17.4. Понятие об автоматизированном счислении пути судна
Автоматизированное (автоматическое) счисление пути судна выполняется с помощью аналоговых вычислительных устройств – автопрокладчиков («Путь-1», «АП-2», «АП-3», «АП-4» и др.).
В основу конструкции автопрокладчика положены формулы аналитического (письменного) счисления.
Для «АП-4»:
(17.28)
Для автоматической выработки значений разности широт (РШ) и разности долгот (РД) в схему автопрокладчика вводится информация о курсе судна (ГКК, ГК), его скорости по лагу (VЛ, Л), а также данные о дрейфе (α) и течении (КТ, υТ).
В результате решения задачи аналитического счисления на выходе автопрокладчика должны быть получены текущие значения широты (φТ) и долготы (λТ) места судна в соответствии с формулами:
(17.29)
При нормальной работе автопрокладчика:
•графически (карандашом) наносится плавание судна (нижняя карта);
•постоянно указывается место судна («зайчик») на верхней карте;
•постоянная выработка и указание текущих координат судна (φТ, λТ).
Перед включением автопрокладчика необходимо:
•установить путевые навигационные карты (нижнюю и верхнюю), выставить самописец в исходную точку (φ1, λ1), включить нужный масштаб путевой карты;
•проверить правильность ввода исходных данных и контролировать их изменение в процессе плавания.
Недостаток автоматического счисления пути судна – при пропадании какого-то вида питания или выходе из строя какого-либо элемента или прибора автопрокладчика – теряется вся информация о текущем месте.
Практика показывает, что автоматическое и ручное графическое счисление пути судна должны вестись параллельно.
17.5. Задачи простого аналитического (письменного) счисления пути судна
№ |
УСЛОВИЕ |
|
|
|
ОТВЕТ |
|
||
Начальная точка |
|
S |
|
|
|
Конечная точка |
||
зад. |
ИК |
РШ |
ОТШ |
РД |
||||
φ (N), λ (W) |
(мили) |
φ (N), λ (W) |
||||||
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
44°30,0′ |
30° |
294,0 |
254,6′ к N |
147,0′ к Е |
207,9′ к Е |
48°44,6′ |
|
10°00,0′ |
6°26,0′ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|||
2 |
44°30,0′ |
310° |
302,0 |
194,1′ к N |
231,3′ к W |
333,0′ к W |
47°44,1′ |
|
4°30,0′ |
10°03,0′ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|||
3 |
|
44°30,0′ |
|
305° |
|
256,0 |
|
146,8′ к N |
|
|
209,7′ к W |
|
300,7′ к W |
46°56,8′ |
||||||||
|
5°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°00,7′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
4 |
|
44°30,0′ |
|
295° |
|
208,0 |
|
87,9′ к N |
|
|
188,6′ к W |
|
267,7′ к W |
45°57,9′ |
||||||||
|
5°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
9°57,4′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
5 |
|
44°30,0′ |
|
280° |
|
174,0 |
|
30,2′ к N |
|
|
171,3′ к W |
|
241,1′ к W |
45°00,2′ |
||||||||
|
6°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°01,1′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
6 |
|
48°00,0′ |
|
210° |
|
360,0 |
|
311,8′ к S |
|
|
180,0′ к W |
|
256,8′ к W |
42°48,2′ |
||||||||
|
6°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°16,8′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
7 |
|
48°00,0′ |
|
207° |
