Leciono 17 <<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ хТПЛ 17 мЕЛУЙЛБ agnoski 'РТЙЪОБФШ', amaso 'НБУУБ', 'ФПМРБ', 'УЛПРМЕОЙЕ', aspiri 'УФТЕНЙФШУС', auxroro 'ХФТЕООСС ЪБТС', balta 'ВБМФЙКУЛЙК', disko 'ДЙУЛ', 'ЗТБНРМБУФЙОЛБ', doloro 'ВПМШ', ebria 'РШСОЩК', 'ПРШСОЕООЩК', epoko 'ЬРПИБ', fidela 'ЧЕТОЩК', 'РТЕДБООЩК' (malfideli 'РТПСЧЙФШ ОЕЧЕТОПУФШ', 'ЙЪНЕОЙФШ'), fiksi 'ХУФБОПЧЙФШ', 'ЪБЛТЕРЙФШ' (fiksauxskulti 'ЧУМХЫБФШУС'), flamo 'РМБНС', flui 'ФЕЮШ', fremda 'ЮХЦПК', 'ЙОПУФТБООЩК', gardi 'ИТБОЙФШ', 'ВЕТЕЮШ', 'УФЕТЕЮШ', kasedo 'ЛБУУЕФБ', komponi 'УПЮЙОСФШ НХЪЩЛХ', konkeri 'РПЛПТЙФШ', konsili 'УПЧЕФПЧБФШ', kvalito 'ЛБЮЕУФЧП', kvanto 'ЛПМЙЮЕУФЧП', logi 'НБОЙФШ', 'РТЙЧМЕЛБФШ', mendi 'ЪБЛБЪБФШ', ondo 'ЧПМОБ', pasio 'УФТБУФШ', 'РЩМ', peni 'УФБТБФШУС', 'РЩФБФШУС', 'РТЙМБЗБФШ ХУЙМЙС', penetri 'РТПОЙЛБФШ', perei 'РПЗЙВОХФШ' (pereigi 'РПЗХВЙФШ'), pluraj 'ОЕУЛПМШЛП', 'ДПЧПМШОП НОПЗП', pola 'РПМШУЛЙК', postuli 'ФТЕВПЧБФШ', presi 'РЕЮБФБФШ', provi 'РТПВПЧБФШ', 'РЩФБФШУС', romanco 'ТПНБОУ', simila 'РПДПВОЩК', 'РПИПЦЙК', societo 'ПВЭЕУФЧП', 'ПТЗБОЙЪБГЙС', 'ПВЯЕДЙОЕОЙЕ', surprizi 'ХДЙЧЙФШ', 'РПТБЪЙФШ' (surpriza 'ОЕПЦЙДБООЩК', 'РПТБЪЙФЕМШОЩК'), sxalti 'ЧЛМАЮЙФШ', sxanco 'УМХЮБК', 'ЧПЪНПЦОПУФШ', 'ЫБОУ', traduki 'РЕТЕЧПДЙФШ', Varsovio 'чБТЫБЧБ', vasta 'ПВЫЙТОЩК', 'РТПУФПТОЩК' (disvastigi 'ТБУРТПУФТБОСФШ'), veki 'ВХДЙФШ', 'РТПВХЦДБФШ'.
вЕЪ РЕТЕЧПДБ: ekzemplero, konkurenco, latina, magnetofono, periodo, tradicio.
Kantoj, kantoj... Unufoje, sidante cxe radioricevilo kaj auxskultante muzikon, mi subite atentis, ke mi komprenas vortojn de la kanto en fremda lingvo. Gxi similis al la itala aux latina lingvo, sed fiksauxskultinte, mi rimarkis, ke la kanto sonas en Esperanto. Tio estis disauxdigo de la Pola radio. Ekde tiu momento mi penas lauxeble ofte auxskulti Varsovion, la naskigxurbon de Esperanto, kiu ekde la 1959-a jaro plurfoje en cxiu tago disauxdigas en la Internacia lingvo. Kaj nemalofte mi havas bonsxancon auxdi kantojn en tiu belsona lingvo.
