FOKOEP_-_CHastina_1
.pdfназиваються прямими перетвореннями Фур’є, а самі функції F (i x ) , F (if x ) - спектральною густиною, спектральною характеристикою, комплексним спектром Фур’є функції (x) .
Вирази
1
(x) 2 F (i x )ei x x d x ;
|
(57) |
|
|
||
|
||
(x) F (if x )ei 2 f x x df x . |
|
|
|
|
називаються зворотними перетвореннями Фур’є.
При використанні шкали кругових просторових частот і введенні
|
|
|
|
|
|
|
|
позначень |
lim |
|
An X |
F (i x ) , множник |
1 |
з’являться у виразі для |
|
|
4 |
2 |
|||||
|
|
|
|
|
прямого перетворення Фур’є. У книзі М.М. Мірошникова «Теоретичні основи оптико електронних пристроїв» робиться висновок, що «тільки
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
так буде правильно: (x) |
1 |
|
F (i |
|
)ei x x d |
|
й інші автори |
|
|
x |
x |
||||
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
роблять помилку». Проте ніякої помилки тут немає: непорозуміння виникає через масштаб задання функції.
Звернемо увагу на розмірність функцій |
F (i x ) та (x) . Якщо |
|||
розмірність |
|
(x) - В, то, згідно з (57), |
розмірність F (i x ) - |
|
B[x] |
B |
|
. Із вигляду прямого Фур’є-перетворення Re[F(i x )] - |
|
|
|
|||
[x 1 |
|
|||
|
] |
|
завжди парна функція, Im[F(i x )] - непарна (рис. 17).
- 31 -
Рис. 17. Re[F(i x )] - завжди парна функція, Im[F(i x )] - непарна
Якщо (x) - парна функція, то (x) (x) , тоді F (i x ) -
парна, дійсна функція.
F (i x ) 2 (x) cos x xdx .
0
Якщо (x) - непарна функція, тобто (x) (x) , то
|
|
F (i x ) (x) cos x xdx i (x) sin x xdx |
|
|
|
|
|
i (x) sin x xdx i2 (x) sin x xdx |
|
|
0 |
|
|
- суто комплексна непарна функція, а Im[F (i x )] 2 (x)sin x xdx .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
Для функції залежної від п-аргументів, пара перетворень Фур’є |
|||||||||||||||||
визначається згідно формул: |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
(x) |
|
|
|
F (i |
x |
)ei x x d |
x |
; |
|
|
|
|
|||||
(2 )n |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(58) |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
F (i x ) (x)e i x x dx. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x2 ... x |
|
|
|
|
||||||
Тут |
x x x |
x1 |
|
xn - |
скалярний добуток |
п- |
|||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
n |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
{x1 , x2 ,..., xn } та |
|
|
вимірних |
веторів |
|
у |
просторі координат |
x |
у |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- 32 - |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
{x |
,x |
,...,x |
}; |
|
dx1dx2 ...dxn ; |
просторі |
частот |
x |
dx |
|||||||
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
n |
|
|
d x |
d x |
...d x |
|
|
|
|
|
|
|
|
d x |
- елементарні об’єми у використовуваних п- |
|||||||||
|
1 |
|
2 |
n |
|
|
|
|
|
|
вимірних просторах.
1.3.Властивості спектрів
1.3.1.Теорема про спектр суми
Нехай функції 1 (x) та 2 (x) мають спектри F1 (i x ) та F2 (i x ) . Унаслідок лінійності перетворення Фур’є отримаємо, що спектр суми двох функцій дорівнює сумі спектрів цих функцій:
|
|
F (i x ) F1 (i x ) F2 (i x ) [1 (x) 2 (x)]e i x x dx. |
(59) |
1.3.2. Теорема про парність і непарність функцій
Коли функція (x) - парна функція (тобто (x) (x) ), то парною буде також її спектральна густина:
|
|
|
|
F (i x ) (x)e i x x dx (x) cos x xdx , |
|
|
|
|
|
|
|
F(i x ) F(i x ) F(x ) - тільки дійсна функція. |
|
||
Якщо функція |
(x) - непарна (тобто (x) (x) ), |
то її |
|
спектральна густина також непарна та суто уявна: |
|
|
|
|
|
|
|
F (i x ) (x)e i x x dx i (x)sin x xdx . |
При |
цьому |
|
|
|
|
|
F(i x ) F(x ) . |
|
|
|
1.3.3. Теорема про комплексно спряжене |
|
||
Нехай (x) - |
комплексний сигнал, F (i x ) |
- його спектральна |
густина. Визначимо спектральну густину сигналу, що спряжений із(x) , тобто (x) .
