1-1 Высшая математика / visshaya_matematika_chast_IV
.pdf§8. Основні формули інтегрального числення функцій однієї змінної |
373 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Ax + B |
|
|
|
|
|
|
dx = |
|
A (t2 + a2 )−k+1 |
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
4) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ B − A |
|
|
|
|
Ik , де |
|
||||||||||||||||||||||
∫(x2 + px |
+ q)k |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
− k +1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
= t − |
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Ik |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
dx = dt |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
∫(x2 + px + q)k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫(t |
2 |
|
+ a2 )k |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
q − |
|
= a2 |
> 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
1 |
|
2k − 3 |
Ik−1, k > 1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
2a2 (k −1) (t2 + a2 )k−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
a2 2k − 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
При k = 1: I = |
|
|
|
|
|
dt |
|
= |
1 |
arctg |
|
t |
|
+ C . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
∫t2 + a2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Інтегрування ірраціональних функцій |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Інтеграл |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Підстановка |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r 1 |
|
|
|
|
|
r 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = tk , |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
де k – загальний знаменник |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
s1 |
|
|
|
|
|
s2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
sn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
∫R x, x |
|
|
, x |
|
|
|
,…, x |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ri |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробів |
|
|
, i |
= 1, n . |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
si |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
r1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ax + b |
|
= tk , |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
ax+b |
|
s1 |
|
|
ax+b |
s2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ax+b |
sn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cx + d |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
∫R |
x, |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,…, |
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
де k – загальний знаменник |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
cx+d |
|
|
|
cx+d |
|
|
|
|
|
|
cx+d |
|
|
|
|
|
|
|
|
ri |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дробів |
|
, i |
= 1, n . |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
si |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Підстановки Ейлера: |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ax |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
а) ax2 |
|
+ bx + c = t ± x a , a > 0 ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
∫R x, |
|
|
+ bx + c |
|
|
|
|
б) ax |
|
+ bx + c = x t ± c , c > 0 ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в) ax2 +bx+c |
= a (x − x )(x − x ) = |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= t (x − x1 ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Диференціальний |
біном |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
∫xm (a + bxn ) p dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
а) |
p – ціле число |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а) t = s |
|
x , де s – загальний |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
знаменник дробів m і n |
|
§8. Основні формули інтегрального числення функцій однієї змінної |
377 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
D : x1 = ϕ 1( y), x2 = ϕ 2 ( y), |
|
|
d |
|
|
|
|
|
||||
0 ≤ ϕ 1 ( y) ≤ ϕ 2 ( y), |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Vy = π ∫[ϕ |
2 |
2 |
( y)]dy |
||||||||
|
y = c, y = d, |
|
2 |
( y) − ϕ 1 |
||||||||
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
||||
вісь обертання – Oy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Полярна система координат |
|
|
2 |
|
β |
|
|
|
||||
|
D : ρ = ρ (ϕ |
), |
|
V = |
π |
∫ρ |
3 (ϕ ) sinϕ dϕ |
|
||||
|
|
3 |
|
|||||||||
ϕ 1 = α , ϕ 2 = β (α < β ) |
|
|
|
|
