- •Ұлттық құқық жоғарғы мектебі Мемлекет және құқық теориясы мен тарихы кафедрасы
- •Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы (Syllabus)
- •Астана – 2013
- •Ұлттық құқық жоғары мектебінің
- •Қолданылатын негізгі әдебиеттер:
- •6. Дәрістің тақырыптық жоспары
- •Семинарлық сабақтың мазмұны
- •10. 1 Аралық бақылау сұрақтары
- •11. Емтихан сұрақтары
- •12. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
- •13. Негізгі терминдер мен түсініктер сөздігі
- •14. Пән бойынша іі аралық бақылау бойынша бағалау критерийлері
- •15. Білім бағалаудың жалпы шкаласы
- •2011-2013 Оқу жылына «Мемлекет және құқық теориясы» пәні бойынша курстық жұмыстарының тақырыптары
- •2011-2013 Оқу жылына
- •2011-2013 Оқу жылына
Семинарлық сабақтың мазмұны
|
Сұрау алу түрі, өткізу нысаны | |||||||
№ |
Тақырыптар атауы
|
Сағат |
Ауызша |
Жазбаша (тесттер, бақылау жұмыстары, карточкамен жұмыс, баяндамалар және т.б) |
Оқытудың интерактивтік әдісін қолдану
|
Қолданылатын әдебиеттер | ||
1 Модуль Мемлекет және құқық теориясына кіріспе
|
Мемлекет және құқық теориясының пәні және оның ерекшеліктері. |
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар: 1. Мемлекет және құқық теориясы оқу пәні ретінде. 2.Гуманитарлық білім жүйесіндегі және заң пәндері жүйесіндегі мемлекет және құқық теориясының орны. 3.Мемлекет және құқық теориясының функциялары. 4.Қазақстандағы мемлекет және құқық теориясының қазіргі замандағы жағдайы.
|
Конспект 1. Қазақстандағы мемлекет және құқық теориясының қазіргі замандағы жағдайын сипаттау. 2. Мемлекеттік құқық құбылыстардың қазіргі ғылыми әдісі. 3. Заң ғылымдары жүйесіндегі мемлекет және құқық теориясының орны мен рөлі.
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Дөңгелек стол түрінде (көзқарастарды, пікірлерді ортаға салу) |
8. (10-20 бб.);
| ||
2 Модуль Мемлекет тану теориясының негіздері
|
Мемлекеттің пайда болуы және тарихи дамуы, мемлекеттің типологиясы
|
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар:
6.Мемлекеттің тарихи типін белгілейтін жағдайлар. 7.Мемлекеттерді өркениеттік критериймен бөлу негіздері. 8.Мемлекеттік типология әдісінің хронологиялық түрі.
|
Бақылау жұмысын өткізу Бақылау жұмысының сұрақтары сабақ барысында нұсқа бойынша беріледі (15 минут)
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Пікірталас |
8.(23-29 бб.); 2. (44-46 бб.); 8. (42-46 бб.); | ||
Мемлекеттің түсінігі, мәні және әлеуметтік тағайындалуы, мемлекет нысаны. |
1 сағат
|
Талқыланатын сұрақтар:
4. Мемлекет нысанын анықтайтын факторлар. 5.Басқару нысаны және оның түрлері 6.Мемлекеттің аумақтық-саяси құрылымы 7.Саяси режим (демократиялық және демократияға қарсы)
|
Конспект Мемлекетке анықтама берудің көптүрлілігі (әлеуметтік көзқарас, институтшылардың көзқарасы, заңдық-экономикалық көзқарас, саяси көзқарас, кибернетикалық көзқарас, арифметикалық көзқарас)
Салыстырмалы кесте (түрлеріне, ерекшеліктеріне байланысты)
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Дөңгелек стол түрінде (көзқарастарды, пікірлерді ортаға салу) |
1. (31-38 бб.); 2. (49-51 бб.); 3. (25-31 бб.); 8. (47-62 бб.);
1. (39-49 бб.); 2. (105-117 бб.); 3. (31-37 бб.); 8. (62075 бб.); | |||
Мемлекет функциялары және мемлекет механизмі
|
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар:
Талқыланатын сұрақтар:
|
«Қазіргі кездегі мемлекеттер функциясы және жаһандық проблемалар» тақырыбын талқылау.