Маємо:
- 33 -
(x) (x) i m (x), |
|
||||
(x) |
|
(x) i |
m |
(x). |
|
|
|
|
|
||
Позначимо |
через |
Fc (i x ) |
шукану спектральну густину |
||
спряженого сигналу. |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
Fc (i x ) |
(x)e i x x dx (x)e i x x dx i m (x)e i x x dx |
||||
|
|
|
|
|
Проте
F (i x )
Відповідно
(x)e i x x dx i m (x)e i x x dx .
F (i x )
(x)ei x x dx i m (x)ei x x dx .
Порівнюючи Fc (i x ) та F (i x ) , бачимо: спектральна густина сигналу, комплексно спряжена із заданими, визначається шляхом заміни знака в аргументі та спряження, тобто Fc (i x ) = F (i x ) .
1.3.4.Теореми зміщення та запізнення
Упрактиці дуже часто доводиться зміщувати шкали частот, часу на постійну величину. Теорема зміщення встановлює зв’язок між
функціями зі зміщеними шкалами. Нехай F (i x ) - спектральна густина функції (x) . У загальному випадку (x) - комплексна
величина (використані позначення Порфир’єва).
(x) (x) ei arg ( x) .
Змістимо частоту x на величину x0 . Отримаємо спектральну густину F(i x x0 ) . Визначимо сигнал см (x) , що відповідає спектральній густині. Зі зворотного перетворення Фур’є отримаємо:
(x) 1 F[(i )]ei x x d .
см 2 x x0 x
- 34 -
|
Домножимо останній вираз на e i x 0 x , |
|
ei x 0 x , вводячи нову змінну |
|||||||||||||||
' |
|
x |
|
x0 |
, отримаємо: |
|
|
|
||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
(x) |
|
1 |
|
F[(i ' )]ei x' x d ' x ei x 0 . |
|
|
|
||||||||
|
см |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
На основі останньої рівності отримаємо: |
|
||||||||||||||||
|
|
|
(x) (x)ei x 0 x |
|
(x) |
|
|
|
|
|
||||||||
|
см |
|
|
e |
|
i[ x 0 x arg ( x)] |
|
. |
(60) |
|||||||||
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
Зміщення |
|
|
спектральної густини |
на x0 |
приводить до |
модульованого сигналу з несучою частотою 0 x . Якщо уявити, що(x) - керуючий сигнал, то сигнал см (x) виявляється модульованим за амплітудою та фазою.
Змістимо сигнал (x) по часу на x0 . Це |
зумовить нову |
спектральну густини |
|
|
|
Fсм (i x ) (x x0 )e i x x dx e i x x0 F (i x ) . |
(61) |
|
|
якщо ввести заміну x' x x . |
|
0 |
|
Вираз (61) називають теоремою запізнення. При зміщенні функції (сигналу) в часі відбувається модуляція спектральної потужності.
Оскільки модуль нової функції Fсм (i x ) не змінюється, то ширина
спектра зміщеної та незміщеної функції однакова. |
|
|||
Змінюється |
тільки |
аргумент |
спектральної |
потужності, |
Fсм (i x ) F(i x ) . А Fсм (i x ) arg F(i x ) x x0 .
1.3.5. Зв’язок між скалярним добутком функцій та їх спектрами. Рівність Парсеваля
Важливі співвідношення для функцій, що задовольняють перетворенням Фур’є, випливають з формули, вперше отриманої Релеєм.
Нехай 1 (x) та 2 (x) - дійсні чи комплексні сигнали та F1 (i x ) , F2 (i x ) - відповідні їм спектральні густини.