Baldaux post tio mi veturis en Baltan Esperanto-Tendaron (BET) en Estonio. Tie mi ekauxdis novajn kantojn kaj ecx konatigxis kun ties auxtoroj. Kaj dum la lastaj tendaraj tagoj mi verkis tekston de mia unua Esperanta kanto, kio postulis ne malmultajn penojn.
Komence kantoj estis malmultaj, tial ni kolektadis kaj gardadis cxiun, ecx se gxi ne tre bonkvalitis. Poste venis surpriza periodo, kiam verkado, tradukado kaj plenumado de Esperantaj kantoj ricevis amasan karakteron. Aperis pluraj auxtoroj tra la tuta lando. Ecx tiuj, kiuj sukcesis ellerni nur la bazon de la lingvo, ekprenis plumon kaj ekprovis verki. Kaj, oni devas agnoski, ne cxiam sensukcese. Aperis tioma kvanto de kantoj, ke ili devis elteni grandan konkurencon por veki cxies intereson, por konkeri cxies korojn, por penetri cxiujn Esperanto-klubojn, de Latvio gxis Kamcxatko.
Ekde tiam datigxas la neskribita tradicio -- kunprenadi por la koncertoj en Esperanto-tendaroj cxefe novajn kantojn. Do cxar en cxiu tendaro okazas kelkaj koncertoj, gxiaj partoprenantoj forveturigas kelkdekon da novaj kantoj. En la tendaro okazas ankaux lernado de novaj kaj de jam konataj kantoj.
La kanto estas populariganto de nia vivmaniero. Tial Unio de sovetiaj societoj por amikeco kaj kulturaj ligoj kun eksterlando (SSOD) en Moskvo komencis presadi kaj disvastigadi tra la tuta mondo kolektojn de kantoj de nialandaj komponistoj, kantoj el diversaj epokoj de nia historio. Mi memoras, kiel dum la 48-a Universala Kongreso de Esperanto en Sofio ni disdonacis al la kongresanoj pli ol du mil ekzemplerojn de tia kantaro. Kaj la tuta kongreso kantis "Estu cxiam la suno!" en la Internacia lingvo. Rapide popularigxas diskoj kaj kasedoj kun originalaj kaj tradukitaj Esperantaj kantoj. Pluraj kluboj kunmetas siajn proprajn kantarojn.
Precipe belaj estas Esperantaj kantoj cxe lignofajro. Longe mi memoros nokton en Karpatoj, kiam ni sidis cxirkaux ardanta fajro, plenumante mendojn de niaj frumatene forveturontaj gekamaradoj. Gitaristoj lacigxadis kaj anstatauxadis unu la alian, de tempo al tempo nin kovradis nuboj, lumigataj de la flamo, sed kantoj fluadis onde, gxis aperis sur la horizonto la auxroro.
Pri kio kantas Esperantaj kantoj? Pri cxio plej bona -- pri nia lando, pri la paco, pri la amikeco, pri la amo, pri bonaj homoj, pri iliaj revoj kaj aspiroj, pri tio, ke la vivo estas belega.
Mi sxaltas la magnetofonon kaj, laux sonoj de niaj kantoj -- gajaj kaj malgajaj, seriozaj kaj sxercaj, -- mi rememoras pri proksimaj kaj malproksimaj geamikoj, logxantaj en cxiuj anguloj de nia lando, pri la fidelaj geamikoj, kun kiuj konatigis min la internacia lingvo Esperanto, kun kiuj mi kantis Esperantajn kantojn cxe la neforgesebla nokta lignofajro. Mi konsilas ankaux al vi auxskulti, lerni, kanti, verki, popularigi Esperantajn kantojn: tio alportos al vi multe da utilo kaj plezuro.
Nigraj okuloj (malnova romanco "пЮЙ ЮЈТОЩЕ") Traduko de B. Kolker
Nigra gxis ebri' La okul-rigard', Plena de pasi', De brulanta ard', Mi tre amas vin, Mi tre timas vin, En malbona hor' Mi renkontis vin!
