Leciono 12 <<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ хТПЛ 12 мЕЛУЙЛБ aparato 'РТЙВПТ', 'БРРБТБФ', besto 'ЦЙЧПФОПЕ', bezoni 'ОХЦДБФШУС', 'ЙНЕФШ РПФТЕВОПУФШ' (mi bezonas 'НОЕ ОХЦОП'), bruna 'ЛПТЙЮОЕЧЩК', cxemizo 'ТХВБЫЛБ', desegni 'ТЙУПЧБФШ', 'ЮЕТФЙФШ', direkto 'ОБРТБЧМЕОЙЕ' (direkti 'ОБРТБЧМСФШ', 'ХРТБЧМСФШ'), egala 'ТБЧОЩК', 'ПДЙОБЛПЧЩК', ekspozicio 'ЧЩУФБЧЛБ', elekti 'ЧЩВЙТБФШ', 'ЙЪВЙТБФШ', fabelo 'УЛБЪЛБ', fako 'ПФДЕМ', 'ПФДЕМЕОЙЕ'; 'УРЕГЙБМШОПУФШ', 'ПФТБУМШ', flava 'ЦЕМФЩК', frauxlo 'ИПМПУФСЛ', 'ОЕЦЕОБФЩК' (frauxlino 'ДЕЧХЫЛБ'), globo 'ЫБТ', griza 'УЕТЩК', gusto 'ЧЛХУ' (gustumi 'РТПВПЧБФШ ОБ ЧЛХУ'), halti 'ПУФБОПЧЙФШУС', hela 'УЧЕФМЩК', 'СТЛЙК', kajero 'ФЕФТБДШ', kisi 'ГЕМПЧБФШ', konkurso 'УПТЕЧОПЧБОЙЕ', 'ЛПОЛХТУ', kovri 'РПЛТЩФШ', 'ЪБЛТЩФШ', krajono 'ЛБТБОДБЫ', laca 'ХУФБМЩК', lino 'МЕО', najbaro 'УПУЕД', ordo 'РПТСДПЛ' (ordigi 'РТЙЧЕУФЙ Ч РПТСДПЛ', 'ХРПТСДПЮЙФШ', 'ХУФТПЙФШ'), pagi 'РМБФЙФШ', pentri 'ТЙУПЧБФШ (ЛТБУЛБНЙ)', perdi 'РПФЕТСФШ', plumo 'РЕТП', pluvo 'ДПЦДШ', printempo 'ЧЕУОБ', razi 'ВТЙФШ', robo 'РМБФШЕ', servi 'УМХЦЙФШ', signo 'ЪОБЛ', 'РТЙЪОБЛ' (supersigno 'ОБДУФТПЮОЩК ЪОБЛ'), supro 'ЧЕТИ', 'ЧЕТЫЙОБ', sxuoj 'ВПФЙОЛЙ', 'ФХЖМЙ', tajpi 'РЕЮБФБФШ ОБ НБЫЙОЛЕ', tauxgi 'ЗПДЙФШУС', universala 'ХОЙЧЕТУБМШОЩК', 'ЧУЕПВЭЙК', 'ЧУЕНЙТОЩК', vintro 'ЪЙНБ'.
вЕЪ РЕТЕЧПДБ: gimnastiko, ilustri, kaso, kostumo, spektaklo.
зТБННБФЙЛБ 12-1. рТЕДМПЗЙ: laux 'РП', 'УПЗМБУОП', 'Ч УППФЧЕФУФЧЙЙ У'; po 'РП' (ХРПФТЕВМСЕФУС У ЮЙУМЙФЕМШОЩНЙ Й У ДТХЗЙНЙ ЛПМЙЮЕУФЧЕООЩНЙ УМПЧБНЙ); anstataux 'ЧНЕУФП'; malgraux 'ОЕУНПФТС ОБ'; laux via peto 'РП ЧБЫЕК РТПУШВЕ'; Sxi vestas sin laux la lasta modo 'пОБ ПДЕЧБЕФУС РП РПУМЕДОЕК НПДЕ'; Agi laux sia placxo 'дЕКУФЧПЧБФШ РП УЧПЕНХ ХУНПФТЕОЙА'; Venu lauxeble pli rapide, mi atendas 'рТЙЕЪЦБК ЛБЛ НПЦОП ВЩУФТЕЕ, С ЦДХ'; po kvin 'РП РСФШ'; Ili venis po grupoj (= pogrupe) 'пОЙ РТЙЫМЙ ЗТХРРБНЙ'; anstataux mi 'ЧНЕУФП НЕОС'; Agu anstataux perdi la tempon senrezulte 'дЕКУФЧХК, ЧНЕУФП ФПЗП ЮФПВЩ ФЕТСФШ ЧТЕНС ВЕЪТЕЪХМШФБФОП'; Elektu amikon ne rapidante, ankoraux malpli rapidu anstatauxigi lin (B. Franklin) 'чЩВЙТБК ДТХЗБ ОЕ УРЕЫБ, ЕЭЈ НЕОШЫЕ ФПТПРЙУШ РТПНЕОСФШ ЕЗП'; Ankoraux ne estis tia nokto, kiun ne anstatauxus mateno 'еЭЈ ОЕ ВЩМП ФБЛПК ОПЮЙ, ЛПФПТХА ОЕ УНЕОЙМП ВЩ ХФТП'; Mi esperas, ke, malgraux cxio, ni plu restos geamikoj 'с ОБДЕАУШ, ЮФП, ОЕУНПФТС ОЙ ОБ ЮФП, НЩ Й ДБМШЫЕ ПУФБОЕНУС ДТХЪШСНЙ'.
