Leciono 16 <<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ хТПЛ 16 мЕЛУЙЛБ akompani 'РТПЧПЦБФШ', 'УПРТПЧПЦДБФШ', amuzi 'ТБЪЧМЕЛБФШ', 'ЪБВБЧМСФШ', animo 'ДХЫБ', aparta 'ПФДЕМШОЩК', 'ПУПВЕООЩК', 'ПУПВЩК', beno 'ВМБЗП', 'ВМБЗПУМПЧЕОЙЕ', 'УЮБУФШЕ', diligenta 'РТЙМЕЦОЩК', 'УФБТБФЕМШОЩК', 'ХУЕТДОЩК', disputi 'УРПТЙФШ', dividi 'ДЕМЙФШ', 'ТБЪДЕМЙФШ', ekskluziva 'ЙУЛМАЮЙФЕМШОЩК', entuziasmo 'ЧППДХЫЕЧМЕОЙЕ', 'ХЧМЕЮЕОЙЕ', 'ЬОФХЪЙБЪН', esenco 'УХЭОПУФШ', eterna 'ЧЕЮОЩК', eviti 'ЙЪВЕЦБФШ', gento 'РМЕНС' (ХУФБТЕЧЫЕЕ ЪОБЮЕОЙЕ 'ОБТПД', 'ОБГЙС', 'ЬФОПУ'), glavo 'НЕЮ', grado 'УФЕРЕОШ', 'ЗТБДХУ', harmonio 'ЗБТНПОЙС', 'УПЗМБУЙЕ', himno 'ЗЙНО', instigi 'РПВХЦДБФШ', interna 'ЧОХФТЕООЙК', justa 'УРТБЧЕДМЙЧЩК', kolego 'ЛПММЕЗБ', 'ФПЧБТЙЭ', komuniki 'УППВЭБФШ' (komunikigxi 'ПВЭБФШУС'), konscii 'УПЪОБЧБФШ', krei 'УПЪДБЧБФШ', 'ФЧПТЙФШ', 'ПВТБЪПЧБФШ', kreski 'ТБУФЙ', obstina 'ХРТСНЩК', 'ХРПТОЩК', 'ОБУФПКЮЙЧЩК', posedi 'ЙНЕФШ', 'ПВМБДБФШ', 'ЧМБДЕФШ', preciza 'ФПЮОЩК', privata 'ЮБУФОЩК', profito 'ЧЩЗПДБ', 'РПМШЪБ', 'РТЙВЩМШ', reciproka 'ЧЪБЙНОЩК', rilati 'ПФОПУЙФШУС', sango 'ЛТПЧШ', sankta 'УЧСЭЕООЩК', 'УЧСФПК', soifi 'ЦБЦДБФШ', 'ИПФЕФШ РЙФШ', spirito 'ДХИ', trudi 'ОБЧСЪБФШ', uzi 'ХРПФТЕВМСФШ', 'ЙУРПМШЪПЧБФШ', 'РТЙНЕОСФШ'.
вЕЪ РЕТЕЧПДБ: deklaracio, devizo, doktoro, formulo, fundamento, idealo, neuxtrala, oficiala.
зТБННБФЙЛБ 16-1. лБФЕЗПТЙС РЕТЕИПДОПУФЙ-ОЕРЕТЕИПДОПУФЙ.
рЕТЕИПДОЩЕ ЗМБЗПМЩ ПВПЪОБЮБАФ ДЕКУФЧЙЕ, ЛПФПТПЕ ОБРТБЧМЕОП ОБ ПВЯЕЛФ, ЧЩТБЦЕООЩК ЙНЕОЕН Ч ЧЙОЙФЕМШОПН РБДЕЦЕ. вПМШЫЙОУФЧХ ЬУРЕТБОФУЛЙИ РЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ УППФЧЕФУФЧХАФ ТХУУЛЙЕ РЕТЕИПДОЩЕ ЗМБЗПМЩ: acxeti, afisxi, agiti, akcepti, akompani, ami Й Ф. Д. (УПУФБЧШФЕ РЕТЕЮЕОШ ЙЪХЮЕООЩИ РЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ).
ч ТХУУЛПН СЪЩЛЕ РТЙ РЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМБИ Ч ПФТЙГБФЕМШОПК ЖПТНЕ ХРПФТЕВМСЕФУС ОЕ ЧЙОЙФЕМШОЩК, Б ТПДЙФЕМШОЩК РБДЕЦ, УППФЧЕФУФЧХАЭЙЕ ЗМБЗПМЩ Ч ЬУРЕТБОФП ФТЕВХАФ ЧЙОЙФЕМШОПЗП РБДЕЦБ: ne akcepti proponon 'ОЕ РТЙОЙНБФШ РТЕДМПЦЕОЙС'; atendi decidon 'ЦДБФШ ТЕЫЕОЙС'. пФ РЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ ПВТБЪХАФУС УФТБДБФЕМШОЩЕ РТЙЮБУФЙС: acxetita, acxetata, acxetota.
