Leciono 8 <<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ хТПЛ 8 мЕЛУЙЛБ aero 'ЧПЪДХИ', afero 'ДЕМП', alta 'ЧЩУПЛЙК', arbo 'ДЕТЕЧП', atendi 'ЦДБФШ', atenta 'ЧОЙНБФЕМШОЩК', auxskulti 'УМХЫБФШ', decidi 'ТЕЫЙФШ', 'РТЙОСФШ ТЕЫЕОЙЕ', dika 'ФПМУФЩК', felicxa 'УЮБУФМЙЧЩК', gaja 'ЧЕУЕМЩК', helpi 'РПНПЮШ' (helpa 'ЧУРПНПЗБФЕМШОЩК'), io 'ЮФП-ФП', 'ОЕЮФП', kanti 'РЕФШ', komenci 'ОБЮБФШ', libera 'УЧПВПДОЩК', ludi 'ЙЗТБФШ', mano 'ТХЛБ (ЛЙУФШ)', memori 'РПНОЙФШ', nombro 'ЮЙУМП', okazi 'РТПЙЪПКФЙ', 'УМХЮЙФШУС', 'УПУФПСФШУС' (okazo 'УМХЮБК'), pano 'ИМЕВ', pilko 'НСЮ', placxi 'ОТБЧЙФШУС', ripozi 'ПФДЩИБФШ', sako 'НЕЫПЛ', 'УХНЛБ', simpla 'РТПУФПК', sola 'ЕДЙОУФЧЕООЩК', 'ПДЙОПЛЙК', 'ПДЙО' (sole 'ЕДЙОУФЧЕООП', 'ПДЙОПЛП', 'ФПМШЛП'), stacio 'УФБОГЙС', teni 'ДЕТЦБФШ', tero 'ЪЕНМС', verda 'ЪЕМЕОЩК', veturi 'ЕИБФШ', vizagxo 'МЙГП'.
зТБННБФЙЛБ 8-1. пФТЙГБФЕМШОЩЕ УМПЧБ ПВТБЪХАФУС ПФ ЧПРТПУЙФЕМШОП-ПФОПУЙФЕМШОЩИ РХФЈН ЪБНЕОЩ ОБЮБМШОПЗП k ОБ nen: neniu 'ОЙЛФП', 'ОЙ ПДЙО', 'ОЙЛБЛПК'; nenio 'ОЙЮФП'; nenia 'ОЙЛБЛПК'; nenie 'ОЙЗДЕ'; nenien 'ОЙЛХДБ'; neniel 'ОЙЛБЛ'; nenial 'ВЕЪ РТЙЮЙОЩ'; neniam 'ОЙЛПЗДБ'; neniom 'ОЙУЛПМШЛП'; nenies 'ОЙЮЕК'.
8-2. пВПВЭЙФЕМШОЩЕ УМПЧБ ПВТБЪХАФУС ПФ ЧПРТПУЙФЕМШОП-ПФОПУЙФЕМШОЩИ РХФЈН ЪБНЕОЩ ОБЮБМШОПЗП k ОБ cx: cxiu 'ЛБЦДЩК' (cxiuj 'ЧУЕ'); cxio 'ЧУЈ'; cxia 'ЧУСЛЙК', 'МАВПК'; cxie 'ЧЕЪДЕ'; cxien 'ЧП ЧУЕ УФПТПОЩ'; cxiel 'ЧУСЮЕУЛЙ'; cxial 'РП МАВПК РТЙЮЙОЕ'; cxiam 'ЧУЕЗДБ'; cxiom 'ГЕМЙЛПН'; cxies 'ЧУЕИ (РТЙОБДМЕЦБЭЙК ЧУЕН)'.
8-3. нЕУФПЙНЕОЙС:
mem 'УБН' -- ОЕ ЙЪНЕОСЕФУС РП ЮЙУМБН, ТПДБН Й РБДЕЦБН Й УФПЙФ РПУМЕ УМПЧБ, Л ЛПФПТПНХ ПФОПУЙФУС: Kiu amas sian edzinon, amas sin mem 'лФП МАВЙФ УЧПА ЦЕОХ, МАВЙФ УЕВС УБНПЗП'; La faktoj parolas por si mem 'жБЛФЩ ЗПЧПТСФ УБНЙ ЪБ УЕВС'; Tio okazis per si mem 'ьФП РТПЙЪПЫМП УБНП РП УЕВЕ'; La instruistoj malfermas la pordon, sed vi devas eniri mem 'хЮЙФЕМС ПФЛТЩЧБАФ ДЧЕТШ, ОП ЧЩ ДПМЦОЩ ЧПКФЙ УБНЙ'.