рТЕДМПЗЙ cxirkaux (Ч ЪОБЮЕОЙЙ 'РТЙВМЙЪЙФЕМШОП') Й po, ПФОПУСУШ Л ЮЙУМЙФЕМШОПНХ, ЙЗТБАФ ТПМШ ОБТЕЮЙК, Б РПФПНХ ОЕ ЧМЙСАФ ОБ РБДЕЦ УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЗП, РЕТЕД ЛПФПТЩН УФПЙФ ЮЙУМЙФЕМШОПЕ: Mi pagis cxirkaux dek rublojn. Oni donis al cxiu po du krajonojn.
12-2. уПАЪЩ: ju (mal)pli ... des (mal)pli 'ЮЕН ВПМШЫЕ/НЕОШЫЕ ... ФЕН ВПМШЫЕ/НЕОШЫЕ': Ju pli mi lernas, des pli mi vidas, ke mi devas ankoraux lerni.
12-3. юБУФЙГЩ: ja 'ЧЕДШ', 'ЦЕ'; jen ... jen 'ФП ... ФП'.
12-4. юЙУМЙФЕМШОПЕ ambaux 'ПВБ' ОЕ ЙЪНЕОСЕФУС РП ЮЙУМБН Й РБДЕЦБН: Rigardu per ambaux okuloj! 'уНПФТЙ Ч ПВБ (ЗМБЪБ)!'
12-5. оБТЕЮЙЕ jxus 'УЕКЮБУ', 'ФПМШЛП ЮФП': Mi jxus venis.
12-6. вЕЪМЙЮОЩЕ ЗМБЗПМЩ ХРПФТЕВМСАФУС ВЕЪ РПДМЕЦБЭЕЗП. йНЙ ПВПЪОБЮБАФУС СЧМЕОЙС РТЙТПДЩ: pluvas (ОЕМШЪС УЛБЪБФШ *gxi pluvas ЙМЙ *oni pluvas), negxas, sunas, matenigxas, estas varmege, Й ЧЩТБЦБАФУС ТБЪМЙЮОЩЕ ПФОПЫЕОЙС Л РТПЙУИПДСЭЕНХ: okazas ke, povas esti ke, sxajnas, estas eble (eblas), estas grave (gravas), estas necese (necesas), estas utile (utilas), estas certe ke, estas bone, estas versxajne; Okazas, ke prisilenti estas pli bone, ol diri; Kiu mem amas neniun, tiun, sxajnas al mi, ankaux neniu amas (Demokrito); Ne eblas cxiam esti heroo, sed cxiam eblas resti homo (J. W. Goethe/Gjote); Ne necesas nigrigi la nigran, gxi jam estas nigra (S. Burin).
уМПЧППВТБЪПЧБОЙЕ 12-7. уХЖЖЙЛУ -ing- ПВТБЪХЕФ УХЭЕУФЧЙФЕМШОЩЕ, ПВПЪОБЮБАЭЙЕ РТЕДНЕФ, Ч ЛПФПТЩК ЮФП-МЙВП ЧУФБЧМЕОП ЛПОГПН: plumingo 'ТХЮЛБ', piedingo 'УФТЕНС'.
12-8. уХЖЖЙЛУ -cxj- ПВТБЪХЕФ ХНЕОШЫЙФЕМШОЩЕ НХЦУЛЙЕ ЙНЕОБ: Viktoro -- Vicxjo, Mikaelo -- Micxjo, Boriso -- Bocxjo.
уХЖЖЙЛУ -nj- ПВТБЪХЕФ ХНЕОШЫЙФЕМШОЩЕ ЦЕОУЛЙЕ ЙНЕОБ: Faina -- Fanjo, Lidia -- Lidinjo, Larisa -- Larinjo.
рТЙ ДПВБЧМЕОЙЙ ЬФЙИ УХЖЖЙЛУПЧ УМПЧП ПФУЕЛБЕФУС Ч ХДПВОПН ДМС РТПЙЪОПЫЕОЙС НЕУФЕ. йОПЗДБ ПОЙ ХРПФТЕВМСАФУС Ч УМПЧБИ, ПВПЪОБЮБАЭЙИ ВМЙЪЛЙИ ТПДУФЧЕООЙЛПЧ Й ДПТПЗЙИ МАДЕК: pacxjo 'РБРБ', panjo 'НБНБ', avinjo 'ВБВХЫЛБ', filinjo 'ДПЮЕОШЛБ', karulinjo 'ДПТПЗБС', 'НЙМБС'; Flanken, fracxjo! 'рПУФПТПОЙУШ, ВТБФЕГ!'