- 35 -
Скалярний добуток функцій 1 |
|
і 2 , F1 і F2 визначається такими |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
рівностями: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
(1 2 ) |
|
|
1 (x) 2 (x)dx , |
|
(F1 F2 ) |
|
F1 (i x )F2 (i x )d x . |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Формула Релея встановлює такий зв’язок між скалярним добутком |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
функцій та їх спектрів: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
(x) |
|
(x)dx |
|
|
|
|
F (i )F |
(i )d |
|
|
|
|
|
|
|
|
(62) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
x |
|
|
2 |
|
x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
або |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
) |
1 |
|
|
|
(F F ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Доведення (62): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
(x) |
1 |
|
|
|
F (i )ei x x d , (x) |
|
|
1 |
F (i )ei x x d . |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
x |
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Згідно з визначенням, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
( |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F (i |
|
|
)e i x x d |
|
|
(x)dx. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Змінюючи порядок інтегрування отримаємо: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
( |
|
) |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
F |
|
(i |
|
) |
|
|
|
e i x x d |
dxd |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
1 |
F |
(i |
|
)F (i |
|
)d |
|
|
|
1 |
(F F ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
При 1 (x) = 2 (x) = (x) отримаємо |
|
|
рівність, |
що |
називається |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
формулою Парсеваля: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
(x) |
|
2 dx |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
F (i ) |
|
2 d . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(63) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Ця рівність |
виражає |
|
закон збереження |
енергії. Якщо |
|
(x) |
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
виражає |
густину енергії |
|
на |
|
одиничний |
|
|
інтервал |
х, |
|
F (i |
x |
) |
|
2 |
- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- 36 -
відповідно енергію, що припадає на одиничний інтервал шкали x , то
повна енергія, згідно з (63), при переході від однієї шкали до іншої, повинна зберігатись однією і тією ж. Зауважимо, що при використанні
1
шкали частот, множник 2 у виразах (62), (63) відсутній.
1.3.6. Скалярний добуток функцій зі зміщеними шкалами
Якщо у функцій 1 |
та 2 |
шкали зміщені на величину , то їх |
|
|||||||
скалярний добуток буде називатись функцією взаємної кореляції |
|
|||||||||
функцій 1 і 2 : |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
K12 ( ) 1 (x) 2 (x )dx . |
|
|
(64) |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
На основі формули Релея і теореми зміщення отримаємо |
|
|||||||||
K ( ) |
1 |
|
F (i )F |
(i )ei x d . |
(65) |
|||||
2 |
||||||||||
12 |
|
1 |
x 2 |
|
x |
x |
|
|||
|
|
|
|
|
З останньої рівності випливає, що функція взаємної кореляції K12 ( ) являє собою зворотне перетворення Фур’є від добутку функції
F1 (i x ) F1 (i x ) .
Якщо 1 (x) 2 (x) (x) , то функцію (66) називають функцією автокореляції:
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2 ei x d |
|
|
|
||
K ( ) |
|
(x) (x )dx |
|
|
F (i |
x |
) |
|
x |
. |
(66) |
|||
|
|
|||||||||||||
2 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Функції |
|
K12 ( ) та K ( ) |
посідають важливе |
|
місце |
в теорії |
когерентності, аналізі шумів ОЕС, Фур’є-спектроскопії та взагалі при вивченні різноманітних випадкових процесів.
