Тақырып. Егістік шаруашылығы саласында кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және оның инфрақұрылымы

Сұрақтар:

1. Егістік шаруашылығында кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

2. Өңдеу өнеркәсібін мемлекеттік қолдау

3. Агроөнеркәсіп субъектілерінің кәсіпкерлік белсенділігін дамытуды қолдау шаралары мен оларды қаржыландыру

4. ҚР «Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау туралы» заңының жүзеге асырылуы

1. Егістік шаруашылығында кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

А. Көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуге қажетті ЖЖМ, гербицидтер және т.б. тауарлық-материалдық құндылықтарды субсидиялау арқылы басым а/ш дақылдарын ынталандыру.

ҚР Ауылшаруашылық министрлігі өсімдік шаруашылығы саласындағы субсидиялау жүйесін жетілдіру мақсатында бюджеттік қолдау жобасын ұсынған болатын. Бұл қолдау несие ресурстарына қол жетімділікті, астықты кепілді түрде тұрақты бағамен сатып алуды қамтамасыз етуге және техниканы жаңартуға арналған лизинг бағдарламаларын арзандатуға бағытталады.

Осы ұсыныстар ҚР Үкіметі шешімімен 2011 ж. мақұлданды.

Өсімдік шаруашылығы саласындағы субсидиялаудың басқа бағыттары:

• отандық диқандарға сатылатын элиталық тұқымдардың құнын 40% арзандату,

• фермерлер сатып алатын минералды тыңайтқыштар мен гербицидтердің құнын 50% дейін арзандату жеңілдіктері.

ЖЖМ, гербицидтерді т.б. тауарлық-материалдық құндылықтарды сатып алуға байланысты бюджеттік субсидиялар төлеу көлемі:

1) майлы дақылдардың 1 га егіс науқанының қорытындылары бойынша – 70%, сатылған немесе қайта өңдеу кәсіпорындарына өңдеуге өткізілген, не өзінің қайта өңдеу құрылымдарына өткізілген 1 тонна майлы тұқымға (қолда бар қайта өңдеу қуаттылықтарына сәйкес) –30%;

2) дәнді дақылдардың 1 га (күріш пен дәндік жүгеріден басқа) егіс науқанының қорытындылары бойынша бюджеттік субсидиялардың базалық нормасына сәйкес – 100%.

3 - кесте - Ауыл шаруашылығы дақылдары бойынша 2010 жылға арналған бюджеттік субсидия нормалары

Дақылдар	1 га-ға бюджеттік субсидия нормасы, тг	1 т-ға бюджеттік субсидия нормасы, тг
Аймақтық ғылыми негізделген, агротехнологияларды сақтай отырып өсірілген дәнді дақылдар	670
Дәнді дақылдар	350
Азықтық дақылдар	450
Майлы дақылдар	2282	1504
Картоп	2 420

4 - кесте - Сатып алынатын бір жылдық және көп жылдық қос жарнақты арамшөптерге қарсы гербицидтердің 1 кг-на бюджеттік субсидия нормалары

Гербицид түрлері	1 га-ға бюджеттік субсидия нормасы, тг
Дезормон эфир, 72% э.к. (2-этилгексилді эфир 2,4-Д)	263
Фенизан, с.с. (дикамба+хлорсульфурон)	990
Зингер, ж.ұ. (метсульфурон-метил, 600 г/л)	9075
Грейз, 60% с.ш.т. (метсульфурон-метил)	9450
Стриг, 72% с.с. (диметиламинді тұз 2,4-Д)	216
Диамин, 72% с.с. (диметиламинді тұз 2,4-Д)	180
Диален супер, 480, с.с. (диметиламинді тұз 2,4-Д)	446
Қара сұлыға қарсы гербицидтер:
Барс супер, 10% э.к. (феноксапропп-этил)	901
Овсюген экстра,э.к. (феноксапропп-пэтил+антидот)	1140
Клинч 100, 10% э.к. (феноксапропп-этил)	1080
Авецид супер, 12% э.к. (феноксапропп-этил)	810
Топик 080, э.к. (феноксапропп-этил)	1757,4
Тұтас әсер ететін гербицидтер:
Клиник, 36% с.с. (глифосат, 360 г/л)	271
Спрут, с.с. (глифосат,360 г/л)	270
Стирап, 45% с.с. (глифосат,450г/л)	337
Буран, 36% с.с. (глифосат, 360)	360
Ураган форте 500 с.с. (глифосат, 500 г/л)	400,5