уМПЧПХРПФТЕВМЕОЙЕ 12-9. юФПВЩ ЙЪВЕЦБФШ РПЧФПТЕОЙС ПДОПЗП Й ФПЗП ЦЕ УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЗП, ЕЗП НПЦОП ЪБНЕОЙФШ НЕУФПЙНЕОЙЕН tiu: La frauxlino kun la bluaj okuloj estas bela, sed tiu (= la frauxlino) kun la brunaj (okuloj) placxas al mi pli (multe).
12-10. дМС МПЗЙЮЕУЛПЗП ЧЩДЕМЕОЙС РПДМЕЦБЭЕЗП ЙМЙ ДПРПМОЕОЙС ЙУРПМШЪХАФУС:
Б) ПУПВБС ЛПОУФТХЛГЙС, Ч ЛПФПТПК ЗТХРРБ РПДМЕЦБЭЕЗП ЙМЙ ДПРПМОЕОЙС РПНЕЭБЕФУС НЕЦДХ УМПЧБНЙ estas Й kiu(j) Й ЛПФПТБС УФБЧЙФУС Ч ОБЮБМЕ РТЕДМПЦЕОЙС; ЧЩДЕМСЕНПЕ УМПЧП ХРПФТЕВМСЕФУС Ч ЙНЕОЙФЕМШОПН РБДЕЦЕ, Б ЕЗП РТЕДМПЗ ЙМЙ ПЛПОЮБОЙЕ -n РТЙУПЕДЙОСЕФУС Л УМПЧХ kiu: Petro kaj Pauxlo enmanigis al Maria rugxajn rozojn -- Estas Petro kaj Pauxlo, kiuj enmanigis al Maria rugxajn rozojn; Estas Maria, al kiu Petro kaj Pauxlo enmanigis rugxajn rozojn; Estas rugxaj rozoj, kiujn Petro kaj Pauxlo enmanigis al Maria; Estas mi, kiu devas danki vin 'ьФП С (ЙНЕООП С, С УБН) ДПМЦЕО ВМБЗПДБТЙФШ ЧБУ';
В) УМПЧБ nome Й gxuste Ч ЪОБЮЕОЙЙ 'ЙНЕООП' (Nome mi devas danki vin; Gxuste al vi mi parolas);
Ч) ЙЪНЕОЕОЙЕ РПТСДЛБ УМПЧ (Vin devas danki mi);
З) МПЗЙЮЕУЛБС ЙОФПОБГЙС (Mi devas danki vin).
Nova magazeno --- Mi gxojas revidi vin, Ninjo! Kien vi direktas vin?
--- Mi legis en la hierauxa vespera jxurnalo, ke oni jxus malfermis novan universalan magazenon. Mi volus rigardi gxin.
--- Kie gxi estas?
--- Tute proksime: apud la sekva trolebusa haltejo, antaux la sportpalaco. Cxu vi ne kontrauxas, se mi invitos vin tien?
--- Al mi estas egale, cxar nun mi nenien rapidas. Bone, ni kuniru! Des pli, ke mi bezonas acxeti kelkajn ajxetojn.
--- Ni komencu de cxi tie! Mi volus vidi vintrajn kaj printempajn paltojn. Jen tre bela palto, kiel cxe mia najbarino. Kia bedauxro, ke gxi estas iom tro helkolora!
--- Mi dume acxetos dikajn kajerojn kaj cxirkaux dek krajonojn. Frauxlino, kiom kostas la kajeroj?
--- Ili kostas po dek rublojn. Bonvolu pagi en la kason. Cxu vi volus preni globkrajonon aux plumingon?
--- Mi prenos ambaux. Kaj anstataux la kajeroj kun la flavaj kovriloj, bonvolu doni al mi tiujn kun la grizaj kovriloj. Estas la griza koloro, kiu precipe placxas al mi.
--- Andrecxjo! Atendu iomete, ne kuru! Kien vi malaperis?
--- Mi perdis vin. Kie do vi estis?
--- Supre. Mi jam trarigardis la tutan etagxon kaj konas gxin de "a" gxis "zo". Cxu vi cxion acxetis?
--- Jes, cxio estas en ordo. Mi vidis lauxmodajn linajn cxemizojn kaj brunajn hungariajn kostumojn, sed mi ne kunhavas tiom da mono. Lauxeble, mi acxetos alifoje. Tamen tion mi faros nek hodiaux, nek morgaux. Cxu vi elektis ion?
--- Mi acxetis malhelajn sxuojn. Ju pli mi rigardas ilin, des pli ili placxas al mi.
--- Vere, tre praktika kaj nemultekosta acxetajxo! Ili estas bonaj por pluva vetero. Rigardu, mi neatendite trovis por mia fratinjo belegan ilustritan libron kun fabeloj pri bestoj. Ja fabeloj estas sxia plej sxatata legajxo.
--- Mi sercxadis someran robon, rigardis jen unu, jen alian, tamen mi neniel povas trovi ian laux mia gusto. Nenio farebla!