оЕРЕТЕИПДОЩЕ ЗМБЗПМЩ ПВПЪОБЮБАФ ДЕКУФЧЙЕ, ОЕ РТЕДРПМБЗБАЭЕЕ ПВЯЕЛФБ, ЧЩТБЦЕООПЗП ЙНЕОЕН Ч ЖПТНЕ ЧЙОЙФЕМШОПЗП РБДЕЦБ. вПМШЫЙОУФЧХ ЬУРЕТБОФУЛЙИ ОЕРЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ УППФЧЕФУФЧХАФ ТХУУЛЙЕ ОЕРЕТЕИПДОЩЕ ЗМБЗПМЩ: agi, aparteni, aperi, ardi, batali Й Ф. Д. (УПУФБЧШФЕ РЕТЕЮЕОШ ЙЪХЮЕООЩИ ОЕРЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ). пФ ОЕРЕТЕИПДОЩИ ЗМБЗПМПЧ УФТБДБФЕМШОЩЕ РТЙЮБУФЙС ОЕ ПВТБЪХАФУС.
йОПЗДБ ТХУУЛЙН ОЕРЕТЕИПДОЩН ЗМБЗПМБН Ч ЬУРЕТБОФП УППФЧЕФУФЧХАФ РЕТЕИПДОЩЕ ЗМБЗПМЩ: bezoni 'ОХЦДБФШУС Ч'; celi 'ГЕМЙФШУС Ч', 'УФТЕНЙФШУС Л'; posedi 'ПВМБДБФШ', 'ЧМБДЕФШ' + ФЧ. РБДЕЦ; regi 'ХРТБЧМСФШ' + ФЧ. РБДЕЦ; trafi 'РПРБУФШ Ч'; intersxangxi 'ПВНЕОЙЧБФШУС' + ФЧ. РБДЕЦ.
х ОЕЛПФПТЩИ ЬУРЕТБОФУЛЙИ ЗМБЗПМПЧ РПД ЧМЙСОЙЕН ОБГЙПОБМШОЩИ СЪЩЛПЧ Й ЧУМЕДУФЧЙЕ ФПЗП, ЮФП РТЕДМПЗ НПЦЕФ ЪБНЕОСФШУС ЧЙОЙФЕМШОЩН РБДЕЦПН, ЕУМЙ ЬФП ОЕ ЙУЛБЦБЕФ УНЩУМБ, ЛБФЕЗПТЙС РЕТЕИПДОПУФЙ-ОЕРЕТЕИПДОПУФЙ ОЕХУФПКЮЙЧБ: ПОЙ НПЗХФ ХРПФТЕВМСФШУС ЛБЛ У РТСНЩН ДПРПМОЕОЙЕН (УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЕ Ч ЧЙОЙФЕМШОПН РБДЕЦЕ), ФБЛ Й У ЛПУЧЕООЩН (УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЕ Ч ПВЭЕН РБДЕЦЕ У РТЕДМПЗПН): adiauxi (al), atenti (pri), auxskulti (al), danki (al), bedauxri (pri), diskuti (pri), egali (al), esperi (al, pri), festi (pro), forgesi (pri), helpi (al), konkuri (kun), konsenti (pri, kun), kontrauxi (al), kredi (al), lekcii (pri), logxi (en), ludi (per), memori (pri), miri (pri), odori (je), pardoni (al), paroli (pri), partopreni (en), pensi (pri), peti (pri), profiti (de, el), raporti (pri), prelegi (pri), respondi (al), revi (pri), rigardi (al), rilati (al), sekvi (post), servi (al).
La interna ideo de la Esperanto-movado (el kongresaj paroladoj de Doktoro Ludoviko Zamenhof) En la 1905-a jaro dum la 1-a Universala Kongreso de Esperanto en la franca urbo Boulogne-sur-mer (Bulonjo-cxe-maro) estis akceptita "La deklaracio pri Esperantismo".
El la deklaracio, unuanime akceptita en la Bulonja kongreso, ni cxiuj scias, kio estas la Esperantismo en rilato praktika; el tiu cxi deklaracio ni ankaux ekscias, ke "Esperantisto estas nomata cxiu persono, kiu uzas la lingvon Esperanto, tute egale, por kiaj celoj li gxin uzas". Esperantisto estas sekve ne sole tiu persono, kiu uzas Esperanton sole kaj ekskluzive por celoj praktikaj...
Krom la flanko praktika, deviga por cxiuj kaj montrita en la deklaracio, la Esperantismo havas ankoraux alian flankon ne devigan, sed multe pli gravan, flankon idean. Tiun cxi flankon diversaj Esperantistoj povas klarigi al si en la plej diversa maniero kaj en la plej diversaj gradoj. Tial, por eviti cxiun malpacon, la Esperantistoj decidis lasi al cxiu plenan liberecon akcepti la internan ideon de la Esperantismo en tiu formo kaj grado, kiel li mem deziras, aux -- se li volas -- ecx tute ne akcepti por la Esperantismo ian ideon. Por demeti de unuj Esperantistoj cxian respondecon pri agoj kaj idealoj de aliaj Esperantistoj, la Bulonja deklaracio precizigis la oficialan, de cxiu sendispute akceptitan esencon de la Esperantismo kaj aldonis la sekvantajn vortojn: "Cxiu alia espero aux revo, kiun tiu aux alia persono ligas kun la Esperantismo, estas lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas"...
Venos iam la tempo, kiam Esperanto, farigxinte posedajxo de la tuta homaro, perdos sian karakteron idean: tiam gxi farigxos jam nur lingvo, oni jam ne batalados por gxi, oni nur tirados el gxi profiton. Sed nun, kiam preskaux cxiuj Esperantistoj estas ankoraux ne profitantoj, sed nur batalantoj, ni cxiuj konscias tre bone, ke al laborado por Esperanto instigas nin ne la penso pri praktika utileco, sed nur la penso pri la sankta, granda kaj grava ideo, kiun lingvo internacia en si enhavas. Tiu cxi ideo -- vi cxiuj sentas gxin tre bone -- estas frateco kaj justeco inter cxiuj popoloj. Tiu cxi ideo akompanadis Esperanton de la unua momento de gxia naskigxo gxis la nuna tempo...