α |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
Площа поверхні обертання |
|
|
|
||||||
Декартова система координат |
|
|
b |
|
|
|
|
|
||||
l : y = f (x) ≥ 0, a ≤ x ≤ b . |
|
Px = 2π ∫f (x) 1+ f ′2 (x) dx |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
Полярна система координат |
|
β |
|
|
|
|
|
|||||
l : ρ |
= ρ (ϕ ), α ≤ |
ϕ ≤ β . |
Px |
= 2π ∫ρ sinϕ |
ρ 2 (ϕ ) + ρ ′2 (ϕ |
) dϕ |
||||||
|
|
|
|
|
α |
|
|
|
|
|
||
Параметричне задання |
|
β |
|
|
|
|
|
|||||
|
x = x (t), |
α ≤ |
t ≤ β ; |
Px = 2π ∫y(t) x′2 (t) + y′2 (t) dt |
||||||||
l : |
y = y(t), |
|
α |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Статичні моменти плоскої кривої l |
відносно координатних осей |
|||||||||||
l : y = f (x), a ≤ x ≤ b ; |
|
|
b |
|
|
|
|
|
||||
відносно осі Ox |
|
M x = ∫f (x) 1 + f ′2 (x) dx |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
l : y = f (x), a ≤ x ≤ b ; |
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|||
відносно осі Oy |
|
M y = ∫x |
1 + f ′2 (x) dx |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
Статичні моменти плоскої фігури D відносно координатних осей |
||||||||||||
D : y = f (x), y = 0, x = a, x = b ; |
|
|
|
|
|
1 |
b |
|
|
|||
відносно осі Ox |
|
M x = |
f 2 (x) dx |
|
||||||||
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
2 |
∫a |
|
|
|||||
D : y = f (x), y = 0, x = a, x = b ; |
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|||
відносно осі Oy |
|
M y |
= ∫x f (x) dx |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
Моменти інерції плоскої кривої l |
відносно координатних осей |
|||||||||||
l : y = f (x), a ≤ x ≤ b ; |
|
b |
|
|
|
|
|
|||||
відносно осі Ox |
|
I x = ∫f 2 (x) 1 + f ′2 (x) dx |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
||
l : y = f (x), a ≤ x ≤ b ; |
|
|
b |
|
|
|
|
|
||||
відносно осі Oy |
|
I y = ∫x2 |
1 + f ′2 (x) dx |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
§8. Основні формули інтегрального числення функцій однієї змінної |
379 |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
ІV. Невласні інтеграли |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
Невласні інтеграли І роду |
|
|
|
||||||||||||
|
+∞ |
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
∫f (x) dx ; |
|
∫f (x) dx; |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Типи |
a |
|
|
|
|
|
−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
||||
+∞ |
|
|
|
|
c |
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
||||||||||
|
∫ |
f (x) dx |
= |
∫ |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
f (x) dx + |
|
f (x) dx, c R |
|
||||||||||||
|
−∞ |
|
|
|
|
−∞ |
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|||
Означення |
∫ |
f (x) dx = lim |
f (x) dx , інтеграл збігається за умови |
|||||||||||||||
|
|
|
|
b→∞ |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
існування скінченної границі справа |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
a+∞ = F(+∞ )− F(a) , |
|
||||
Обчислення |
|
|
|
|
|
|
∫f (x) dx = F(x) |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
a |
|
F(+∞ )= |
|
lim F(x) , |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→+∞ |
|
|
|
||
|
F(x) |
– первісна функції |
|
f (x) |
на проміжку [a, + ∞ |
) |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
∫f (x) dx |
(1) |
∫g(x) dx |
(2) |
|
|||||||||||||
|
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
1) 0 ≤ f (x)≤ g(x) x +[a∞, |
) |
|
|
||||||||||||||
Ознаки |
а) інтеграл (2) збіжний |
|
|
інтеграл (1) збіжний; |
||||||||||||||
б) інтеграл (1) розбіжний |
|
|
інтеграл (2) розбіжний; |
|||||||||||||||
порівняння |
|
|||||||||||||||||
2) f (x) > 0, g(x) > 0 x [a+,∞ ) |
|
|||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||
|
|
lim |
|
f (x) |
= |
A> 0 |
|
інтеграли (1), (2) обидва |
|
|||||||||
|
|
g(x) |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
x→+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
збігаються або обидва розбігаються |
|
||||||||||||||||
Інтеграл для |
+∞ |
dx |
− |
збігається, якщо p >1, |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
порівняння |
∫1 |
xp |
|
|
|
|
|
|
|
|
p ≤ |
1. |
|
|||||
|
|
розбігається, якщо |
|
|||||||||||||||
f (x) |
– знакозмінна функція на проміжку [a, + ∞ ) |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||
Достатня ознака |
∫f (x) dx |
(1) |
∫ |
|
f (x) |
|
dx |
(2) |
|
|||||||||
|
|
|
||||||||||||||||
порівняння |
a |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
інтеграл (2) збігається |
|
інтеграл (1) збігається |
|