--- Mi vidis multe da bonaj ajxoj. En la apudaj fakoj estas elektroraziloj "Agidel", fotoaparatoj "Zenit", porteblaj televidiloj, malpezaj dormosakoj. Mi vidis ankaux germanian tajpilon "Erika" kun supersignoj: gxi tauxgas por tajpi en Esperanto. Necesas pripensi, kion acxeti pli frue.
--- Malgraux tio, ke ni estas cxi tie nur horon, mi jam lacigxis.
--- Do ni iru! Interalie, en cxi magazeno estas bonega priservado.
--- Kion vi faros hodiaux plue?
--- Mi tuj iros al la ekspozicio de pentrajxoj kaj desegnajxoj kaj vespere mi televidos gimnastikan konkurson, poste auxskultos muzikon. Sed vi?
--- Mi havas bileton por la spektaklo "Kiso de Cxanita".
--- Kial ni ne vizitu morgaux Nikolaon? Lauxdire, li ekmalsanis.
--- Memkompreneble, ni iru! Samtempe mi redonos al li librojn, kiujn mi prunteprenis de li por legado: "Tutmonda sonoro", "Cxu li venis trakosme?", "La monto". Krome mi volus peti de li aliajn librojn: "Kiel akvo de l' rivero", "Metropoliteno" kaj "Koloroj". Do bonvolu telefoni al mi en laborejon, kaj ni decidu pri la tempo.
--- Cxion bonan!
--- Same al vi!
ъБДБОЙС 12.1. юФП ПЪОБЮБАФ УМЕДХАЭЙЕ УМПЧБ?
Legejo; sxuisto; kasisto; gimnastikisto; malantauxa; cxiudimancxa; dekomence; eksterkonkursa; lauxplane; plifortigi; transiri; travintri; gelernantoj; memlerninto; elektonta; elektota; bezonata; sunbrunigita; diablajxo; ekpluvis; pluveti; redaktorino; litkovrilo; plenumigxi; ambauxflanka; alpagi; repagi; neelparolebla; anstatauxigebla; submeti; surmeti; altulacxo; aneco; arigxi; superakvego; elektema; pentrinda; cigaredingo; cigaredujo; nerazita; forrazi; enujigi; interkisi; jxusa; perlabori; senlaca; senigxi; fakulo; fotokonkurso; auxtoturismo; pohora pago; kromgusto; lauxforta.
12.2. рЕТЕЧЕДЙФЕ УПЮЕФБОЙС:
Plena ilustrita vortaro de Esperanto; legi anstataux labori; laux lia deziro; laux mia vidpunkto; laux sxia promeso; karaktero laux vetero; malgraux la alta kosto; acxeti po kvar krajonojn; skribi leteron post letero; inter du militoj; atendi gxis la printempo; veturi sen bileto; telefoni antaux ol veni; amo de infanoj al legado; cxe la angulo de la strato; el kio gxi estas farita?; batali por la patrujo; en vintro; je kvin kilometroj pli malproksime; paroli cxirkaux unu horon; sub la suno; ekster kontrolo; super la enirejo; dank' al ilia sperto; pasi preter la haltejo; mi volas nenion krom tio; laca pro laboro; halti por iom ripozi; vesto kontraux pluvo; transdoni pere de najbaro; ekde la elektigxo; bezono de la homaro pri komuna lingvo; okaze de la cxampionigxo; enamigxi al bela frauxlino.
12.3. рЕТЕЧЕДЙФЕ ЖТБЪЩ:
Laux la frukto oni arbon ekkonas. Ni acxetis po du cigaredingojn kaj po unu cigaredujon. Nenio anstatauxas la sanon. Bona matenmangxo ne anstatauxas bonan tagmangxon. Baldaux ni anstatauxigos la nigran-blankan televidilon per la kolora. Eventoj okazas mem, malgraux tio, ke oni prisilentas ilin (Sofoklo). Ju pli da havo, des pli da pravo. La homo estas des pli felicxa, ju malpli da bezonoj li havas. Ja koni bone la homon signifas koni sin mem (Sxekspiro). Jen ekbatos tre rapide, jen ekhaltos mia kor'. Matenas, vesperas -- la tag' malaperas. Ne valoras perdi la tempon por tio! Estas al mi tre agrable, ke mi havas nun okazon saluti vin. Sxi jxus faris matenan gimnastikon kaj tuj iros en la bancxambron por lavi sin. Nenio farigxas tuj. La ricxeco povas veni al ni, sed estas ni mem, kiuj devas iri al la sagxeco (E. Young/Jung). Hodiaux supre, morgaux malsupre. La plej perdita el cxiuj tagoj estas tiu, kiam ni ne ridis (S. Chamfort/Sxamfor). Ni komencas ami tion, kion ni havas, nur kiam ni gxin perdas. Oni ne povas perdi tion, kion oni ne havas. El ies monujo estas facile pagi. Por la bono oni pagas per bono. Senpaga estas nur la morto, sed gxi kostas la vivon. Inter du malbonoj necesas elekti la malplej grandan (Aristotelo). Cxio ordigxos! Kiu ne havas hararon, ne bezonas kombilon. Pli bone sagxa malamiko, ol malsagxa amiko. Cxiu havas sian guston. Neniu povas esti cxioscia, nek cxiopova (Vergilio). Pro malgranda eraro okazas grandaj malfelicxoj. La homo bezonas du jarojn por lerni paroli kaj sesdek jarojn por lerni silenti (R. Gamzatov). Kaj jen la fino de la fabelo. Ni ne tiom bezonas helpon de amikoj, kiom la certecon, ke ni gxin ricevos (Demokrito). Se vi ne volas, ke malamiko eksciu vian sekreton, ne malkovru gxin ecx al amiko (Kabus). Pli valoras paco malbona, ol malpaco plej bona. Se brulas nenio, fumo ne iras. Pluvo en aprilo -- por la tero utilo. Tro elektema ricevas nenion. Kiu tro rapide saltas, tiu baldaux haltas. Por cxiu ago venas la tempo de pago. Ofte rideto helpas al peto.