Nigra gxis ebri' La okul-rigard', Logas vi al land' De felicxa fart' -- Al la land' de l' am', Kie regas ver', Lando sen dolor', Lando sen sufer'.
Se ne trafus vi Al sanganta kor', Pasus mia viv' Sen anim-dolor'. Pereigis min Flama alrigard'. Pasis la felicx' Kvazaux negx' en mart'.
Nigra gxis ebri' La okul-rigard', Plena de pasi', De brulanta ard', Mi tre amas vin, Mi tre timas vin, En malbona hor' Mi renkontis vin.
ъБДБОЙС 17.1. пВТБЪХКФЕ ТБЧОПЪОБЮОЩЕ ЬУРЕТБОФУЛЙЕ УМПЧБ:
УФТЕНМЕОЙЕ; ЬЛЪБНЕОБФПТ; ЪБГЧЕУФЙ; ФБОГПЧЭЙГБ; МЙОЕКЛБ; ХЪЛЙК; НЕЮФБФЕМШ; УПМПОЛБ; РТЕДЙУМПЧЙЕ; ЕЦЕДОЕЧОП; ЧОЕРМБОПЧЩК; ДП УНЕТФЙ; НЕЦДХЗПТПДОЩК; БОФЙЧПЕООЩК; УПВТБФШ; УБНПДПЧПМШОЩК; НОПЗПМАДОЩК; РПДУМХЫЙЧБФШ; ОБДУФТПЙФШ; ОБЪЕНОЩК; ПУФБФПЛ; РЕТУПОБМ; ОБРЕЧБФШ; ТЕЫЙФЕМШОЩК; ОЕТЕЫЈООЩК; ОЕРТЙЕНМЕНЩК; РТПУЮЙФБФШУС; ДПРХУФЙФШ; РПДНПУЛПЧОЩК; ПВТЕЪБФШ; ПФТЕЪБФШ; ПФПУМБФШ; ХУЛПТЙФШ; РТПЮЙФБЧ; ТБЪДЧПЙФШУС; ПВЭЕЦЙФЙЕ; ЧТХЮЙФШ; РПДМЕЦБЭЙК РЕТЕРЕЮБФЛЕ; ВЕЪЧЩИПДОЩК; ЧПУРЕФШ; ГЕМПУФОПУФШ; МПВПФТСУОЙЮБФШ; РЕТЕОБУЕМЈООПУФШ; УЩОЙЫЛБ; НЕФЕМШ; ПУФПТПЦОПУФШ; ЧУЕ, ЧНЕУФЕ ЧЪСФЩЕ.
17.2. рЕТЕЧЕДЙФЕ УПЮЕФБОЙС, ПВТБЭБС ЧОЙНБОЙЕ ОБ МПЗЙЮОПЕ ХРПФТЕВМЕОЙЕ РТЕДМПЗПЧ:
Ч ЙАМЕ; УПТПЛ ЛЙМПНЕФТПЧ Ч ЮБУ; РТЕЧТБФЙФШУС Ч УФБТЙЛБ; РТПЮЙФБФШ Ч ФТЙ ОЕДЕМЙ; Ч НПЈ ПФУХФУФЧЙЕ; Ч ФЕЮЕОЙЕ ЮБУБ; Ч ФП ЧТЕНС ЛБЛ; ХЧЙДЕФШ Ч РЕТЧЩК ТБЪ; С ХЧЕТЕО Ч ЬФПН; РПФТЕВОПУФШ Ч УРЕГЙБМЙУФБИ; Ч ДЕЧСФШ ЮБУПЧ; Ч УЕНЙ ЛЙМПНЕФТБИ ПФ ЗПТПДБ; Ч РСФШ ТБЪ ВПМШЫЕ; НБТЛБ Ч ДЕУСФШ ЛПРЕЕЛ; ПОБ ОЕ Ч НПЈН ЧЛХУЕ; УМПЧП