- 37 -
1.3.7. Згортка функцій
|
|
Згорткою функцій 1 (x) |
|
|
та |
2 (x) |
називається інтеграл вигляду |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 (x x' ) 2 (x' )dx' . Згортка позначається так: 1 2 . Для згортки |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
характерна комутативність 1 2 |
2 1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
Доведемо таку теорему: спектральна густина згортки функцій 1 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
та 2 |
дорівнює добутку їх спектральних густин, тобто: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
(x) |
|
1 (x x' ) 2 |
(x' )dx' |
|
|
|
F1 (i x )F2 |
(i x )ei x x d x |
. |
(67) |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Доведення (67) випливає із формули Релея та властивостей Фур’є- |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
перетворення. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
Функція |
|
|
(x' ) має |
спектральну |
густину |
|
F (i |
x |
) . Функція |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
(x' ) повинна мати |
|
спектральну |
густину |
|
F |
(i |
x |
) . Візьмемо |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
функцію |
|
(x' |
x) |
|
(x' |
) , для якої спектральна густина на сонові |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
теореми про запізнення буде F (i |
x |
)e i x x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Згідно з формулою Релея, скалярний добуток функцій |
3 |
(x' ) та |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
(x' |
) буде дорівнювати: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
(x' |
) (x' )dx' |
|
|
[F (i )e i x x ]F (i )d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|
|
2 |
|
|
x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
або остаточно |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x x' ) (x' )dx' |
|
F (i )F (i )ei x x d . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|
2 |
|
x |
|
x |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Знайдемо Фур’є-перетворення від згортки:
(x) 1 (x' ) 2 (x x' )dx' ,
- 38 -
|
|
|
|
|
F (i x ) (x)e i x x dx 1 (x' )dx' 2 (x x' )e i x x dx . |
|
|||
|
|
|
|
|
Уводячи змінну y x x' , маємо: |
|
|
||
|
|
|
|
|
' ' i x x' |
|
i x y |
|
(67а) |
F (i x ) 1 (x )dx e |
2 ( y)e |
|
dy F1 (i x )F2 (i x ) |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
Відповідно Фур’є-перетворення згортки двох функцій дорівнює добутку їх спектральних густин:
1 2 F1 F2 .
Якщо функції 1 (x) та 2 (x) дійсні, парні, то відповідно до
властивостей парності функцій, що задовольняють Фур’є- перетворенням, будемо мати:
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x x' ) |
|
(x' )dx' |
1 |
|
F (i |
)F |
(i |
) cos |
xd |
. |
|
|
2 |
|
|
||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
1 x |
2 |
x |
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Із визначення згортки слідує також наступна властивість: спектральна густина F(i x ) відповідає Фур’є перетворенню від
добутку сигналів 1 (x) 2 (x) , тобто:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F (i x ) |
1 (x) 2 (x)e i x x dx , то |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F (i ) |
1 |
|
F [i( |
|
' )]F |
(i ' )]d '. |
(68) |
||||||||||
2 |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
x |
21 |
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Формула Релея: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
(x) |
(x)dx |
|
|
|
F (i )F (i )d . |
|
||||||||||
2 |
|
|
|||||||||||||||
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
1 |
x |
3 x |
x |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Позначимо |
(x) |
(x)e i x' x . |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||
Функції 3 (x) відповідає спектральна густина |
F3 (i x ) , функції |
||||||||||||||||
2 (x) - спектральна густина F2 |
(i x ) . |
|
|
- 39 -
Спектральна густина сигналу 3 (x) буде F3 (i x ) , а сигналу
2 (x)e i x' x відповідно до теореми запізнення - F2 (i x i x ' ) .
Маємо:
F3 (i x ) F2 (i x i x ' ) F3 (i x ) F2 (i x i x ' ) .
Підставляючи значення 3 (x) , F3 (i x ) у формулу Релея, отримаємо:
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||
|
(x) (x)e i x' |
x dx |
|
F (i )F [i(' |
)]d , |
||||||
2 |
|||||||||||
|
1 |
2 |
|
1 x 2 |
x |
x |
x |
||||
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
що відповідає (68) при перепозначенні x' x , x x' .
Вираз (68) свідчить про те, що спектральна густина добутку двох функцій дорівнює згортці їх спектральних густин, поділеній на 2 , тобто
F (i x ) 21 F1 F2 .
1.3.8. Теорема про спектр похідної
Нехай спектр функції (x) |
дорівнює F(i x ) . Визначимо спектр |
||||||
F1 (i x ) , що відповідає |
похідній від заданого сигналу |
||||||
' (x) |
d (x) |
. Згідно із Фур’є-перетворенням маємо: |
|||||
|
|||||||
|
dx |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||||
F1 (i x ) ' (x)e i x x dx |
e i x x d (x). |
||||||
|
|
|
|
||||
|
|
b |
|
|
|
b |
|
Інтегруючи частинами udv uv |
|
ba vdu , знайдемо |
|||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|
a |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F1 (i x ) (x)e i x x |
(x)(i x )e i x x dx. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
- 40 -