- •Агульнаадукацыйная сфера
- •Мова і соцыум Паняцце мовы. Гіпотэзы паходжання мовы. Сацыяльная прырода мовы
- •Мова і мысленне
- •Мова і маўленне. Тыпы маўлення
- •Тыпы маўлення (тэкстаў)
- •Функцыі мовы ў грамадстве
- •Мова і іншыя сродкі камунікацыі
- •Мова як знакавая сістэма
- •Структура мовы і навукі пра яе
- •Гісторыя і сучасны стан
- •Мовы беларускага народа
- •Нацыянальная мова як крыніца
- •Духоўнай і інтэлектуальнай культуры народа
- •Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы
- •Індаеўрапейская моўная сям’я
- •Важнейшыя фанетычныя рысы беларускай мовы
- •Функцыянаванне беларускай мовы ва ўмовах білінгвізму.
- •Моўная інтэрферэнцыя як вынік білінгвізму.
- •Віды інтэрферэнцыі (фанетычная, акцэнтная,
- •Лексічная, марфалагічная, сінтаксічная)
- •Фанетычная інтэрферэнцыя
- •Акцэнтная інтэрферэнцыя
- •Лексічная інтэрферэнцыя
- •Марфалагічная інтэрферэнцыя
- •Сінтаксічная інтэрферэнцыя
- •Навучальна-прафесійная сфера
- •Лексікалогія і лексікаграфія Лексікалогія і прадмет яе вывучэння. Лексічнае значэнне слова
- •Лексіка паводле значэння. Асноўныя тыпы лексічных значэнняў слова
- •Мнагазначнасць слова
- •Амонімы і паронімы
- •Сінонімы
- •Антонімы
- •Лексіка паводле паходжання. Спрадвечна беларуская лексіка. Запазычаная лексіка
- •Спрадвечна беларуская лексіка
- •Прыклады слоў агульнаславянскага паходжання
- •Прыклады ўсходнеславянскіх слоў
- •Прыклады ўласнабеларускіх слоў
- •Запазычаная лексіка
- •Лексіка паводле актыўнасці ўжывання. Актыўная і пасіўная лексіка (устарэлыя і новыя словы)
- •Лексіка паводле сферы ўжывання. Агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага ўжывання (спецыяльныя тэрміны і прафесіяналізмы, жаргонныя і дыялектныя словы)
- •Лексікаграфія. Асноўныя тыпы слоўнікаў
- •Асаблівасці навуковага стылю мовы Паняцце стылістыкі. Функцыянальныя стылі беларускай мовы
- •Мова навукі і яе асаблівасці
- •Лексічныя асаблівасці
- •Фразеалагічныя асаблівасці
- •Марфалагічныя асаблівасці
- •Сінтаксічныя асаблівасці
- •Беларуская навуковая тэрміналогія
- •Тэрмін, тэрміналогія, тэрмінасістэма.
- •Месца тэрміналогіі
- •Ў лексічнай сістэме беларускай мовы
- •Спецыфіка тэрмінаў
- •Лексіка-граматычная характарыстыка тэрмінаў
- •Сфера афіцыйна-справавых зносін
- •Мова афіцыйных папер
- •Уздзеянне рускай мовы на беларускую ў сферы справаводства
- •Тыпалогія і правілы афармлення справавой дакументацыі Тыпалогія афіцыйна-справавой дакументацыі
- •Узорныя формы стандартных дакументаў
- •Моўнае афармленне некаторых агульных дакументаў
- •Справавыя лісты: моўнае афармленне і рэдагаванне
- •Неафіцыйная карэспандэнцыя
- •Спіс выкарыстанай літаратуры
- •Змест Агульнаадукацыйная сфера
- •Навучальна-прафесійная сфера
- •Сфера афіцыйна-справавых зносін
- •Тэарэтычныя матэрыялы да курса "беларуская мова (прафесійная лексіка)"
- •246653, Г. Гомель, вул. Кірава, 34
Змест Агульнаадукацыйная сфера
Тэма 1. Мова і соцыум .............................................................................................. 3
Паняцце мовы. Гіпотэзы паходжання мовы. Сацыяльная прырода мовы ......... 3
Мова і мысленне ....................................................................................................... 4
Мова і маўленне. Тыпы маўлення ........................................................................... 6
Функцыі мовы ў грамадстве ................................................................................... 8
Мова і іншыя сродкі камунікацыі ........................................................................... 10
Мова як знакавая сістэма ......................................................................................... 11
Структура мовы і навукі пра яе .............................................................................. 12
Тэма 2. Гісторыя і сучасны стан мовы беларускага народа ............................ 13
Нацыянальная мова як крыніца духоўнай і інтэлектуальнай культуры народа .. 13
Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы .......................... 18
Функцыянаванне беларускай мовы ва ўмовах білінгвізму. Моўная інтэрферэн-цыя як вынік білінгвізму. Віды інтэрферэнцыі (фанетычная, акцэнтная, лек-січная, марфалагічная, сінтаксічная) ................................................................. 24
Навучальна-прафесійная сфера
Тэма 3. Лексікалогія і лексікаграфія .................................................................... 33
Лексікалогія і прадмет яе вывучэння. Лексічнае значэнне слова ........................ 33
Лексіка паводле значэння. Асноўныя тыпы лексічных значэнняў слова ......... 34
Мнагазначнасць слова .............................................................................................. 35
Амонімы і паронімы ................................................................................................. 37
Сінонімы .................................................................................................................... 39
Антонімы ................................................................................................................... 41
Лексіка паводле паходжання. Спрадвечна беларуская лексіка. Запазычаная лексіка .................................................................................................................. 41
Лексіка паводле актыўнасці ўжывання. Актыўная і пасіўная лексіка (устарэ- лыя і новыя словы) .............................................................................................. 47
Лексіка паводле сферы ўжывання. Агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага ўжывання (спецыяльныя тэрміны і прафесіяналізмы, жаргон- ныя і дыялектныя словы) .................................................................................... 49
Лексікаграфія. Асноўныя тыпы слоўнікаў ............................................................. 50
Тэма 4. Асаблівасці навуковага стылю мовы ...................................................... 52
Паняцце стылістыкі. Функцыянальныя стылі беларускай мовы ......................... 52
Мова навукі і яе асаблівасці .................................................................................... 53
Лексічныя асаблівасці .................................................................................... 54
Фразеалагічныя асаблівасці .......................................................................... 55
Марфалагічныя асаблівасці ........................................................................... 56
Сінтаксічныя асаблівасці ............................................................................... 57
Тэма 5. Беларуская навуковая тэрміналогія ...................................................... 58
Тэрмін, тэрміналогія, тэрмінасістэма. Месца тэрміналогіі ў лексічнай сістэме беларускай мовы ................................................................................................. 58
Спецыфіка тэрмінаў .................................................................................................. 60
Лексіка-граматычная характарыстыка тэрмінаў ................................................... 64