Ч УМПЧП; УНПФТЕФШ Ч ПЛОП; ДПН Ч ДЕЧСФШ ЬФБЦЕК; РТПВЕМ Ч ЪОБОЙСИ; Ч РБНСФШ П ЗЕТПЕ; УЛБЪБФШ Ч ЫХФЛХ; ДЧБ ЛЙМПНЕФТБ Ч ДМЙОХ; ОХЦДБФШУС Ч ДЕОШЗБИ; ПО ЙЪВТБО Ч ТХЛПЧПДЙФЕМЙ; ЧЪСФШ Ч ЦЕОЩ; ЧЧЕУФЙ Ч ЪБВМХЦДЕОЙЕ; ЪБЛПОЮЙФШ Ч ДЧБ УЮЈФБ; ОЕ НПЗХ ЧЪСФШ Ч ФПМЛ; ЛБЛ ОЙ Ч ЮЈН ОЕ ВЩЧБМП. уРПТФЛМХВ РТЙ ЪБЧПДЕ; РТЙ ЕЗП ЦЙЪОЙ; РТЙ ЬФПН ХУМПЧЙЙ; РТЙ ЕЗП ХНЕ; РТЙ ЧУЕН ЕЗП ЦЕМБОЙЙ; РТЙ ЧУЕН ФПН; ЗПЧПТЙФШ РТЙ ДЕФСИ; ЬФП УМХЮЙМПУШ РТЙ НОЕ; РТЙ рХЫЛЙОЕ; ВЩФШ РТЙ УНЕТФЙ. чПЛТХЗ УЧЕФБ; УРПТЩ ЧПЛТХЗ РТПВМЕНЩ.
17.3. рЕТЕЧЕДЙФЕ, ПВТБЭБС ЧОЙНБОЙЕ ОБ ЧЩДЕМЕООЩЕ УМПЧБ:
нПМПЮОБС РТПНЩЫМЕООПУФШ РЕТЕЧЩРПМОЙМБ РМБО. оБРТПФЙЧ ОБЫЕЗП ДПНБ ПФЛТЩМБУШ ОПЧБС НПМПЮОБС. пВЩЮОП ЧЕЮЕТПН НЩ ЕДЙН НПМПЮОПЕ. зДЕ МЕЦЙФ ЮБКОБС МПЦЛБ? ьФБ ЮБКОБС ПЮЕОШ ПТЙЗЙОБМШОБ. оЕФ ОЙЮЕЗП РТЕЛТБУОЕЕ ДЕФУЛПК ХМЩВЛЙ. йЪ ДЕФУЛПК УМЩЫБМЙУШ ЪЧХЛЙ НХЪЩЛЙ. вПМШОПК ТЕВЕОПЛ РМПИП УРБМ. рПД ХФТП ВПМШОПК РПЮХЧУФЧПЧБМ УЕВС МХЮЫЕ. вХДХЭЕЕ МЕФП РПЛБЦЕФ, УНПЦЕН МЙ НЩ ЬФП ЧЩРПМОЙФШ. нЩ УНПФТЙН Ч ВХДХЭЕЕ У ОБДЕЦДПК. нПЙ ДПНБЫОЙЕ ДЕМБ ЙДХФ ОЕРМПИП. л ХЦЙОХ УПВТБМЙУШ ЧУЕ ДПНБЫОЙЕ. с ЪБНЕФЙМ ЪБ ПЛОПН ФТБНЧБС ЪОБЛПНЩК ДПН. нОЕ ТБУУЛБЪЩЧБМ ПВ ЬФПН ПДЙО ЪОБЛПНЩК.
17.4. рЕТЕЧЕДЙФЕ ОБ ЬУРЕТБОФП:
хЦЕ Ч XVII-XVIII ЧЧ. ОБЮБМПУШ ЙЪХЮЕОЙЕ РТПВМЕНЩ НЕЦДХОБТПДОПЗП СЪЩЛБ. чЕМЙЛЙЕ НЩУМЙФЕМЙ РТПЫМПЗП -- лПНЕОУЛЙК, дЕЛБТФ, мЕКВОЙГ, чПМШФЕТ, вЬЛПО, жХТШЕ, бНРЕТ -- ЧЩУЛБЪЩЧБМЙУШ ЪБ ЕЗП УПЪДБОЙЕ. ыБТМШ нПОФЕУЛШЈ РЙУБМ: "уЧСЪШ НЕЦДХ ОБТПДБНЙ УФБМБ ФБЛ ЧЕМЙЛБ, ЮФП ЙЪ ОЕЈ ОЕХЛМПООП ЧЩФЕЛБЕФ ОЕПВИПДЙНПУФШ Ч ПВЭЕН СЪЩЛЕ".