Заңгер ғалымдардың еңбегіндегі мемлекет функцияларының жіктеу проблемаларына жасаған талдауына, келтірген дәйектемесіне қарсы пікір білдіру және пікірталас тудыру.
Тақырып бойынша тест
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Дөңгелек стол түрінде (көзқарастарды, пікірлерді ортаға салу)
Талқылау |
1. (60-67 бб.); 2. (90-104 бб.); 3. (49-59 бб.); 8. (93-104 бб.)
1. (50-59 бб.); 2. (69-89 бб.); 3. (38-49 бб.); 8. (75-93 бб.);; | |||
3 Модуль Жаңа қоғам және мемлекет
|
Қоғамның саяси жүйесіндегі мемлекет
|
1 сағат
|
Талқыланатын сұрақтар:
Талқыланатын сұрақтар: 1. Құқықтық мемлекеттің түсінігі және белгілері. 2. Құқықтық мемлекет орнатудың негізгі бағыттары.
|
Эссе Қазақстанда көппартиялықтың дамуының құқықтық негіздері
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
Эссе Құқықтық мемлекет: идеялар тарихы
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Пікірталас Талқылау |
1. (68-75 бб.); 2. (16-48 бб.); 8. (104-112 бб.);
1. (76-85 бб.); 2. (118-128 бб.); 3. (59-72 бб.); 8. (112-129 бб.); | ||
4 Модуль Құқықтың құрылымдық функционалдық сипаты
|
Құқық түсінігі, оның белгілері мен функциялары. |
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар:
|
Баяндама «Құқық және мораль» «Құқық және дін» «Құқық және әлеуметтік-экономикалық құрылым» «Сот преценденті»
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Пікірталас |
1. (86-96 бб.); 2. (129-153 бб.); 3. (87-97 бб.); 8. (130-145 бб.); | ||
Құқықтың қайнар көздері (нысаны) |
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар: 1.Құқық қайнар көзінің (нысанының) түсінігі. 2.Құқық қайнар көздерінің негізгі түрлері. 3.Нормативтік-құқықтық акт және оның ерекшеліктері. 4.Құқық қайнар көздерінің әрекет ету шегі 5.Нормативтік-құқықтық акт қазақстан құқық жүйесінің қайнар көзі ретінде
|
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Талқылау |
1. (112-116 бб.); 2. (212-226 бб.); 3. (108-116 бб.); 8. (180-205 бб.);
| |||
Құқық типтері және қазіргі кездегі негізгі құқықтық жүйелер |
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар: 1.Құқықтың тарихи типтері. 2.Құқықтық жүйелердің түсінігі және жіктелінуі. 3.Романо-германдық құқықтық жүйенің ерекшеліктері. 4.Англо-саксондық құқықтық жүйенің ерекшеліктері. 5.Мұсылмандық құқықтық жүйенің ерекшеліктері.
|
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Талқылау |
2. (154-159 бб.); 3. (97-103 бб.); 8.(145-165 бб.);
| |||
Құқық жүйесі және заңнама жүйесі |
1 сағат |
Талқыланатын сұрақтар: 1.Құқық жүйесі түсінігі. 2.Құқықтың негізгі салаларының жалпы сипаттамасы. 3.Заң жүйесінің түсінігі, даму бағыттары. 4.Құқық жүйесі мен заңнама жүйесінің арақатынасы.
|
Глоссарий – терминология дәптеріне тақырып бойынша кездесетін терминдердің мағынасын ашу.
|
Талқылау |
1. (141-148 бб.); 2. (182-193 бб.); 3. (135-142 бб.); 8. (241-261 бб.); | |||
Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтары.
|
1 сағат
|
Талқыланатын сұрақтар:
|
Конспект
|
Талқылау
|
1.(219-233 бб.); 3. (194-199 бб.); 8. (350-377 бб.); | |||
|
|
|
|
|
|
Пән бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
№ |
Тақырып атауы |
Тақырып бойынша берілген тапсырманың мазмұны |
Тақырып бойынша ұсынылатын әдебиеттер |
СОӨЖ өткізу нысаны |
Тапсыру мерзімі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1. |
Мемлекет және құқық теориясының пәні және оның ерекшеліктері. |
«Мемлекет және құқық теориясы ғылым және оқу пәні ретінде» тақырыбында баяндама жасау; Мемлекет және құқық теориясының әдістеріне мысалдар келтіру
|
|
Ауызша: конференция түрінде өткізіледі
|
1 сағат |
2.