12.4. рЕТЕЧЕДЙФЕ ОБ ЬУРЕТБОФП:
чЩ ИПФЙФЕ РПУНПФТЕФШ ОПЧЩК ЦХТОБМ НПД, ЛПФПТЩК С РПМХЮЙМБ ЙЪ рБТЙЦБ ПФ УЧПЕК РПДТХЗЙ РП РЕТЕРЙУЛЕ? чПФ ТБЪОПГЧЕФОЩЕ МЕФОЙЕ РМБФШС, ЬМЕЗБОФОЩЕ НХЦУЛЙЕ ЛПУФАНЩ Й ТХВБЫЛЙ, СТЛЙЕ ЧЕУЕООЙЕ РБМШФП. рПУНПФТЙФЕ ОБ ЬФХ НПДОХА УРПТФЙЧОХА ПДЕЦДХ! б ЧПФ ЛБЛЙЕ ЛТБУЙЧЩЕ ЛХРБМШОЩЕ ЛПУФАНЩ! чБН ОТБЧСФУС ФБЛЙЕ ФХЖМЙ? нОЕ, ОБРТЙНЕТ, ОЕ ПЮЕОШ. оП ЬФЙ УБЛЧПСЦЙ -- РП НПЕНХ ЧЛХУХ. ч ЛПОГЕ ЦХТОБМБ ЧЩ НПЦЕФЕ ХЧЙДЕФШ Й ДТХЗЙЕ ЧЕЭЙ -- ЛТБУЙЧЩЕ УФПМПЧЩЕ РТЙВПТЩ, ЮБУЩ ТБЪМЙЮОПК ЖПТНЩ Й НОПЗПЕ ДТХЗПЕ. б С РПУМБМБ НПЕК РПДТХЗЕ Ч рБТЙЦ ЦХТОБМЩ НПД ЙЪ нПУЛЧЩ Й тЙЗЙ -- ПОЙ ФПЦЕ ПЮЕОШ ИПТПЫЙ.
12.5. тБУУЛБЦЙФЕ П УБНПН ВПМШЫПН ХОЙЧЕТНБЗЕ Ч ЧБЫЕН ЗПТПДЕ ЙМЙ УПУФБЧШФЕ ДЙБМПЗ РП ПДОПК ЙЪ УЙФХБГЙК: Б) ЙЪПВТБЪЙФЕ ВЕУЕДЩ П РПЛХРЛБИ Ч ХОЙЧЕТНБЗЕ: ДЧПЕ ДТХЪЕК -- РТПДБЧГЩ -- ЛБУУЙТ; В) ЧЩСУОЙФЕ, Ч ЛБЛЙИ НБЗБЪЙОБИ ЛБЦДЩК ЙЪ ЧБУ ВПМШЫЕ ЧУЕЗП МАВЙФ ВЩЧБФШ; ЛХДБ ЧЩ ИПДЙФЕ ОЕПИПФОП; Ч) РПУМЕЪБЧФТБ ЧЩ ХЕЪЦБЕФЕ Ч МБЗЕТШ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ. йЪ-ЪБ ЪБОСФПУФЙ ЧЩ Й ЧБЫЙ ДТХЪШС ПФМПЦЙМЙ РПЛХРЛЙ ОБ РПУМЕДОЙК ДЕОШ. юФП Й ЛБЛ ЧЩ РПЛХРБЕФЕ, ЛБЛ ЧЩ ПВУХЦДБЕФЕ РПЛХРЛЙ?