лБЦЕФУС, ЮФП РТПЭЕ ЧУЕЗП ВЩМП ВЩ РТЙОСФШ ПДЙО ЙЪ ОБГЙПОБМШОЩИ СЪЩЛПЧ ЛБЛ ЕДЙОЩК НЕЦДХОБТПДОЩК СЪЩЛ. пДОБЛП ЬФП ЧЩЪЧБМП ВЩ УРТБЧЕДМЙЧЩЕ ЧПЪТБЦЕОЙС УП УФПТПОЩ ДТХЗЙИ ОБТПДПЧ. лТПНЕ ФПЗП, УХЭЕУФЧХАЭЙЕ ОБГЙПОБМШОЩЕ СЪЩЛЙ ПЮЕОШ ФТХДОЩ ДМС ЙЪХЮЕОЙС.
ч РПЙУЛБИ ЧЩИПДБ РТЕДМБЗБМЙ ДМС ЬФПК ГЕМЙ НЕТФЧЩК, Б УМЕДПЧБФЕМШОП, ОЕКФТБМШОЩК МБФЙОУЛЙК СЪЩЛ. пДОБЛП ЬФБ ЙДЕС ПЛБЪБМБУШ ОЕРТБЛФЙЮОПК: МБФЩОШ ФПЦЕ ФТХДОБ ДМС ЙЪХЮЕОЙС, ОЕ ЗПЧПТС ХЦЕ П ФПН, ЮФП Ч ОЕК ПФУХФУФЧХАФ УМПЧБ ДМС ПЗТПНОПЗП ЛПМЙЮЕУФЧБ РТЙЧЩЮОЩИ ОБН ЧЕЭЕК.
вЩМП ПЮЕОШ НОПЗП РПРЩФПЛ УПЪДБФШ НЕЦДХОБТПДОЩК ЧУРПНПЗБФЕМШОЩК СЪЩЛ ОБ ТБЪМЙЮОЩИ ПУОПЧБИ. уПФОЙ МАДЕК ФТХДЙМЙУШ ОБД ЪБДБЮЕК ДБФШ ЮЕМПЧЕЮЕУФЧХ ЕДЙОПЕ УТЕДУФЧП ПВЭЕОЙС: ВЩМП УПЪДБОП ПЛПМП ФЩУСЮЙ РТПЕЛФПЧ СЪЩЛПЧ. пДОБЛП РПЮФЙ ЧУЕ ПОЙ ПУФБМЙУШ ФПМШЛП РТПЕЛФБНЙ. ч ЙУФПТЙЙ ПУФБМЙУШ ЗМБЧОЩН ПВТБЪПН ОБЪЧБОЙС СЪЩЛПЧ: УПМШТЕУПМШ, ЧПМБРАЛ, ЙДЙПН ОЕХФТБМШ, МБФЙОП-УЙОЕ-ЖМЕЛУЙПОЕ, ЙДП, ПЛГЙДЕОФБМШ, ОПЧЙБМШ, ВЕКУЙЛ ЙОЗМЙЫ, ЙОФЕТМЙОЗЧБ, ОЕП, ТПНБОЙД, ХТПРЙ, ЬМШАОДЙ Й ДТ.
й ФПМШЛП ПДЙО ЙЪ ОЙИ РТЕЧТБФЙМУС Ч ОБУФПСЭЙК СЪЩЛ ВМБЗПДБТС УФПМЕФОЕНХ ТБЪЧЙФЙА Ч ПВЭЕУФЧЕ. ьФП -- ЬУРЕТБОФП.
