- •IV тарау. Жеке тұлғаның базалық мәдениетінің құралуы
- •1.2 Жеке тұлғаның даму факторлары
- •1.3. Жеке тұлғаның дамуындағы қозғалыс күші, қарама – қайшылықтар.
- •2.Тәрбиенің маңызы
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.2. Тәрбие және даму
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.3 Әрекетшілдік және тілдесудегі жетілу
- •3. Қазіргі тәрбие мақсаттары
- •3.1. Тәрбиелеу мақсаты туралы ұғым
- •3.2.Тәрбиелеу мақсаттарының қоғамдық-тарихи шарттастырылуы
- •3.3. Жеке тұлғаның гармонды және жан-жақты жетілуін қалыптастыру
- •4. Тәрбиенің заңдылығы мен қағидалары
- •4.2 Тәрбиенің метақағидалары
- •4.3. Тәрбиелеудің жеке принциптері
- •5. Тұлғаның өзін өзі тәрбиелеуі
- •5.2.Өзін-өзі тәрбиелеудің негізгі тәсілдері
- •5.3. Өзіне-өзі әсер ету тәсілдері
- •1.Тұлға, индивд, даралық ұғымдарына түсініктеме беріңдер
- •6.Адамгершіл тұлғаны сипаттау
- •6.2. Гуманисті құндылықтар
- •6.3. Адамгершілік қасиеттердің қалыптастыру белгілері
- •7.1. Гуманистік жеке тұлғаны қалыптастыру шарттары
- •7.2. Гуманистік қарым-қатынасты(тілдесуді) қамтамасыз ету
- •7.3. Білім алудың гуманизациясы мен гуманитаризациясы
- •8. Гуманистикалық тәрбие
- •8.3. Гуманды – жеке тұлғалы педагогика
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9.Отбасындағы адамгершілік тәрбиесі
- •9.1. Отбасы тәрбиесі және оның мәселелері
- •9.2. Отбасындағы баланың орны
- •9.3. Отбасындағы адамдық тәрбиенің негізгі ережелесі
- •III бөлім.Азаматтық тәрбие
- •10.Азаматтық тәрбие және азаматшылық.
- •10.1. Азаматтық тәрбие туралы түсінік
- •10.2.Құқықтық тәрбие
- •10.3.Патриоттық және интернационалдық тәрбие
- •11.Өзара әркеттестік мәдениетін көпұлтты ортада қалыптастру
- •11.1.Ұлтаралық тілдесу мәдениетінің ерекшеліктері
- •11.2.Көпмәдениетті компетенттілік
- •11.3.Азаматтық бірлікті қалыптастыру
- •12. Жауапкершілік және міндет сезіміне тәрбиелеу.
- •12.1. Азаматтың жауапкершілігі және міндеті.
- •12.2. Экологиялық жауапкершілігі
- •13. Дүниетаным қалыптастыру
- •13.1 Дүниетаным туралы түсінік
- •13.2 Дүниетаным сенім туралы түсінік
- •13.3 Оқушының дүниетанымын қалыптастыру
- •IV бөлім. Тұлғалық мәдениетті қалыптастыру.
- •14.1.Адамгершілік мәдениеті туралы түсінік
- •14.2.Саналы тәртіпке тәрбиелеу
- •14.3.Мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру
- •16.Еңбек тәрбиесі
- •16.1.Еңбек тәрбиесінің мазмұны
- •16.2.Оқушылардың еңбек әрекетін ұйымдастыру шарттары
- •16.3.Еңбек процессінде тұлғаның адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру
- •17.1 Ұғым туралы эстетикалық мәдениет
- •17.2 Өнер эстетикалық мәдениеттің құралымында
- •17.3. Қоршаған орта және эстетикалық мәдениет
- •18. Дене шынықтыру
- •18.1. Оқушының дене тәрбиесі
- •18.2.Физикалық тәрбиенің құрау құралдары
- •18.3. Дене тәрбиесі және салауатты өмір салты
- •V бөлім. Тұлғаның тәрбиесі мен әлеуметтендіру
- •19.Жеке тұлғаны әлеуметтендіру
- •19.1.Социализация туралы түсінік
- •19.2.Социализацияның негізгі мақсаттары
- •19.3. Әлеуметтену факторлары
- •20. Тұлғаның қоғам меншігіне айналуы
- •20.1. Тұлғаның әлеуметтену компоненттері
- •20.2. Тұлғаның әлеуметтену технологиялары
- •21. Тұлғаның өз–өзін билеуі
- •21.1 Өз-өзін билеу ұғымы
- •21.2. Өзін-өзі кәсіпті билеу
- •21.3 Тұлғаның өмірлік орны және оның социализациясы
- •22.Оқушының кәсіби бейімделуі
- •22.1Кәсіби бейімделу және тұлғаның өз өзін анықтауы.
- •22.2.Кәсіби бейімделудің негізгі ұстанымдары
- •22.3 Профильдық тәлім- тәрбие және кәсіптік бағдарлама.
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтар
- •VI бөлім.Тәрбиеленушінің спецификалаық өзгешеліктері
- •23. Дербес және фас өзгешеліктер
- •23.2. Кіші сынып оқушының және бозбаланың өзгешеліктері
- •23.3. Жоғары сынып оқушысының өзгешеліктері.
- •24.Оқушылардың жыныс айырмашылықтары
- •24.1. Жыныстық айырмашылықтар және тәрбие
- •24.2 Жыныстық өзгешеліктің мінездемесі.