oni -- ОЕПРТЕДЕМЈООП-МЙЮОПЕ НЕУФПЙНЕОЙЕ, ПЪОБЮБАЭЕЕ "МАДЙ", "НОПЗЙЕ", "ОЕЛФП"; ХРПФТЕВМСЕФУС, ЛПЗДБ ТЕЮШ ЙДЈФ П ДЕКУФЧЙЙ ЛБЛЙИ-МЙВП МЙГ ВЕЪ ФПЮОПЗП ХЛБЪБОЙС, ЛФП ЙНЕООП ЙЪ ОЙИ ЧЩРПМОСЕФ ДБООПЕ ДЕКУФЧЙЕ; ОБ ТХУУЛЙК СЪЩЛ ПВЩЮОП ОЕ РЕТЕЧПДЙФУС, УППФЧЕФУФЧХЕФ 3-НХ МЙГХ НОПЦЕУФЧЕООПЗП ЮЙУМБ, ЙОПЗДБ -- ВЕЪМЙЮОПНХ ПВПТПФХ: La bonon oni memoras, la malbonon oni forgesas 'дПВТП РПНОСФ, ЪМП ЪБВЩЧБАФ'; La gasto mangxas tion, kion oni al li donas 'зПУФШ ЕУФ ФП, ЮФП ЕНХ РПДБАФ'; Kiam oni ne havas, kion oni sxatas, oni sxatu tion, kion oni havas 'лПЗДБ ОЕ ЙНЕЕЫШ ФПЗП, ЮФП МАВЙЫШ, РТЙИПДЙФУС МАВЙФШ ФП, ЮФП ЙНЕЕЫШ'; Oni povas 'нПЦОП'; Oni povos 'нПЦОП ВХДЕФ'; Oni devas 'уМЕДХЕФ', 'ОЕПВИПДЙНП'; Oni ne povas esti felicxa la tutan vivon 'оЕМШЪС ВЩФШ УЮБУФМЙЧЩН ЧУА ЦЙЪОШ'; Oni ne povas deziri tion, kion oni ne konas (Ovidio) 'оЕМШЪС ЦЕМБФШ ФПЗП, ЮЕЗП ОЕ ЪОБЕЫШ'.
8-4. юБУФЙГЩ:
do 'ЙФБЛ', 'УМЕДПЧБФЕМШОП', 'ЦЕ': Do ni komencu! 'йФБЛ, ОБЮОЈН!'; Mi pensas, do mi estas (Dekarto) 'с НЩУМА, УМЕДПЧБФЕМШОП, С УХЭЕУФЧХА'; Parolu do! 'зПЧПТЙ ЦЕ!'
nek 'ОЙ' ХРПФТЕВМСЕФУС Ч РБТЕ У ДТХЗЙН ПФТЙГБФЕМШОЩН УМПЧПН: nek tien, nek reen 'ОЙ ФХДБ, ОЙ УАДБ'. оП ОЕМШЪС УЛБЪБФШ *nek unufoje 'ОЙ ТБЪХ'; РТБЧЙМШОЩЕ ЖПТНЩ: ecx ne unufoje ЙМЙ ne ... ecx unufoje: Havi multe da amikoj estas havi ecx ne unu amikon (= ne havi ecx unu amikon) (Erasmo) 'йНЕФШ НОПЗП ДТХЪЕК -- ЪОБЮЙФ ОЕ ЙНЕФШ ОЙ ПДОПЗП ДТХЗБ'; En Petrodvorec mi estis ecx ne unufoje (= ne estis ecx unufoje), sed en Ermitagxo mi estis pli ol unufoje 'ч рЕФТПДЧПТГЕ С ОЕ ВЩМ ОЙ ТБЪХ, Б Ч ьТНЙФБЦЕ С ВЩМ ОЕ ТБЪ'; Mi ne scias tion, nek volas scii 'с ОЕ ЪОБА ЬФПЗП Й ОЕ ИПЮХ ЪОБФШ'.
юБУФЙГБ cxi, ПВПЪОБЮБАЭБС ВМЙЪПУФШ, НПЦЕФ ХРПФТЕВМСФШУС (РТЕЦДЕ ЧУЕЗП, Ч ТБЪЗПЧПТОПК ТЕЮЙ Й Ч РПЬЪЙЙ) УБНПУФПСФЕМШОП, ЧНЕУФП tiu cxi, tiun cxi, tiuj cxi, tiujn cxi: cxi homo, cxi knabojn; cxi-matene 'ЬФЙН ХФТПН'; cxi-minuta 'УЙАНЙОХФОЩК'.
8-5. оБТЕЮЙЕ for 'РТПЮШ': kuri for 'ВЕЦБФШ РТПЮШ'; la manojn for! 'ТХЛЙ РТПЮШ!'; vivi for de la gepatroj 'ЦЙФШ ЧДБМЙ ПФ ТПДЙФЕМЕК'; fora lando 'ДБМЕЛБС УФТБОБ'.