|
345,0 |
|
307,4′ к S |
|
|
156,6′ к W |
|
223,5′ к W |
42°52,6′ |
||||||||
|
6°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°13,5′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
8 |
|
48°00,0′ |
|
204° |
|
330,0 |
|
301,5′ к S |
|
|
134,2′ к W |
|
191,5′ к W |
42°58,5′ |
||||||||
|
7°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°11,5′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
9 |
|
48°00,0′ |
|
200° |
|
315,0 |
|
296,0′ к S |
|
|
107,7′ к W |
|
153,7′ к W |
43°04,0′ |
||||||||
|
7°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°03,7′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
10 |
|
48°00,0′ |
|
197° |
|
305,0 |
|
291,7′ к S |
|
|
89,2′ к W |
|
126,7′ к W |
43°08,3′ |
||||||||
|
8°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°36,7′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
11 |
|
48°00,0′ |
|
194° |
|
300,0 |
|
291,1′ к S |
|
|
72,6′ к W |
|
103,6′ к W |
43°08,9′ |
||||||||
|
9°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°43,6′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
12 |
|
48°00,0′ |
|
191° |
|
295,0 |
|
289,6′ к S |
|
|
56,3′ к W |
|
80,5′ к W |
43°10,4′ |
||||||||
|
9°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°50,5′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
13 |
|
48°00,0′ |
|
188° |
|
280,0 |
|
277,3′ к S |
|
|
39,0′ к W |
|
55,9′ к W |
43°22,7′ |
||||||||
|
8°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
8°55,9′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
14 |
|
48°00,0′ |
|
184° |
|
275,0 |
|
274,3′ к S |
|
|
19,2′ к W |
|
27,5′ к W |
43°25,7′ |
||||||||
|
10°00,0′ |
|
|
|
|
|
|
10°27,5′ |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
15 |
|
48°00,0′ |
|
180° |
|
260,0 |
|
260,0′ к S |
|
|
0,0′ |
|
|
0,0′ |
43°40,0′ |
|||||||
|
10°30,0′ |
|
|
|
|
|
|
|
10°30,0′ |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Разность широт и отшествие |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
(выдержка из табл. 24 «МТ-75» или табл. 2.19а «МТ-2000») |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таблица 17.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Плавание, S, |
|
4° |
|
176° |
|
5° |
175° |
8° |
172° |
10° |
170° |
11° |
169° |
|
14° |
166° |
||||||
|
|
184° |
|
185° |
188° |
190° |
191° |
|
194° |
|||||||||||||
|
мили |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
356° |
|
|
355° |
|
352° |
|
350° |
|
349° |
|
|
346° |
|||
|
|
|
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
5 |
|
4,99 |
|
0,35 |
|
4,98 |
0,44 |
4,95 |
0,70 |
4,92 |
0,87 |
|
4,91 |
0,95 |
|
4,85 |
1,21 |
||||
|
8 |
|
7,98 |
|
0,56 |
|
7,97 |
0,70 |
7,92 |
1,11 |
7,88 |
1,39 |
|
7,85 |
1,53 |
|
7,76 |
1,94 |
||||
|
10 |
|
9,98 |
|
0,70 |
|
9,96 |
0,87 |
9,90 |
1,39 |
9,85 |
1,74 |
|
9,82 |
1,91 |
|
9,70 |
2,42 |
||||
|
27 |
|
26,93 |
|
1,88 |
|
26,90 |
2,35 |
26,74 |
3,76 |
26,59 |
4,69 |
|
26,50 |
5,15 |
|
26,20 |
6,53 |
||||
|
28 |
|
27,93 |
|
1,95 |
|
27,89 |
2,44 |
27,73 |
3,90 |
27,57 |
4,86 |
|
27,49 |
5,34 |
|
27,17 |
6,77 |
||||
|
29 |
|
28,93 |
|
2,02 |
|
28,89 |
2,53 |
28,72 |
4,04 |
28,56 |
5,04 |