чБЫЙИ ЪОБОЙК ХЦЕ ДПУФБФПЮОП, ЮФПВЩ ОБЮБФШ ЮФЕОЙЕ. рПДРЙЫЙФЕУШ ОБ ПДЙО ЙЪ ЬУРЕТБОФУЛЙИ ЦХТОБМПЧ. оБЮОЙФЕ УПВЙТБФШ ВЙВМЙПФЕЮЛХ ЬУРЕТБОФУЛПК МЙФЕТБФХТЩ: ЛОЙЗЙ НПЦОП РТЙПВТЕФБФШ Ч НБЗБЪЙОБИ, Ч ЛМХВБИ ЬУРЕТБОФП, Б ФБЛЦЕ РХФЈН НЕЦДХОБТПДОПЗП ПВНЕОБ. рПУФБТБКФЕУШ РТЙПВТЕУФЙ ИПТПЫЙЕ УМПЧБТЙ. вЕТЙФЕ ЧЪБКНЩ ЛОЙЗЙ Х ФПЧБТЙЭЕК Й ДБЧБКФЕ ЙН ЮЙФБФШ УЧПЙ. йУРПМШЪХКФЕ НЕУФОЩЕ ВЙВМЙПФЕЛЙ, УБНЙ ДБТЙФЕ ЙН ЬУРЕТБОФУЛЙЕ ЛОЙЗЙ. йЪ ГЕОФТБМШОЩИ ВЙВМЙПФЕЛ НПЦОП РПМХЮБФШ ЛОЙЗЙ РП НЕЦВЙВМЙПФЕЮОПНХ БВПОЕНЕОФХ, Б ФБЛЦЕ ЪБЛБЪЩЧБФШ ЙИ НЙЛТПЖЙМШНЩ. юЙФБКФЕ ЛБЛ НПЦОП ВПМШЫЕ, ПУПВЕООП ФП, ЮФП ЙОФЕТЕУХЕФ ЧБУ МЙЮОП, Б ФБЛЦЕ РШЕУЩ Й ИХДПЦЕУФЧЕООХА МЙФЕТБФХТХ У ВПМШЫЙН ЛПМЙЮЕУФЧПН ДЙБМПЗПЧ. оЕ ЪБВЩЧБКФЕ ЧЩРЙУЩЧБФШ Ч ЧБЫХ ЛБТФПФЕЛХ ЙОФЕТЕУОЩЕ ЧЩТБЦЕОЙС, УМПЧБ Й УМПЧПУПЮЕФБОЙС. нПЦЕФ ВЩФШ, Ч ДБМШОЕКЫЕН ЧЩ УБНЙ УФБОЕФЕ РЕТЕЧПДЮЙЛПН ЙМЙ БЧФПТПН УФБФЕК, ИХДПЦЕУФЧЕООЩИ РТПЙЪЧЕДЕОЙК, ОБХЮОП-РПРХМСТОЩИ ЙМЙ ОБХЮОЩИ ТБВПФ ОБ ЬУРЕТБОФП.
рТЙМПЦЕОЙС сЪЩЛПЧБС ЙЗТБ "гЕРПЮЛБ УМПЧ" йЗТБАЭЙЕ РТЙДХНЩЧБАФ ЖТБЪЩ ФБЛ, ЮФПВЩ Ч УМЕДХАЭЕК ЖТБЪЕ ВЩМП УМПЧП ЙЪ РТЕДЩДХЭЕК. йЗТХ НПЦОП ЧБТШЙТПЧБФШ: ОБРТЙНЕТ, РПЧФПТСЕФУС ФПМШЛП УХЭЕУФЧЙФЕМШОПЕ, ЗМБЗПМ, РПУМЕДОЕЕ УМПЧП Й Ф. Д.
тЕЪПМАГЙС аоеулп 23 у/Res. 11. 11. рТБЪДОПЧБОЙЕ УФПМЕФЙС УХЭЕУФЧПЧБОЙС СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП зЕОЕТБМШОБС ЛПОЖЕТЕОГЙС,
ХЮЙФЩЧБС, ЮФП зЕОЕТБМШОБС ЛПОЖЕТЕОГЙС ОБ УЧПЕК УЕУУЙЙ 1954 З. Ч нПОФЕЧЙДЕП Ч ТЕЪПМАГЙЙ IC.1.4.422-4224 ПФНЕЮБЕФ ХУРЕИЙ, ДПУФЙЗОХФЩЕ РТЙ РПНПЭЙ НЕЦДХОБТПДОПЗП СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП Ч ПВМБУФЙ НЕЦДХОБТПДОПЗП ЙОФЕММЕЛФХБМШОПЗП ПВНЕОБ Й ЧЪБЙНПРПОЙНБОЙС ОБТПДПЧ НЙТБ, Б ФБЛЦЕ РТЙЪОБЕФ, ЮФП ЬФЙ ТЕЪХМШФБФЩ УПЗМБУХАФУС У ГЕМСНЙ Й ЙДЕБМБНЙ аоеулп,
ОБРПНЙОБС, ЮФП ЬУРЕТБОФП ДПУФЙЗМП ФЕН ЧТЕНЕОЕН ЪОБЮЙФЕМШОПЗП РТПЗТЕУУБ Ч ЛБЮЕУФЧЕ УТЕДУФЧБ ТБЪЧЙФЙС ЧЪБЙНПРПОЙНБОЙС ОБТПДПЧ Й ЛХМШФХТ ТБЪМЙЮОЩИ УФТБО, РТПОЙЛБС Ч ВПМШЫЙОУФЧП ТЕЗЙПОПЧ НЙТБ Й Ч ВПМШЫХА ЮБУФШ ЮЕМПЧЕЮЕУЛПК ДЕСФЕМШОПУФЙ,