8-6. рТЕДМПЗЙ: ekster 'ЧОЕ', 'ЪБ'; apud 'ПЛПМП', 'ЧПЪМЕ'; okaze de 'РП УМХЮБА': esti ekster ludo 'ВЩФШ ЧОЕ ЙЗТЩ'; apud magazeno 'ЧПЪМЕ НБЗБЪЙОБ'; okaze de via sukceso 'РП УМХЮБА ЧБЫЕЗП ХУРЕИБ'; apudluna, eksterplana.
8-7. рТЙЮБУФЙС ДЕКУФЧЙФЕМШОПЗП ЪБМПЗБ ПВТБЪХАФУС У РПНПЭША УХЖЖЙЛУПЧ -ant- (ОБУФПСЭЕЕ ЧТЕНС), -int- (РТПЫЕДЫЕЕ ЧТЕНС), -ont- (ВХДХЭЕЕ ЧТЕНС) Й ПЛПОЮБОЙС -a: leganta 'ЮЙФБАЭЙК', leginta 'РТПЮЙФБЧЫЙК', legonta 'УПВЙТБАЭЙКУС ЮЙФБФШ', 'ФПФ, ЛПФПТЩК ВХДЕФ ЮЙФБФШ ЙМЙ РТПЮФЕФ'. ъБНЕОЙЧ ПЛПОЮБОЙЕ -a ОБ -o, РПМХЮБЕН УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЕ, ПВЩЮОП ПВПЪОБЮБАЭЕЕ ЮЕМПЧЕЛБ: leganto 'ЮЙФБФЕМШ', komencanto 'ОБЮЙОБАЭЙК', lernanto 'ХЮБЭЙКУС', organizanto, praktikanto. ъБНЕОЙЧ -a ОБ -e, РПМХЮБЕН ДЕЕРТЙЮБУФЙЕ: legante 'ЮЙФБС', leginte 'РТПЮЙФБЧ': Mallaborulo sidante dormas kaj kusxante laboras 'мЕОФСК УЙДС УРЙФ Й МЕЦБ ТБВПФБЕФ'; Farinte malbonon, ne atendu bonon 'уДЕМБЧЫЙ ЪМП, ОЕ ЦДЙ ДПВТБ'; La viro, kiu sagxe parolas pri la amo, ne estas tre enamigxinta (G. Sand) 'нХЦЮЙОБ, ЛПФПТЩК ХНОП ЗПЧПТЙФ П МАВЧЙ, ОЕ ПЮЕОШ ЧМАВМЕО'; La tempon venontan ankoraux neniu konas 'вХДХЭЕЕ ЧТЕНС ЕЭЈ ОЙЛФП ОЕ ЪОБЕФ'.
8-8. лПОУФТХЛГЙС "ЧЙОЙФЕМШОЩК РБДЕЦ У ЙОЖЙОЙФЙЧПН" ХРПФТЕВМСЕФУС РТЙ ЗМБЗПМБИ ЮХЧУФЧЕООПЗП ЧПУРТЙСФЙС ("ЧЙДЕФШ", "УМЩЫБФШ", "ЮХЧУФЧПЧБФШ" Й Ф. Р.): 'с ЧЙЦХ, ЮФП ПО УФПЙФ' Mi vidas lin stari (= Mi vidas lin staranta, = Mi vidas, ke li staras).
уМПЧППВТБЪПЧБОЙЕ 8-9. рТЙУФБЧЛБ ek- ПВПЪОБЮБЕФ ОБЮБМП ДЕКУФЧЙС ЙМЙ НПНЕОФБМШОПЕ ДЕКУФЧЙЕ: ekkanti 'ЪБРЕФШ'; ekveturi 'РПЕИБФШ'; ekrigardi 'РПУНПФТЕФШ', 'ЧЪЗМСОХФШ'; ekvidi 'ХЧЙДЕФШ'; ekhavi 'ЪБЙНЕФШ', 'РТЙПВТЕУФЙ'; ekskribi 'ОБЮБФШ РЙУБФШ': Ek al la laboro! 'ъБ ТБВПФХ!'; Por ekkoni la homon, necesas lin ekami (L. Feuerbach/Fojerbahx) 'юФПВЩ РПЪОБФШ ЮЕМПЧЕЛБ, ОБДП ЕЗП РПМАВЙФШ'.
