На сортировку / 2 / 1 курс / 3.Информатика / РГР 3 / АСЕМ РГР 3

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Ақпараттық технологиялар факультеті

Ақпараттық жүйелер кафедрасы

«Информатика» пәнінен

ЕСЕПТІК-ГРАФИКАЛЫҚ ЖҰМЫС № 3

Есептерді шешуде программалау

мүмкіндіктерін қолдану

20 нұсқа

Орындаушы:

БИСк-11-1 тобының студенті

Серікова Әсем

Тексерген:

аға оқутышысы

Смагулова С.Е.

Алматы 2011

Жоспар

1.	Жұмыс мақсаты.......................................................................	3
2.	1-тапсырма. “div” және “mod” арқылы есептеу....................	3
3.	2-тапсырма. If шартты операторын қолдану.........................	6
4.	3-тапсырма. Цикл операторын қолдану.................................	8
5.	4-тапсырма. Қосымша алгоритм түрлерін қолдану..............	11
6.	5-тапсырма. Case таңдау операторын қолдану.....................	14
7.	6-тапсырма. Массив.................................................................	17
8.	7-тапсырма. Формулалар бойынша анықтама шығару........	21
9.	8-тапсырма. Массив.................................................................	24
10.	Қорытынды...............................................................................	27
11.	Пайдаланған әдебиет...............................................................	28

Жұмыстың мақсаты

Есептерді шығаруда негізгі алгоритмдерді қолдану практикасын үйрену. Turbo Pascal және Turbo C программаларында жұмыс істеу.

1-тапсырма. Санақ жүйесі

Берілгені: Негізгі алгоритм түрлерін және бір санақ жүйесінен басқа санақ жүйесіне аудару әдістерді қолданып 1.1.1 тапсырма программасын құру керек. Программа құрғанда бастапқы мәндерді бірнеше рет енгізу мүмкіндігін қарастыру қажет.

Берілген с.ж.: ондық санақ жүйесі.

Ауыстырылатын с.ж.:екілік санақ жүйесі

Ауыстырылатын сан: 220004

Блок-схемасы:

Паскаль тілінде орындалуы:

Жауабы:

2-тапсырма. If шартты операторын қолдану

Берілгені: Негізгі алгоритм түрлерін қолданып 1.1.4 тапсырманы орындаңыздар. Резервуардағы - деңгей өсуін көрсететін мәліметтерді экранға шығару керек, сәйкес түсініктемелер және ұсыныстар болсын.

Блок-схемасы:

С тілінде орындалуы:

Жауабы:

3-тапсырма. Цикл операторын қолдану

Берілгені: [a, b] аралығында?ы h қадаммен өзгеретін х-ті? мәндері үшін f(x) функциясыны? барлық мәндерін есептеп экранға шы?ару керек. Сол кестеде талап етілген шарттарды орындаңыздар. Есепті шығарғанда нұсқауға сәйкес цикл операторын қолданыңыздар.

Блок-схемасы:

Паскаль тілінде орындалуы:

Жауабы:

4-тапсырма. Қосымша алгоритм түрлерін қолдану

Берілгені: Түтіктегі қысымды анықтау үшін p(x) байланысы қолданылады. Г.2 кестеде берілген мәндерді қолданып, түтіктің х көрсетілген қимасының бойында қысымның таралуын есептеп экранға шығару керек. Қысым мәні р және 0,75рн бір біріне теңескен орнын х-ті табу керек, яғни х-ті? қандай мәнінде р=0,75рн те?дігі орындалады. Қысымны? бастапқы рб және со?ғы рс мәндері МПа өлшеммен берілген.

Блок-схемасы:

Паскаль тілінде орындалуы:

Жауабы:

5-тапсырма. Case таңдау операторын қолдану

Берілгені: Әртүрлі сұйықтықтардың негізгі деген сипаттамаларын анықтаңыз:

а) су ішкі диаметрі D болатын құбырмен ағады. Ағынның орташа жылдамдығы v. Құбырдың көлденең қимасының ауданын және ағынның көлемдік жылдамдығын V=v*S табу керек. Ағынның көлемдік жылдамдығы тұрақты болып, сұйықтық ағынының жылдамдығы 1,3м/с болу үшін құбыр диаметрі қандай болуы керек;

