13.Формы сучаснай архітэктуры. Тэхнакратычныя формы.

Нароўні з сімвалізацыяй праблемы шанавання гістарычных традыцыія ў суч-ай архет-ры мастацка-вобразнае выражэнне атрымала ідэі тэхнізацыі. Рэмінісцэнцыя вобразаў архет-ры 1910-1930-х гг., якія паэтызавалі формы сучаснай тэхнікі, спрыяла ашырэнню знакава-сімвалічнай мовы архет-ры аспошняй чвэрці 20-пач. 21 ст., заснаванай на асыцыятыўнасці. У У адлюстраванні духу постіндустрыяльнай эпохі ў сярэдзіне 1970-2010-х гг. Зноў атрымалі распаўсюджанне архет-на-мастацкія формы караблеў, дэрыжаблеў, аўтамабілеў ( гасцініца “Бурж аль Араб” у Дубаі, ААЭ, арх. Т. Райт, 1994-1999гг.; “Аўтамабільны дом” у Зальцбурге, Аўстрыя, арх. М Воглрэйтар, 2004 г.). У выражэнні павагі да дасягненняў суч-най цэвілізацыі сродкамі метафар дойліды сцвярджалі новыя формы тэхнакратычнага свету.

Фармалістычныя пошукі архітэктараў- прыхільнікаў неараццыяналізму-прывялі да стварэнне сімвалічных, асыцыятыўных вобразаў “тэхнічнага”свету. Рэфліксія футурызму з ідэяй адлюстравання хуткачці, дынамічнасці суч-нага жыцця індустрыяльнага грамадства прывялі да выяўлення ў архет-ры грамадскіх будынкаў вобраза самалёта( вучэбны корпус архетык-на-будаўнічага факультэта Бел-кага нац-нага тэхнічнага ўнівер-тэта, арх. І. Есьман, В. Анікін, 1983 г.; аэравакзал у Брэсце, арх. В. Арсеньеў, В. Ляшук, В. Кяскевіч, Р. Шылай, В. Гапіенка, 1985г.).

Сцвярджэнне у архер-ры новых форм тэхнакратычнага свету сродкамі сімвалізацыі стала сведчаннем адносін грамадства да набыткаў індустрыяльнай культуры.

14. Формы сучаснай архітэктуры. Арганічныя формы.

Сімвалізм постіндустрыяльнай эпохі не абмяжоўваўся стварэннем вобразаў механізмаў, машін; яго праявы атрымалі ўвасабленне і ў формах архет-ры, навеянных вобразамі арганічнага свету. Пры выбары розных сродкаў мастацкіх выразнасці дойлідаў збліжае імкненне да літаральнага пераймання форм арганічнага свету. Арганічныя формы ў суч-ная архет-ры сталі выражэннем даніны прыродзе.

Мастацкія вобразы суч-най архет-ры непрымірыма выражаюць грамадскія адносіны да праблем навакольнага асяродзя. Як слушна вызначае В. Мантанаў, “вобраз аб’екта- гэта крышталізацыя дзейнасці, асаблівасць якой заключаецца ў тым, што яна “ рухаецца ўздож аб’екта” і актыўна ўзнаўляе змест аб’екта ў змесце ведаў”.

Як вобгалас праблемы раставання лёду, выкліканай глабальным пацяпленнем, у гарадской тканіне з’явіліся “ асколкі льдзін”, вобразы айзбергаў. Інтэрпрэтацыя праблемы раставання леднікоў у суч-най архет-ры сродкамі формы ці “ халодных” металічных канструкцый, “ ледзяных” крыштальна празрачных матэрыялаў атрымала адлюстраванне на розных узроўнях сімвалізацыі. Але не залежна ад таго, як трактуецца праблема- з дапамогай вобразаў- “ партрэтаў” або яканаграфічных знакаў ( маладзежны цэнтр “ Айсберг” у Мінску, арх. В. Барэхаў, 2007г.) ці вобразаў-сімвалаў, абстрагаваных ад сваіх архетыпаў ( Лонданская маставая вежа, Англія, арх. Р. Піана, 2009г)- сімвалізацыя розных узроўняў выражае праграму дзеянняў чалавецтва, накіраваную на стварэнне экалагічнага асяродзя жыцця, сцвярджае канцэпцыю акаархетыктуру.

Імкненне дойлідаў стварыць экалагічна цыстае і пяспечнае асяроддзе для жыцця чел-ка прывяло для з’яўленне і распаўсюджання архет-ных форм, пазычаных з арганічнага свету. Вобразы прыродных утварэнняў- ільдзін ( Лядовы палац у Мінску, арх.Ю.Патапаў, І. Боўт, А. Шафрановіч,1999), ракавін (цэнтр культуры у Нью-Каледонія, арх.Р. Піана, 1992-1998), алмазаў ( нац-ная бібілі-ка ў Мінску, арх. В. Крамарэнка, М.Вінаградаў пры ўдзеле А. Грышана, В. Пятроўскага, Я. Вінаградава, Т. Несцерава, 2006) ; флоры-гуркоў ( “ Карнішон” у Лондане, арх. Н.Фостер, 2003), пачаткаў кукурузы ( жылыя дамы вежавага тыпу па вул В.Харужэй,арх. У.Пушкін 1982), кактусаў ( дом –“кактус” у Ротэрдаме,Нідэрланды, арх.Б. Хюген, Дж.Джагерс, 2006); фыўны-сабак( дом-“ сабака” у Коттанвудзе, Штах Айдаха, ЗША, арх. Д. Саліван, Ф. Конклін, 2004) і інш. прыродных форм- сталі выражэннем ідэі максімальнага прыблізіць суч-нага гарадскога жыхара да прыроды.

У вырашэнні задачы стварэнне экалагічнай арх-ры дойліды звяртаюцца не толькі да выкарыстанні нату-ых матырыялаў, але і самой архет-рна- прасторавай кампазіцыі сцвырджаюць ідэі адзінства архе-нага і прыроднага асяроддзя.

Пошукі мастацкай выразнасці, у аснове якіх ляжала пераацэнка каштоўнасці архет-ры неарацыяналізму паступова сцвердзілі новыя прыёмы формаўтварэння пабудоў. Прынцыпы архет-ры неарацыяналізму захавалі сваё значэнне ў пабудовах вобраз якіх фарміравала аб’ёмна-прасторавая кампазіцыя, заснаваня на прынцыпе спалучэння аб’ёмаў розных геаметрячных форм і вышынь. У суч-най бел-ай архе-ры адзначыліся паступовы адыход ад выяўлення тэктанічнасці на карысць сцвярджэння прынцыпу пластычнасці.

Паэтычнасць,натуральнасць, пластычнасць, арганічнасць форм і аб’ёмаў стала асновай вырашэння маст-кага вобраза будынка СКБ радыётэхнічнага завода ў Гомелі ( Арх. С. Пеўны, 1986). У аснову праэкта пакладзены прынцып арганічнага спалучэння прызматычнага прамавугольнага ў плане і конусападобнага ўсечанага аб’ёмаў. Мастацка-вобразнае вырашэнне апошняга навеяна матывамі архет-ры музея Гугенхейма ў Нью-Ёрку (арх.Ф. Лойд Райт,1959). Адзін з аб’ёмаў пабудовы ў стылізаваных формах адлюстроўвае вобраз ракавінкі смаўжа-прадстаўніка арганічнага свету.