8-10. уХЖЖЙЛУ -ar- ПВПЪОБЮБЕФ УПЧПЛХРОПУФШ ПДОПТПДОЩИ РТЕДНЕФПЧ: vagonaro 'РПЕЪД'; vortaro 'УМПЧБТШ'; cxevalaro 'ФБВХО'; problemaro 'РТПВМЕНБФЙЛБ'; aktivularo 'БЛФЙЧ'; anaro 'ЛПММЕЛФЙЧ'; aro 'ЗТХРРБ', 'НОПЦЕУФЧП', 'ЛПММЕЛФЙЧ', 'ЛХЮБ' Й Ф. Р.; arigxi 'УЗТХРРЙТПЧБФШУС'; marsxi arope 'ЙДФЙ ЗТХРРПК'; gazetara konferenco 'РТЕУУ-ЛПОЖЕТЕОГЙС'; Unu homo ne estas homaro 'пДЙО ЮЕМПЧЕЛ -- ОЕ ЮЕМПЧЕЮЕУФЧП'.
8-11. оБТЕЮЙЕ for ХРПФТЕВМСЕФУС Ч ЛБЮЕУФЧЕ РПМХРТЙУФБЧЛЙ, ПВПЪОБЮБС ХДБМЕОЙЕ, ХДБМЕООПУФШ, ХУФТБОЕОЙЕ: foriri 'ХКФЙ'; forigi 'ХУФТБОЙФШ'; foresti 'ПФУХФУФЧПЧБФШ'; foracxeti 'ТБУЛХРЙФШ'; formangxi 'УЯЕУФШ'; forpreni 'ЪБВТБФШ'; Cxu vere vi forveturos? Al neniu fordonu gxin! Ne foriru ankoraux! Pri amikoj oni devas memori ne nur en ilia cxeesto, sed ankaux en ilia foresto (Fales).
8-12. нЕУФПЙНЕОЙЕ mem ХРПФТЕВМСЕФУС Ч ЛБЮЕУФЧЕ РПМХРТЙУФБЧЛЙ Ч ЪОБЮЕОЙСИ "УБН" (memstara 'УБНПУФПСФЕМШОЩК', memcelo 'УБНПГЕМШ', memlerninto 'УБНПХЮЛБ') Й "УЕВС" (memamo 'УБНПМАВЙЕ', memreklamo 'УБНПТЕЛМБНБ', memportreto 'БЧФПРПТФТЕФ').
уМПЧПХРПФТЕВМЕОЙЕ 8-13. оЕПВИПДЙНП ЮЈФЛП ТБЪМЙЮБФШ УМЕДХАЭЙЕ ВМЙЪЛЙЕ РП ЖПТНЕ Й ЪОБЮЕОЙА УМПЧБ: Mi legis cxiun libron (ЛБЦДХА ЛОЙЗХ), cxiujn librojn (ЧУЕ ЛОЙЗЙ), cxion (ЧУЈ), tutan libron (ЧУА ЛОЙЗХ, Ф. Е. ГЕМЙЛПН), tutajn librojn (ГЕМЩЕ ЛОЙЗЙ), cxiajn librojn (ЧУСЛЙЕ ЛОЙЗЙ).
8-14. оЕ УМЕДХЕФ УНЕЫЙЧБФШ mem 'УБН' У РПИПЦЙН ТХУУЛЙН УМПЧПН 'УБНЩК' Ч УПЮЕФБОЙСИ: 'УБНЩК ВПМШЫПК' la plej granda; 'ФПФ ЦЕ УБНЩК' la sama; У ДТХЗПК УФПТПОЩ: same (kiel) 'ФБЛ ЦЕ, (ЛБЛ Й)'.
Ekster la urbo --- Auxskultu, Anatolo, oni povas pensi, ke al vi okazis io felicxa.
--- Kial vi tiel pensas?
--- Cxar vi estas hodiaux tre gaja.
--- La gaja vizagxo ankoraux nenion diras. Simple, hieraux mi havis agrablan dumtagan ripozon ekster la urbo.
--- Atendu momenton! Cxu vi iris tien sola?
--- Certe ne. Ni estis kvarope: Nina, Andreo, Nikolao kaj mi.
--- Rakontu do! Cxu vi iris piede?
--- Ni ne sciis cxi-foje, kien iri. Fine ni decidis veturi eksterurben.
--- Cxe kiu oni kunvenis matene?
--- Cxe neniu, sed apud la stacidomo. Mi gxustatempe venis per tramo. La forveturonta elektrovagonaro jam staris cxe la stacio. Antaux ol eltramigxi, mi komencis cxirkauxrigardi tra la fenestro, kie estas miaj geamikoj. Sed cxar mi ne estas tre atenta, mi ne tuj ekvidis ilin stari inter granda nombro da homoj. Andreo tenis en la manoj du dikajn sakojn, helpante al Nina.
--- Cxu ankaux vi mem portis sakon?
--- Ne, mi havis nuran saketon kun pano por cxiuj kaj aldone pilkon.
--- Cxu vi veturis malproksimen?
--- Suficxe malproksimen. Elirinte el la vagonaro, ni ekiris tra la arbaro. Altaj verdantaj arboj nin cxirkauxis, la aero estis tre agrabla.