|
28,47 |
5,53 |
|
28,14 |
7,02 |
||||
|
30 |
|
29,93 |
|
2,09 |
|
29,89 |
2,61 |
29,71 |
4,18 |
29,54 |
5,21 |
|
29,45 |
5,72 |
|
29,11 |
7,26 |
||||
|
74 |
|
73,82 |
|
5,16 |
|
73,72 |
6,45 |
73,28 |
10,30 |
72,88 |
12,85 |
72,64 |
14,12 |
|
71,80 |
17,90 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
||||
Плавание, S, |
|
86° |
|
94° |
|
85° |
95° |
82° |
98° |
80° |
100° |
79° |
101° |
|
76° |
104° |
||||||
|
|
266° |
|
265° |
262° |
260° |
259° |
|
256° |
|||||||||||||
|
мили |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
274° |
|
|
275° |
|
278° |
|
280° |
|
281° |
|
|
284° |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Плавание, S, |
|
15° |
|
165° |
|
17° |
163° |
|
20° |
160° |
|
21° |
|
159° |
24° |
156° |
25° |
|
155° |
||||||||||
|
|
195° |
|
197° |
|
200° |
|
|
201° |
204° |
|
205° |
|||||||||||||||||
мили |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
345° |
|
|
|
343° |
|
|
340° |
|
|
|
|
339° |
|
336° |
|
|
|
335° |
||||
|
|
|
|
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
|
ОТШ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
5 |
|
|
|
4,83 |
|
1,29 |
|
4,78 |
|
1,46 |
|
4,70 |
1,71 |
|
4,67 |
|
1,79 |
4,57 |
2,03 |
4,53 |
|
2,11 |
|||||||
8 |
|
|
|
7,73 |
|
2,07 |
|
7,65 |
|
2,34 |
|
7,52 |
2,74 |
|
7,47 |
|
2,87 |
7,31 |
3,35 |
7,25 |
|
3,38 |
|||||||
15 |
|
|
|
14,49 |
|
3,88 |
|
14,34 |
4,39 |
|
4,10 |
5,13 |
|
14,00 |
|
5,38 |
13,70 |
6,10 |
13,59 |
|
6,34 |
||||||||
20 |
|
|
|
19,32 |
|
5,18 |
|
19,13 |
5,85 |
|
18,79 |
6,84 |
|
18,67 |
|
7,17 |
18,27 |
8,13 |
18,13 |
|
8,45 |
||||||||
24 |
|
|
|
23,18 |
|
6,21 |
|
22,95 |
7,02 |
|
22,55 |
8,21 |
|
22,41 |
|
8,60 |
21,93 |
9,76 |
21,75 |
|
10,14 |
||||||||
30 |
|
|
|
28,98 |
|
7,76 |
|
28,69 |
8,77 |
|
28,19 |
10,26 |
|
28,01 |
|
10,75 |
27,41 |
12,20 |
27,19 |
|
12,68 |
||||||||
33 |
|
|
|
31,88 |
|
8,54 |
|
31,56 |
9,65 |
|
31,01 |
11,29 |
|
30,81 |
|
11,83 |
30,15 |
13,42 |
29,91 |
|
13,95 |
||||||||
47 |
|
|
|
45,40 |
|
12,16 |
|
44,95 |
13,74 |
|
44,17 |
16,07 |
|
43,88 |
|
16,84 |
42,94 |
19,12 |
42,60 |
|
19,86 |
||||||||
98 |
|
|
|
94,66 |
|
25,36 |
|
93,72 |
28,65 |
|
92,09 |
33,52 |
|
91,49 |
|
35,12 |
89,53 |
39,86 |
88,82 |
|
41,42 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
|||||||
Плавание, S, |
|
75° |
|
105° |
|
73° |
107° |
|
70° |
110° |
|
69° |
|
111° |
66° |
114° |
65° |
|
115° |
||||||||||
|
|
255° |
|
253° |
|
250° |
|
|
249° |
246° |
|
245° |
|||||||||||||||||
мили |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
285° |
|
|
|
287° |
|
|
290° |
|
|
|
|
291° |
|
294° |
|
|
|
295° |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Плавание, S, |
|
27° |
|
153° |
|
30° |
150° |
|
34° |
146° |
|
35° |
|
145° |
36° |
144° |
37° |
|
143° |
||||||||||
|
|
207° |
|
210° |
|
214° |
|
|
215° |
216° |
|
217° |
|||||||||||||||||
мили |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
333° |
|
|
|
330° |
|
|
326° |
|
|
|
|
325° |
|
324° |
|
|
|
323° |
||||
|
|
|
|
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
РШ |
|
ОТШ |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
4 |
|
|
|
3,56 |