|
Мемлекеттің пайда болуы |
Мемлекет және құқықтың пайда болуын түсіндіретін теорияларға сипаттама беру (эссе)
|
|
Ауызша: пікір алмасу
|
1 сағат |
3. |
Мемлекеттің типологиясы |
Эссе «Әлемдік өркениет»
Мемлекеттің мәнін және оның қоғамдық тағайындалуын дұрыс түсіну үшін мемлекет типологиясының ғылыми маңызына сипаттама беру.
|
|
Ауызша: эссені талқылау
Жазбаша: тест |
1 сағат |
4.
|
Мемлекеттің түсінігі, мәні және әлеуметтік тағайындалуы
|
Эссе «Әлеуметтік мемлекет» стратегиялық бағадарламасын шолу
|
5. Ибраева А.С., Сапарғалиев Ғ.С. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы, 1998.
|
Ауызша: пікір алмасу
Жазбаша: карточкамен жұмыс |
1 сағат |
5. |
Мемлекет нысаны |
Кесте Бірнеше мемлекеттерді алып, олардың басқару нысаны, құрылым нысаны бойынша салыстырмалы кесте сызу
|
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер;
|
Ауызша: ғылыми үйірме түрінде |
1 сағат
|
6. |
Мемлекет функциялары. |
Конспект Функции государства в условиях современного мира (на материалах независмого Казахстана). Коллектив авторов/ Ответственный редактор академик НАН РК М.Т. Баймаханов. – Алматы: Издательский дом КазГЮУ, 2005.
|
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер;
|
Жазбаша және ауызша
Жас ғалымдар үйірмесі
|
1 сағат |
7. |
Мемлекет механизмі (аппараты) |
Реферат Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдар жүйесіне сипаттама
Мемлекеттік аппарат ұйымдастырылуы мен әрекет етуінің қағидаларына жеке дара ғылыми негізді сипаттама беру. Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарын өзара байланысын схема түрінде көрсету. Берілген әдебиеттерге негізделе отырып, мемлекеттік аппарат ұйымдастырылуы мен әрекет етуінің қағидаларының мазмұнын ашып көрсету. Тақырып бойынша берілген нормативті актілермен танысу барысында студенттер олардың жеке түрлеріне ғана емес, өзара байланысына да назар аударулары қажет. Себебі, мемлекет механизмін анықтау оның органдарының өзара және тетіктің өзге құрамдас бөліктерімен арақатынасы арқылы беріледі. Осы жерде мемлекеттік аппараттың билікті күшпен тартып алуына жол бермеу, мемлекеттік аппараттың жұмысындағы төрешілдік пен жемқорлықпен күресу жолдары туралы мәселе қарастырылуы керек.
|
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер;
(17. 06. 08. өзгерістер мен толықтырулар )
Қосымша әдебиеттер:
|
Жазбаша |
1 сағат |
8. |
Қоғамның саяси жүйесіндегі мемлекет |
Қазақстан Республикасындағы саяси партияларға және өзге де құқық қорғаушы қоғамдық ұйымдарға жалпы сипаттама беру
Көппартиялық саяси жүйеге ауысқан Қазақстан Республикасының саяси өміріне толық баға бере білу үшін, онда әрекет ететін қоғамдық бірлестіктерді білу, соның ішінде саяси партиялармен жақын танысу қажетті шарт. Қазақстан Республикасындағы әрекет етуші партиялар қоғам талаптарына, азаматтардың мүдделеріне сай әрекет ете ала ма деген сұраққа жауап іздеу керек. Саяси партиялардың қоғам өміріндегі роліне нақты мысалдар келтіре отырып тоқталу қажет. Жекеленген саяси партиялардың Жарғыларымен танысу жөн. Әрі бұл жеке тұлғаның саяси, құқықтық санасын көтеруге де көмектеседі
|
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер;
15. 07. 02. (06.02.2009 өзгерістер мен толықтырулар енгізілген)
|
Ауызша: топқа бөлініп, пікір алмасу
|
1 сағат |
9. |
Құқықтық мемлекет және азаматтық қоғам
|
Реферат
Тәуелсіз Қазақстанда құқықтық мемлекет қалыптастыру мәселелері оның теориялық негіздерін жан-жақты зерттеп-тануды қажет етеді, бұл тақырыптың міндеті аталған мақсатты жүзеге асырудан көрінеді. Құқықтық мемлекет түсінігі, мәні мен атқаратын қызметтерін қарастыру барысында оның жәй мемлекеттен айырмашылықтарын ескерген жөн. Құқықтық мемлекеттің экономикалық негізін, әлеуметтік мәнін және азаматтық қоғам ұғымдарын анықтау қажет.