--- Jes, estas bone liberigxi de cxiutagaj devoj por kelka tempo, memori nek pri la baldauxa labortago, nek pri cxiamaj hejmaj aferoj.
--- Ni ludis pilkon, interparolis, poste ni eksidis sur la teron kaj kantis novajn Esperantajn kantojn. Kiam ekvesperigxis, ni envagonigxis kaj ekveturis hejmen.
--- Do la eksterurbigxo placxis al vi, cxu ne?
--- Jes, ege placxis. Vi gxuste diris: hodiaux mi estas felicxa. Oni devas ne nur bone labori, sed ankaux bone ripozi.
--- Nu, mi jam devas iri. Al mi estis agrable vin revidi.
--- Estu sana!
ъБДБОЙС 8.1. юФП ПЪОБЮБАФ УМЕДХАЭЙЕ УМПЧБ?
Kantistino; geedzoj; malhelpi; malalta; maldika; gxisatendi; interrespublika; kelkfoje; memkritiko; morgauxa; senrezulta; subteni; trairi; komenca; komencanta; komencigxanta; helpantino; gelaboristaro; rekomenci; ekvidinte; eksterlandano; bildvortaro; arbareto; arbetaro; atendejo; ludilo; cxiujara; cxiaokaze; cxiamverda; duonmonata; felicxegulo; antauxtempa; apude; malplimulto; plejparte; samfamilianoj; aligxi; eligi; alifoje; plezurigi; sin deteni; formangxi; kunludanto; neniigi; nea; onidiroj; unuavide; okazigi; priafera letero; alttemperatura; cxiea.
8.2. рЕТЕЧЕДЙФЕ УПЮЕФБОЙС:
stari apud la pordo; okaze de la forveturo; ekster la domo; logxejo kun kvar fenestroj; venu post vendredo; cxirkaux Tero; inter arboj; el la urbo; aro da objektoj; gxi estas al vi por memoro; en la komenco; komencu de la komenco; teni per la mano; preni je la mano; ripozi dum varmega tago; vagonaro al Jekaterinburgo; helpo de Anatolo al amiko pri grava afero; veturi tra la tuta lando; faru tion antaux cxio; foriri sen decidi la demandon; infanoj sub dek ses jaroj; ludi gitaron; je kapo pli alta; komence de la leciono; memori por la tuta vivo; urbo cxe Dnestro; ripozi gxis la vespero; rigardi alvizagxe; je via felicxo!; kanti hxore.
8.3. рЕТЕЧЕДЙФЕ ЖТБЪЩ:
Ankoraux neniu placxis al cxiu. Neniu komenco estas facila. Estas nenio sekreta, kio ne farigxos malsekreta. Kiu amas cxion, amas nenion (D. I. Pisarev). Estas nenio pli malsagxa, ol la deziro cxiam esti la plej sagxa (F. La Rochefoucauld/Larosxfuko). Nenia spegulo montras malbelan virinon. Kiu logxas cxie, logxas nenie (Marcialo). Mi neniel povas vin forgesi. Neniam malfelicxo venas sola. Pli bone malmulte, ol neniom. Cxies amiko estas nenies amiko. Mi atendas cxiam sole vin. Ne al cxia demando necesas respondo (Publius Syrus/Sirus). Cxiuj miaj pensoj estas kun vi. Cxiu "tial" havas sian "kial." Ami la tutan homaron ne estas malfacile, pli malfacile estas ami cxiun homon (E. G. Kazakevicx). Mi memoros vin cxiutage, cxiuhore, cxiuminute. Esperanton oni povas lerni en cxiu agxo. Lernolibron oni devas ne tralegi, sed tralerni (L. Zamenhof). Se vi faras ion, do faru! Nek gxojo, nek malgxojo estas senfinaj. Kiu ne gxojigas per sia alveno, gxojigas per sia foriro. Cxio cxi jam estis. Ekster sia loko nenio estas bona (W .Whitman/Uxitmen). Kiu subauxskultas apud pordo, ekscias ankaux tion, kion li ne volas scii. Multaj homoj vivas ne vivante, sed nur vivonte (V. G. Belinskij). Pli felicxa estas la donanto, ol la prenanto. Se vi laboras sidante, ripozu starante. Tion, kion la homo faras al si mem, ecx malamiko al malamiko ne povas fari. La plej felicxa virino estas tiu, kiun amas sxia edzo. Ne sole per pano vivas la homo. Unu "nun" estas pli bona, ol du "morgaux". Ne malfermu pordon, kiun vi ne povas fermi! Pli gravas amiko, ol mona fabriko. Se vi volas esti felicxa, estu felicxa! (Kozjma Prutkov). Vi tre helpos al mi, se vi ne malhelpos al mi. Mi scias nur tion, ke mi scias nenion (Sokrato). Kiu havas nenion, estas nenio. La homoj povas esti felicxaj, nur se la felicxo ne estas celo de ilia vivo (G. Orwell/Oruxel).