б) келесі ереже бар: жылдам ағатын сұйықтықтардың құбырдағы орташа жылдамдығы 1м/с-тан аспауы керек. Осы ережені орындай отырып күніне 6000 м3 су келетіндей құбырдың минимал диаметрін анықтаңыздар;

в) Рейнольдс саны қатынасымен анықталады Rei=Dpv/m Егер құбырдағы с?йықтық ағыны үшін Рейнольдс саны 2100-ден аспаса, ағын ламинарлы деп саналады. Егер де 10000-нан асса ағын турбулентті деп саналады. 2100 мен 10000 ортасындағы мәндері үшін ағын типін анықтау мүмкін емес. Сипаттамалары Б.7 кестесінде келтірілген сұйықтықтар үшін Рейнольдс санын және ағын типін (ламинарлы, турбулентті немесе белгісіз) анықтаңыздар.

Блок-схемасы:

С тілінде орындалуы:

Жауабы:

6-тапсырма. Массив

Берілгені: Температуралық резисторлық датчик – бұл ішінде температураны өлшеуге металл пластинка немесе сым қолданатын аспап. Металды? электрлік кедергісі температураға тәуелді, сондықтан температураны металдың кедергісін өлшеу арқылы анықтауға болады. Температура және кедергіні байланыстыратын теңдеу келесідей:

мұнда Rt - өлшенетін Т температура кезіндегі кедергі;

R0 – 0°С температурадағы кедергі;

a - сызықты температуралық коэффициент.

Платина үшін a = 0,00385 Ом/°С. Келесі (Б.8 кестесі):

а) берілген (T1; T2) температура интервалында hT қадаммен платиналы терморезисторды? кедергісін есептеңіздер;

б) hR көрсетілген қадаммен R(T1; T2) берілген интервалындағы температураны есептеңіздер.

Блок-схемасы:

Паскаль тілінде орындалуы:

Жауабы:

7-тапсырма. Формулалар бойынша анықтама шығару

Берілгені: a және b векторлары берілген (Г.3 кестесі). Осы векторларды? ұзындықтарын, олардың скаляр көбейтіндісін, арасында?ы бұрыштың косинусын табу керек. Мәндерді қолданушы енгізетіндей болсын және осы есептеулерде қолданылатын формулалар бойынша анықтама шығару керек.

Блок-схема:

С тілінде орындалуы:

Жауабы:

8-тапсырма. Массив

Берілгені: Егер құрылған заттың h биіктігі бункердің конустық бөлігінен h конус аспаса, онда оны? көлемі υh формуласы бойынша есептеледі, мұнда rh – h биіктік болғандағы конустық бөліктің радиусы, тәуелділігімен анықталады. Егер де құйылған заттың h биіктігі бункердің конустық бөлігінен жоғары болса, онда конус көлеміне бункердің цилиндрлік бөлігіні? көлемін қосамыз h+_кон . Г.4 кестесіндегі мәліметтерді қолданып бункерегі заттың көлемін және j бұрышын табыңыз. кранға құйылған заттың көлемінің [0,h] аралы?ында h биіктікке тәуелділігін шығарыңыз (қадам 0,25).

Блок-схемасы:

С тілінде орындалуы:

Жауабы:

Қорытынды

Осы есептік графикалық жұмыста Turbo Pascal және Turbo C++- да программалар құруды үйрендік. Қосымша алгоритм түрлерін, if шартты операторын, while, for циклдыік операторларды, массив арқылы енгізіп-шығаруды пайдаланып математикалық есептер шығардық. Олардың блок-схемасын жасап үйрендік.

Пайдаланған әдебиет

1. Информатика. Күндізгі оқу түрінің барлық мамандықтары үшін есептік-сызбалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар. –Алматы: АЭжБИ,2007.-47 б.

а. Құрастырушылар: Сябина Н.В., Ешпанова М.Д., Ибрашева Ә.Т.

2. Программалау тілдеріне кіріспе. Бөрібаев Б.Алматы 2008.-380 б. Информатика Язык Turbo Pascal. – ч.3

3. Изучаем Turbo Pascal / Л. Перлоколов. –СПБ.: Питер, 2004.-313 с.:ил.

4. Мастекбаева Г.А., Сябина Н.В. Информатика Язык Turbo Pascal. – ч.3 – Методические указания к выполнению лабораторных работ (для студентов всех спец.). – Алматы: АИЭС, 2005.

~ 31 ~