Өзін-өзі тексеру сұрақтар

1.«Әлеуметтендіру» ұғымына түсінктеме бер.

2.Тәрбиелеуді базалық мәдениет арқылы қалыптастыру ұғымы мен социология ұғымдарының байланысы неде?

3.Тұлғанаң өзін-өзі анықтау дегеніміз не?

4.Кәсіби өзін-өзі тану ұғымына анықтама бер.

5.Кәсіби тұжырымға анықтама бер.

6.Кәсіби тұжырымның негізгі компоненттерін жікте.

7.Кәсіби оқытудың маңызды ерекшеліктерін ата.

Реферат тақырыптары

Заманауи мектеп оқушысының тұлғалық әлеуметтенуі.

Тұлғаның өзін-өзі анықтауы

Оқушылардың кәсібилігін шыңдау

Мектептердегі кәсіби білім беру ісі

1.Бортко Т.Г. Теория социализации: институциональный подход. - Алматы, 2006.

2.Захаров Н.Н.Программа для учащихся общеобразовательных школ. - Пермь, 2004.

3.Кенесарина З.У. Социальное воспитание американских школьников: теория и практика. - Алматы, 2000.

4.Климов Е.А. Психология профессионального самоопределения. - М., 2004.

5.Мудрик А.В. Социальная педагогика. – М., 1999.

6.Саудабаева Г.С. Научно-педагогические основы профессионального самоопределения школьников в современных условиях. - Алматы, 2010.

7. Тесленко А.Н. Социальная педагогика: введение в специальность.- Астана, 2005.

8.Хайруллин Г.Т., Саудабаева Г.С. Профессиональная ориентация современного школьника. – Алматы, 2007

VI бөлім.Тәрбиеленушінің спецификалаық өзгешеліктері

23. Дербес және фас өзгешеліктер

23.1.Дербес өзгешеліктер және дербес әдістеме

23.2.Кіші жас оқушының және бозбаланың өзгешеліктері

23.3. Жоғарғы сынып оқушынының өзгешеліктері

Негізгі ұғымдар:дербес ерекшеліктер, даму, тәрбие, кіші сынып оқушысы, бозбала, жоғары сынып оқушысы.

23.1 Дербес ерекшеліктер және дербес әдістеме.

Адам туылғанынан нақты талаптар, басқа сөзбен, қабілеттерді дамыту негіздерін құрайтын мыйдың, нерв жүйесінің анатом-физиологиялық ерекшеліктерін алатыны белгілі. Осындай қабілеттер бірдей бомағандықтан, әрбір адамда басқа адамдардан ажырататын спецификалық өзгешеліктері болады. Одан басқа адам отбасылық және қоғамдық тірбие процессінде, өмірлі жағдайлар ықпалымен дербес тіршілік әрекетінің тәжірибесін алады. Осылай тәрбиелеуші бір бірінен ой, сезім қабілеттерімен, талаптарымен, қызығушылықтарымен, әдеттерімен , көңіл-күйлерімен, қабілеттерімен, икемдерімен, ақылдарымен ерекшкеленетін тұлғалармен жұмыс істейді.

Оқушының аталған қасиеттері оның жыныстық және өнегелі дамуымен, денсаулығының жағдайымен, өткен тәрбиелеу сабақтарын кабылдау нәтижесінің деңгейімен байланысты. Сондықтан оқушының оқи білу әрекеті, тәрбиеленушімен қарым-қатынасы басқа тәрбиеленущілердің қасиеттерінен өте жақсы болу мүмкін. Осындай айырмашылықтар тіпті жастары бірдей оқушылар тобында жиі болу мүмкін. Тіпті ұқсас тәрбиелеу әдістері іске қосылса да, олардың әсерлігі және тәрбиенушілердің қабвлдау деңгейі түрлі болу мүмкін.

Сондықтан тәрбиелеуші оқушылардың дербес өзгешеліктерін ескермесе өз жұмысында ешқашан үлкен нәтижелерге жете алмайды. Тәрбиелеуші оқушыны дербес әдістемемен қамтамасыз ету қажет, басқа сөзбен тұлғаның білімінде, өмір сүретін шарттарында негізделген қарым-қатынас ұйымдастыру керек. Осындай әдістемеде кез келген оқушының қызығушылықтарына, бейімделіктеріне , қасиеттеріне, қабілеттеріне қарай барлық педагогикалық құралдар, әдістер қолданылады. Басқа сөзбен айтқанда, оқушымен педагогикалық байланыс әр тәрбиеленушіде қайталанбайтын дербес ерекшеліктері бар деген ақиқатқа икелу тиіс. Тәрбиелеуші оқушының жеке қасиеттерін ғана емес, осындай педагогикалық жұмысқа көзқарастарын,осы оқушының тәрбие берушімен, басқа тәрбие берушілермен, үлкен адамдармен, құрдастарымен қарым-қатынас ерекшеліктерінде ескеру керек. Осылай педагогтың тәрбие беру әрекеттері тұлғалы қасиеттермен, оқушының процесске көзқарасымен орындалады. Тәрбиеде дербес әдістемені іске асыру үшін әрбір оқушының бейімделіктерімен өзекті қасиеттерін анықтау қажет екені анық. Ол үшін педагог оқушылардың білім алу процессінде оларды әрқашан аңдып зерттеп жүру тиіс. Тәрбие беруде педагог оқушылардың ерекшкеліктерімен тіл табыса білу тиіс және оның жағымды қасиеттерін қолданып байланыс құру керек. Егер педагог дербес әдістемені іске асыралмаса оның тәрбие беру қайраткерлігінің тиімділігі толық жоғалады. Тек дербес әдістемені жузеге асырған жағдайда ғана оқушының жағымды қасиеттерін жан-жақты дамытуға ғана емес, егер оның жағымсыз қасиеттері бар болса қайта тәрбиелеуге жағдайлар пайда болады.