8.4. рЕТЕЧЕДЙФЕ ОБ ЬУРЕТБОФП:
нОЕ ОТБЧЙФУС ПФДЩИБФШ ЪБ ЗПТПДПН. лБЦДПЕ ЧПУЛТЕУЕОШЕ НЩ ЕЪДЙН ЪБ ЗПТПД ОБ ЬМЕЛФТЙЮЛЕ. оП ЧЮЕТБ ВЩМП ИПМПДОП, РПЬФПНХ С ТЕЫЙМ ПУФБФШУС ДПНБ. нБФШ РПРТПУЙМБ РПНПЮШ ЕК, Й С, ЧЪСЧ УХНЛХ, РПЫЈМ Ч НБЗБЪЙО ЪБ ИМЕВПН. чПЪЧТБФЙЧЫЙУШ, С УДЕМБМ НОПЗП ДПНБЫОЙИ ДЕМ. рПФПН С ОБЮБМ ЙЪХЮБФШ ХЮЕВОЙЛ ЬУРЕТБОФП. чУЛПТЕ РПЪЧПОЙМ РП ФЕМЕЖПОХ уЕТЗЕК Й УРТПУЙМ, УЧПВПДЕО МЙ С. пО ЧЕУЕМП ДПВБЧЙМ, ЮФП ЧПЪДХИ ДПУФБФПЮОП РПФЕРМЕМ Й ЮФП ПО ВХДЕФ ЦДБФШ НЕОС ПЛПМП РБТЛБ: НПЦОП ВХДЕФ РПЙЗТБФШ Ч НСЮ. оП С ОЙЛХДБ ОЕ РПЫЈМ. с УМХЫБМ ЛПОГЕТФ "рЕУОС ЗПДБ", УНПФТЕМ ДПЛХНЕОФБМШОЩК ЖЙМШН П РЕТЧЩИ ЛПУНПОБЧФБИ РП ФЕМЕЧЙДЕОЙА Й ЮЙФБМ ДПРПЪДОБ. оХ ЮФП ЦЕ, С ПФДПИОХМ ЧЮЕТБ ОЕРМПИП.
8.5. тБУУЛБЦЙФЕ П ЧБЫЕН ЧЩИПДОПН ДОЕ ЙМЙ УПУФБЧШФЕ ДЙБМПЗ РП ПДОПК ЙЪ УЙФХБГЙК: Б) ЧБЫЙ ЛПММЕЗЙ ЕЪДЙМЙ Ч ЧЩИПДОЩЕ ДОЙ ОБ НБЫЙОЕ ЪБ ЗПТПД; ПОЙ ТБУУЛБЪЩЧБАФ ПВ ЬФПН ОБРЕТЕВПК, Б ЧЩ ЧЩСУОСЕФЕ Х ОЙИ РПДТПВОПУФЙ; В) ЧЩ УПЧЕТЫЙМЙ РПЕЪДЛХ ЗТХРРПК ЪБ ЗПТПД Й ПВУХЦДБЕФЕ ЕЈ ОБ УМЕДХАЭЕН ЪБОСФЙЙ.
вЕЪПЫЙВПЮОПЕ ХРПФТЕВМЕОЙЕ РТЕДМПЗПЧ -- УБНЩК ЧЕТОЩК РПЛБЪБФЕМШ УЧПВПДОПЗП ЧМБДЕОЙС МАВЩН СЪЩЛПН, Ч ФПН ЮЙУМЕ Й ЬУРЕТБОФП. хРПФТЕВМЕОЙЕ РТЕДМПЗПЧ Ч ОБГЙПОБМШОЩИ СЪЩЛБИ РТЕДУФБЧМСЕФ ВПМШЫЙЕ ФТХДОПУФЙ, ФБЛ ЛБЛ ПОП ПУОПЧЩЧБЕФУС ОЕ УФПМШЛП ОБ МПЗЙЛЕ, УЛПМШЛП ОБ ФТБДЙГЙЙ. хРПФТЕВМЕОЙЕ РТЕДМПЗПЧ Ч ЬУРЕТБОФП ПУОПЧЩЧБЕФУС ЗМБЧОЩН ПВТБЪПН ОБ МПЗЙЛЕ. еУМЙ ЧЩ Л УЧПЕК ЛБТФПФЕЛЕ ДПВБЧЙФЕ ЛБТФПЮЛЙ У ЧЩТБЦЕОЙСНЙ, Ч ЛПФПТЩИ ЪБЖЙЛУЙТПЧБОЩ ТБУИПЦДЕОЙС Ч ХРПФТЕВМЕОЙЙ ТХУУЛЙИ Й ЬУРЕТБОФУЛЙИ РТЕДМПЗПЧ, ФП ЧБЫБ ЛБТФПФЕЛБ УФБОЕФ ЕЭЈ ВПЗБЮЕ. ьФЙ ЧЩТБЦЕОЙС НПЦОП ЧЩВЙТБФШ ЙЪ ТБЪОЩИ ТБЪДЕМПЧ ХТПЛПЧ, ПУПВЕООП ЙЪ ХРТБЦОЕОЙК У ЪБДБОЙЕН "рЕТЕЧЕДЙФЕ УПЮЕФБОЙС".