РТЙЪОБЧБС ПЗТПНОЩЕ РПФЕОГЙБМШОЩЕ ЧПЪНПЦОПУФЙ ЬУРЕТБОФП ДМС НЕЦДХОБТПДОПЗП ЧЪБЙНПРПОЙНБОЙС Й ПВЭЕОЙС НЕЦДХ МАДШНЙ ТБЪМЙЮОЩИ ОБГЙПОБМШОПУФЕК,
РТЙОЙНБС Л УЧЕДЕОЙА ЪОБЮЙФЕМШОЩК ЧЛМБД ДЧЙЦЕОЙС ЬУРЕТБОФП, Й Ч ПУПВЕООПУФЙ чУЕНЙТОПК БУУПГЙБГЙЙ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ, Ч ТБУРТПУФТБОЕОЙЕ ЙОЖПТНБГЙЙ П ДЕСФЕМШОПУФЙ аоеулп, Б ФБЛЦЕ ЕЈ ХЮБУФЙЕ Ч ДЕСФЕМШОПУФЙ пТЗБОЙЪБГЙЙ,
ХЮЙФЩЧБС ФПФ ЖБЛФ, ЮФП Ч 1987 З. ВХДЕФ ПФНЕЮБФШУС УФПМЕФЙЕ УХЭЕУФЧПЧБОЙС СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП,
1. РТЙЧЕФУФЧХЕФ ДЧЙЦЕОЙЕ ЬУРЕТБОФП Ч УЧСЪЙ УП УФПМЕФЙЕН ЕЗП УХЭЕУФЧПЧБОЙС,
2. РТЕДМБЗБЕФ зЕОЕТБМШОПНХ ДЙТЕЛФПТХ РТПДПМЦБФШ ЧОЙНБФЕМШОП УМЕДЙФШ ЪБ ТБЪЧЙФЙЕН СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП Ч ЛБЮЕУФЧЕ УТЕДУФЧБ ХМХЮЫЕОЙС ЧЪБЙНПРПОЙНБОЙС НЕЦДХ ТБЪМЙЮОЩНЙ ОБГЙСНЙ Й ЛХМШФХТБНЙ,
3. РТЕДМБЗБЕФ ЗПУХДБТУФЧБН-ЮМЕОБН ПФНЕФЙФШ УФПМЕФЙЕ СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП РХФЈН РТПЧЕДЕОЙС УППФЧЕФУФЧХАЭЙИ НЕТПРТЙСФЙК, ЧЩРХУЛБ УРЕГЙБМШОЩИ РПЮФПЧЩИ НБТПЛ Й Ф. Д., Б ФБЛЦЕ УПДЕКУФЧПЧБФШ ЧЧЕДЕОЙА Ч УЧПЙИ ЫЛПМБИ Й ЧЩУЫЙИ ХЮЕВОЩИ ЪБЧЕДЕОЙСИ ХЮЕВОПК РТПЗТБННЩ, РПУЧСЭЈООПК СЪЩЛПЧЩН РТПВМЕНБН Й ЬУРЕТБОФП,
4. ТЕЛПНЕОДХЕФ ОЕРТБЧЙФЕМШУФЧЕООЩН НЕЦДХОБТПДОЩН ПТЗБОЙЪБГЙСН РТЙОСФШ ХЮБУФЙЕ Ч РТБЪДОПЧБОЙЙ УФПМЕФЙС СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП Й ТБУУНПФТЕФШ ЧПЪНПЦОПУФШ ЕЗП ЙУРПМШЪПЧБОЙС Ч ЛБЮЕУФЧЕ УТЕДУФЧБ ТБУРТПУФТБОЕОЙС ЧУЕИ ЧЙДПЧ ЙОЖПТНБГЙЙ УТЕДЙ УЧПЙИ ЮМЕОПЧ, ЧЛМАЮБС ЙОЖПТНБГЙА П ДЕСФЕМШОПУФЙ аоеулп.
уПЖЙС, 8 ОПСВТС 1985 З. [йОЖПТНБГЙПООЩК ВАММЕФЕОШ буь. 1986, N 3 (57), У. 7-8.]
ьУРЕТБОФП -- 100 МЕФ рБТЙЦ. ч ЫФБВ-ЛЧБТФЙТЕ аоеулп УПУФПСМУС ФПТЦЕУФЧЕООЩК ЧЕЮЕТ, РПУЧСЭЈООЩК УФПМЕФОЕК ЗПДПЧЭЙОЕ ЬУРЕТБОФП.
