«Экономикалық теория» пәнінен
Лекция презентация
9-тақырып: Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстар.
Дәріс презентациялаудың
мақсаты: факторлық табыстармен танысу және олардың ерекшеліктеріне тоқталу.
Дәріс жоспары:
1.Пайданың экономикалық табиғаты.
2.Жалақы. Жалақының мәнін түсінудегі экономистердің көзқарастарының эволюциясы.
3. Пайыз – капиталдан түсетін |
2 |
|
Пайда
Экономистер пайда деген түсінікке фирманың жиынтық табысы мен оның шығындарының арасындағы айырмашылықты жатқызады. Бұл айырмашылық таза экономикалық пайда деп аталады.
3
Пайда түрлері
Жиынтық Орташа
TR=QxP. AR=TR:Q=QxP:Q=P.
Шекті
MR=TR:Q.
4
Факторлық табыстар
•Еңбек
Еңбек ақы - еңбек бағасы немесе еңбек қызметін көрсеткен жалдамалы жұмысшының тапқан табысы.
•Жер
Рента - жер иесінің жерін пайдаланғаны үшін алатын табысы.
•Капитал
Процент - капитал иесінің алатын капитал бағасы немесе өз иелігіндегі ресурсты иемдену құқы үшін алынатын төлем.
• Кәсіпкерлік қабілет
Пайда - кәсіпкердің іскерлігі мен тапқыштығы үшін алатын табысы .
5
Жалақы (еңбек ақы) теорияларының авторлары
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А.Смит |
|
|
Д.Рикардо |
|||
"жұмыс күші" |
|
|
Еңбек ақы – |
||||
|
тауарының |
|
|
||||
|
|
|
еңбек бағасы |
||||
|
|
||||||
ақшалай құны |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
К.Маркс
"жұмыс күші“ – тауар.
6
Жалақы (еңбек ақы)
төлеу нысандары
Номинальды Нақты
7
Номинальды жалақы (еңбек ақы)
Мерзімді Келісімді
8
Пайыз
Капиталдан түскен табыс оның ставкасы немесе нормасы бойынша анықталады:
i = R / C x 100%
Номинальды |
Нақты пайыз |
пайыз ставкасы |
ставкасы |
9
Рента
Жер иесіне төлейтін төлем
10