рТЙМПЦЕОЙС сЪЩЛПЧБС ЙЗТБ "ъБРПМОЕОЙЕ РТПРХЭЕООЩИ ВХЛЧ" чЕДХЭЙК РЙЫЕФ ОБ ДПУЛЕ РЕТЧХА Й РПУМЕДОАА ВХЛЧЩ УМПЧБ Й УФБЧЙФ НЕЦДХ ОЙНЙ УФПМШЛП ФПЮЕЛ, УЛПМШЛП ВХЛЧ РТПРХЭЕОП. йЗТБАЭЙЕ РЩФБАФУС ХЗБДБФШ РТПРХЭЕООЩЕ ВХЛЧЩ Й ЧУЈ УМПЧП.
в. з. лПМЛЕТ чЛМБД ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ Ч ЖПТНЙТПЧБОЙЕ Й ТБЪЧЙФЙЕ ЬУРЕТБОФП ч ТЕЪХМШФБФЕ РТПЧЕДЈООПЗП ЙУУМЕДПЧБОЙС РПМХЮЕО УМЕДХАЭЙК ПУОПЧОПК ЧЩЧПД: ЬУРЕТБОФП СЧМСЕФУС ЖХОЛГЙПОЙТХАЭЙН СЪЩЛПН, УПЪДБООЩН ЙЪ ЬМЕНЕОФПЧ ЙОФЕТОБГЙПОБМШОПЗП ЖПОДБ НЙТПЧЩИ СЪЩЛПЧ еЧТПРЩ, ПФПВТБООЩИ ЮБЭЕ ЧУЕЗП Ч ЖПТНЕ, ЛПФПТХА ПОЙ РПМХЮЙМЙ Ч ТХУУЛПН СЪЩЛЕ, РТЙ ЪОБЮЙФЕМШОПН ОЕРПУТЕДУФЧЕООПН ЧЛМБДЕ ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ ЧП ЧУЕ ХТПЧОЙ, ПУПВЕООП Ч ЖПОПМПЗЙА, МЕЛУЙЮЕУЛХА Й ДЕТЙЧБГЙПООХА УЕНБОФЙЛХ, УМПЧППВТБЪПЧБФЕМШОЩЕ, НПТЖПМПЗЙЮЕУЛЙЕ Й УЙОФБЛУЙЮЕУЛЙЕ НПДЕМЙ...
иБТБЛФЕТ ЪБЙНУФЧПЧБОЙС Ч РМБОПЧПН СЪЩЛЕ ПФМЙЮБЕФУС ПФ ИБТБЛФЕТБ ЪБЙНУФЧПЧБОЙС Ч ЬФОЙЮЕУЛПН СЪЩЛЕ: РЕТЧПЕ ПТЙЕОФЙТХЕФУС ОБ ЙОФЕТОБГЙПОБМШОПУФШ, ЧФПТПЕ -- ОЕ ЧУЕЗДБ. рПЬФПНХ ЬУРЕТБОФУЛПЕ УМПЧП ЮБЭЕ ЧУЕЗП РТЕДУФБЧМСЕФ УПВПА НЕДЙБМЙЪЙТПЧБООЩК ЙОЧБТЙБОФ УМПЧ-ПВТБЪГПЧ, ВМЙЪЛЙИ РП ЖПТНЕ Й УЕНБОФЙЛЕ, Ф. Е. УМПЧП ЪБЙНУФЧХЕФУС Ч ЬУРЕТБОФП, ЕУМЙ ПОП ПРПЪОБЧБЕНП ОПУЙФЕМСНЙ ЛБЛ НПЦОП ВПМШЫЕЗП ЮЙУМБ СЪЩЛПЧ -- ЙУФПЮОЙЛПЧ ЙОФЕТОБГЙПОБМШОПЗП ЖПОДБ, ЛПФПТЩЕ ПДОПЧТЕНЕООП СЧМСАФУС ПУОПЧОЩНЙ СЪЩЛБНЙ -- ЙУФПЮОЙЛБНЙ ЬУРЕТБОФП (ЖТБОГХЪУЛЙК, БОЗМЙКУЛЙК, ОЕНЕГЛЙК Й ТХУУЛЙК).