17.5. уДЕМБКФЕ РТПЪБЙЮЕУЛЙК РЕТЕУЛБЪ ОБ ЬУРЕТБОФП ПДОПК ЙЪ ЧБЫЙИ МАВЙНЩИ РЕУЕО, ЛПФПТХА ЧЩ ИПФЕМЙ ВЩ ХУМЩЫБФШ ОБ НЕЦДХОБТПДОПН СЪЩЛЕ.
ъБЧЕДЙФЕ ФПМУФЩК ВМПЛОПФ ЛБТНБООПЗП ЖПТНБФБ Й УПВЙТБКФЕ Ч ОЕЗП ФЕЛУФЩ РПОТБЧЙЧЫЙИУС ЬУРЕТБОФУЛЙИ РЕУЕО. мХЮЫЕ ЧУЕЗП УПВЙТБФШ ЙИ ЧП ЧТЕНС УНПФТПЧ ИХДПЦЕУФЧЕООПК УБНПДЕСФЕМШОПУФЙ, УМЕФПЧ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ.
оБКДЙФЕ ЧПЪНПЦОПУФШ ЪБРЙУЩЧБФШ Й РЕТЕРЙУЩЧБФШ ОБ НБЗОЙФПЖПООХА МЕОФХ ЬУРЕТБОФУЛЙЕ РЕУОЙ Ч ИПТПЫЕН ЙУРПМОЕОЙЙ.
тЕЗХМСТОП РТПЧПДЙФЕ Ч ЧБЫЕН ЛМХВЕ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ ТБЪХЮЙЧБОЙЕ ОПЧЩИ РЕУЕО, РТЙЧМЕЛБКФЕ Л ЬФПНХ МАДЕК, ЙЗТБАЭЙИ ОБ НХЪЩЛБМШОЩИ ЙОУФТХНЕОФБИ, РТЕЦДЕ ЧУЕЗП ОБ ЗЙФБТЕ. рПУФБТБКФЕУШ УПЪДБФШ УЧПК ЧПЛБМШОП-ЙОУФТХНЕОФБМШОЩК БОУБНВМШ ЬУРЕТБОФУЛПК РЕУОЙ.
рТПУЙФЕ ПРЩФОЩИ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ РЕТЕЧПДЙФШ ЧБЫЙ МАВЙНЩЕ РЕУОЙ У ТХУУЛПЗП Й ДТХЗЙИ СЪЩЛПЧ. оБЛПОЕГ, РЩФБКФЕУШ УБНЙ РЕТЕЧПДЙФШ Й УПЮЙОСФШ ФЕЛУФЩ Й ДБЦЕ НЕМПДЙЙ ЬУРЕТБОФУЛЙИ РЕУЕО, ОП РТЙ ЬФПН ОЕРТЕНЕООП УПЧЕФХКФЕУШ УП ЪОБФПЛБНЙ СЪЩЛБ. чТСД МЙ ЧБЫЙ РЕТЧЩЕ ФЕЛУФЩ ВХДХФ УПЧЕТЫЕООЩНЙ, ОП Х ЧБУ ЕУФШ РЕТУРЕЛФЙЧБ УФБФШ БЧФПТПН РПРХМСТОЩИ РЕУЕО Й ДТХЗЙИ РТПЙЪЧЕДЕОЙК. рПНОЙФЕ, ЮФП ДБЦЕ МХЮЫЙЕ ЬУРЕТБОФУЛЙЕ РЙУБФЕМЙ ВЩМЙ ЛПЗДБ-ФП ОБЮЙОБАЭЙНЙ ЬУРЕТБОФЙУФБНЙ.
рТЙМПЦЕОЙС сЪЩЛПЧБС ЙЗТБ "юФП ОБ ЛБТФЙОЛЕ?" оБ ЛПТПФЛПЕ ЧТЕНС ЧЩЧЕЫЙЧБЕФУС ЛБТФЙОЛБ. йЗТБАЭЙЕ РП РБНСФЙ ПРЙУЩЧБАФ ЕЈ, Б ЪБФЕН ЮЙФБАФ ЧУМХИ УЧПЙ ПРЙУБОЙС. пВЩЮОП ПРЙУБОЙС ЗПТБЪДП НЕОЕЕ УИПДОЩ, ЮЕН ФПЗП НПЦОП ПЦЙДБФШ.