Vi cxiuj sentis tre bone en Bulonjo, ke nin entuziasmigis ne la amuzoj per si mem, ne reciproka sinkomprenado per si mem, ne la praktika utileco, kiun Esperanto montris, sed la interna ideo de la Esperantismo, kiun ni cxiuj sentis en nia koro. Ni sentis, ke komencigxas la falado de la muroj inter popoloj, ni sentis la spiriton de cxiuhoma frateco. Ni konsciis tre bone, ke gxis la fina malapero de la muroj estas ankoraux tre kaj tre malproksime...
Cxiu, kiu uzas Esperanton aux laboras por gxi, estas Esperantisto, kaj cxiu Esperantisto havas plenan rajton vidi en Esperanto nur lingvon simplan, malvarman internacian komprenigilon... Sed tiuj Esperantistoj, kiuj apartenas al nia afero ne per sia kapo, sed per sia koro, tiuj cxiam sentos kaj sxatos en Esperanto antaux cxio gxian internan ideon...
La devizo de la ideaj Esperantistoj, neniam gxis nun precize formulita, sed cxiam klare sentata, estas: "Ni deziras krei neuxtralan fundamenton, sur kiu la diversaj homaj gentoj povus pace kaj frate interkomunikigxadi, ne altrudante al si reciproke siajn gentajn apartajxojn..."
L. L. Zamenhof La espero (himno de la Esperanto-movado) En la mondon venis nova sento, Tra la mondo iras forta voko; Per flugiloj de facila vento Nun de loko flugu gxi al loko.
Ne al glavo sangon soifanta Gxi la homan tiras familion: Al la mond' eterne militanta Gxi promesas sanktan harmonion.
Sub la sankta signo de l' espero Kolektigxas pacaj batalantoj, Kaj rapide kreskas la afero Per laboroj de la esperantoj.
Forte staras muroj de miljaroj Inter la popoloj dividitaj; Sed dissaltos la obstinaj baroj, Per la sankta amo disbatitaj.
Sur neuxtrala lingva fundamento, Komprenante unu la alian, La popoloj faros en konsento Unu grandan rondon familian.
Nia diligenta kolegaro En laboro paca ne lacigxos, Gxis la bela songxo de l' homaro Por eterna ben' efektivigxos.
[м. ъБНЕОЗПЖ. чУЕНЙТОЩК СЪЩЛ ЬУРЕТБОФП. чБТЫБЧБ, 1890, У. 9, 10.]
м. ъБНЕОЗПЖ оБДЕЦДБ оБД ЪЕНМЕА ОПЧЩН ЮХЧУФЧПН ЧЕЕФ, й РТЙЪЩЧ ТБЪОПУЙФУС РП УЧЕФХ; пО ОБ ЛТЩМШСИ, УМПЧОП МЕЗЛЙК ЧЕФЕТ, пВМЕФБЕФ ВЩУФТП ЧУА РМБОЕФХ.
оЕ НЕЮПН -- ПТХДШЕН ТБЪТХЫЕОШС -- пО УРМПФЙФШ ЦЕМБЕФ ЧУЕ ОБТПДЩ: мАДСН, ХФПНЙЧЫЙНУС Ч УТБЦЕОШСИ, пВЕЭБЕФ НЙТ ПО Й УЧПВПДХ.
чУЕ, ЛФП ЧЕТЙФ Ч УЮБУФШЕ ДОЕК ЗТСДХЭЙИ, уПВТБМЙУШ РПД НЙТОЩЕ ЪОБНЕОБ. рПД ЪЧЕЪДПК ЙДЕЙ ЧУЕНПЗХЭЕК уФБМЙ НЩ УЙМШОЕЕ Й УРМПЮЈООЕК.
уФЕОЩ ОЕДПЧЕТШС ЧЕЛПЧЩЕ тБЪПВЭЙМЙ УФТБОЩ Й ОБТПДЩ; оП УНЕФЕФ РТЕРСФУФЧЙС МАВЩЕ уЧЕФМБС МАВПЧШ -- УЕУФТБ УЧПВПДЩ.
пЧМБДЕЧЫЙ СЪЩЛПН ПВЭЕОШС, иПТПЫП ДТХЗ ДТХЗБ РПОЙНБС, вХДХФ ЦЙФШ ОБТПДЩ, ВЕЪ УПНОЕОШС, лБЛ УЕНШС ЕДЙОБС ЪЕНОБС.
рПМОЩЕ ЬОЕТЗЙЙ Й УФТБУФЙ, оЕ ХУФБОЕН СТПУФОП ФТХДЙФШУС, юФПВ НЕЮФБ, ЛПФПТПК ОЕФ РТЕЛТБУОЕК, дМС МАДЕК НПЗМБ ПУХЭЕУФЧЙФШУС.
рЕТЕЧЕМ У ЬУРЕТБОФП у. чБКОВМБФ.
[нПМПДЈЦШ нПМДБЧЙЙ. лЙЫЙОЕЧ, 01.01.1981.]