<...> ч УППФЧЕФУФЧЙЙ У ГЕМША Й ЪБДБЮБНЙ ДЙУУЕТФБГЙЙ ОБ ЪБЭЙФХ ЧЩОПУСФУС УМЕДХАЭЙЕ РПМПЦЕОЙС:
1. ьУРЕТБОФП ВМБЗПДБТС ДМЙФЕМШОПНХ ЙУРПМШЪПЧБОЙА Ч ВПМШЫПН НЕЦДХОБТПДОПН ЛПММЕЛФЙЧЕ РТЕЧТБФЙМУС Ч УБНППТЗБОЙЪХАЭХАУС УЙУФЕНХ, РТЙОГЙРЙБМШОП ВМЙЪЛХА УБНППТЗБОЙЪХАЭЙНУС УЙУФЕНБН ЦЙЧЩИ ЬФОЙЮЕУЛЙИ СЪЩЛПЧ.
2. зЕОЕФЙЮЕУЛБС ПВЭОПУФШ ЬУРЕТБОФП У ЕЗП СЪЩЛБНЙ-ЙУФПЮОЙЛБНЙ ПЪОБЮБЕФ, ЮФП ПО УПЪОБФЕМШОП УПЪДБО ОБ ЙИ ПУОПЧЕ Й ОЕ СЧМСЕФУС ОПЧПК УФХРЕОША Ч РТПГЕУУЕ ЙИ ЕУФЕУФЧЕООПК ЬЧПМАГЙЙ. ьФБ ПВЭОПУФШ УПРПУФБЧЙНБ У ПФОПЫЕОЙЕН ЬФОЙЮЕУЛПЗП СЪЩЛБ Л СЪЩЛБН -- ЙУФПЮОЙЛБН ЕЗП ЪБЙНУФЧПЧБОЙК. у ДТХЗПК УФПТПОЩ, ЬУРЕТБОФП ОЕ СЧМСЕФУС УМЕРЛПН СЪЩЛПЧ-ЙУФПЮОЙЛПЧ, Б ПВМБДБЕФ ПТЙЗЙОБМШОПК УФТХЛФХТПК, РПЪЧПМСАЭЕК ЕНХ ТБЪЧЙЧБФШУС БЧФПОПНОП, РП УПВУФЧЕООЩН ЪБЛПОПНЕТОПУФСН.
3. чЛМБД ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ ЧП ЧУЕ ХТПЧОЙ УФТХЛФХТЩ ЬУРЕТБОФП ПЮЕОШ ЪОБЮЙФЕМЕО, ЧУМЕДУФЧЙЕ ЮЕЗП УФТХЛФХТЩ ПВПЙИ СЪЩЛПЧ ВМЙЪЛЙ ДТХЗ ДТХЗХ. ьФПФ ЧЛМБД РТПЙУИПДЙМ РХФЈН ПФВПТБ ЬМЕНЕОФПЧ ЛБЛ ОЕРПУТЕДУФЧЕООП ЙЪ ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ, ФБЛ Й ЙЪ ЙОФЕТОБГЙПОБМШОПЗП ЖПОДБ Ч ФПН ЧЙДЕ, ЛБЛ ПОЙ ПФТБЪЙМЙУШ Ч ТХУУЛПН СЪЩЛЕ.
4. пВЭОПУФШ ЬУРЕТБОФП У ТХУУЛЙН СЪЩЛПН Ч РМБУФЕ ОБЙВПМЕЕ ХРПФТЕВЙФЕМШОПК МЕЛУЙЛЙ, РП ОБЫЙН ОБВМАДЕОЙСН, УПУФБЧМСЕФ 58,8%. чМЙСОЙЕ ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ ОБ УЕНБОФЙЛХ Й ЖТБЪЕПМПЗЙА ЬУРЕТБОФП ФБЛЦЕ ПЮЕЧЙДОП, ИПФС Й ФТХДОПЙЪНЕТЙНП.
5. ч РТПГЕУУЕ ТБЪЧЙФЙС ЬУРЕТБОФП ОБВМАДБЕФУС ФЕОДЕОГЙС Л ЕЧТПРЕКУЛПНХ ХУТЕДОЕОЙА ЖПТН Й Л ЧЩИПДХ ЙЪ ХРПФТЕВМЕОЙС РТПЙЪЧПДОЩИ Й УМПЦОЩИ УМПЧ, ИБТБЛФЕТЙЪХАЭЙИУС ЪОБЮЙФЕМШОПК ЙДЙПНБФЙЮОПУФША, РТЕЦДЕ ЧУЕЗП ФЕИ, ЛПФПТЩЕ РТЙЫМЙ РПД ЧМЙСОЙЕН ТХУУЛПЗП СЪЩЛБ Ч РЕТЙПД ЖПТНЙТПЧБОЙС ЬУРЕТБОФП.
[в. з. лПМЛЕТ. бЧФПТЕЖ. ЛБОД. ДЙУ. н., 1985, У. 2-4.]
<<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