|
1,82 |
|
3,46 |
|
2,00 |
|
3,32 |
2,24 |
|
3,28 |
|
2,29 |
3,24 |
2,35 |
3,19 |
|
2,41 |
|||||||
5 |
|
|
|
4,46 |
|
2,27 |
|
4,33 |
|
2,50 |
|
4,15 |
2,80 |
|
4,10 |
|
2,87 |
4,05 |
2,94 |
3,99 |
|
3,01 |
|||||||
6 |
|
|
|
5,35 |
|
2,72 |
|
5,20 |
|
3,00 |
|
4,97 |
3,36 |
|
4,91 |
|
3,44 |
4,85 |
3,53 |
4,79 |
|
3,61 |
|||||||
25 |
|
|
|
22,28 |
|
11,15 |
|
21,65 |
12,50 |
|
20,73 |
13,98 |
|
20,48 |
|
14,34 |
20,23 |
14,69 |
19,97 |
|
15,05 |
||||||||
29 |
|
|
|
25,84 |
|
13,17 |
|
25,11 |
14,50 |
|
24,04 |
16,22 |
|
23,76 |
|
16,63 |
23,46 |
17,05 |
23,16 |
|
17,45 |
||||||||
34 |
|
|
|
30,29 |
|
15,44 |
|
29,44 |
17,00 |
|
28,19 |
19,01 |
|
27,85 |
|
19,50 |
27,51 |
19,98 |
27,15 |
|
20,46 |
||||||||
36 |
|
|
|
32,08 |
|
16,34 |
|
31,18 |
18,00 |
|
29,85 |
20,13 |
|
29,49 |
|
20,65 |
29,12 |
21,16 |
28,75 |
|
21,67 |
||||||||
45 |
|
|
|
40,10 |
|
20,43 |
|
38,97 |
22,50 |
|
37,31 |
25,16 |
|
36,86 |
|
25,81 |
36,41 |
26,45 |
35,94 |
|
27,08 |
||||||||
55 |
|
|
|
49,01 |
|
24,97 |
|
47,63 |
27,50 |
|
45,60 |
30,76 |
|
45,05 |
|
31,55 |
44,50 |
32,33 |
43,93 |
|
33,10 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
|
ОТШ |
|
РШ |
|
ОТШ |
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
ОТШ |
|
РШ |
|||||||
Плавание, S, |
|
63° |
|
117° |
|
60° |
120° |
|
56° |
124° |
|
55° |
|
125° |
54° |
126° |
53° |
|
127° |
||||||||||
|
|
243° |
|
240° |
|
236° |
|
|
235° |
234° |
|
233° |
|||||||||||||||||
мили |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
297° |
|
|
|
300° |
|
|
304° |
|
|
|
|
305° |
|
306° |
|
|
|
307° |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Курс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Разность долгот |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
(выдержка из табл. 25а «МТ-75» или 2.20 «МТ-2000») |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таблица 17.9 |
|||
φСР |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ОТШЕСТВИЕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
1 |
|
|
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
|
6 |
|
|
|
7 |
|
8 |
|
9 |
|
|
100 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
40,0° |
|
1,31′ |
|
2,61′ |
|
3,92′ |
|
5,22′ |
|
6,53′ |
|
7,83′ |
|
9,14′ |
|
10,44′ |
|
11,75′ |
|
130,5′ |
|||||||||
40,5° |
|
1,32′ |
|
2,63′ |
|
3,95′ |
|
5,26′ |
|
6,58′ |
|
7,89′ |
|
9,21′ |
|
10,52′ |
|
11,84′ |
|
131,5′ |
|||||||||
41,0° |
|
1,33′ |
|
2,65′ |
|
3,98′ |
|
5,30′ |
|
6,63′ |
|
7,95′ |
|
9,28′ |
|
10,60′ |
|
11,93′ |
|
132,5′ |
|||||||||
41,5° |
|
1,34′ |
|
2,67′ |
|
4,01′ |
|
5,34′ |
|
6,68′ |
|
8,01′ |
|
9,35′ |
|
10,68′ |
|
12,02′ |
|
133,5′ |
|||||||||
42,0° |
|
1,35′ |
|
2,69′ |
|
4,04′ |
|
5,38′ |
|
6,73′ |
|
8,07′ |
|
9,42′ |
|
10,77′ |
|
12,11′ |
|
134,6′ |
|||||||||
42,5° |
|
1,36′ |
|
2,71′ |
|
4,07′ |
|
5,43′ |
|
6,78′ |
|
8,14′ |
|
9,49′ |
|
10,85′ |
|
12,21′ |
|
135,6′ |
|||||||||
43,0° |
|
1,37′ |
|
2,73′ |
|
4,10′ |
|
5,47′ |
|
6,84′ |
|
8,20′ |
|
9,57′ |
|
10,94′ |
|
12,31′ |
|
136,7′ |
|||||||||
43,5° |
|
1,38′ |
|
2,76′ |
|
4,14′ |
|
5,51′ |
|
6,89′ |
|
8,27′ |
|
9,65′ |
|
11,03′ |
|
12,41′ |
|
137,9′ |
|||||||||