ъБДБОЙС 16.1. пВТБЪХКФЕ ТБЧОПЪОБЮОЩЕ ЬУРЕТБОФУЛЙЕ УМПЧБ:
ЬОФХЪЙБУФ; ОЕКФТБМШОПУФШ; РПМХПЖЙГЙБМШОЩК; РТПДБЦБ; УЕЧЕТСОЙО; РПУЕМЙФШУС; ЦЕМФПЧБФЩК; ФТБЧЙОЛБ; УХРТХЦЕУЛЙК; ЮЕТФЈЦОЙЛ; ТБУЮЈУЛБ; ЛПЖЕКОЙЛ; ЛБЖЕ; РТЙМЕФЕФШ; РТЕДЧЙДЕФШ; РТЙЗПТПД; ЧОЕЫЛПМШОЩК; ЧОЕУФЙ; ЪБФТХДОЙФШ; ТБУЫЙТЙФШ; РПУМЕЧПЕООЩК; ВЕЪПЫЙВПЮОП; РПДУПЪОБОЙЕ; ОБИПДЛБ; ЮХЧУФЧЙФЕМШОЩК; ХРТБЧДПН; ЦЕМБФЕМШОЩК; ЦЕМБООЩК; РЕТЕЙНЕОПЧБФШ; ПВНЩФШ; УПБЧФПТУФЧП; НОПЗПСЪЩЮЙЕ; УЧЕТИЯЕУФЕУФЧЕООЩК; РТПВЙЧБЕНЩК; РЕТЕВЕЦБФШ; РЕТЕУПМЙФШ; ОБУЕМЕОЙЕ; ПФЧЩЛОХФШ; РТПЫМПЗПДОЙК; ЧЩЧЕТОХФШУС; ДПУМПЧОЩК; ЛБОЙФЕМЙФШУС; ТБЪВТПУБООПУФШ; ОЕРТЙНЙТЙНЩК; ЧУЕСДОЩК; РПДМЕЦБЭЙК УПЦЦЕОЙА; ЧЪБЙНППФОПЫЕОЙЕ; РТЙЧЛХУ; ПУФХРЙФШУС; ЙОФЕТОБГЙПОБМЙЪБГЙС.
16.2. рЕТЕЧЕДЙФЕ УПЮЕФБОЙС, ПВТБЭБС ЧОЙНБОЙЕ ОБ МПЗЙЮОПЕ ХРПФТЕВМЕОЙЕ РТЕДМПЗПЧ:
ХРБУФШ ОБ ЪЕНМА; РПЕИБФШ ОБ НПТЕ; У НЕУФБ ОБ НЕУФП; ПЛОБ ОБ ЧПУФПЛ; РЕТЕКФЙ ОБ ТХУУЛЙК СЪЩЛ; РТБЧП ОБ ФТХД; ПРПЪДБФШ ОБ ОЕУЛПМШЛП НЙОХФ; ДБМШЫЕ ОБ ЛЙМПНЕФТ; ОБ ДОСИ; ОБ ОЕДЕМЕ; ОБ ЪБУЕДБОЙЙ; ОБ ИПДХ; РТЙЕИБФШ ОБ РПЕЪДЕ; ОБ НОПЗЙЕ ЗПДЩ; ХЕИБФШ ОБ МЕФП; ЛХРЙФШ ОБ ЧУЕ ДЕОШЗЙ; ЛПНОБФБ ОБ ДЧПЙИ; РПКФЙ ОБ ОПЧЩК ЖЙМШН; РТЙЗМБУЙФШ ОБ ЛПЖЕ; ЪБМ ОБ УФП НЕУФ; ВЙМЕФ ОБ ЛПОГЕТФ; ЗПЧПТЙФШ ОБ БОЗМЙКУЛПН СЪЩЛЕ; ОБДЕСФШУС ОБ УМХЮБКОПУФШ; ЗПТПД ОБ чПМЗЕ; ОБ ТБУУЧЕФЕ; ЬФП РТПЙЪПЫМП ОБ НПЙИ ЗМБЪБИ; ПВНЕОСФШ ЦХТОБМ ОБ ЛОЙЗХ; ЙЗТБФШ ОБ ЗЙФБТЕ; ЕИБФШ ОБ АЗ; ОБ РПМРХФЙ; ОБ РЕТЧЩИ РПТБИ; ОБ ЧЕЛЙ ЧЕЮОЩЕ; ЪЙНБ ОБ ОПУХ. рПУФБЧЙФШ Л УФЕОЕ; ЛПОЖЕФЩ Л ЮБА; Л ЮЕНХ ЬФП?; МЙГПН Л МЙГХ; Л ФПНХ ЦЕ; Л УПЦБМЕОЙА.