|
Қазақстан Республикасы Конституциясы. Алматы: Жеті Жарғы, 2000. Қазақ КСР-ның мемлекеттік егеменділік туралы Декларациясы // Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы. 1990.№44. Қазақстан Республикасы конституциялық заңы «Қазақстан Республикасы мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» // Жаршы. 1991. №51.
|
Ауызша: тақырып бойынша рефераты қорғау және оған тыңдаушылар сұрақ қойып, сын айту |
1 сағат |
10.
|
Құқықтың түсінігі мен мәні. Құқық әлеуметтік нормалар жүйесінде |
Конспект Құқықтың әлеуметтік нормалар жүйесіндегі орны мен ролі. Құқық пен әдет-ғұрыптың, құқық пен діннің, құқық пен моральдың өзара байланысы мен өзара әрекет етуі. |
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер; Қосымша әдебиеттер:
|
|
1 сағат |
11. |
Құқық нысандары (қайнар көздері) |
Құқық нысаны мен қайнар көзінің арақатынасын анықтау. «Нормативті актілер туралы» заңға құқықтық сараптама жасау.
|
Бірінші тақырыпта берілген әдебиеттерден 1 – 20 әдебиеттер; Қосымша әдебиеттер:
|
|
1 сағат |
12. |
Құқық типтері және қазіргі кездегі негізгі құқықтық жүйелер. |
Реферат Әлемнің құқықтық жүйелері:
|
Негізгі әдебиеттер:
Қосымша әдебиеттер:
8. Давид Р. Основные правовые системы современности Москва, 1985. |
Ауызша: ғылыми үйірме түрінде |
1 сағат |
13. . |
Құқықтың құрылымы және жүйесі |
Құқық жүйесінің құрылу қағидаларының ішінде дәстүрлі жүйе кең таралған. Осыған сәйкес келетін Қазақстан Республикасының құқық жүйесін сипаттауда құқық салаларын жетік білу аса маңызды. Соның ішінде әрбір саланың құқықтық реттеу пәні мен құқықтық реттеу әдістерін білу тіпті де қажет. |
Негізгі әдебиеттер:
Қарағанды, 2001.
Қосымша әдебиеттер:
|
Ғылыми конференция түрінде |
2 сағат |
14. |
Құқық және жеке тұлға |
Жеке тұлға мен мемлекеттің өзара жауапкершілігі –құқықтық мемлекеттің ажырағысыз белгісі. Демократиялық емес мемлекетте азаматтың мемлекет алдындағы жауапкершілігі ғана қарастырылады. Ол тұлғаға құқықтар мен бостандықтар сыйлайтындай, оның құқықтық мәртебесін анықтайтындай болып көрінеді. Ал, құқықтық мемлекетте керісінше, мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардың азаматтар алдындағы жауапкершілігі басым қаралады.
|
Негізгі әдебиеттер:
Қосымша әдебиеттер:
|
Ауызша
Үйірме ұйымдастыру |
1 сағат |
|
Барлығы |
|
|
|
15 сағат |
9. Пән бойынша СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
№ |
Дәріс тақырып мазмұны |
Тақырып бойынша тапсырма мазмұны |
Ұсынылған әдебиеттер |
Бақылау нысаны |
Тапсыру мерзімі |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1. |
Мемлекеттің пайда болуы
|
Конспект Энгельс Ф. Отбасының, жеке меншіктің және мемлекеттің пайда болуы. //Маркс К., Энгельс Ф. Сочинения. Т.21.
|
Косарев А.И. Происхождение и сущность государства. М., 1969. Чиркин В.Е. Три ипостаси государства // Государство и право. 1993.№8. С. 107 – 115. Чиркин В.Е. Государствоведение: Учеб. М. , 1996. Денисов А.И. Предмет и метод теории государства и права. Происхождение государства и права: Критика буржуазных теорий. М., 1954. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства//Маркс К., Энгельс Ф. Сочинения. Т.21.