John S. Dinwoodie (Dinuxudi) Soleco Sxafisto iras sur montaro, kie birdkantoj sonas; kun la Natur' en solidaro solecon li ne konas.
Sed iras mi sur urbostratoj, kie la bru' sencxesas; kaj meze inter la homfratoj fremdule mi solecas.
[W. Auld, J. S. Dinwoodie, J. Francis, R. Rossetti. Kvaropo. Budapest, 1977, У. 121.]
м. о. нСУОЙЛПЧ рТЙОГЙРЩ УФБОПЧМЕОЙС Й ТБЪЧЙФЙС ЖТБЪЕПМПЗЙЙ Ч ЬУРЕТБОФП Й Ч ЬФОЙЮЕУЛЙИ СЪЩЛБИ пУОПЧОЩН ЙУФПЮОЙЛПН РПРПМОЕОЙС ЖТБЪЕПЖПОДБ ЬУРЕТБОФП Ч ОПЧЩК РЕТЙПД ПУФБЕФУС РЙУШНЕООБС ТЕЮШ -- ИХДПЦЕУФЧЕООБС МЙФЕТБФХТБ Й ЖТБЪЕПЗТБЖЙЮЕУЛЙЕ ТБВПФЩ...
оПЧЩН СЧМЕОЙЕН Ч ЬУРЕТБОФП-ЖТБЪЕПМПЗЙЙ ОПЧПЗП РЕТЙПДБ РТЕДУФБЕФ УМПК ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙИ ЬУРЕТБОФЙЪНПЧ, ЛПФПТЩК ПВТБЪПЧБМУС ОБ ПУОПЧЕ УПВУФЧЕООПК РТЙСЪЩЛПЧПК ЛХМШФХТЩ. дМС РПОЙНБОЙС ЪОБЮЕОЙС ФБЛЙИ ЖТБЪЕПМПЗЙЪНПЧ ОЕПВИПДЙНП ПВМБДБФШ ЪОБЮЙФЕМШОЩНЙ РП ПВЯЈНХ ЖПОПЧЩНЙ ЪОБОЙСНЙ, ОБВПТ ЛПФПТЩИ УПРПУФБЧЙН У ОБВПТПН ЖПОПЧЩИ ЪОБОЙК РТЕДУФБЧЙФЕМЕК ЬФОЙЮЕУЛЙИ УППВЭЕУФЧ. уМПК ЬУРЕТБОФЙЪНПЧ УПУФБЧМСЕФ РПЛБ ЗТХРРБ Ч ОЕУЛПМШЛП УПФ ЕДЙОЙГ, ПДОБЛП ЬФБ ЗТХРРБ ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙИ ЕДЙОЙГ РПУФПСООП РПРПМОСЕФУС Й ТБЪЧЙЧБЕФУС. пУОПЧОЩН НЕИБОЙЪНПН ПВТБЪПЧБОЙС ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙИ ЬУРЕТБОФЙЪНПЧ СЧМСЕФУС ТБЪЧЙФЙЕ УЧСЪБООПЗП ЪОБЮЕОЙС Х ТСДБ УМПЧ: verda sxipo 'ДЧЙЦЕОЙЕ ЬУРЕТБОФЙУФПЧ', verda lingvo 'ЬУРЕТБОФП', gxisosta fundamentano 'ЬУРЕТБОФУЛЙК РХТЙУФ' Й ДТ.