16.3. рЕТЕЧЕДЙФЕ, ПВТБЭБС ЧОЙНБОЙЕ ОБ ЧЩДЕМЕООЩЕ УМПЧБ:
чУЈ ИПТПЫП, ЮФП ИПТПЫП ЛПОЮБЕФУС. у ФПВПК ЧУЕЗДБ ИПТПЫП. иПТПЫП, С ОЕ ЧПЪТБЦБА. вЕЪ ФЕВС НОЕ ВЩМП РМПИП. ьФП РМПИП. пВЯСУОЕОЙЕ ДПМЦОП ВЩФШ ФПЮОП. уППВЭЙФЕ ФПЮОП П ДБФЕ ЧЩЕЪДБ. вЩМП ФЕНОП, ФПЮОП ОПЮША. ьФП ЧРПМОЕ ЧПЪНПЦОП. еУМЙ ЧПЪНПЦОП, РПЪЧПОЙ НОЕ. чПЪНПЦОП, ЧЩ ОЕ ЪОБЕФЕ ЬФПЗП. рТЙИПДЙФЕ ЧПЪНПЦОП ВЩУФТЕЕ. уППФОПЫЕОЙЕ УЙМ ВЩМП ТБЧОП. б ОБН ЧУЈ ТБЧОП. пО ТБЧОП ЧМБДЕЕФ ПВПЙНЙ СЪЩЛБНЙ. фТЙ РМАУ РСФШ ТБЧОП ЧПУШНЙ. фЧПЙ УМПЧБ, ТБЧОП ЛБЛ Й ЖБЛФЩ, ХВЕДЙМЙ НЕОС. чЮЕТБ С ЧУФБМ ДПУФБФПЮОП ТБОП. дПУФБФПЮОП ЧЪЗМСОХФШ Ч УМПЧБТШ, Й ЧЩ ХЧЙДЙФЕ, ЮФП С РТБЧ.
16.4. рЕТЕЧЕДЙФЕ ОБ ЬУРЕТБОФП:
"тБЪОПСЪЩЮЙЕ СЧМСЕФУС ПДОЙН ЙЪ ЧЕМЙЮБКЫЙИ ОЕУЮБУФЙК ЮЕМПЧЕЮЕУФЧБ", -- РЙУБМ чПМШФЕТ.
оБ ЪЕНМЕ ЗПЧПТСФ ОБ 2,5 ФЩУ. СЪЩЛПЧ. нЕЦДХОБТПДОЩЕ ПФОПЫЕОЙС ТБЪЧЙЧБАФУС У ОЕПВЩЛОПЧЕООПК ВЩУФТПФПК. хНОПЦБАФУС ЧЪБЙНОЩЕ РПЕЪДЛЙ ХЮЈОЩИ, УРЕГЙБМЙУФПЧ, ФХТЙУФПЧ. хЧЕМЙЮЙЧБЕФУС ЮЙУМП НЕЦДХОБТПДОЩИ ЛПОЗТЕУУПЧ. рПЧЩЫБЕФУС ЙОФЕТЕУ Л УПВЩФЙСН ЪБ ТХВЕЦПН.
чУЕ НЩ ЦЙЧЕН ОБ ПДОПК РМБОЕФЕ, ОП ТБЪДЕМЕОЩ НОПЗЙНЙ СЪЩЛБНЙ: ТБЪОПСЪЩЮЙЕ ПЮЕОШ ЪБФТХДОСЕФ ПВЭЕОЙЕ МАДЕК ЙЪ ТБЪОЩИ УФТБО. лТПНЕ ФПЗП, ПОП ПФОЙНБЕФ НОПЗП ЧТЕНЕОЙ Й ДЕОЕЗ, ЛПФПТЩЕ НПЦОП ВЩМП ВЩ ОБРТБЧЙФШ ОБ РПЧЩЫЕОЙЕ ВМБЗПУПУФПСОЙС ЮЕМПЧЕЮЕУФЧБ.
пУПВЩЕ ФТХДОПУФЙ УФПСФ РЕТЕД ОБХЛПК, ЛПФПТБС РП УЧПЕК УХЭОПУФЙ ЙОФЕТОБГЙПОБМШОБ. оБХЮОЩЕ ТБВПФЩ РЙЫХФУС ОБ ВПМШЫПН ЮЙУМЕ СЪЩЛПЧ, ЮФП НЕЫБЕФ ПВНЕОХ ОБХЮОП-ФЕИОЙЮЕУЛПК ЙОЖПТНБГЙЕК.
ч тПУУЙКУЛПК ЗПУХДБТУФЧЕООПК ВЙВМЙПФЕЛЕ ОБИПДСФУС ЛОЙЗЙ ВПМЕЕ ЮЕН ОБ 200 СЪЩЛБИ. фПМШЛП ЦХТОБМЩ РП ИЙНЙЙ ЙЪДБАФУС ОБ 30 СЪЩЛБИ.
йЪЧЕУФОЩК РПМШУЛЙК ХЮЈОЩК пДП вХКЧЙД РЙУБМ: "уЕЗПДОС ПЮЕОШ ФТХДОП РТЕДУФБЧЙФШ УЕВЕ, ДП ЛБЛПК УФЕРЕОЙ ВХДХФ ПВМЕЗЮЕОЩ ПФОПЫЕОЙС НЕЦДХ ОБТПДБНЙ, ЛПЗДБ ЧУЕ, ОБЛПОЕГ, РПКНХФ ОЕПВИПДЙНПУФШ НЕЦДХОБТПДОПЗП СЪЩЛБ".
16.5. оБРЙЫЙФЕ ТБУУЛБЪ ОБ ПДОХ ЙЪ ФЕН: Б) УФБМЛЙЧБМЙУШ МЙ чЩ У СЪЩЛПЧЩН ВБТШЕТПН Й ЛБЛ чЩ ЕЗП РТЕПДПМЕЧБМЙ? В) ЛБЛ чЩ ХЪОБМЙ ПВ ЬУРЕТБОФП, РПЮЕНХ ОБЮБМЙ ЕЗП ЙЪХЮБФШ, ЮЕН ПО чБУ РТЙЧМЕЛБЕФ?
