |
Ш |
Ж |
а. Басшылықта табысқа қол жеткізу үшін тек басшының жемісті еңбегі жеткілікті. ә. Ол өз ісіне жауапкершілікпен қарайтын қызметкерлермен бірге жетістікке жете алады. б. Топтың табысты еңбек етуі басшыға ғана байланысты. в. Басшы болу үшін алдымен туысқан керек. г. Өзіне деген сенім басшының жұмысына сергектік пен жылдамдық қоспайды. д. Басшы өзін-өзі жақсы тануы қажет емес. е. Басшы өзгелерді де тануы керек. ж. Адам үшін ең қымбат нәрсе – ақша. з. Еңбек уақытын реттеуге мән берілуі тиіс. и. Басшы дамулар мен жаңалықтардан міндетті түрде хабардар болып отыруы тиіс. |
–
– –
–
– – – – – –
|
–
– –
–
– – – – – –
|
5. Мына тапсырмаларды орындаңыздар.
1. Мәтінге ат қойыңыз.
2. Басшы келбетіне қажетті тірек сөздерді, сөз тіркесін мәтіннен теріп жазыңыз.
3. Мәтін мазмұнын ашатын бірнеше сұрақ дайындаңыз.
6. а) Мәтіндерден туынды зат есімдерді табыңыз.
Үлгі: бастаушы, басшы, сергектік .........
ә) Мәтіндерден туынды сын есімдерді табыңыз. Сын есім түрлерін есіңізге түсіріңіз.
Үлгі: жемісті, жүйелі .........
7. Өзіңіз көбірек білетін лидерлер, ұлы тұлғалар туралы, басшылар туралы әңгімелеңіз.