Б. Тұқым шаруашылығын қолдау. Мемлекет жыл сайын элиталық тұқымның құнын 40% дейін арзандату және бірегей тұқым өндіруге қажетті шығынды 40% дейін өтеу арқылы тұқым шаруашылығы саласын қолдауды жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 30 наурыздағы № 297 қаулысымен Облыстық бюджеттердің, Астана және Алматы қалалары бюджеттерінің тұқым шаруашылығын қолдауға республикалық бюджеттен бөлінетін ағымдағы нысаналы трансферттерді пайдалану ережесі бекітілген.

Көрсетілген мақсаттарға 2011 ж. республикалық бюджеттен 2,4 млрд. тенге бөлінді, бұл 10,2 мың тоннаға дейінгі көлемде бірегей тұқымдарды өндіру шығындарын өтеуге, 72 мың тоннаға дейін отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілері сатып алған элиталық тұқымдардың және саны 2400 мың данаға дейін жеміс-жидек дақылдар көшеттерінің шығынын ішінара арзандатуға, сол сияқты жеміс-жидек дақылдарының аналық көпжылдық екпелерін 25,2 га алқапта отырғызуға және көрсетілген дақылдардың 19,4 га алқапта салынған аяқталмаған өндірісіне қызмет көрсетуге кететін шығындарды толық өтеуге мүмкіндік береді (5 – кесте).

5 - кесте - Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің элиталық тұқымының 1 т-на 2011 ж. арналған бюджеттік субсидиялардың нормативтері

Өнімнің түрі	Элиталық тұқымның 1 тоннасына бюджеттік субсидиялар нормативі, тг
Жұмсақ бидай	19330
Қатты бидай	20160
Қара бидай	19330
Арпа	15080
Сыра дайындауға арналған арпа	15900
Сұлы	15080
Тары	18400
Қарақұмық	21120
Жүгері: кеш пісетін, орташа-кеш және орташа пісетін бірінші ұрпағының будандары;
	103600
ерте пісетін бірінші ұрпағының будандары	67200
Күнбағыс: элиталық тұқымдар;	168000
бірінші ұрпағының будандары	140000
Рапс	78080
Басқа майлы дақылдар	42744
Картоп	40000
Көкөніс	420000
Көп жылдық шөптер: бұршақты	170000
Дәнді	65584
Біржылдық шөптер	30000
Қант қызылшасы	1500000

6 - кесте – Зауыттар сатқан тыңайтқыштардың 1 тоннасына (литрiне) арналған субсидиялар нормативтерi

Өнiмнiң түрi	Сатылған тыңайтқыштардың 1 т-на /литрiне арналған субсидиялар нормативi, тг
Аммиак селитрасы (N-34,4)	21 750
Аммофос (N-10; P-46)	35 000
«Б» маркалы МЭРС	17 500
Аммоний сульфаты (N-21)	4 500
Жай суперфосфат (Р-19)	18 250
Сульфоаммофос P-20; N-20; S-40	27 500

7 - кесте - АШТӨ өнiм берушiден сатып алған тыңайтқыштардың 1 т-на арналған субсидиялар нормативтерi

Өнiмнiң түрi	АШТӨ сатып алған тыңайтқыштарды 1 тоннасына арналған субсидиялар нормативi, теңге
Карбамид	23 000
Нитроаммофоска	33 000
Нитроаммофоска	35 000
Нитроаммофоска	37 000
Аммоний сульфаты	4 500
Калий сульфаты	50 000
Хлорлы калий	25 000
Хлорлы калий	00