рПЮФЙ ЧУЕ БЛФЙЧЙУФЩ ЬУРЕТБОФП-ДЧЙЦЕОЙС ОБЮБМЙ РТЕРПДБЧБФШ НЕЦДХОБТПДОЩК СЪЩЛ ПЮЕОШ ТБОП: ЮБУФП УТБЪХ ЦЕ РПУМЕ ФПЗП, ЛБЛ ПОЙ УБНЙ РТПЫМЙ ПУОПЧОПК ЛХТУ. оЕФ МХЮЫЕЗП УРПУПВБ ХУЧПЙФШ ХЮЕВОЩК НБФЕТЙБМ, ЮЕН ПВЯСУОЙФШ ЕЗП ДТХЗЙН МАДСН: ЧЕДШ ДМС ЬФПЗП РТЙИПДЙФУС УБНПНХ ФЭБФЕМШОП ТБЪВЙТБФШУС ЧП ЧУЕИ ДЕФБМСИ. оБЮОЙФЕ РПДВЙТБФШ ОЕВПМШЫХА ЗТХРРХ ДМС ПВХЮЕОЙС, МХЮЫЕ ЧУЕЗП УТЕДЙ ВМЙЪЛЙИ ЧБН МАДЕК: ТПДУФЧЕООЙЛПЧ, ДТХЪЕК, ЛПММЕЗ, УПЛХТУОЙЛПЧ, УПХЮЕОЙЛПЧ, УПУЕДЕК. рПНПЭШ ЧЩ УНПЦЕФЕ РПМХЮЙФШ Ч ВМЙЦБКЫЕН ЛМХВЕ ЬУРЕТБОФП Й Ч тПУУЙКУЛПН УПАЪЕ ьУРЕТБОФЙУФПЧ (тПуь), Б ФБЛЦЕ УП УФПТПОЩ НЕУФОЩИ НПМПДЈЦОЩИ Й РТПЖУПАЪОЩИ ПТЗБОЙЪБГЙК.
пРФЙНБМШОБС УИЕНБ ПВХЮЕОЙС Ч ЛТХЦЛЕ ФБЛПЧБ: ДПНБ ХЮБЭЙЕУС ЪОБЛПНСФУС УБНПУФПСФЕМШОП РП ХЮЕВОЙЛХ У НБФЕТЙБМПН ЧУЕЗП УМЕДХАЭЕЗП ХТПЛБ, ОБ ЪБОСФЙЙ ВЕЗМП РПЧФПТСАФУС УМПЧБ Й ФЕПТЕФЙЮЕУЛЙК НБФЕТЙБМ, ДБАФУС ОЕПВИПДЙНЩЕ ТБЪЯСУОЕОЙС. пУОПЧОБС ТБВПФБ ЧЕДЈФУС У ФЕЛУФПН: ЮФЕОЙЕ РП ТПМСН, БОБМЙЪ ЙОФЕТЕУОЩИ НПНЕОФПЧ, ЧПРТПУЩ РТЕРПДБЧБФЕМС Л ХЮБЭЙНУС, ЧПРТПУЩ ХЮБЭЙИУС ДТХЗ Л ДТХЗХ, РЕТЕУЛБЪ ФЕЛУФБ, ТБУУЛБЪ ЙМЙ ДЙБМПЗ РП УЙФХБГЙЙ, ВМЙЪЛПК Л ФЕНЕ ФЕЛУФБ. хРТБЦОЕОЙС ЧЩРПМОСАФУС Ч БХДЙФПТЙЙ ФПМШЛП РТЙ ОБМЙЮЙЙ ДПУФБФПЮОПЗП ЧТЕНЕОЙ, ОЕ ПВСЪБФЕМШОП ЧУЕ Й ОЕ ПВСЪБФЕМШОП ДП ЛПОГБ. цЕМБФЕМШОЕЕ ЧУЕЗП ЧЩРПМОСФШ Ч БХДЙФПТЙЙ МЕЛУЙЛП-ЗТБННБФЙЮЕУЛЙЕ ХРТБЦОЕОЙС, УПДЕТЦБЭЙЕ РПУМПЧЙГЩ Й БЖПТЙЪНЩ. оЕ ЪБВЩЧБКФЕ П СЪЩЛПЧЩИ ЙЗТБИ, П РЕУОСИ ОБ ЬУРЕТБОФП. оБ ЪБОСФЙЙ УМЕДХЕФ ПУФБЧМСФШ ОЕУЛПМШЛП НЙОХФ ДМС ПФЧЕФБ ОБ ЧПРТПУЩ ХЮБЭЙИУС.
ч ЪБЧЙУЙНПУФЙ ПФ ПВЭЕК РПДЗПФПЧЛЙ ХЮБЭЙИУС Й ОБМЙЮЙС ЧТЕНЕОЙ ПВЯЈН ХЮЕВОПЗП НБФЕТЙБМБ, РТПИПДЙНПЗП Ч БХДЙФПТЙЙ, НПЦЕФ ЛПМЕВБФШУС ПФ НБЛУЙНХНБ (БВУПМАФОП ЧЕУШ НБФЕТЙБМ ЛХТУБ) ДП НЙОЙНХНБ (РЕТЧЩЕ 14 ХТПЛПЧ ВЕЪ ХРТБЦОЕОЙК). рТЙ УБНПУФПСФЕМШОПК ЙМЙ ЪБПЮОПК ЖПТНЕ ПВХЮЕОЙС УМЕДХЕФ РТПИПДЙФШ НБФЕТЙБМ ЛХТУБ ГЕМЙЛПН.