тБЪЧЙФЙЕ ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙ УЧСЪБООПЗП ЪОБЮЕОЙС ИБТБЛФЕТОП Й ДМС ЗТХРРЩ ЕДЙОЙГ У ЙОФЕТОБГЙПОБМШОЩН ЖПОПН, ЮФП ПФТБЦБЕФ БОБМПЗЙЮОЩЕ РТПГЕУУЩ Ч ЬФОЙЮЕУЛЙИ СЪЩЛБИ. фБЛ, ЗМБЗПМЩ doni 'ДБЧБФШ', trovi 'ОБИПДЙФШ', perdi 'ФЕТСФШ', veki 'ВХДЙФШ' Й ТСД ДТХЗЙИ РПНЙНП УЧПЙИ РТСНЩИ ОПНЙОБФЙЧОЩИ ЪОБЮЕОЙК РТЙПВТЕМЙ Й УЧСЪБООЩЕ ЪОБЮЕОЙС Ч УПЮЕФБОЙЙ УП УМПЧБНЙ, ЛПФПТЩЕ ПВПЪОБЮБАФ ЮХЧУФЧБ Й ЬНПГЙЙ ЮЕМПЧЕЛБ (doni esperon 'ПВОБДЕЦЙФШ', perdi Бmon 'ТБЪМАВЙФШ', enfali en triston 'ЧРБУФШ Ч ХОЩОЙЕ' Й ДТ.)...
жТБЪЕПМПЗЙС ЬУРЕТБОФП РТЕДУФБЧМСЕФ УПВПК ТБЪЧЙФХА УЙУФЕНХ ЕДЙОЙГ ТБЪМЙЮОЩИ УФТХЛФХТОЩИ Й УЕНБОФЙЮЕУЛЙИ ФЙРПЧ. ьФБ УЙУФЕНБ ЧЩТПУМБ ОБ ПУОПЧЕ УМПЕЧ ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙИ ЙОФЕТОБГЙПОБМЙЪНПЧ ЬФОЙЮЕУЛЙИ СЪЩЛПЧ Й ОБ ВБЪЕ УПВУФЧЕООПК РТЙСЪЩЛПЧПК ЛХМШФХТЩ. уФБОПЧМЕОЙЕ ЬУРЕТБОФП-ЖТБЪЕПМПЗЙЙ -- УПЪОБФЕМШОЩК МЙОЗПЛТЕБФЙЧОЩК РТПГЕУУ НПДЕМЙТПЧБОЙС ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛЙИ ЕДЙОЙГ ОБ ПУОПЧЕ УПРПУФБЧМЕОЙС ТСДПЧ ЬФОЙЮЕУЛЙИ ЖТБЪЕПМПЗЙЪНПЧ-РТПФПФЙРПЧ. ч РПЪДОЕКЫЕН ТБЪЧЙФЙЙ СЪЩЛБ УПЮЕФБМЙУШ УПЪОБФЕМШОЩЕ Й УФЙИЙКОЩЕ ЖБЛФПТЩ; ПДОБЛП ТПМШ УПЪОБФЕМШОПЗП ЛПНРПОЕОФБ ОБ ЧУЕИ ЬФБРБИ ТБЪЧЙФЙС СЪЩЛБ ВЩМБ ЧЕДХЭЕК.
у ХЮЈФПН ФПЗП ЖБЛФБ, ЮФП ОЕ ФПМШЛП МЕЛУЙЮЕУЛБС Й ЗТБННБФЙЮЕУЛБС, ОП Й ЖТБЪЕПМПЗЙЮЕУЛБС УЙУФЕНБ РМБОПЧПЗП СЪЩЛБ ЬУРЕТБОФП РП УЧПЙН ПУОПЧОЩН РБТБНЕФТБН ВМЙЪЛЙ УЙУФЕНБН ТБЪЧЙФЩИ ЬФОЙЮЕУЛЙИ СЪЩЛПЧ, РТЕДУФБЧМСЕФУС ЧРПМОЕ ЪБЛПОПНЕТОЩН ТБУУНПФТЕОЙЕ УПГЙБМЙЪЙТПЧБООЩИ ЙУЛХУУФЧЕООЩИ СЪЩЛПЧ ОБТСДХ У ЬФОЙЮЕУЛЙНЙ Ч ПВЭЕК ТПДПЧПК ЗТХРРЕ "ЮЕМПЧЕЮЕУЛЙК СЪЩЛ".
[м. о. нСУОЙЛПЧ. бЧФПТЕЖ. ЛБОД. ДЙУ. н., 1989, У. 16-17, 20-21.]
<<< 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ЛМАЮ ХЛБЪ УМПЧБТШ >>> пЗМБЧМЕОЙЕ