чЩУФХРЙЧЫЙК ОБ ЧУФТЕЮЕ ЗЕОЕТБМШОЩК ДЙТЕЛФПТ аоеулп б. н. н'вПХ РПДЮЕТЛОХМ, ЮФП СЪЩЛ ЬУРЕТБОФП, СЧМСАЭЙКУС УТЕДУФЧПН ПВЭЕОЙС НЕЦДХ МАДШНЙ, РТЙОБДМЕЦБЭЙНЙ Л ТБЪОЩН ЛХМШФХТБН, УРПУПВУФЧХЕФ ХЛТЕРМЕОЙА ЧЪБЙНПРПОЙНБОЙС.
ьУРЕТБОФП СЧМСЕФУС ОБЙВПМЕЕ ЫЙТПЛП ТБУРТПУФТБОЕООЩН ЙУЛХУУФЧЕООП УПЪДБООЩН НЕЦДХОБТПДОЩН СЪЩЛПН. уЧПЈ ОБЪЧБОЙЕ ЬФПФ СЪЩЛ РПМХЮЙМ ПФ РУЕЧДПОЙНБ РПМШУЛПЗП ЧТБЮБ м. ъБНЕОЗПЖБ -- дПЛФПТ ьУРЕТБОФП. рЕТЧЩК ХЮЕВОЙЛ ЬУРЕТБОФП ВЩМ ПРХВМЙЛПЧБО Ч чБТЫБЧЕ Ч 1887 ЗПДХ. ч ОБЮБМЕ XX УФПМЕФЙС ОБЙВПМШЫЕЕ ТБУРТПУФТБОЕОЙЕ СЪЩЛ РПМХЮЙМ Ч зЕТНБОЙЙ, тПУУЙЙ Й жТБОГЙЙ.
чПФ ХЦЕ ВПМЕЕ 30 МЕФ чУЕНЙТОБС БУУПГЙБГЙС ЬУРЕТБОФЙУФПЧ РПДДЕТЦЙЧБЕФ ФЕУОЩЕ УЧСЪЙ У аоеулп.
[йЪЧЕУФЙС. 1986, N 358.]
оБДЕЦДЩ ЬУРЕТБОФП <...> уПВТБЧЫЙЕУС ЧП дЧПТГЕ ЛХМШФХТЩ Й ОБХЛЙ Ч чБТЫБЧЕ РТЕДУФБЧЙФЕМЙ ДЕУСФЛПЧ ТБЪОЩИ УФТБО ЗПЧПТЙМЙ ОБ ПДОПН СЪЩЛЕ -- ЬУРЕТБОФП. й ЧУЕ ПОЙ ХЧЕТЕОЩ, ЮФП ТБОП ЙМЙ РПЪДОП ЬФЙН СЪЩЛПН -- ОБТСДХ У ТПДОЩН -- ВХДХФ ЧМБДЕФШ ЧУЕ ЪЕНМСОЕ. ч ТБВПФЕ чУЕНЙТОПЗП ЛПОЗТЕУУБ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ ХЮБУФЧПЧБМЙ ПЛПМП 6 ФЩУСЮ ЮЕМПЧЕЛ ЙЪ УЕНЙДЕУСФЙ ЗПУХДБТУФЧ. пОЙ РПДЧЕМЙ ЙФПЗЙ УФПМЕФЙС УХЭЕУФЧПЧБОЙС ЬУРЕТБОФП Й ПВУХДЙМЙ ЕЗП ТБЪЧЙФЙЕ Ч XXI ЧЕЛЕ...
-- дМС НЙТПЧПЗП ПВЭЕОЙС, -- УЛБЪБМ РТЕЪЙДЕОФ чУЕНЙТОПК БУУПГЙБГЙЙ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ ДПЛФПТ и. фПОЛЙО (уыб), -- ОБЙВПМЕЕ РПДИПДЙФ ОЕКФТБМШОЩК, РТПУФПК, ХОЙЧЕТУБМШОЩК СЪЩЛ, ОЕ ДБАЭЙК ЛПНХ ВЩ ФП ОЙ ВЩМП ОЙЛБЛЙИ РТЙЧЙМЕЗЙК. оЕ СЧМСАЭЙКУС, ЧПМШОП ЙМЙ ОЕЧПМШОП, РТПЧПДОЙЛПН ЮШЕК-ФП ЛХМШФХТЩ. оЕ УФБЧСЭЙК ДТХЗЙЕ СЪЩЛЙ Ч РПДЮЙОЕООПЕ РПМПЦЕОЙЕ. с ЪБОЙНБАУШ ЙН ВПМШЫЕ ФТЙДГБФЙ МЕФ Й ОБВМАДБМ, ЛБЛ ЬФПФ СЪЩЛ ТБУРТПУФТБОСМУС РП РМБОЕФЕ. уЕКЮБУ ЧП НОПЗЙИ УФТБОБИ РПСЧЙМПУШ НПМПДЈЦОПЕ ДЧЙЦЕОЙЕ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ, УПЪДБОЩ ЙУУМЕДПЧБФЕМШУЛЙЕ ЙОУФЙФХФЩ, УХЭЕУФЧХАФ ЛБЖЕДТЩ Ч ХЮЕВОЩИ ЪБЧЕДЕОЙСИ...
[нПУЛПЧУЛЙЕ ОПЧПУФЙ. 1987, N 33, У. 7.]
<<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