уЕЛТЕФ ХУРЕИБ РТЙ ЙЪХЮЕОЙЙ СЪЩЛБ -- Ч УЙУФЕНБФЙЮЕУЛПК УБНПУФПСФЕМШОПК ТБВПФЕ: БХДЙФПТОЩЕ ЪБОСФЙС НПЗХФ ЪБНЕОЙФШ ЙИ МЙЫШ ЮБУФЙЮОП.
цЕМБФЕМШОП, ЮФПВЩ ТХЛПЧПДЙФЕМШ ЛТХЦЛБ, ПВТБФЙЧЫЙУШ Ч тПуь, УДБМ ЬЛЪБНЕО ОБ РТБЧП РТЕРПДБЧБОЙС ЬУРЕТБОФП Й РПМХЮЙМ УППФЧЕФУФЧХАЭЕЕ УЧЙДЕФЕМШУФЧП.
рТЙМПЦЕОЙС сЪЩЛПЧБС ЙЗТБ "нОПЗП УМПЧ ЙЪ ПДОПЗП" чЕДХЭЙК ЪБРЙУЩЧБЕФ УМПЧП, ОБРТЙНЕТ, harmonio. йЗТБАЭЙЕ ДПМЦОЩ ПВТБЪПЧБФШ ЛБЛ НПЦОП ВПМШЫЕ УМПЧ ЙЪ ВХЛЧ, УПДЕТЦБЭЙИУС Ч ДБООПН УМПЧЕ: haro, horo, nomo, mono... чЩЙЗТЩЧБЕФ ФПФ, ЛФП ЪБ ПРТЕДЕМЈООПЕ ЧТЕНС ПВТБЪПЧБМ ВПМШЫЕЕ ЮЙУМП УМПЧ.
Adalberto Hulesx Se estus tiel Se estus tiel -- sed ne estas tiel -- se estus tiel, ke vi amus min, se vi estus tia -- sed vi ne estas tia -- se vi estus tia, kia mi imagis vin, se cxio estus aliel [1]! -- se estus tiel, kiel mi dezirus... Sed ne estas tiel!
[A. Hulesx. Katoj kaj cxevaloj. Budapest, 1982, c.26.]
[1] aliel = alie, alimaniere
рЕТЕУФТПКЛБ ОБ ЬУРЕТБОФП ч ЛПОГЕ БРТЕМС Ч нПУЛЧЕ УПУФПСМБУШ лПОУХМШФБФЙЧОБС ЧУФТЕЮБ ЬУРЕТБОФЙУФУЛЙИ ПТЗБОЙЪБГЙК УПГЙБМЙУФЙЮЕУЛЙИ УФТБО. чП ЧУФТЕЮЕ РТЙОСМЙ ХЮБУФЙЕ ПЛПМП ФТЙДГБФЙ ДЕМЕЗБФПЧ ЙЪ вПМЗБТЙЙ, юЕИПУМПЧБЛЙЙ, здт, чЕОЗТЙЙ, лХВЩ, рПМШЫЙ, чШЕФОБНБ.
иПФС Ч РТПЗТБННЕ Й ЪОБЮЙМПУШ ЧУЈ, ОБЮЙОБС ПФ МЙОЗЧЙУФЙЛЙ Й ЛПОЮБС РТПВМЕНБНЙ НЙТБ Й ЬЛПМПЗЙЙ, ЧУФТЕЮБ ПФМЙЮБМБУШ ЗМХВПЛЙН БОБМЙЪПН ФТХДОПУФЕК, РЕТЕЦЙЧБЕНЩИ ДЧЙЦЕОЙЕН ЬУРЕТБОФЙУФПЧ Ч уПЧЕФУЛПН уПАЪЕ. фТБДЙГЙЙ ЬУРЕТБОФП ОБ ФЕТТЙФПТЙЙ ОЩОЕЫОЕЗП уПЧЕФУЛПЗП уПАЪБ ОБУЮЙФЩЧБАФ ГЕМПЕ УФПМЕФЙЕ, ПОЙ ОБЮБМЙУШ ЕЭЈ УП мШЧБ фПМУФПЗП. рЕТЧЩЕ ЗПДЩ ЙУФПТЙЙ ЬФПЗП НЕЦДХОБТПДОПЗП СЪЩЛБ УРТБЧЕДМЙЧП ОБЪЩЧБАФУС ТХУУЛЙН РЕТЙПДПН. дБ, ВЩМЙ РБХЪЩ, РТЙЮЙОПК ЛПФПТЩИ УФБМЙ УФБМЙОУЛЙЕ ТЕРТЕУУЙЙ Ч ФТЙДГБФЩЕ ЗПДЩ Й ВАТПЛТБФЙЮЕУЛЙК ЪБУФПК Ч 70-Е Й 80-Е. дБЧОП ХЦЕ УПЧЕФУЛЙЕ ЬУРЕТБОФЙУФЩ НПЗМЙ ВЩ ЧМЙФШУС Ч ЙОФЕТОБГЙПОБМШОХА УЕНША МАДЕК, РПМШЪХАЭЙИУС ЬУРЕТБОФП Ч ВПМЕЕ ЮЕН 100 УФТБОБИ НЙТБ. еУМЙ ЧУЕ НЩ УФТЕНЙНУС УЕКЮБУ Л ЧУЕНЙТОПНХ УПФТХДОЙЮЕУФЧХ, ОБН УМЕДПЧБМП ВЩ РПНОЙФШ, ЮФП СЪЩЛ ЬУРЕТБОФП ТПДЙМУС ДМС ФПЗП, ЮФПВЩ УМХЦЙФШ ФБЛПНХ УПФТХДОЙЮЕУФЧХ, Й ЮФП ПО ХУРЕЫОП ДЕМБЕФ ЬФП ХЦЕ ГЕМПЕ УФПМЕФЙЕ.
