Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
1.docx
Скачиваний:
191
Добавлен:
05.03.2016
Размер:
200.76 Кб
Скачать

23.2. Кіші сынып оқушының және бозбаланың өзгешеліктері

Оқушының дербес өзгешеліктері оның жасымен тығыз байланысты екені анық. Сондықтан оқушының жасына сай ерекшеліктерін білмей дербес әдістеме жузеге асырылу мүмкін емес. Педагог оқушының жасына сай ерекшкеліктерді білу қажет.

Мұндай ерекшеліктер кез келген оқушыларда байқала бермейді, бірақ әдетті түрде тәрбиелеу байланысының нәтижесіне әсер етеді. Бір оқушыда ерекшкеліктер жиыны анық анықталып, басқасында басқаша араласу мүмкін. Сондықтан келтірілген ерекшкеліктер түрлі оқушыларда түрлі деңгейде байқалатын тек жалпы сипттамаларын көрсетеді.

Кіші сынып жасы адам тұлғассының қалыптасында және дамуында ең маңыздысы болып келеді. Кіші сынып оқушысы міндетті, жуйелі, еңбек қызметіне жол басады, сонымен ол осы қызметте тек мектепте болған уақытымен шектелмейді. Яғни бала үй тапсырмасын орындау қажет, мұғалімнің талаптарына сәйкес болу тиіс. Ол мектептің ішкі ережелеріне, өз қызметін уақытымен ұйымдастыруына бағыну керек, құрдастарымен тіл табыса білу қажет.

Мектепке келуімен адамның мәртебесі ауысады. Егер ол үйде тәрбиеленген болса, ол жанұя мүшелерінің назарларының ортасында болған. Егер балабақшада тәрбиеленген болса, ол жоғары топта болған және өзіне сәйкес қатынас сезген. Бірақ мектепте бірден ол орнын жоғалтады:мұнда ол көптеген сыныптастарының бірі және мектепте ең кішісі. Осындай озгерістерден басқа, педагогпен байланысты мәселелер қосылады. Педагог кіші сынып оқушысынан барлық міндеттерді өз уақытымен адал орындауды талап етеді және осындай талаптардың уйдегіден және балабақшадағыдан айырмашылықтары өте көп. Осы уақытта кіші сынып оқушысы жаңа жердің талаптарына әрқашан дайыын емес, бірақ ол үшін тек педагог абыройлы болып келеді.

Педагог оқушылардың ұқсас емес және біркелкі емес өзгерістерін тәрбиелеу процессінде ескере отыра, олардың физикалық және психикалық дамуының ерекшкеліктеріне әрқашан назар аудару қажет. Сондықтан оқушының жас ерекшеліктерімен байланысты барлық өзгерістер жайлы сапалы ақпараттырды әрқашан алып тұрған дұрыс.

Бозбаланың кезеңі бала дамуының жаңа сатысы болып саналады. Дене мүшелері біркелкі емес дамитын организмінің анатом-физикалық қалыптасу процессі күшееді. Сырттан қарағанда дене түзу емес және қопал болып көрінеді, осының балада ұялу сезімі пайда болады.Осы жағдайда оқушы неге қиын басқарылатының себебі. Сондықтан тәрбиелеуші баланың мәселелерін анықтап оның келешекте дамуына зиян тигізбейтін әрекеттер қабылдау тиіс.

Бозбаланың мектеп коллективінде мәртебесі өзгеруімен, достары көбейуімен, жаңа байланыстармен ол үлкен болғысы келеді.Ол өз өзіне құрмет талап етеді, өзін адамгершілік сезуі өседі.Педагог бозбаланың жасқа сай ерекшеліктерімен байланысты әрекеттерінің себептерін анықтай білмегендіктен, жиі екеуінің арасында кофликттік жағдайлар болып тұрады. Осындай жағдайлардың себебі коллектив болу мүмкін. Баланың ең жақын ортасы, сынып коллективі, баланың абыройлы, ең әсерлі себепкер шарты болып келеді. Педагог бозбалада артық сыншылдық, кесімділік,ымырасыздық болатынын білу тиіс. Бозбала қоршаған ортаны жаңадан бағалай бастайды, және жиі бұрын абыройлы болған тұлғаларға жағымсыз баға беріп. Осы жағдайда педагогтың мақсаты оқушыға барлығын дұрыс бағалай білуді уйрету.