|
Жазбаша |
|
2. |
Мемлекет механизмі (аппарат)
|
Мына нормативті-құқықтық актілерді конспектілеу:
Парламент жаршысы, 2008
Парламент жаршысы, 2008 №10-11
Қазақстан Республикасы Президентінің конституциялық заң күші бар Жарлығы «Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдары туралы» 30 желтоқсан 1995, 2002 жылғы 21 наурыздағы өзгерістері мен толықтыруларымен // Егемен қазақстан, 2002. 27 наурыз. № 67, Парламент жаршысы, 2002 №6
СӨЖ дәптеріне конспектілеу. |
Қосымша әдебиеттер: Баймагамбетова Ж.С. О роли Парламента обеспечении верховенства Конституции. // Саясат, 1997. № 1. Байтин М.И. Механизм современного Российского государства // Правоведение. 1996. № 3. Барнашов А.М. Теория разделения властей: становление, развитие, применение. Томск, 1988. Бельский К.С. О функциях исполнительной власти // Государство и право. 1997. № 3. Дыльнов Г.В. Законодательная власть в правовом государстве. М., 1995. Жаилганова А.Н. Теоретические аспекты понятия «Судебная власть» и его социальная роль. Известия Жаилганова А. Функции судебной власти. Фемида. № 1-2, 2000 Караев А. Конституционный совет в системе разделения властей. Фемида. № 9, 1999 Копейчиков В.В. Механизм государства. М., 1968. Кубеев Е.К. Конституционный строй Республики Казахстан. Караганда, 1998. Мухамеджанов Б. Институт президента РК как основа суверенной независимости . Вестник КазГУ. № 3, 2001 Нурпеисов Е.К. Роль парламента в становлении новой государственности Казахстана. Вестник КазГУ. № 3, 2001 Парламент и законодательная власть Казахстана (Отв.ред. А.А.Тарханов.-Алматы:Жеты Жаргы, 1995.-157 с. Сулейменова Г.Ж. Суд и судебная власть в РК: учебное пособие /Под ред.Р.Т.Тусупбекова.-Алматы:ТОО «Полиграфсервис», - ч.1-199-234 с Оболенский А.В. Человек в государственном управлении. М. 1987. Таранов А. Местное самоуправление. (Проблемы организации). Алматы: Жеты жаргы, 1997. Уваров В.Н. Государственная служба. Алматы: Баспа, 1996.
|
Жазбаша |
|
3. |
Құқықтық мемлекет
|
Конспект
|
Нормативтік-құқықтық актілер:
Қосымша әдебиеттер: Ахметова Н.С. Разделение властей-важнейший принцип формирования правового государства / / Проблема воплощения принципов правового государства в Конституции Республики Казахстан. Караганда,1995. Аюпова З.К. Особенности построения демократического правового государства. С.17-20. Мысль, 1999. № 4 Баймаханов М.Т. Становление правового государства и конституционный процесс в Республике Казахстан. Алматы: КазГЮА, 2001. Злотников С. Правовое обеспечение институтов гражданского общества в Казахстане. Прав.реф.в Казахстане. № 1. 1999 г. Ибраева А.С. Судьба идеи правового государства в новом веке. Вестник КазГУ. № 2. 2000 г. Марача В.Г., Матюхин А.А. Гражданское общество и государство в Казахстане: основные понятия и особенности становления. Алматы,1999.
|
Жазбаша |
|
4. |
Құқық түсінігі мен мәні. Құқық әлеуметтік нормалар жүйесінде.
|
Мына терминдерге қатысты терминологиялық сөздік қалыптастыру: құқық, объективті құқық, субъективті құқық, позитивті құқық, құқық мәні, құқық функциялары, әлеуметтік норма, адамгершілік нормалары, діни нормалар, корпоративті нормалар, әдет-ғұрып,.
|
Қосымша әдебиеттер:
|
Жазбаша |
|
5. |
Құқық типтері және қазіргі кездегі негізгі құқықтық жүйелер
|
Конспект
Мына тақырыптардың біреуіне реферат жазу:
|
Негізгі әдебиеттер:
Қосымша әдебиеттер:
|
Жазбаша |
|
6. |
Құқық жүйесі
|
Конспект
|
Қосымша әдебиеттер:
|
Жазбаша |
|
7. |
Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтары |
Конспект
|
|
Жазбаша |
|