с РПУЕФЙМ нПУЛЧХ ДЕУСФШ МЕФ ОБЪБД Й ОЕ ПЮЕОШ ТЧБМУС ФХДБ ЧЕТОХФШУС, ЮФП-ФП ФБН ДБЧЙМП ОБ НЕОС. нПЙ ДТХЪШС ОЕ ЙНЕМЙ РТБЧБ РПУЕЭБФШ НЕОС Ч ЗПУФЙОЙГЕ Й ОЕ ПУНЕМЙЧБМЙУШ РТЙЗМБУЙФШ НЕОС Л УЕВЕ ДПНПК. пДОБЛП ОБН ХДБМПУШ ЪБЧМБДЕФШ УФПМПН Ч ЛБЖЕ "бТФЙУФЙЮЕУЛПЕ", Й С ЪБ ЬФЙ ДЕУСФШ МЕФ НОПЗП ТБЪ ЧУРПНЙОБМ ФПФ РТЕЛТБУОЩК ЧЕЮЕТ, ВХДХЮЙ Ч вПНВЕЕ, тЙП-ДЕ-цБОЕКТП, бЖЙОБИ, зБЧБОЕ, фПЛЙП, рБТЙЦЕ, нЕИЙЛП, оША-кПТЛЕ, нБДТЙДЕ, рЕЛЙОЕ, дБЛБТЕ Й НПЈН ТПДОПН вЕМЗТБДЕ.
й ЧПФ С УОПЧБ Ч нПУЛЧЕ, С ЧЙЦХ, ЮФП ПОБ УОПЧБ УФБМБ ФЕН ЗПТПДПН, У ЛПФПТЩН С ЪОБЛПН 50 МЕФ ЙЪ ТПНБОПЧ Й РПЬН, ЙЪ НХЪЩЛЙ Й ФЕБФТБ. ъДЕУШ УФБМП МЕЗЮЕ ДЩЫБФШ, ЪДЕУШ УРПТСФ, ВЕУЕДХАФ, ПВТЕФБАФ ДТХЪЕК. с ВЩМ ТБД, ЮФП ЧЩУФБЧЛБ лБОДЙОУЛПЗП РТПИПДЙМБ Ч нПУЛЧЕ ЧП ЧТЕНС НПЕЗП РТЕВЩЧБОЙС ЪДЕУШ. с ОБУМБЦДБМУС РТПЗХМЛБНЙ РП бТВБФХ, ОЕУЛПМШЛП ТБЪ ВЩМ Ч ЗПУФСИ, РТЙПВТЕМ ЪДЕУШ НОПЗП ОПЧЩИ ДТХЪЕК. фЕРЕТШ НОЕ УОПЧБ ИПЮЕФУС УАДБ ЧЕТОХФШУС. с ОЕ УНПЗХ ДПМЗП ЧЩДЕТЦБФШ ВЕЪ нПУЛЧЩ.
уЙНП нЙМПЕЧЙЮ, ЗЕОЕТБМШОЩК ДЙТЕЛФПТ хОЙЧЕТУБМШОПК ЬУРЕТБОФП-БУУПГЙБГЙЙ
[нПУЛПЧУЛЙЕ ОПЧПУФЙ. 1989, N 19, У. 2.]
"нПУЛПЧУЛЙЕ оПЧПУФЙ" ОБ ЬУРЕТБОФП ч ТЕДБЛГЙА ЙДХФ РЙУШНБ ЙЪ ТБЪОЩИ УФТБО У РТПУШВПК ЧЩРХУЛБФШ ОБЫХ ЗБЪЕФХ ФБЛЦЕ Й ОБ СЪЩЛЕ ЬУРЕТБОФП, РПУЛПМШЛХ НОПЗЙН ОЕДПУФХРОЩ ФЕ ДЕЧСФШ СЪЩЛПЧ, ОБ ЛПФПТЩИ ЗБЪЕФБ ХЦЕ ЧЩИПДЙФ.
оБ ДОСИ ТЕДБЛГЙС "нПУЛПЧУЛЙИ ОПЧПУФЕК" УПЧНЕУФОП У ЧПЪТПЦДЕООЩН Ч ОБЮБМЕ ФЕЛХЭЕЗП ЗПДБ уПАЪПН ЬУРЕТБОФЙУФПЧ УПЧЕФУЛЙИ ТЕУРХВМЙЛ ЧЩРХУФЙМБ РТПВОЩК ОПНЕТ ЗБЪЕФЩ ОБ ЬУРЕТБОФП ОБ ФТЙДГБФЙ ДЧХИ РПМПУБИ РПМПЧЙООПЗП ЖПТНБФБ, УПУФБЧМЕООЩК ЙЪ НБФЕТЙБМПЧ, ТБОЕЕ РТПЫЕДЫЙИ Ч ЕЦЕОЕДЕМШОЙЛЕ.
[нПУЛПЧУЛЙЕ ОПЧПУФЙ. 1989, N 30, У. 2.]
<<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