- •24.3. Жыныстық тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.2. Интеллект дарындылықтың компоненті ретінде
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •Өз-өзін бақылау сұрақтары:
- •Рефераттар тақырыбы
- •Әдебиет
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •VII. Тарау. Мектептегі тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •27.1. Мектептегі тәрбие беру әдістерінің классификациясы
- •27.2. Тұлғаның санасын қалыптастыру әдістері
- •Стимуляция және мотивация әдісі
- •28. Мектептегі тәрбие жұмысының формалары
- •28.1. Тәрбие ісі
- •28.2. Тәрбие беру ісінің тиімді шарттары
- •28.3.Тәрбие жұмысының бағыты
- •Ұжымда тәрбиелеу және ұжым арқылы тәрбиелеу
- •Тәрбиелеуші балалар ұжымы
- •Оқушылық ұжым дамуындағы негізгі шарт
- •30. Сыныптағы тәрбие жұмысы
- •30.1. Сынып жетекшісі және оның негізгі міндеттері
- •30.2. Сыныптағы тәрбие жұмысының формалары
- •30.3. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жұмысы
23.2. Кіші сынып оқушының және бозбаланың өзгешеліктері
Оқушының дербес өзгешеліктері оның жасымен тығыз байланысты екені анық. Сондықтан оқушының жасына сай ерекшеліктерін білмей дербес әдістеме жузеге асырылу мүмкін емес. Педагог оқушының жасына сай ерекшкеліктерді білу қажет.
Мұндай ерекшеліктер кез келген оқушыларда байқала бермейді, бірақ әдетті түрде тәрбиелеу байланысының нәтижесіне әсер етеді. Бір оқушыда ерекшкеліктер жиыны анық анықталып, басқасында басқаша араласу мүмкін. Сондықтан келтірілген ерекшкеліктер түрлі оқушыларда түрлі деңгейде байқалатын тек жалпы сипттамаларын көрсетеді.
Кіші сынып жасы адам тұлғассының қалыптасында және дамуында ең маңыздысы болып келеді. Кіші сынып оқушысы міндетті, жуйелі, еңбек қызметіне жол басады, сонымен ол осы қызметте тек мектепте болған уақытымен шектелмейді. Яғни бала үй тапсырмасын орындау қажет, мұғалімнің талаптарына сәйкес болу тиіс. Ол мектептің ішкі ережелеріне, өз қызметін уақытымен ұйымдастыруына бағыну керек, құрдастарымен тіл табыса білу қажет.
Мектепке келуімен адамның мәртебесі ауысады. Егер ол үйде тәрбиеленген болса, ол жанұя мүшелерінің назарларының ортасында болған. Егер балабақшада тәрбиеленген болса, ол жоғары топта болған және өзіне сәйкес қатынас сезген. Бірақ мектепте бірден ол орнын жоғалтады:мұнда ол көптеген сыныптастарының бірі және мектепте ең кішісі. Осындай озгерістерден басқа, педагогпен байланысты мәселелер қосылады. Педагог кіші сынып оқушысынан барлық міндеттерді өз уақытымен адал орындауды талап етеді және осындай талаптардың уйдегіден және балабақшадағыдан айырмашылықтары өте көп. Осы уақытта кіші сынып оқушысы жаңа жердің талаптарына әрқашан дайыын емес, бірақ ол үшін тек педагог абыройлы болып келеді.
Педагог оқушылардың ұқсас емес және біркелкі емес өзгерістерін тәрбиелеу процессінде ескере отыра, олардың физикалық және психикалық дамуының ерекшкеліктеріне әрқашан назар аудару қажет. Сондықтан оқушының жас ерекшеліктерімен байланысты барлық өзгерістер жайлы сапалы ақпараттырды әрқашан алып тұрған дұрыс.
Бозбаланың кезеңі бала дамуының жаңа сатысы болып саналады. Дене мүшелері біркелкі емес дамитын организмінің анатом-физикалық қалыптасу процессі күшееді. Сырттан қарағанда дене түзу емес және қопал болып көрінеді, осының балада ұялу сезімі пайда болады.Осы жағдайда оқушы неге қиын басқарылатының себебі. Сондықтан тәрбиелеуші баланың мәселелерін анықтап оның келешекте дамуына зиян тигізбейтін әрекеттер қабылдау тиіс.
Бозбаланың мектеп коллективінде мәртебесі өзгеруімен, достары көбейуімен, жаңа байланыстармен ол үлкен болғысы келеді.Ол өз өзіне құрмет талап етеді, өзін адамгершілік сезуі өседі.Педагог бозбаланың жасқа сай ерекшеліктерімен байланысты әрекеттерінің себептерін анықтай білмегендіктен, жиі екеуінің арасында кофликттік жағдайлар болып тұрады. Осындай жағдайлардың себебі коллектив болу мүмкін. Баланың ең жақын ортасы, сынып коллективі, баланың абыройлы, ең әсерлі себепкер шарты болып келеді. Педагог бозбалада артық сыншылдық, кесімділік,ымырасыздық болатынын білу тиіс. Бозбала қоршаған ортаны жаңадан бағалай бастайды, және жиі бұрын абыройлы болған тұлғаларға жағымсыз баға беріп. Осы жағдайда педагогтың мақсаты оқушыға барлығын дұрыс бағалай білуді уйрету.